Rusland zet honderdduizenden extra soldaten in tegen Oekraïne en dreigt met de inzet van kernwapens. Toch verwachten defensie-experts Mart de Kruif en Tim Sweijs niet dat het de Russen een doorbraak op zal leveren.
‘Met dwang als motivatie, ga je de oorlog niet winnen’, zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif over de mobilisatie van 300.000 reservisten die de Russische president Poetin woensdag aankondigde. Deze oproep volgde op de mededeling dat inwoners van Oost-Oekraïne zich in ‘referenda’ kunnen uitspreken over inlijving door Rusland.
‘Oekraïne en de Westerse wereld zullen de inlijving van deze gebieden nooit accepteren. Poetin heeft hiervoor gekozen omdat hij anders deze reservisten volgens de Russische grondwet niet had kunnen oproepen. Hij is in paniek’, zegt De Kruif.
Defensie-expert Tim Sweijs, van het Haagse Centrum voor Strategische Studies, is het hiermee eens. ‘Als een deel van Oekraïne Russisch wordt, kunnen de Russen..
averechts effect
Sweijs wijst erop dat het inlijven van Oekraïense gebieden een averechts effect kan hebben voor de Russen. ‘Om geannexeerde gebieden te controleren, hebben de Russen extra troepen nodig. Dat gaat bloed, zweet en tranen kosten. Maar vooral bloed. Oekraïne heeft namelijk nagedacht over het inzetten van burgers in partizanenacties.’ De Kruif relativeert dit: ‘Je ziet dat de partizanenstrijd zich nu al vooral afspeelt in het zuiden van Oekraïne. In de Donbas, een van de gebieden met veel Russisch-sprekenden die Rusland wil annexeren, zal dat veel minder het geval zijn.’
Sweijs en De Kruif zijn het met elkaar eens dat het oproepen van honderdduizenden nieuwe soldaten geen direct effect heeft op het verloop van de oorlog. ‘Veel van de reservisten zullen geen gevechtservaring hebben’, zegt De Kruif. ‘Ze zijn niet direct inzetbaar. Je moet ze oproepen, kleden, uitrusten en trainen. Vanwege de grote Russische verliezen is het de vraag: wie gaat ze trainen? Ook zijn de materiële verliezen hoog, dus waar gaan de Russen hen mee uitrusten? Het gaat maanden duren voordat je ze aan het front ziet.’
Ook betwijfelt De Kruif of de nieuwe reservisten gemotiveerd genoeg zijn om in Oekraïne te gaan vechten. ‘We krijgen nu al signalen van muiterij en desertie. Het duidt er allemaal op dat het draagvlak onder de Russische bevolking voor de oorlog niet zo hoog is. Als je dan jongens uit de middenklasse uit Moskou oproept, is de vraag wat dit voor het draagvlak van Poetin betekent’, aldus de Kruif. ‘Deze vraag kunnen we nu nog niet beantwoorden, maar het gaat een rol spelen. Zeker als er geen militaire successen tegenover staan.’
volledige mobilisatie
De Kruif en Sweijs verschillen van mening over de vraag of Poetin na de gedeeltelijke mobilisatie over zal gaan op een volledige mobilisatie. ‘Het is niet ondenkbaar’, zegt Sweijs. ‘Het hangt er vanaf hoe de reservisten die nu ingezet worden, gebruikt gaan worden en hoeveel effect ze op de oorlog zullen hebben.’
De oud-commandant Landstrijdkrachten is uitgesprokener over een mogelijke algehele mobilisatie. ‘Het kan helemaal niet. Het is technisch niet mogelijk en Poetin dreigt daarnaast zijn draagvlak te verliezen. Ik zie het niet gebeuren.’
Op de beslissing van Rusland om tot annexatie en gedeeltelijke mobilisatie over te gaan, zal het Westen moeten reageren. ‘Dit geldt met name voor de landen die aan Rusland grenzen, zoals de Baltische Staten en Polen’, zegt De Kruif. ‘De Russen zullen deze landen niet snel binnenvallen omdat ze lid van de NAVO zijn, maar ze kunnen daar niet op gokken.’
De Kruif verwacht op korte termijn geen militaire successen van Rusland. ‘Goed leiderschap is cruciaal, en dat heeft Rusland op dit moment niet. Oekraïne juist wel.’
Oekraïne heeft het initiatief in handen, maar moet haast maken, stelt De Kruif. ‘President Zelensky wil Cherson voor de winter heroverd hebben, zodat alle Russen zich alleen aan het oosten van de rivier de Dnjepr bevinden. Cherson is een sleutelpost, en snelheid bij het veroveren van de stad is nodig omdat het winterweer grootschalige militaire acties bemoeilijkt.’
Dit in tegenstelling tot de Russen. ‘Die zullen zich nog verder ingraven in de bezette gebieden’, aldus Sweijs. De defensie-expert acht het onwaarschijnlijk dat Oekraïense troepen de komende weken de Russen uit ‘hun’ gebieden verjagen.
kernwapens
Poetin dreigde in zijn speech wederom met het gebruik van kernwapens. ‘Dat is geen bluf’, voegde hij eraan toe. Als Poetin de bezette Oekraïense gebieden annexeert, kan hij volgens de Russische grondwet kernwapens inzetten ‘als verdediging’ van het moederland. De Kruif denkt dat dit wel losloopt. ‘De grootmachten in deze wereld waar Rusland goede contacten mee heeft, zoals China en India, willen dat onder geen beding. Daar houd ik mij aan vast.’ Sweijs is minder stellig, en noemt het ‘minder onwaarschijnlijk dan voorheen’. ‘We moeten er echter alles aan doen om dat niet te laten gebeuren’, aldus Sweijs.
Het einde van de oorlog is verder weg dan ooit, stellen De Kruif en Sweijs. Op het slagveld zal de oorlog niet snel beslist worden. ‘Slechts een op de vijf oorlogen wordt daar beslist’, legt Sweijs uit. Maar aan de onderhandelingstafel lijkt weinig te bespreken. ‘Dat komt omdat beide partijen denken dat ze nog heel veel te winnen hebben’, verklaart de Kruif. Oekraïne wil het door Rusland veroverde land terug, terwijl Rusland dit als Russisch grondgebied beschouwt.
Verdere escalatie ligt dus op de loer. ‘Zonder zicht op onderhandelingen zullen beide partijen zich alleen maar zwaarder bewapenen’, zegt Sweijs. ‘Maar net als in andere oorlogen, kan er zomaar een doorbraak zijn.’
Bron: ND, 21 Sept 2022
Foto bron: Kremlin.ru
Experts
Related Content
