De Strateeg: Vijf procent, en hoe nu verder?

/in , , /by

De NAVO-top zit erop. 5 procent. Naar dat percentage gaan de defensiebegrotingen van de NAVO-landen groeien. 3,5 procentpunt van dat getal moet ook daadwerkelijk naar defensie gaan. Maar wat gaan we daarmee doen?

Trump was vooral erg blij met de hartelijke ontvangst in Nederland en het gevlij van Rutte. Maar wat levert dat op de langere termijn op voor het bondgenootschap?

Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg, van de auteurs van het nieuwe boek ‘De Oorlog van Morgen’:

  • Tim Sweijs, onderzoeksdirecteur bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.
  • Martijn Kitzen, hoogleraar irreguliere oorlogsvoering en speciale operaties aan de Nederlandse Defensie Academie, en bijzonder hoogleraar krijgswetenschappen.

Bron: BNR Nieuwsradio, De Strateeg, 29 juni 2025

Over deze podcast

De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Michaël Roele

Live vanuit HCSS: BNR’s De Alliantie blikt terug op de historische NAVO-top

/0 Comments/in , , , , , /by

De NAVO krijgt een nieuwe norm. In 2035 moeten landen 5 procent van hun BBP aan defensie uitgeven, waarvan 3,5 direct aan defensie. Maar deze top stond toch vooral in het teken van de ‘bromance’ tussen president Trump en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte.

Maar wat gaan we eigenlijk doen met al dat geld en hoe ziet de toekomst van het NAVO-bondgenootschap eruit? Om die vragen te beantwoorden roepen we de geopolitieke kopstukken van BNR onder de deskundige leiding van Liesbeth Staats weer bij elkaar voor een speciale aflevering van De Alliantie!

De geopolitieke kopstukken van BNR

Deze speciale aflevering werd live uitgezonden – mét publiek – vanuit het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) aan het Haagse Lange Voorhout.

Bron: Deel 1, BNR Nieuwsradio, 25 juni 2025 / Deel 2, BNR Nieuwsradio, 25 juni 2025

Ogenschijnlijke eensgezindheid op NAVO-top, maar ‘de spirit was goed’

Ondanks de afgesproken NAVO-norm van 5 procent van het bbp, lijkt eensgezindheid onder de lidstaten niet vanzelfsprekend te zijn geweest. Terwijl enkele landen zich niet kunnen binden aan de nieuwe norm, heeft met name de Amerikaanse president als een ‘stoorzender’ een grote stempel op de bijeenkomst gedrukt. ‘Dit is een Trump-top geworden’, zegt Rob de Wijk, directeur en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), in een speciale editie van de BNR-podcast De Alliantie live met publiek vanuit HCSS.

De lidstaten hebben afgesproken dat 3,5 procent van hun bbp naar militaire uitgaven gaat en 1,5 procent naar gerelateerde zaken, zoals infrastructuur. Volgens De Wijk is het van belang dat duidelijk is dat die verhoging niet wordt gedaan om Trump ‘een plezier te doen’, maar omdat het nodig is.

‘Ergerlijk’

De meer dan amicale behandeling van Trump was dan ook in de ogen van De Wijk ‘ergerlijk’: ‘Het was slijmerij van hier tot Tokio.’ BNR’s buitenlandcommentator Bernard Hammelburg spreekt van een ‘vreselijke’ situatie, die echter wel te verwachten was. ‘Dit hebben we aan zien komen.’

De Amerikaanse president verbleef in Paleis Huis ten Bosch bij koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Daarnaast bleek uit door Trump zelf gepubliceerde sms’jes dat secretaris-generaal Mark Rutte een tevreden Donald Trump zeer belangrijk acht.

Die behandeling leidt de aandacht af van een inhoudelijke discussie over de nieuwe NAVO-norm. ‘Waar komt die 5 procent eigenlijk vandaan?’, vraagt Hammelburg zich af in de podcast De Alliantie. ‘Het is bedacht door Trump en daarom voeren we het door. Het had ook 3, 7 of 12 procent kunnen zijn.’ Volgens Hammelburg is het vooral van belang hoe de nieuwe norm concreet ingevuld gaat worden.

