Vandaag staat een cruciale hoorzitting op het programma in de Tweede Kamer, waar de spanningen rondom kernwapens in en buiten Europa uitgebreid worden besproken. Is onze defensie voldoende op orde rondom de potentiele dreiging van kernwapens en hoe staat het grotere plaatje er eigenlijk voor, zoals een kernwapenvrije wereld?
Te gast: Paul van Hooft, kernwapen-expert verbonden aan het The Hague Centre for Strategic Studies.
Op woensdag 24 april hield de commissie voor Buitenlandse Zaken een rondetafelgesprek met o.a. HCSS senior strategisch analist en kernwapenexpert Paul van Hooft over de verslechterde situatie met betrekking tot kernwapens, zowel in Europa als in de rest van de wereld.
Bekijk het hele rondetafelgesprek hieronder.
Van Hooft waarschuwde de aanwezige Kamerleden dat zijn verwachtingen over de vooruitzichten van wapenbeheersing en non-proliferatie in de huidige geopolitieke setting niet positief zijn. “In de Koude Oorlog was het al moeilijk genoeg, maar toen ging het over twee supermachten, de VS en de Sovjet Unie, en drie a vier kleinere kernmachten, het VK, Frankrijk, China en Israël. Sinds het eind van de Koude Oorlog zijn daar andere landen bijgekomen, India en Pakistan, Noord-Korea, en dat maakt het moeilijker.”
“In plaats van alleen op de Sovjet Unie, is het nucleaire arsenaal van de Verenigde Staten, omdat het zowel bondgenoten in Europa als in Azië moet beschermen, zowel gericht op Rusland als op China. China heeft nog steeds een kleiner arsenaal, maar ook dat groeit. Het is een complexere situatie dan het hiervoor was,” vervolgde Van Hooft. “We moeten beginnen met de geopolitieke spanningen op een lager pitje te krijgen. Dat betekent ook onderhandelen met staten die we verder verwerpelijk vinden; niet omdat we ze vertrouwen, maar omdat we weinig keuze hebben.”
Bron: Tweede Kamer, 24 april 2024
Dit rondetafelgesprek was een vervolg op de sessie die plaatsvond op donderdag 15 februari met strategisch analist Paul van Hooft en andere deskundigen.
Bekijk dat gesprek hieronder:
In this new HCSS paper series, 5 guest authors explore the most important shared interests between European and Indo-Pacific states, as well as the examples of successful European engagement with regional states over the past decade. The series also reflects upon the form and frameworks that would make a European role most effective, as the growing economic, security, and political interdependences force European states to consider how to position themselves within complex regional dynamics.
The EU’s Indo-Pacific strategy hinges on capability, credibility, and consistency. Amidst geopolitical shifts, it must emphasize economic benefits, adapt to political changes, and foster minilateral engagements for lasting impact, writes guest author Charmaine Willoughby, Associate Professor of International Studies at De La Salle University in Manila, the Philippines.
The EU sees the Indo-Pacific as a focal point for modern geopolitical challenges. Through naval strategies and operations, it signals a commitment to global maritime security. Credibility is key for effectiveness. The paper by guest authors Nicolas Blarel and Niels van Willigen analyses how this can be achieved, including in the Eastern part of the Indo-Pacific. It ends with policy recommendations for more effective signalling.
Europe’s interest in the Indo-Pacific grows due to trade, economic concerns, and broader international order issues. Despite obstacles, the EU is enhancing maritime engagement, focusing on information exchange and coordinated presence. This paper by guest author Marianne Peron Doise delves into Europe’s objectives in the region, the hurdles it faces, and strategies for further contribution to maritime security.
The Indo-Pacific stands as the 21st century’s strategic epicenter, with Southeast Asia pivotal in its maritime dynamics. The ASEAN Outlook on the Indo-Pacific guides cooperation, including EU support. Addressing challenges is crucial for a stable, rules-based region. This paper by guest author Sumathy Permal delves into three key areas: assessing maritime challenges in Southeast Asia, exploring shared maritime interests between the EU and Indo-Pacific states, and discussing security frameworks suited to the regional context. Addressing these facets is vital for realizing a secure, rules-based Indo-Pacific.
The series ties back to previous reports from the HCSS Europe in the Indo-Pacific Hub; edited by HCSS analysts Paul van Hooft and Benedetta Girardi, with contributions from Alisa Hoenig.
The research for and production of this report has been conducted within the PROGRESS research framework agreement. Responsibility for the contents and for the opinions expressed, rests solely with the authors and does not constitute, nor should be construed as, an endorsement by the Netherlands Ministries of Foreign Affairs and Defence.
Europese nucleaire afschrikking is gevaarlijk en moeilijk te verwezenlijken, schrijft HCSS senior strategisch analist Paul van Hooft in een opiniestuk voor NRC. Europa kan zich beter richten op geavanceerde conventionele wapens.
Zogenaamde ‘Europese’ kernwapens staan weer op de agenda. Volgens de huidige opiniepeilingen is het goed mogelijk dat Donald Trump in januari 2025 weer president van de VS is. Afschrikking hangt af van geloofwaardigheid en onlangs verklaarde Trump dat hij president Poetin geen duimbreed in de weg zou leggen bij een aanval op een NAVO-lidstaat die in gebreke was bij het betalen van de afdracht aan de verdragsorganisatie.
