Rob de Wijk bij BNR: ‘Westen moet in gesprek blijven met Poetin’

Het Westen moet in gesprek blijven met Poetin. Dat zegt defensiespecialist en directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies Rob de Wijk. ‘Uiteindelijk moet hij ergens zijn handtekening onder zetten, uiteindelijk moet er onderhandeld worden over een staakt-het-vuren, uiteindelijk moet er misschien wel een vredesakkoord komen. En daar hebben we Poetin helaas voor nodig.’

De Wijk verwijst naar wat er gebeurt wanneer dictators verketterd en bestempeld worden als oorlogsmisdadigers die naar het Internationaal Strafhof moeten – dat werkt contraproductief. Zoals in Syrië. ‘Daar is ook gezegd: ‘Met Assad gaan we geen gesprekken voeren, die man moet weg. Dat is een oorlogsmisdadiger’. Dat is allemaal wel zo, en Poetin is ook een oorlogsmisdadiger, maar als die man blijft zitten, dan moet je er gewoon mee dealen’.

Realpolitik versus emotie

Volgens De Wijk is dat hoe internationale betrekkingen werken: met Realpolitik bereik je meer dan met emotie. ‘Je kunt niet alleen maar moreel hoog van de toren blazen, je zult ook gewoon met schoften om de tafel moeten gaan zitten, of je het leuk vindt of niet’. De Wijk noemt uitlatingen van Buitenlandminister Wopke Hoekstra dat Poetin voor het Internationaal Strafhof moet verschijnen dan ook ‘heel onverstandig’. Het is volgens hem dezelfde fout die het Westen in 1999 met de Servische president Slobodan Milošević maakte tijdens de Kosovocrisis.

‘Toen werd ook gezegd dat Milosevic naar het Strafhof moest. Voor Milosevic was het de keuze: vecht ik door tot de dood of ga ik naar Den Haag? Wat denk je dat dan de conclusie is? Dan vecht je door tot de dood. Zulk soort opmerkingen verlengen de strijd, dat wordt vaak niet begrepen’.

Domme lariekoek

In de Oekraïense oorlog zijn de Amerikanen volgens De Wijk begonnen met wat hij noemt het uitkramen van lariekoek. ‘Biden zei dat dit een strijd is tussen een democratie en een autocratie. Dat is niet waar: dit is een strijd tegen een land dat de internationale rechtsorde aan zijn laars lapt en dat een agressie begaat die we sinds Hitler in Europa niet meer gezien hebben. En daar heb je gelijkgestemde landen voor nodig om te ervoor te zorgen dat het ophoudt. En je ziet nu wat Biden moet doen: die moet naar landen als Venezuela en Saoedi-Arabië toe om te vragen of er meer olie gewonnen kan worden. (en dat terwijl de VS sancties heeft uitgeroepen over Venezuela, red.).

‘Het is domme lariekoek om zulke dingen te zeggen, maar in Nederland wordt dat ook gewoon overgenomen. Uiteindelijk snij je in je eigen vlees, je brengt een oplossing verder weg’.

Domme dingen

De vraag of het Westen strategisch handige dingen doet beantwoordt De Wijk apert ontkennend: ‘De meest domme dingen die we gedaan hebben is om ons chantabel te maken door Poetin op het gebied van de energievoorziening’, iets waar De Wijk en zelfs Donald Trump al eerder voor waarschuwden. Gevraagd waarom we dan zulke slechte beslissingen nemen, antwoordt De Wijk dat we in het Westen aan emotiepolitiek doen, gecombineerd met ‘onnadenkendheid en geen goede analyse’. Ter illustratie haalt de hoogleraar een bijeenkomst aan in Bratislava waar voorzitter Ursula von der Leyen in een videoconnectie met president Zelenski met klem benadrukte dat de oorlog gewonnen moet worden. En waar de analisten allemaal dachten: hoe dan?

De Wijk noemt het een misplaatste vorm van leiderschap. ‘Ik denk dat Von der Leyen leiderschap wil uitstralen’. Wat hem telkens opvalt: ‘Dat politici heel hoog van de toren blazen waarvan je ziet: ‘dat gaat niet goed’, maar ze doen het toch om vervolgens ongelooflijk onderuit te gaan. Dat is vreemd’.

Bron: BNR