Daarvoor moet ook rekening worden gehouden met een fysiek andere rol voor de Amerikanen binnen Europa. ‘Wat ze gaan doen is onduidelijk, maar het ligt in de lijn der verwachting dat de aanwezigheid van de Amerikanen in Europa met 20 procent wordt verlaagd’, waarschuwt De Wijk. ‘Dat moeten we gaan compenseren, zowel technisch als praktisch.’

Ook het plaatsen en leveren van langeafstandswapens aan Europa zal door deze Amerikaanse president niet snel meer worden gedaan. Trumps voorganger Joe Biden heeft deze ATACMS-raketten wel nog aan Oekraïne geleverd. Het onderstreept het streven dat de verhoging van de defensie-uitgaven noodzakelijk is. ‘Er is een tekort aan alles. Er is kostbare munitie nodig en Nederland zal tanks moeten gaan kopen.’

En ondanks dat zowel Trump als Rutte de Amerikaanse loyaliteit wat betreft artikel 5 van het NAVO-handvest garanderen, is De Wijk daar niet zo zeker van. ‘Met deze president weet ik het nog zo net niet.’

Poetin

Dat is ook van belang nu de Russische dreiging weliswaar specifiek is genoemd in de slotverklaring van de NAVO-top, maar of president Poetin daar erg van onder de indruk is, betwijfelt buitenlandcommentator Hammelburg. ‘Het probleem op het gebied van defensie hebben we nu, en het is urgent. Maar de investeringstermijn is tien jaar’, zegt hij. ‘Poetin zal dit met plezier lezen.’

Ondanks dat Oekraïne extra steun krijgt en opnieuw een rol binnen het bondgenootschap in het vooruitzicht is gesteld, was de rol van de Oekraïense president klein. Toch had het slechter kunnen aflopen voor Zelensky, denkt Europaverslaggever Geert Jan Hahn. ‘Ook omdat het sentiment voorafgaand aan de top erg slecht was.’

Zelensky en Trump hebben elkaar op de top gesproken; over de uitkomst van dat gesprek is nog niets naar buiten gebracht. ‘Zelensky heeft een podium gekregen. Het effect moet nog blijken, maar het had slechter gekund’, benadrukt Hahn.

NAVO ‘niet dood’

Volgens buitenlandcommentator Hammelburg heeft de bijeenkomst in Den Haag wel bewezen dat de NAVO ‘niet op sterven na dood is’ – iets wat eerder onder meer door de Franse president Emmanuel Macron werd gesuggereerd, toen hij zei dat het bondgenootschap ‘hersendood’ zou zijn.

‘De spirit onder de leden is goed. Ze hebben afspraken gemaakt, hoewel de deadline pas over tien jaar is’, zegt hij. ‘Wie dan leeft, wie dan zorgt.’

Bron: BNR’s De Alliantie, 25 juni 2025

VRT NWS | Tim Sweijs blikt terug op NAVO-Top: “Rutte houdt de boel bij elkaar”

/0 Comments/in , , , /by

Europa mag deels tevreden zijn met hoe de NAVO-top in Den Haag verlopen is. Dat zegt Tim Sweijs, onderzoeksdirecteur aan het Haags Centrum voor Strategische Studies, in De Ochtend. “De grootste bezorgdheid de afgelopen maanden was dat het trans-Atlantisch bondgenootschap misschien wel zou scheuren. Dat is niet gebeurd”, zegt hij. Sweijs verwijst naar een slotverklaring die ‘typisch Ruttiaans’ is, waar alle bondgenoten zich in kunnen vinden.

“Het is een ontzettend korte top geweest”, zegt Sweijs in De Ochtend wanneer hij terugblikt op de samenkomst van de NAVO-bondgenoten in Den Haag. Sweijs sprak zelf in een panel over “Future-Proofing the Alliance” tijdens het NATO Public Forum.