Net als in 2016 en 2017 is de publieke discussie in Duitsland over Europese nucleaire alternatieven weer opgelaaid. Ook Poolse leiders zetten deze keer vraagtekens bij Amerikaanse geloofwaardigheid. Maar hoewel Europese nucleaire afschrikking nodig is voor daadwerkelijke strategische autonomie is het moeilijk en gevaarlijk te verwezenlijken en kan Europa zich daarom voorlopig beter op geavanceerde conventionele wapens richten.
De Europese nucleaire alternatieven bestaan uit een EU-kernwapen, nieuwe Europese kernwapenstaten, of een grotere rol voor Frankrijk en het VK, de enige twee kernwapenmachten in Europa naast Rusland. Alleen de laatste optie is mogelijk haalbaar.
De huidige staatsrechtelijke vormgeving van de EU maakt een EU-kernwapen nagenoeg onmogelijk. Tijdens een crisis zouden nooit alle lidstaten binnen enkele minuten unaniem tot een beslissing kunnen komen. En als het één leider was, wie zou dan de codes mogen invoeren? De president van de Europese Raad, de president van de Europese Commissie? We zijn eraan gewend deze soevereiniteit aan een Amerikaanse president over te dragen.
Is Frankrijk eigenlijk bereid de technologische kennis te delen? Bovendien kunnen neutrale EU-lidstaten, zoals Oostenrijk en Ierland, de ontwikkeling blokkeren.
Een Pools of Duits kernwapen is eveneens risicovol en niet alleen omdat het een breuk zou zijn met het non-proliferatieverdrag dat nu de verspreiding van kernwapens binnen de perken houdt. Het ontbreekt in beide landen aan technische kennis, voor zover de wil in Duitsland daadwerkelijk bestaat. Ze zouden tijdens de bouw van het wapen onveiliger zijn totdat ze een preventieve aanval kunnen overleven, behalve als de VS, VK, en Frankrijk expliciet aan Rusland duidelijk maakten de bouw van het wapen te steunen en ze ondertussen de beschermen.
De Franse en Britse kernwapens zijn op zichzelf waarschijnlijk niet afdoende zonder de Amerikaanse tactische wapens. Hoe bizar het misschien ook lijkt omdat kernwapens zo vernietigend zijn, maar juist daarom laten ze weinig ruimte tussen niets doen en algehele vernietiging. Zowel Frankrijk en het VK hebben kleine aantallen wapens en geen tactische kernwapens. Daardoor hebben ze weinig mogelijkheden om in stappen te escaleren. Het maakt de Franse en Britse afschrikking tijdens een crisis minder geloofwaardig.
Escalatiemogelijkheden bestaan nu omdat de vliegtuigen van een aantal NAVO-lidstaten – België, Duitsland, Italië, Turkije, en ook Nederland – Amerikaanse tactische wapens dragen. Polen zou ook graag lid van deze club zijn. Maar deze landen hebben geen operationele controle over de wapens. Een Amerikaanse president besluit of kernwapens geactiveerd worden – dus daadwerkelijk een nucleaire explosie op gang brengen. Daardoor hebben ze ook weinig betekenis als er een Amerikaanse president in het Witte Huis zit die ze niet wil gebruiken.
De Amerikaanse rol als beschermer is onzeker, met of zonder Trump
HCSS senior analist Paul van Hooft
Het probleem is daarom niet alleen Trump. De geloofwaardigheid en het voortbestaan van de NAVO hangt en hing altijd af van een onmogelijke belofte: dat de VS hun voortbestaan op het spel zullen zetten voor de veiligheid van bondgenoten aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Omdat de VS deze belofte deden aan Europese en Aziatische bondgenoten (en impliciet ook aan andere staten), is kernwapenproliferatie grotendeels beperkt gebleven tot de grootmachten – de VS, Rusland, China, het VK, Frankrijk, en India – en een paar andere staten zoals Pakistan, Israël, en Noord-Korea.
Wij zijn nu bijna terug bij af. De Amerikaanse rol als beschermer van Europa is onzeker, ook met of zonder Trump, gezien de Amerikaanse draai richting Azië, die ook duidelijk werd in de laatste National Defense Strategy. Ook ná Trump hebben Amerikaanse kiezers elke vier jaar de Europese veiligheid in hun handen en moet Europa wachten hoe het muntje landt. De roep om Europese strategische autonomie groeit daarom, maar autonomie zal relatief zijn omdat Europa meer of minder afhankelijk is van de VS. Het gebrek aan nucleaire afschrikking blijft een groot obstakel.
Voor Europa is conventionele afschrikking als escalatiemiddel een meer haalbare optie. Dit kan door het ontwikkelen en aanschaffen van meer geavanceerde conventionele wapens, zoals vijfde of toekomstige zesde generatie vliegtuigen en langeafstandskruisraketten, waarmee Europese staten Russische militaire en industriële doelen zouden kunnen bedreigen. Dan is het hopen dat de Franse en Britse kernwapens genoeg twijfels zaaien bij Russische leiders om ze te weerhouden van aanvallen op EU- of NAVO-lidstaten. Ook als Amerika een stap terugdoet bij de verdediging van Europa.
Gepubliceerd in NRC op16 april 2024.
