Persbericht | Nieuw HCSS rapport: Klimaatverandering beïnvloedt maatschappelijke stabiliteit Nederland
Het nieuwe HCSS-rapport “Veiligheid in een Verhitte Wereld: Klimaatverandering en Maatschappelijke Stabiliteit”, opgesteld door strategisch analisten Laura Birkman, Fiona De Cuyper en Julie Jeuken, onderzoekt hoe klimaatverandering maatschappelijke stabiliteit in Nederland beïnvloedt. Het rapport is een eerste verkenning van de complexe wisselwerking tussen klimaatgerelateerde gebeurtenissen en sociaal-politieke, economische en veiligheidsdynamieken in ons land.
Klimaatverandering als risicomultiplier
Klimaatverandering fungeert als een zogenoemde risicomultiplier: het versterkt bestaande ecologische, economische en sociale spanningen. Europa – het snelst opwarmende continent – ervaart al vaker extreme weersomstandigheden, met gevolgen voor voedselzekerheid, volksgezondheid, energievoorziening en de financiële stabiliteit. Tegelijkertijd kunnen hybride dreigingen, zoals desinformatie over klimaateffecten, maatschappelijke onrust en polarisatie verder aanwakkeren.
Gevolgen voor veiligheid en handhaving
De politie krijgt in toenemende mate te maken met klimaatgerelateerde incidenten en maatschappelijke spanningen. Denk aan migratiestromen, toename van criminaliteit na natuurrampen of infrastructuurproblemen door extreem weer. Politiepersoneel wordt ook persoonlijk geraakt, wat hun welzijn en prestaties onder druk zet. Het rapport onderstreept het belang van strategische voorbereiding en investeringen in materieel, opleidingen en interne weerbaarheid.
Druk op hulpbronnen en geopolitieke spanningen
Klimaatverandering grijpt in op grotere mondiale trends, zoals bevolkingsgroei, grondstoffenschaarste en geopolitieke fragmentatie. Schaarste aan water, voedsel en energie leidt tot sociale onrust en internationale competitie. Deze ontwikkelingen zetten mondiale samenwerking onder druk, ook binnen het klimaatbeleid.
Nationale veiligheid onder druk
De Nederlandse Nationale Veiligheidsstrategie erkent inmiddels klimaatverandering als een katalysator van dreigingen. Het raakt alle vitale belangen van Nederland, van fysieke veiligheid tot economische continuïteit. Klimaateffecten kunnen leiden tot verlies van vertrouwen in overheid en democratische instellingen, waardoor maatschappelijke stabiliteit verder afneemt.
Strategische aanbevelingen
Om deze risico’s het hoofd te bieden, presenteert het rapport concrete aanbevelingen:
- Een integrale beleidsaanpak waarbij klimaat en veiligheid hand in hand gaan;
- Verbeterde informatiedeling tussen veiligheidspartners;
- Meer internationale samenwerking op veiligheidsvlak;
- Gezamenlijke crisisvoorbereiding en het voorkomen van verkokering;
- Toepassen van klimaatscenario’s in lokale beleidsvorming;
- Strategische positionering van de politie binnen het klimaatveiligheidsdomein;
- Investeringen in uitrusting, opleiding en welzijn van personeel in de veiligheidssector.
Conclusie
Klimaatverandering is geen toekomstig probleem, maar beïnvloedt nu al de maatschappelijke stabiliteit in Nederland. Het rapport roept op tot urgente actie, samenwerking en investeringen om onze samenleving veerkrachtig en veilig te houden in een verhitte wereld.
Auteurs: Laura Birkman, Fiona De Cuyper en Julie Jeuken.
Met medewerking van: Irina Patrahau, Linde Arentze, Abe de Ruijter, Frank Bekkers, Tom Middendorp en Gerben Bakker.
Dit onderzoek is verricht door HCSS in opdracht van de Nederlandse politie, als onderdeel van het meerjarige programma Strategische Monitor Politie. Dit programma heeft tot doel een ‘van buiten naar binnen’ en toekomstgerichte blik op en duiding van relevante trends en ontwikkelingen te geven. Hiermee kan vervolgens de strategievorming van de Nederlandse politie ondersteund worden. Deze studie is nadrukkelijk niet bedoeld als een alomvattende wetenschappelijke analyse, maar vormt een eerste verkenning als basis voor dialoog.
Cover afbeelding: Flooding Road, Canva