Volgens hem mag Europa wel “deels tevreden” zijn met hoe alles in de Nederland stad verlopen is. “De grootste bezorgdheid van de afgelopen maanden was dat het trans-Atlantisch bondgenootschap zou scheuren, bijvoorbeeld omdat de Amerikaanse president Donald Trump zich zou terugtrekken nadat hij een diplomatieke rel in Den Haag veroorzaakt zou hebben. Maar dat is niet gebeurd.”

“De slotverklaring van de NAVO-top is erg kort – 5 paragrafen in plaats van meer dan 65 vorig jaar – maar ze omvat wel een aantal belangrijke punten”, zegt Sweijs.

Van herbevestiging artikel 5 tot steun aan Oekraïne

Het belangrijkste punt in die slotverklaring is volgens Sweijs de herbevestiging van de toewijding aan artikel 5 (een aanval tegen 1 lidstaat is een aanval tegen alle lidstaten). “Dat staat voorop en heeft Rutte ook nog eens herhaald, toch een hele opluchting.”

“Daarnaast heb je de historische ‘The Hague investment pledge’, het feit dat de bondgenoten hun defensie-uitgaven de komende jaren zullen opschroeven naar 3,5 procent van het bbp, met daarbovenop nog eens een uitgave van 1,5 procent van het bbp aan onder meer infrastructuur en cyberveiligheid.”

“Dat is een bevestiging van artikel 3 van de NAVO, dat zegt dat bondgenoten in staat moeten kunnen zijn om zichzelf te verdedigen. Secretaris-generaal Mark Rutte zei dan ook al dat de NAVO door de hogere bijdragen vanuit Europa en Canada rechtvaardiger wordt.”

Waarom deze herbevestigingen toch historisch genoemd mogen worden? Dat gaat volgens Sweijs in de eerste plaats om de symbolische betekenis van de top: er is opnieuw minder vrees dat Trump de NAVO-bondgenoten geen steun zal bieden als dat nodig zou zijn.

“Maar daarnaast zijn er nog een aantal opvallende zaken. Zo wordt Rusland opnieuw als voornaamste dreiging genoemd”, zegt Sweijs. “Maar wat vooral voor Europa een belangrijk punt is, is dat ook Oekraïne vermeld wordt.”

“Trump wil Oekraïne een pak minder steun geven, maar in deze slotverklaring is toch opgenomen dat het voortbestaan van Oekraïne belangrijk is. In de wandelgangen hoor je ministers ook zeggen dat een sterk Oekraïne ook een verlengstuk van de afschrikkingshouding van de alliantie moet zijn.”

“Een bondgenootschap met Oekraïne zit er dus nog niet in, maar de steun aan het land wordt wel opnieuw uitgesproken”, zegt hij. “En niet onbelangrijk: de steun die de NAVO-landen bieden, ook militair, kan onder die 3,5 procent meegerekend worden. Dat hadden we op voorhand niet zien aankomen.”

“Ten slotte wordt de samenwerking op vlak van defensie-industrie en defensie-goederenhandel vermeld. De bondgenoten willen hun best doen om een gelijk speelveld te creëren en meer te gaan handelen. Dan is de vraag wel of dat over de trans-Atlantische relatie gaat, en dat de Europese bondgenoten hun materiaal dus grotendeels in de VS blijven halen, of over dat Europa de eigen defensie-industrie verder gaat opbouwen.”

Kan en wil iedereen meer uitgeven?

Over de beruchte 5 procent in de slotverklaring is wel nog heel wat onenigheid. Zo weigert Spanje dat bedrag uit te geven aan defensie en is er ook onduidelijkheid over of België dat zal kunnen doen.

“In het diplomatieke proces voor de top zijn al heel wat kunstwerkjes toegepast en deze slotverklaring klinkt ook heel ‘Ruttiaans’: de tekst is zo geformuleerd dat alle bondgenoten ermee kunnen leven en er hun eigen weg mee kunnen vinden.”