Source: War On The Rocks, April 10, 2024
It is a trope in superhero stories that the hero must try and be in two places at once. Europe is trying to do the same by splitting its military capabilities between the Euro-Atlantic and the Indo-Pacific. But neither European states individually nor Europe collectively are or have been superpowers for a very long time. Rather than dilute the fragile sense of purpose and growing power they have built in the wake of Russia’s invasion of Ukraine, European powers should prioritize their home region. Backfilling maritime security in the Euro-Atlantic up to the western Indian Ocean is a more valuable distribution of tasks with the United States than sending limiting capabilities that are unfit for the deterrence of China.
Despite expressing a growing interest in the Indo-Pacific, Europeans have not seriously considered acting on behalf of Taiwan in case of a war between the United States and China. In any case, European countries lack the capacity to do so. A conflict over Taiwan could play out in any number of ways. We assume a conflict in which both superpowers use the full range of their conventional capabilities.
Even if enough European states would reach a consensus to respond with military means, all of the countries, including Europe’s two premier military powers, France and the United Kingdom, lack the capability to make a sustained effort in such a scenario.
Yet a war over Taiwan between China and the United States would have a profound impact on Europe’s prosperity and security, even if they avert worst-case scenarios — including nuclear escalation. The economic and security costs for all of Europe would be extensive. The breakdown of supply chains would disrupt European economies, leading to recession and, potentially, a significant contraction of gross domestic product.
De-risking will then evolve into sudden de-coupling across sectors with outsized negative effects on de-industrialized Europe. The security effects will be equally sizeable. Systemic wars, those wars concerning “the international [or regional] system as it existed prior to the outbreak of war,” tend to spread geographically, invite external intervention, and spur system-wide polarization. As a result, staying on the sidelines and insulating themselves, as European states attempted to do with varying success a century ago, is unlikely to succeed in a war between the great powers of the 21st century. Even if the two majors manage to keep a war over Taiwan “local,” it will definitively draw U.S. resources from Europe to the western Pacific, severely curtailing Washington’s bandwidth for a conventional fight in Europe.
The result would be a forced U.S. pivot to the Pacific. Moreover, any conflict will lead to a vacuum that will upset deterrence in the European theater and expose European vulnerabilities and dependencies on the United States.
European leaders seem reluctant to accept this inconvenient reality partly because they still hope to maintain a mutually beneficial relationship with China in other domains — specifically trade — and partly because of a tendency toward risk avoidance that has become engrained in many European states’ approaches to international security over the past decades. This puts Europe at risk. European leaders should, therefore, prepare to help deter China through economic means, to strengthen the resilience of regional powers, and to gear up to defend Europe to relieve pressure on the United States should war break out.
Leaders of the principal European powers such as Germany, France, and the United Kingdom have refrained from taking a strong position on Taiwan, as has the European Union itself. If asked about a Taiwan scenario, the tendency in Europe is to reiterate support for international law and condemn any potential violation of the status quo. Last April, German Foreign Minister Annalena Baerbock stated that “a unilateral and violent change in the status quo would not be acceptable to us as Europeans,” in a joint conference with Chinese counterpart Qin Gang in Beijing. French Foreign Minister Catherine Colonna echoed that statement and expressed French support for the “shared principles of regulation of an international order based on the rule of law.” U.K. Prime Minister Rishi Sunak argued that his government “is completely aligned in substance and in language with all our allies,” with Britain’s Integrated Review Refresh of 2023 expressing opposition to “any unilateral change in the status quo” in the Taiwan Strait and in the East and South China Seas. European Commission President Ursula von der Leyen emphasized Europe’s call “for peace and stability in the Taiwan Strait” in an address to the European Parliament, as did European Union chief diplomat Josep Borrell.
While European leaders pay lip service to the wider economic impact of a war in Taiwan, very few of them have articulated more concrete responses while in office. Anders Fogh Rasmussen, for instance, former NATO secretary-general and former Danish prime minister, suggested that a message be sent to China that an attack on Taiwan will “provoke profound and comprehensive economic sanctions.” In a report from the foreign affairs committee in August, the British parliament referred to Taiwan as an “independent country” whose right to self-determination merits full British support in an official document for the first time. During a visit to Taiwan, one of the European Parliament’s vice presidents affirmed that Europe “won’t turn a blind eye to China’s threats to Taiwan.” Meanwhile, other European parliament statements expressed support for “initiatives aimed at dialogue and confidence-building,” in response to China’s live-fire military exercises after former U.S. Speaker of the House of Representatives Nancy Pelosi’s August 2022 visit to Taiwan.
European leaders’ reluctance toward taking a clear stance on Taiwan partially derives from the desire to avoid alienating China entirely. This is not just because Europe has huge economic interests in China’s massive markets, but also because European leaders still retain hope that they can maintain a “dialogue” and redirect Chinese behavior toward more productive ends such as shared interests on the climate, biodiversity, and AI. The E.U. Commission’s 2019 E.U.-China strategic outlook statement that China is an economic “competitor” and a systemic “rival” but also a “partner” reflects this conflicted inner monologue that continues to reverberate in European minds.
