Wij moeten ons schrap zetten voor een oorlog die jaren kan duren. Volgens NAVO-baas Jens Stoltenberg moet de Westerse steun aan Oekraïne daarom niet verslappen. “Ook wanneer de kosten hoog zijn, niet alleen voor militaire ondersteuning, maar ook door stijgende energie- en voedselprijzen,” zei hij zondag tegen het Duitse Bild. Maar kan Oekraïne de enorme verliezen in manschappen en materieel zelf zo lang volhouden?
De kosten van de oorlog zijn voor Oekraïne inderdaad immens, benadrukt Tim Sweijs, onderzoeksdirecteur van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS), in De Telegraaf. “We praten over het verwoesten van de samenleving, maar ook over honderden miljarden aan schade en vele tienduizenden slachtoffers, als niet veel meer.”
En dan de militaire schade: opgeteld zouden er dagelijks wel 1000 doden en gewonden zijn aan Oekraïense kant, aldus een adviseur van president Zelenski. Een tragedie, zegt Sweijs, maar het komt nog niet in de buurt van de meer dan 10% van de bevolking van Oekraïne en Rusland die in de Tweede Wereldoorlog omkwamen. “Als je met de rug tegen de muur staat en de keuze is tussen doorvechten en het onderspit delven, is de kans dat je blijft doorvechten groot.”
Sweijs publiceerde in mei een studie onder de gepaste titel ‘Hoe oorlogen eindigen’. Naast de kosten van een oorlog wordt de bereidheid van partijen om een oorlog te beëindigen ook bepaald door het geloof in een overwinning, binnenlandse én buitenlandse steun om door te vechten en geloof in het proces van vredesonderhandelingen.
Met een enorm overwicht aan zware artillerie drukt Rusland langzaam door de Oekraïense linies in de Donbas. Zelenski geeft aan dat zijn troepen daar voor iedere meter vechten. Maar wordt de Oekraïense onderhandelingspositie niet slechter naarmate er meer gebied verloren gaat? “Als het Westen stopt met wapenleveranties, heeft Zelenski zijn hand overspeeld,” zegt defensie-onderzoeker Sweijs.
Met dagelijkse honderden doden aan het front lijken onderhandelingen verder weg dan ooit. Sinds maart zijn er geen onderhandelingen meer geweest tussen Rusland en Oekraïne. Een adviseur van de Oekraïense president Zelenski gaf vorige week aan dat de Oekraïners ten minste tot eind augustus zullen doorvechten voor eventuele onderhandelingen hervat worden, zodat een betere positie afgedwongen kan worden op het slagveld.
“Daarmee laat Zelenski zien aan zijn bevolking dat er toch een moment moet komen dat ze naar de onderhandelingstafel moeten gaan,” duidt HCSS-man Sweijs. “Ten tweede laat hij zien dat er nog twee maanden van offers moeten komen en ten derde probeert hij de internationale gemeenschap te bewegen juist nú meer wapens te geven.”
Militaire analisten wijzen erop dat de legers zowel aan Oekraïense als aan de Russische kant zo vermoeid zijn en zulke verliezen hebben geleden van hun geoefende soldaten, dat grote gebiedsveroveringen moeilijk bereikt worden. De Russen strijden al bijna een maand om de industriestad Severodonetsk en hebben volgens Oekraïne al hun reserves naar die regio overgeheveld om de verovering van de provincie Loehansk te voltooien.
Defensie-onderzoeker Sweijs denkt dan ook niet dat het Russische leger momenteel bij machte is om ver voorbij de Donbas te drukken, waarin een groot deel van de provincie Donetsk nog in Oekraïense handen is. Zelenski hoopt dat het niet zo ver komt, maar dat de Russen met nieuwe wapens kunnen worden tegengehouden of juist terug worden geduwd.
Als er een staakt-het-vuren komt, met 20% van het Oekraïense grondgebied in Russische handen, dan verwacht Sweijs dat deze door beide kanten gebruikt wordt voor training van nieuwe troepen en herbewapening.
De Russen hebben zo een pauze nodig om materieel uit de opslag af te stoffen en aan het front te krijgen, en om vervangers te regelen voor Westerse technologieën die onder de sancties vallen. En Oekraïne zal een verder beroep doen op Westerse wapenvoorraden.
Zo tekent een oorlog zich af die, naar waarschuwing van NAVO-baas Stoltenberg, inderdaad jaren kan duren, al is het niet in het moordtempo van de afgelopen maanden. Poetin, die na het falen van zijn blitzkrieg op Kiev nu juist van de lange adem lijkt te zijn, zal hopen dat de Westerse eenheid uit elkaar brokkelt door pijn in de portemonnee van stijgende energie- en voedselprijzen.
Sweijs benadrukt dat in deze balans niet alleen de Oekraïense vechtlust doorslaggevend is. “Oekraïne’s vermogen om door te vechten wordt door het Westen gevoed.”
Dit artikel door Mischa van Diepen werd op 21 juni 2022 in De Telegraaf gepubliceerd.
Experts
Related Content
