Ook in 2024 zullen BNR Nieuwradio en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) in podcast De Strateeg onder leiding van Paul van Liempt de belangrijkste ontwikkelingen op het internationale toneel en de gevolgen daarvan voor overheden, bedrijven en mensen bespreken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.
Beluister hieronder enkele hoogtepunten van het afgelopen jaar! (Deel 1 van het jaaroverzicht is hier te vinden)
- Host: Paul van Liempt
- Redactie: Michaël Roele
De Strateeg: Hoe Nederland de Maritieme Maakindustrie weer kan laten floreren
Nederland heeft veel cruciale sectoren om onze veiligheid te vergroten en onze economie te verstevigen. Zeker in tijden waarin er geopolitiek van alles veranderd. 1 van die sectoren is de maritieme maakindustrie. De laatste jaren hebben Chinese bedrijven het voor Nederlandse ondernemers een stuk lastiger gemaakt. Hoe kan de sector in Nederland weer gaan floreren?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van
- Marja van Bijsterveldt, tot voor kort speciaal gezant voor de maritieme maakindustrie
- Roel de Graaf, directeur van brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT)
Bron: BNR Nieuwsradio, 3 december 2023
De Strateeg: De cruciale rol van kritieke grondstoffen voor defensie
Het gevecht om kritieke grondstoffen zoals aardmetalen is één van de grote thema’s van deze tijd. En denk daarbij niet alleen aan de energietransitie of de productie van halfgeleiders. Ook voor defensie zijn die materialen van cruciaal belang om een goed werkend defensieapparaat te behouden. Hoe zorgen we ervoor dat ook Defensie niet te afhankelijk wordt van andere landen. Voornamelijk landen waar we goed mee moeten opletten, zoals China. Welke rol heeft de politiek hierin en welke rol speelt de industrie?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Michel Rademaker, adjunct-directeur en medeoprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies
- Ron Nulkes, directeur van de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV)
Bron: BNR, 12 februari 2023
De Strateeg: Hoe Europa de chemische strategie opbouwt
Dat Europa hard bezig is om strategische autonomie te verwerven op het gebied van kritieke grondstoffen is iets dat we al vaak hebben besproken in De Strateeg. Maar om dat voor elkaar te krijgen heb je ook de industrieën nodig om dit uit te voeren. Een sector die relatief onderbelicht blijft is de chemische sector terwijl deze juist een cruciale rol kan spelen in het opbouwen van een eigen industrie in kritieke grondstoffen. Daarom moet er een Nationaal Chemieplan komen. De vraag is hoe deze eruit moet komen te zien.
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Jacqueline Vaessen, boegbeeld van de Topsector Chemie, vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
- Lucia van Geuns, energiedeskundige van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.
Bron: BNR Nieuwsradio, 27 augustus 2023
De Strateeg: Wie wordt de militaire ruimte macht?
GPS, satellietcommunicatie en aardobservaties, een militaire operatie zonder het gebruik van de ruimte is tegenwoordig ondenkbaar. De wereld zit niet stil en ieder land probeert zijn ruimtemacht te vergroten. Ook Nederland blijft niet achter. Half april bleek uit het MIVD rapport dat er meerdere Chinese pogingen zijn gedaan om Nederlandse militaire ruimtevaarttechnologie te bemachtigen. Maar wat maakt de Nederlandse techniek zo bijzonder? Hoe belangrijk is het om een militaire ruimtemacht te zijn? Wat betekent dit met het oog op Oekraïne en de toekomst van oorlogsvoering?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Patrick Bolder, defensie-expert van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies
- Arnaud van Kleef, Research & Development ingenieur bij het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, NLR.
Bron: BNR Nieuwsradio, 6 mei 2023
De Strateeg: Hoe de EU-balanceeract tussen China en de VS steeds lastiger wordt in de Indo-Pacific
China waarschuwt de Verenigde Staten en andersom. De spanningen tussen de Verenigde Staten en China in de Indo-Pacific lopen steeds hoger op. Sinds drie maanden gaat het hard tegen hard en dit leidt elke keer maar net niet tot een échte aanvaring. Ondertussen probeert de Europese Unie dit te sussen, maar zitten zij zelf ook in een spagaat. De Indo-Pacific is één van de belangrijkste handelspartners van Europa, dit maakt het voorkomen van conflict van cruciaal belang. Maar in hoeverre kan de EU hier een militaire rol spelen? En hoe doen zij dit zonder zelf met China verder in de problemen te raken? En voor welk kamp moeten zij eigenlijk kiezen?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Friso Dubbelboer, Politicoloog verbonden aan het Leiden Asia Centre en gespecialiseerd in maritiem Zuidoost-Azië.