Moreover, there is also a clear awareness among European leaders that Europe as of yet lacks the capabilities to credibly deter China, though vague allusions to European aspirations can be found in references to “deterrence diplomacy.” French President Emmanuel Macron was crystal-clear about Europe’s limited capabilities, noting that since “Europeans cannot resolve the crisis in Ukraine,” it would be difficult to credibly say they would act on Taiwan, adding that “if you really want to increase tensions that’s the way to do it.” The growing European naval presence in the region is therefore intended to keep the sea routes open and secure and prevent “might makes right” from becoming a fact. The goal is to maintain dialogue and “cooperation not confrontation,” with freedom of navigation operations ostensibly not being directed at “a specific country.” In this spirit, European reluctance also contains another kind of calculation: By not giving Beijing the sense that U.S. allies both in the region and in Europe are ganging up on it, they hope to prevent China from seeing the situation as one in which it has been presented with a dichotomous choice to either invade Taiwan or beat a humiliating retreat.
Despite this clear reluctance, European states — individually and as a collective — are at risk of sleepwalking into picking sides. Awakening to China’s rise, in the economic realm they have joined U.S. export controls on advanced technologies exports to China after cutting off Huawei from supplying technology for the core of European 5G critical infrastructure. Tellingly, alongside Japan’s export controls, the Netherlands has acquiesced to American demands to prevent the Dutch company ASML from selling its most advanced lithography systems to China, which are necessary to produce the chips for advanced AI applications. Also in the military realm, Europeans risk stumbling into taking a position. Crucially, the inclusion of China in the 2022 NATO Strategic Concept as one of the “authoritarian actors [that] challenge our interests, values and democratic way of life” has made it difficult to claim that the European allies of the United States are not picking sides.
Unsurprisingly, the Chinese government has not taken kindly to this perceived shift either, with party-affiliated outfits warning Europeans not to give in to U.S. pressure to jump on its bandwagon and gang up on China. Europeans are attempting to carefully walk the line between deterring China, reassuring regional states, and signaling support for the United States, on the one hand, and avoiding damaging their own interests with China or exacerbating the spiral, on the other. But while, in the view of the authors of this piece, Europeans are right in their intention to attempt this balance, they are wrong to believe it will suffice or be sufficiently convincing to either Washington or Beijing, let alone decisively shape the calculations of either. Whatever Europeans desire, the Euro-Atlantic and Indo-Pacific regions are linked economically, and both theaters are linked militarily by virtue of the central role the United States plays in both.
The issue is that separation of two regions and two theaters is historically fraught with problems. The argument here is not that in case of a war over Taiwan, the world will inevitably fall into two blocs. Instead, we note that, historically speaking, the demarcation of conflict dynamics from one geographical theater to another has very seldom held. Only if the principal protagonists explicitly agreed to contain their conflict to one theater did such a demarcation stand a chance, but such occasions have been rare.
For example, during the Cold War, there was a moratorium on direct contact between the United States and the Soviet Union in the core (Europe) but allowance for proxy wars in the periphery (outside of Europe), which the superpowers only adhered to after the Berlin Deadline and Cuban Missile Crises. That said, even then many of the proxy wars were driven by fears of loss of credibility to allies and adversaries in the core. Such demarcations were instrumental in avoiding direct contact and staving off disaster.
However, most of the time, extraregional spillover of conflicts and their consequences was the rule rather than the exception. For example, the 1853–1856 Crimean War was arguably settled in the Baltics and the prospect of a naval blockade of Russia. Moreover, when conflicts escalate into war, firewalls have tended to collapse quickly, with conflict dynamics spreading from one theater to the next. “Localized wars” (between original belligerents) thus become “expanded wars” (with more actors becoming involved) and then “enlarged wars” (which have at least one major power joining on either side). Worryingly, in the past, wars between major and minor powers have had the largest risk of going down this route. Examples include the Crimean War and the two world wars.
Should war over Taiwan break out, Europe can do very little in the maritime realm militarily speaking simply because European naval capabilities are in dire straits. As noted, a conflict between the United States and China over Taiwan could take various forms, be it of very short or longer duration with varying levels of intensity, ranging from a successful fait accompli, to a prevented fait accompli, to a failed fait accompli, which can then turn into a prolonged conflict and/or a slow strangle. We consider it likely that the military-technological nature of the conflict leads to perceptions of first-mover advantages that would push both superpowers to rapidly escalate, but our assessment applies to all these different scenarios.
In a paper published earlier this year, we showed that even the largest European naval powers, France and the United Kingdom, will be hard-pressed to make any real contribution for a sustained period of time in a scenario of high-intensity conflict. This does not hinge on a lack of strategic or operational skills or on qualitative shortcomings in the platforms of ships, though these are relatively weak on offensive and defensive capabilities, but on basic ship numbers and logistics. During peacetime, approximately three ships are in maintenance or repair, while their crews are training or resting. Assuming a ratio of one to four, in terms of surface vessels, France can only deploy one-quarter of an aircraft carrier at any time and three quarters of a destroyer, and the United Kingdom can only deploy one-half of a carrier and one and a half destroyers. While articulating the capabilities of Europe’s two premier military powers in fractions might seem silly, it serves to underline the extremely limited capacity and limited sustainability of a European military role in the western Pacific. Small numbers are amplified by serious distances. Given the limited European naval port infrastructure in the region and the vast distances between the Atlantic and the Indo-Pacific, with travel time measured in weeks rather than in days, their contribution will be extremely limited.
European surface ships and submarines will have some limited access to partner bases and depots for munitions, repairs, and supplies, but these are likely to be both under attack by China and in high demand by the United States and regional allies during a war over Taiwan. This will not resemble the military operations that were part of the so-called war on terror where all the major logistical nodes were largely safe from attack. Western military and civilian leaders have not yet come to terms with the theater-wide ferocity of a peer-to-peer great power conflict. Crucially, European surface ships do not have the means to survive a serious onslaught in an age of denial.