“Zo staat er in de tekst niet dat ‘alle bondgenoten’, maar dat ‘bondgenoten’ die 5 procent aan defensie moeten besteden. Ze krijgen ook 7 jaar in plaats van 10 jaar de tijd”, zegt hij. “In 2029 wordt er wel een review gehouden om te kijken of iedereen op weg is en elk jaar wordt er van de bondgenoten verwacht dat ze plannen indienen om te laten zien hoe ze naar de hogere investering toewerken.”

Toch verwacht Sweijs dat we nog een hele tijd zullen moeten wachten voor de NAVO-bondgenoten de nieuwe norm ook echt zullen halen. “In 2014 is afgesproken om binnen 10 jaar naar die 2 procent te gaan. Pas in 2024 hebben de meeste bondgenoten dat gehaald.”

Rutte houdt de boel bij elkaar

Of Mark Rutte deze NAVO-top in goede banen geleid heeft? “Als we puur kijken naar het resultaat, denk ik dat de secretaris-generaal het goed gedaan heeft”, zegt Sweijs. “We hebben Rutte in actie gezien op het internationale toneel, maar op een manier die we hier in Nederland al kenden.”

“Er is maanden gediscussieerd over de toewijding van Trump aan de NAVO. Dan zie je hoe Rutte hem overlaadt met complimenten, ook in privécorrespondentie rond de aanval in Iran, ongeacht of dat nu tegen het internationaal recht ingaat of niet”, zegt hij. “Maar daarnaast slaagt hij er ook in om deze 32 kikkers samen in de kruiwagen te houden.”

“Het is interessant om te zien hoe Rutte ook gebruik maakt van zijn relaties met het Nederlandse koningshuis. Hij laat de vastgoedondernemer uit New York logeren op het koninklijk paleis, wat Trump natuurlijk fantastisch vond. Zo heeft hij alles in het werk gesteld om te vermijden dat er een diplomatieke rel zou komen en de alliantie verder uiteen zou spatten.”

“Maar het is wel duidelijk dat we in Europa nog meer moeten samenwerken op vlak van defensie. Dan heb ik het niet over een Europese krijgsmacht, maar wel over de gezamenlijke inkoop van defensiemateriaal, meer vuurkracht, meer manschappen en meer denkkracht over hoe we al dat geld voor defensie gaan uitgeven.”

“Op die manier zijn we niet meer volledig afhankelijk zijn van de VS. Dan hoeven we niet naar de broekspijpen van Trump te dansen, maar kunnen we onze eigen beslissingen nemen.”

Bron: VRT NWS, 26 juni 2025

De Strateeg | Welke troef heeft Europa in de onderhandelingen met Trump?

/0 Comments/in , , , /by

Op de NAVO-top gaat er een nieuwe norm komen, na druk van president Trump. Maar wat heeft Europa eigenlijk om de Amerikanen verder onder druk te zetten? En hoeveel speelruimte heb je als diplomaat in onderhandelingen.

Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:

– Ron Keller, oud-ambassadeur in Rusland, Oekraïne, China en Turkije en oud-diplomaat op verschillende Nederlandse ministeries en de G7.

Bron: BNR Nieuwsradio, De Strateeg, 25 juni 2025

Over deze podcast

De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Michaël Roele

Column Energiepodium: Nord Stream 2 terug?

/0 Comments/in , , /by
Ooit van Stephen P. Lynch gehoord? Rob de Wijk tot voor kort ook niet. “Lynch is een investeerder die steun van president Trump wil bij zijn plan om de exploitatie van de Nord Stream 2 pijpleiding weer op te starten. Die pijpleiding werd in 2022 opgeblazen. Al voor de inval van Rusland in Oekraïne waarschuwde president Biden dat ‘er geen Nord Stream 2 meer zou zijn’ als Rusland daadwerkelijk zou binnenvallen. Complotdenkers gingen er van uit dat dit de oproep was om de leiding te saboteren, maar gingen er gemakshalve aan voorbij dat Biden nieuwe sancties oplegde en Duitsland weigerde de leiding in gebruik te nemen. Nord Stream 2 was daarmee een doodgeboren kind.”