- Paul van Hooft, Strategisch analist van HCSS
Bron: BNR Nieuwsradio, 4 juni 2023
De Strateeg: De oorlog in Oekraïne is met luchtafweer uit het Westen nog niet beslist
Van alleen Sovjet luchtverdediging tot geavanceerde Westerse luchtverdediging. Oekraïne boekt steeds meer successen met haar luchtafweer. Van de Russische luchtverdediging, VKS, werd meer verwacht, maar die bleef opvallend stil. Op dit moment is er sprake van een equilibrium in de lucht. Beide partijen staan tegenover elkaar, maar lijken niet de eerste te willen zijn om de strijd in de lucht aan te gaan. Waarom trekt de Russische grootmacht niet meer uit de kast? Is het afwachten van zowel Oekraïne als Rusland een systematische ontwikkeling, of juist typisch voor deze oorlog? En wat betekent dit voor de toekomst van (oorlogvoering?)
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Adrie Batenburg, Luitenant-Kolonel bij het Ministerie van Defensie en specialist in Surface Based Air and Missile defence bij het Land Warfare Centre
- Frederik Mertens, Strategisch analist van HCSS
Bron: BNR Nieuwsradio, 2 juli 2023
De Strateeg: Hoe een veiligere wereld klimaatverandering kan afremmen
Dubai vormde in december 2 weken de hoofdstad van de wereld vanwege de klimaattop COP28. Politici, diplomaten, NGO’s en ondernemers. Ze troffen elkaar er allemaal. Dat landen meer tegen klimaatverandering moeten doen staat buiten kijf. Maar over de manier waarop is altijd veel verdeeldheid. De vraag is of dat ooit anders zal zijn. Wel is er steeds meer aandacht voor veiligheid als het gaat om klimaatverandering. Gebieden die onleefbaar worden of zelfs oorlog en conflicten die er door ontstaan. Maar de tekentafel is leuk, uiteindelijk zullen politici maar vooral ondernemers klimaatbeleid moeten gaan uitvoeren. Hoe dat kan?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Laura Birkman, senior strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.
- Ties van der Hoeven, oprichter van The Weather Makers.
Bron: BNR Nieuwsradio, 17 december 2023
De Strateeg: Kan gas uit de Noordzee ons meer bestaanszekerheid geven?
Bestaanszekerheid was hét thema van deze verkiezingen. Daarbij denken we vooral aan de portemonnee van de Nederlander, maar hoort energie daar ook niet bij? We willen niet in de kou zitten vanwege hoge prijzen of economische schade oplopen doordat bedrijven de energierekening niet meer kunnen betalen. Of nog erger: wat als er simpelweg geen energie is? Om deze horrorscenario’s te voorkomen, en om minder afhankelijk te zijn, wil het kabinet meer naar gas gaan boren in de Noordzee. Maar wat betekent dat voor de energietransitie?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Jilles van den Beukel, energiedeskundige van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.
- Lex de Groot, directeur van Neptune Energy in Nederland
Bron: BNR Nieuwsradio, 19 november 2023
De Strateeg: Hoe kunnen overheid en bedrijven samenwerken voor betere mijnbouw in Europa?
Nederland werkt intensief aan een eigen grondstoffenstrategie. Dat is hard nodig nu de EU bezig is met de critical raw materials act. We moeten op eigen benen staan ten opzichte van bijvoorbeeld China. De overheid moet met goede richtlijnen komen, maar uiteindelijk zijn het bedrijven die dit beleid uitgaan voeren. De afhankelijkheid van kritieke grondstoffen is groot. Maar denk daarbij niet alleen aan metalen zoals kobalt en lithium. Ook in bouwmaterialen als zand kan schaarste ontstaan. Hoe kan de samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven er het beste uitzien om dit te voorkomen?
Dat ga je horen in deze aflevering van De Strateeg van:
- Michel Rademaker, medeoprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.
- Hans Greve, directeur mining van IHC Mining