There are European assets that are useful in such a confrontation, however, and that have highly offensive capabilities and mobility, and are fungible. Very specific denial and land attack capabilities provided by the nuclear-powered attack submarines possessed by France (five in service currently with a sixth soon) and the United Kingdom (six in service currently) may be an exception, as well as fifth-generation fighter jets possessed by NATO allies, particularly the F-35s. Beside taking part in the underwater fight during a war over Taiwan, French and British attack submarines could be armed with cruise missiles to target land-based Chinese anti-access/air denial capabilities. However, French and British submarines would also be expected to play a critical role in ensuring NATO conventional deterrence in the Euro-Atlantic, where they would be involved in anti-submarine warfare activities against Russian attack submarines (18 in service), as well as provide protection for the British and French nuclear deterrents. During a western Pacific contingency, we expect a simultaneous heightened threat from Russia to take advantage of the situation as a result of which these limited French and British assets would be in high demand. Splitting capabilities between opposites of the planet would leave Europe even more underdefended.
Equally, NATO Europe’s fifth-generation air assets would be needed in any European scenario; airpower is both NATO’s clearest conventional advantage over Russia as well as a U.S. capability that is likely to be entirely absorbed by a war in the western Pacific, thereby further drawing away capabilities from Europe. This will undermine NATO’s deterrence posture vis-á-vis Russia back in Europe. Moreover, China’s own submarine fleet is growing, while its anti-submarine capabilities are improving.
Even if Europeans decide to remain on the sidelines, U.S. involvement in a war over Taiwan will leave behind a considerable power vacuum in Europe and create conventional deterrence gaps. It will create multiple windows of opportunity not just for Russia but also for smaller and middle powers to exploit whether by means of faits accompli or otherwise. Despite Europe’s much heralded Zeitenwende, European military power is still less than the sum of its parts simply due to its “lack of an integrated command structure and its deficient [command, control, communications, computers, intelligence, surveillance, and reconnaissance] capacity.” European land forces face significant challenges in overcoming three decades of decay, as the International Institute for Strategic Studies reports, in terms of not just platforms but also of sheer numbers and readiness, alongside overall capability gaps in air and missile defense, long-range artillery systems and deep-fire systems, and munition supplies, amongst other things. Consequently, should a Sino-American war over Taiwan turn into a protracted conflict à la Ukraine, European defense industry would be extremely limited in terms of scaling up to meet U.S. demand; it is already falling behind on earlier promises made to Ukraine for munition supplies.
European leaders should realize that they are no superheroes and will remain far from being in the driver’s seat in case of a Sino-American confrontation over Taiwan. That does not mean they have no agency to act to prevent China from invading Taiwan, to insulate themselves, or to prepare for such an eventuality. To the contrary, there are three options that Europe should pursue.
First, European states — and specifically the European Union – could send a deterrent message to China through the threat of cutting off Chinese access to European markets: essentially mutually assured economic destruction. Though cutting off Russian access to the European Union was difficult and incomplete, it also underlined the credibility of European resolve. Though China is preparing for such a scenario, the risk that the European states would follow suit should give the Chinese Communist Party leadership, deeply concerned with domestic stability, another reason to doubt the desirability of a war over Taiwan. To bolster the credibility of this threat, Europeans should diversify their supply chains in the Indo-Pacific toward states less directly threatened in the case of a Sino-American war, as well as to Europe itself. This does not mean decoupling from China, South Korea, Japan, Taiwan, or other regional states. But it does mean increasing the overall resiliency of Europe’s economy and thereby its political will when the going gets tough.
Second, while seeking to dampen tensions between China and America, Europeans should try to strengthen the resiliency of regional powers, including a military and an institutional component. Europeans can supply military capabilities to small and middle powers to raise the costs of aggression and furnish them with active denial capabilities to defend against revisionist aggression. In parallel, Europe should try and strengthen multilateral frameworks. Europe should put the United Nations Convention on the Law of the Sea front and center to push China to cease its incremental but aggressive expansion in the region. At the same time, they should also put more pressure on the United States to ratify the convention. While such a dual-track strategy is unlikely to offer definitive solutions, it may help prop up the status quo and slow developments down sufficiently for the United States and China to find a new modus vivendi rather than end up in a disastrous war.
Third, European states should ramp up their capability investments further — as they have since the first Crimean crisis of 2014, Donald Trump’s 2016 election, and Russia’s 2022 invasion — to ensure they can defend themselves. They should do so in light of a possible U.S. absence, whether due to U.S. domestic turmoil or the increasing likelihood that an Asian war will fully absorb U.S. attention and resources.
Europe is short of capabilities across the board, but key capabilities needed would be command, control, communications, computers, intelligence, surveillance, and reconnaissance, particularly in the realm of space, heavy lift and transports to reinforce the eastern states, as well as long-range conventional precision strike. These capabilities are not financially or technologically impossible to acquire, but their near-absence now reflects the uneven political will across the NATO alliance, with some member states clearly pulling more weight relative to the others. In a grand strategic sense, to support the U.S. effort in the Indo-Pacific, Europeans would ironically be better off doing hard work closer to home, shoring up European defense, and, in maritime security, protecting the approaches to Europe, as well as its unimpeded access to energy in the Persian Gulf. Maritime security from a European perspective would thus extend in any real military sense to the western Indian Ocean.