Helemaal vreemd is het plan van Lynch niet omdat Trump er met zijn collega Poetin over heeft gesproken. Poetin ziet de ingebruikname van de pijpleiding als onderdeel van een veel grotere energiesamenwerking met Amerika. Trump zou dat interessant hebben gevonden.

Toch is de sympathie die Trump voor dit plan zou hebben vreemd. Tijdens zijn eerste regeerperiode kapittelde hij toenmalig Bondskanselier Merkel juist over die Nord Stream pijpleiding met het argument dat hij niet bereid was Duitsland tegen Rusland te beschermen als Duitsland de defensiekas van dat land met zijn energieaankopen zou blijven spekken.

En onlangs heeft hij Poetin nog met nieuwe sancties gedreigd als hij zich niet positiever zou opstellen om snel tot een staakt-het-vuren met Oekraïne te komen. Dat was in lijn met de visie van senator en Trumpaanhanger Lindsey Graham die pleit voor hardere sancties tegen de Russische energiesector.

Bovendien levert Amerika zelf LNG aan Europa. Dus snijdt Trump zichzelf met een eventuele steun voor Lynch in de vingers.

Geen wonder dat de nieuwe regering van bondskanselier Merz verbaasd was over de wending die de discussie over Nord Stream nam. Maar de Duitsers wilden wel horen wat Lynch te zeggen had. Zoals op de vraag hoe hij hen zou overtuigen dat zij het Russische gas daadwerkelijk zouden gaan afnemen. Het antwoord was even vreemd als de aankondiging dat hij de pijpleiding wilde gaan exploiteren: ‘dat is niet mijn taak’. Volgens Lynch zouden de Duitsers uiteindelijk wel vallen voor de lage prijs van het Russische gas. Daar zit iets in. De energieprijzen zijn in Europa veel te hoog en handelaren gaven vorig jaar de voorkeur aan goedkope LNG uit Rusland boven de duurdere LNG uit Amerika. Daardoor bereikte de import van Russische LNG in Europa een record.

Maar Bondkanselier Merz zegt dat hij er alles aan zal doen om die pijpleiding gesloten te houden. Dat is logisch omdat in mei de EU een plan heeft gepresenteerd om in 2027 helemaal onafhankelijk van het Russische gas te worden. Dat kan door geen nieuwe contracten met Rusland aan te gaan en bestaande af te bouwen.

Een van de alternatieven is de import van nog meer Amerikaanse LNG. Maar de laatste discussie over Nord Stream, de gekte die is ontstaan door de Amerikaanse handelsoorlog en Trumps dreigementen om Groenland in te nemen, laat zien dat we behalve van Rusland ook liever niet te afhankelijk van Amerikaanse LNG willen zijn. Dat is een extra argument voor een meer duurzame oplossing om de leveringszekerheid van energie te garanderen.

Bron: Rob de Wijk, Energiepodium, 11 juni 2025

In zijn column voor Energiepodium gaat Rob de Wijk met regelmaat in op de energievoorziening in het licht van de internationale verhoudingen.

Livestream | NATO Public Forum

/0 Comments/in , , , /by

The NATO Public Forum is a public event jointly organized by NATO and the Government of the Netherlands with civil society organisations, taking place during the Summit meetings of NATO’s Heads of State and Government on 24-25 June 2025 in the city of The Hague.

This year the NATO Public Forum is co-hosted by NATO with the Government of the Netherlands, in collaboration with Atlantische Commissie, The Clingendael Institute and The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS).

The Public Forum aims to promote a better public understanding of NATO’s policies and goals and the decisions to be adopted at the Summit in The Hague, through dialogue and engagement with a unique and diverse group of stakeholders, from Heads of State and Government and Ministers, to international security experts, opinion formers, academics, journalists and young people, in a series of panel discussions, debates, and interactive sessions on various topics on NATO Summit agenda.

Partner organisations play a crucial role in ensuring the success of the NATO Public Forum. By supporting this event, organisations demonstrate their commitment to promoting dialogue and understanding on issues related to collective defence, crisis management, and international peace and security.