The Thucydides Trap is not preordained, and there is nothing inevitable about a Sino-American confrontation. European states should continue to underline to their American and Chinese counterparts that it is time to cool down the rising temperature of the great power relationship; two world wars were more than enough.
Tim Sweijs is the director of research at The Hague Centre for Strategic Studies and a senior research fellow at the War Studies Research Centre of the Netherlands Defence Academy.
Paul van Hooft is a senior analyst at The Hague Centre for Strategic Studies, where he heads the Europe in the Indo-Pacific and the Future of Transatlantic Relations programs.
This Policy Brief was developed as part of the Bridging Allies initiative, led by the Centre for Security, Diplomacy and Strategy at the Vrije Universiteit Brussel. The Bridging Allies initiative is supported by the Australian Government through a grant by the Australian Department of Defence. The views expressed herein are those of the authors and are not necessarily those of the Australian Government or the Australian Department of Defence.
On May 24, 2024, HCSS strategic analyst Sofia Romansky will give a lecture on International Governance for AI in the Military Domain, at the European policies for Artificial Intelligence in Defence seminar organized by Eurodefense Netherlands and KIVI Defence and Security.
The European Union recently approved the European Union AI-act, the first-ever legal framework on Artificial Intelligence (AI). However, this act is not applicable for Defence related applications. Nevertheless, AI for Defence is developing as rapidly as in other sectors and will only gain speed in the near future.
The seminar is organised in collaboration between Eurodefense Netherlands and KIVI Defence and Security, a division of the Royal Netherlands Society of Engineers KIVI.
During this afternoon seminar we will discuss AI technology development, policy issues and applications for Defence. If relevant, this could lead to Eurodefense or KIVI recommendations to European or national authorities.
The detailed programme is (all times local = GMT+2):
13:00 Reception of guests @ KIVI and online
13:10 Opening
13:20 Salvia Mirza (Resonant Consulting, UK) – Introduction and opportunities of AI for Defence
14:00 Bart Groothuis (V) (Member European Parliament – Renew Europe) – European AI policy related to Defence
14:15 Sofia Romansky (The Hague Centre for Strategic Studies) – International Governance for AI in the Military Domain
14:55 Break
15:15 Jeroen van der Vlugt (CIO MoD NL) – NL MoD policy and vision on AI for Defence applications
15:55 Maarten Schadd (TNO) – Operationalizing responsible military AI: challenges and future directions
16:35 Panel discussion
17:00 Reception and drinks
Auteurs: Tim Sweijs, Bob Deen en Roman de Baedts.
Met inhoudelijke bijdragen van Rob de Wijk, Dick Zandee, Ko Colijn en Frederik Mertens.
Ruim tien jaar na de Russische annexatie van de Krim en twee jaar na de grootschalige invasie houdt Oekraïne nog steeds stand tegen Rusland. Dit is niet alleen vanwege de moed en inspanning van de Oekraïners zelf, maar ook dankzij de grootschalige militaire, economische en financiële steunpakketten van Europa en de VS. Voor 2024 reserveerde het kabinet tot dusver drie miljard euro voor militaire steun aan Oekraïne in de strijd tegen Russische agressie en zegde ook voor 2025 nog drie miljard toe. In navolging van het VK, Frankrijk en Duitsland, heeft Nederland een tienjarige overeenkomst over veiligheidssamenwerking met Oekraïne gesloten die de steun ook op lange termijn moet borgen. Ook het onlangs verschenen AIV-briefadvies en een recente Kamerbrief zetten in op aanhoudende steun.
Deze westerse steun is echter niet langer vanzelfsprekend of onomstreden. Met name in de VS maar ook in sommige Europese NAVO-landen begint de roep om de steun te staken langzaam meer weerklank te krijgen. Het Amerikaanse steunpakket van ruim zestig miljard dollar werd pas na maanden vertraging aangenomen door het Huis van Afgevaardigden. De discussie die daaraan voorafging maakte pijnlijk duidelijk dat toekomstige Amerikaanse steun niet vanzelfsprekend is. President Biden heeft inmiddels zijn retoriek heeft afgeschaald van “as long as it takes” naar “as long as we can”. Nieuwe toezeggingen voor nieuwe hulp aan Oekraïne stagneerden eind 2023 (met een terugval van bijna negentig procent) terwijl beloofde munitie-aantallen bij lange na niet gehaald werden. Een waarschuwing van de Franse president Macron dat een Westerse militaire interventie niet moet worden uitgesloten, kon op weinig bijval rekenen van zijn buitenlandse ambtsgenoten. Alhoewel het vraagstuk van Westerse ‘boots on the ground’ ook nader aandacht verdient, wordt het dientengevolge binnen deze notitie buiten beschouwing gelaten en wordt onder ‘steun’ zowel economische als materiële steun gerekend, maar zonder inzet van westerse troepen in Oekraïne.
Na Poetins recente ‘verkiezingsoverwinning’ escaleerde het Kremlin de oorlogsretoriek. Er wordt nu door regeringsfunctionarissen openlijk over ‘oorlog’ gesproken, terwijl men eerder voor dat woord in de gevangenis belandde. Dit past in de retoriek waarbij niet langer Oekraïne, maar de NAVO de agressor is. Daarnaast kondigde het ministerie van defensie de formatie van twee nieuwe combined arms legerkorpsen aan en versnelde het de werving van nieuw militair personeel. Onderhand begint de Russische oorlogsindustrie op stoom te komen en produceert het grote hoeveelheden munitie en materieel ten behoeve van de Russische oorlogsinspanning. De grootschalige import van onder andere artilleriemunitie uit Noord-Korea en drones uit Iran vult de Russische voorraden verder aan. De gevolgen op het slagveld zijn reeds merkbaar, zoals te zien was bij het verlies van de stad Avdiivka in februari. Intussen stijgt de druk op Oekraïense troepen aan het front. In een interview eind maart liet president Zelensky weten dat Oekraïne meer land zal moeten opgeven bij langer uitblijven van Westerse materiële steun.
Ook in Nederland is er debat over de voortzetting van de steun aan Oekraïne en de vorm waarin dat moet gebeuren. De vraag naar de kosten en baten van het al dan niet verlenen van politieke, economische en militaire steun door de Nederlandse overheid is in dit kader buitengewoon relevant. Dit is meer dan een simpele rekensom waarin de winst of het verlies in Euro’s wordt uitgedrukt. Het gaat immers ook om veiligheidsrisico’s en geopolitieke en morele kosten en baten die zich niet altijd in ééndimensionale cijfers laten uitdrukken. Het is daarom essentieel om een breder begrip van kosten en baten te hanteren, beredeneerd vanuit de Nederlandse nationale veiligheidsbelangen en de impact van internationale steun op de uitkomsten van het conflict. Hierbij is een belangrijke overweging in hoeverre steun voor Oekraïne bijdraagt aan een militaire overwinning, een militair verlies, of een protracted conflict.
Deze notitie doet een bijdrage aan het debat over de Nederlandse steun. De notitie:
Deze notitie is onderdeel van het PROGRESS programma dat wordt uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse Ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie. De verantwoordelijkheid voor de inho
The Datalab of The Hague Centre for Strategic Studies offers an exciting internship to aspiring data scientists with an interest in NLP.
We review/accept applications for the NLP-Datalab Internship on a rolling-basis.
Candidates should either have a strong quantitative background or demonstrated affinity for all things quantitative. They should also demonstrate transferable programming skills, as well as a keen interest in the topics covered by HCSS policy research.
Given the richness of textual corpora as sources of data for geopolitical analysis, HCSS is enhancing its capabilities in Natural Language Processing (NLP). Ideal candidates know how to bring state-of-the-art developments of NLP into practice by writing professional production-ready Python code.
Requirements
The following attributes are considered an asset:
Prospective tasks of an NLP-Datalab intern
Eligibility
A data internship lasts six months. A shorter duration is possible only under exceptional circumstances. An applicant must be enrolled as a university student for the entire duration of data internship. Data interns should be able to commit to a forty-hour workweek. At present, HCSS does not offer part-time data internships within the Data Internship Program for a work week under 32 hours.
Application Procedure
To apply, send the following items to info@hcss.nl, before the 17th of May, using ‘NLP-Datalab Internship/2024’ as the subject line:
Notes regarding the application procedure:
Practical Information
The HCSS internship is paid. Eligible applicants will be invited for an interview. Our most prized candidates are thirsty for knowledge, excellent with numbers, and can ace our data-science test.
In the interest of the successful candidate’s learning trajectory, the internship will be carried out at the HCSS office in The Hague. Potential working arrangements can be discussed during the interview process.
The HCSS internship is paid: € 675,- per month.
At HCSS, we firmly believe in prioritising qualifications and skills when making hiring decisions, without any discrimination based on personal characteristics such as race, religion, gender, age, disability, and sexual orientation.
Onze maakindustrie is niet meer wat ze geweest is. Globalisering zorgt ervoor dat we in Europa nauwelijks nog schepen produceren. Is dat wel zo slim, in een tijdperk waarin de wereldzeeën niet meer vanzelfsprekend veilig zijn en waar ‘Wandel durch Handel’ zijn beste tijd heeft gehad?
Onderzoeker Frank Bekkers: “We leveren in een steeds gevaarlijkere wereld waarin competitie tussen grote landen de wereld domineert. Dat betekent dat we als Nederland, en zeker ook als Nederland in Europa, of met Europa, goed op onze tellen moeten passen. De globalisering zoals we die kennen uit het verleden, waarbij uitgebreid handel werd gedreven over de hele wereld, daar moeten we wat voorzichtiger mee zijn.”
In deze special is VPRO Tegenlicht bij de oplevering van een Nederlands schip voor een Taiwanese klant, en praten ze met gloednieuwe Kabinetsgezant Maritieme Maakindustrie Kees van der Staaij en veiligheidsexpert Frank Bekkers van het The Hague Center for Strategic Studies (HCSS) over de nieuwe geopolitieke werkelijkheid waar onze scheepsbouw mee te maken heeft – over de gevaren, maar ook de kansen.
Bekkers: “We hebben in de jaren 90 als Europa onze veiligheid uitbesteed aan de VS, onze energie aan Rusland, en onze maakindustrie is naar China verdwenen. Dat is een situatie die we niet meer zo willen in de toekomst. De wereld is aan het veranderen.”