Livestream

Check out the full programme on natopublicforum.org

The NATO Public Forum in The Hague will be livestreamed for everyone on the YouTube channels of NATO and the Dutch Ministry of Foreign Affairs.

2025 NATO Public Forum | Day 1, 24 JUNE 2025

2025 NATO Public Forum | Day 2, 25 JUNE 2025

De Strateeg | Hoe kom je op de NAVO-top tot een deal?

/0 Comments/in , , , /by

Dinsdag en woensdag is het dan eindelijk zo ver: de NAVO-top in Den Haag! In aanloop naar de top is er al flink in de buidel getast: het moet heel raar lopen als er geen akkoord wordt bereikt over een nieuwe NAVO-norm van in totaal 5%.

Maar hoe kom je op zo’n top eigenlijk tot een deal en wat kunnen we voor diplomatieke trucs verwachten? 

Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:

– Ron Keller, oud-ambassadeur in Rusland, Oekraïne, China en Turkije en oud-diplomaat op verschillende Nederlandse ministeries en de G7.

Bron: BNR Nieuwsradio, De Strateeg, 22 juni 2025

Over deze podcast

De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Michaël Roele

Expert panel | After The Summit: Understanding the Implications of the Recent NATO Summit in The Hague

/0 Comments/in , , , , /by

How will the recent NATO Summit in The Hague shape the future of European security and transatlantic relations?

Just days after the summit (June 24-25), join us on Monday, June 30, for “After the Summit: Expert Analysis of the NATO Summit in The Hague”. This event offers a timely discussion on the summit’s outcomes and their implications against the backdrop of the war in Ukraine and shifting geopolitical landscapes.

Registration (Eventbrite)

The Hague Humanity Hub, in collaboration with The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) and the T.M.C. Asser Instituut, hosts an expert panel to dissect the summit’s key discussions, pivotal decisions, the NATO Secretary General’s concluding remarks, and the future trajectory of the Alliance. Our speakers will engage in a moderated, informal discussion, followed by an interactive Q&A with the audience.

Our speakers will provide in-depth analysis on critical themes, including support for Ukraine, the strengthening of European defense capabilities, transatlantic relations, and NATO’s strategic adaptation to new and emerging threats. This event offers a unique opportunity for professionals, academics, students, and the interested public to engage directly with leading experts and gain a deeper understanding of the forces shaping international peace and security.

The session will feature an interactive Q&A, allowing attendees to pose their questions to the panelists. Following the formal program, attendees are welcome to stay for further informal networking.

Meet Our Speakers:

  • Fiona De Cuyper: Strategic Analyst at HCSS. Ms. De Cuyper’s background is in international relations and diplomatic studies, with a focus on Arctic geopolitics, militarization, and European security cooperation.
  • Dr. Machiko Kanetake: Newly appointed Academic Director of the T.M.C. Asser Instituut and Professor at Utrecht University. Dr. Kanetake is an expert in public international law, particularly at the intersection of security, human rights, and technology.
  • Dr. Nathan Meershoek: Assistant Professor at Utrecht University School of Law. His research focuses on EU regulation in military industries, EU military procurement, and the EU’s ambition for strategic autonomy. He received his doctorate cum laude for his PhD thesis on the topic.
  • 📅 Monday, 30 June 2025
  • 🕔 17:00 – 19:00 CEST
  • 📍 The Hague Humanity Hub

Spots are limited. Register to secure your place!

For any questions or concerns, please contact engage@humanityhub.net

Registration (Eventbrite)

Strategische Vragen | De Strateeg: Wat kan je nog doen als een Russisch schip boven een zeekabel ligt?

/0 Comments/in , , , , , /by

Onze Noordzee ligt vol met kritieke infrastructuur, en is dus een belangrijk doelwit voor hybride oorlogsvoering van bijvoorbeeld Rusland. Maar de zee beschermen tegen externe dreigingen is moeilijk vanwege het zeerecht. In principe mag iedereen in de internationale wateren komen. Dus wat kun je dan nog doen als er eenmaal een Russisch schip boven een kritieke energie- of datakabel ligt?

Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg, waarin Paul van Liempt vragen van luisteraars stelt aan:

– Commandeur Paul Flos, programmadirecteur Internationale Maritieme Materieelsamenwerking.

– Carine van Bentum, directeur van het Seabed Security Experimentation Centre, afgekort SeaSEC.

Bron: BNR Nieuwsradio, De Strateeg, 18 juni 2025

Over deze podcast

De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Michaël Roele

GC REAIM Symposium: Next Steps for Responsible Practice

/0 Comments/in , , , , /by
Registration Link (Eventbrite)
Join us at the Hague Centre for Strategic Studies for a timely symposium on the governance of military AI, part of the GC REAIM initiative.

HCSS is pleased to invite you to join us for the GC REAIM Symposium: Next Steps for Responsible Practice, on 26 June, 2025 from 10.00 – 16.30 at HCSS (Lange Voorhout 1, The Hague).

The Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM) is an initiative of the Government of the Netherlands that was launched during the 2023 REAIM Summit on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain in The Hague. 

So far there have been four GC REAIM Commission Meetings and Symposiums around the world (Washington D.C., Seoul, Stellenbosch, Abu Dhabi) see conference timeline here, with the fifth and final meeting set to take place during the NATO Summit in the Hague. The secretariat is extremely proud to be hosting the final GC REAIM meeting and symposium and are busy finalising drafting the strategic guidance report.

Through two expert-led panels, we’ll explore how to translate high-level norms into real-world safeguards and manage the risks of adaptive, evolving AI systems in defence. From international frameworks to technical realities, this event offers practical insights for policymakers, technologists, and military professionals navigating the frontlines of AI governance.

Registration Link (Eventbrite)

Programme


9:45 – 10:00 Attendee registration and welcoming reception
10:00 – 10:45 Opening Ceremony
Master of Ceremonies: Hans Horan – HCSS Strategic Analyst
Welcoming remarks and kick off: Michel Rademaker – HCSS Co-founder and Deputy Director
Keynote address: Professor Michael Horowitz – The University of Pennsylvania


10:45 – 12:15 Panel I: From Principles to Practice: Governing the Technical Realities of Military AI
How can governance frameworks bridge the gap between high-level principles and technical implementation in military AI? What lessons from international initiatives and civilian AI governance can guide responsible and enforceable practices in defence contexts?
Moderator: Aaron Shull – Managing Director & General Counsel at the Centre for International Governance Innovation (CIGI)
Panelists:
🔷 Branka Marijan – Senior Researcher at Project Ploughshares and a Senior Fellow at CIGI
🔷 Natasha Karner – Research Associate at the Alan Turing Institute
🔷 Jimena Viveros LL.M. – Founder & CEO of IQuilibriumAI, GC REAIM Commissioner
🔷 Jessica Dorsey – Assistant Professor of International and European Law at Utrecht University
Q&A Session: (30 minutes)


12:15 – 13:30 Lunch


13:30 – 15:00 Panel II: Adaptive Algorithms, Fixed Responsibilities: Managing the Integration of AI into the Military Domain
When and how should military AI systems be allowed to learn and adapt during operations? What testing, monitoring, and audit mechanisms are required to govern real-time adaptation?
Moderator: Sofia Romansky – HCSS Strategic Analyst
Panelists:
🔷 Ariel Conn – IEEE-SA Research Group Lead, GC REAIM Expert
🔷 Professor Roy Lindelauf – Data Science at the Netherlands Defence Academy, GC REAIM Expert
🔷 Bruce Watson – Chief Advisor at Canada’s National Security Centre of Excellence, GC REAIM Commissioner
🔷 Jonathan Kwik – Researcher at the Asser Institute
Q&A Session: (30 minutes)


15:00 – 15:30 Closing Remarks
Aaron Shull – Managing Director & General Consul at the Centre for International Governance Innovation (CIGI)
Michel Rademaker – HCSS Co-founder and Deputy Director