Frank Bekkers schreef een dik rapport over de strategische belangen van de maritieme maakindustrie. En de uitkomst is alarmerend. Het argeloze beleid van de Nederlandse overheid, zet onze onafhankelijkheid op het spel. “Er is een kans op oorlog in de Indo-Pacific tussen China en Amerika, waar wij op allerlei manieren bij betrokken kunnen raken. Is het niet militair, dan hebben we wel met de gigantische economische fall-out van zo’n conflict te maken. Dat gaat gewoon ongelooflijk veel welvaart kosten. Ten eerste omdat China voor ons ook een systeemrivaal is; we hebben andersoortige denkbeelden over hoe we de wereld inrichten. Dat botst. En we zijn een bondgenoot van Amerika. Dus hoe het ook keert of wendt, wij raken betrokken, mocht er zo’n conflict tussen de Verenigde Staten en China uitbreken.”
De vraag naar voor de energietransitie noodzakelijke metalen explodeert en bij de verdeling moeten netbeheerders voorrang krijgen, zegt Michel Rademaker, adjunct-directeur en medeoprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). ‘Als we met zijn alleen de energietransitie willen maken, heb je partijen als de netbeheerders nodig die de elektriciteit van a naar b kunnen brengen.’
In de Critical Raw Materials Act van de EC is voor raffinage en mijnbouw vastgelegd dat vergunningstrajecten binnen twee jaar moeten zijn afgerond. Rademaker sprak netbeheerders die zomaar een jaar verder waren als ze alleen even een extra kabel in een bestaande kabelgoot wilden leggen. ‘Daarom moet je overwegen om ook dit soort vergunningstrajecten te versnellen met noodwetgeving. Ik zit niet aan tafel waar de besluiten worden genomen, maar in het belang van de energietransitie en de netbeheerders moet je het overwegen.’
Netbeheerders moeten prioriteit krijgen
Als de netbeheerders niet verder kunnen, staat in feite alles stil, waarschuwt Rademaker. Daarom zouden wat hem betreft de netbeheerders prioriteit moeten krijgen. ‘Iedereen die van gas en olie overgaat naar elektriciteit heeft die metalen nodig. De vraag is wie in Nederland de grondstoffen als eerste krijgt. Ik denk dat de netbeheerders in de waardeketen van de energietransitie prioriteit moeten krijgen.’ Anders loop je onvermijdelijk vertraging op. ‘Het gaat wel door, maar de vraag is of dat in het tempo is dat we graag willen.’
Om die overstap van fossiel naar duurzame energiebronnen te maken is heel veel elektriciteit nodig. Het overvolle elektriciteitsnet is een steeds groter obstakel, onder meer door de in hoog tempo opgeschroefde doelstellingen die amper bij te benen was door de netbeheerders. Bovendien gingen de gasprijzen omhoog door de Oekraïnecrisis, waardoor de vraag die voor 2030 voorzien waren nu al bereikt werd, zegt David Peters, chief transition officer bij Stedin. ‘Dus het gaat hartstikke snel.’
Wachtlijsten voor elektriciteitsaansluiting
En dat is aan de ene kant een goednieuwsshow voor de energietransitie, aan de andere kant leidt het voor een aantal mensen tot veel overlast, zegt Peters. ‘We zitten eigenlijk in een grootschalige verbouwing in Nederland. Daardoor staan er nu mensen op een wachtlijst voor een elektriciteitsaansluiting, particulieren én bedrijven, en dat is natuurlijk super vervelend.’ Bovendien liggen in Nederland op grote schaal de straten open. ‘Een op de drie straten zal de komende jaren opengaan om 50.000 transformatorhuisjes bij te plaatsen.’
De energietransitie is ook echt een systeemtransitie, betoogt Peters. En dan heb je het over een zeer grootschalige beweging, en niet alleen in Nederland, maar Europabreed. Van sommige effecten wordt dan pas in de loop van het proces duidelijk hoe snel ze gaan. Bij zo’n verbouwing van het volledige Europese energiesysteem komen nou eenmaal dingen kijken waar niet iedereen van tevoren aan gedacht heeft. ‘Je kunt bijna geen krant openslaan of je ziet een bericht over een tekort op het elektriciteitsnet.’
Goede rapportage van grondstoffen
Een extra complicerende factor is de ESG-regeling vanuit de EU, die zowel een lust als een last kan zijn. De grote vraag is hoe je collectief zicht houdt op de kwaliteit van de uitvoering van die ESG. Dat begint bij een goede rapportage over bijvoorbeeld grondstoffen, zegt Rademaker. ‘Als je materiaal uit Congo haalt, kun je nog zó je best doen, maar het zal niet aan de standaarden voldoen die je bijvoorbeeld in Finse mijnen ziet. Dat heeft gewoon te maken met de kwaliteit van het hele ecosysteem eromheen.’
Daar zit een grote mate van hypocrisie in, zegt Rademaker: we vinden internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (imvo) heel belangrijk, maar allemaal bedrijven buiten Europa pakken een voordeel door daar niet aan te voldoen, omdat er geen level playing field is.’ Ook komt not in my backyard (nimby) hier om de hoek kijken: we willen wel een Tesla, maar geen transformatorhuisje in onze tuin. ‘Veel beter toezicht is wel wat duurder voor de consument, maar dan heb je ook wat.’
Bron: BNR Nieuwsradio, 21 april 2024 / BNR Nieuwsradio, 21 april 2024
Over deze podcast
De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.
Host: Paul van Liempt
Redactie: Michaël Roele