Gisteren nam Minister Jetten het rapport “Tankopslag in Transitie” in ontvangst. Het rapport is een Nederlandse samenvatting van een reeks van onafhankelijk onderzoeken door HCSS naar de rol van de tankopslag voor nu, maar vooral ook voor de toekomst; de tankopslag is cruciaal voor een succesvolle energietransitie. In deze Nederlandstalige samenvatting zijn de belangrijkste aspecten uitgelicht.
Niet alleen in het huidige energiesysteem, maar ook in de toekomstige energiesystemen is een belangrijke rol weggelegd voor tankopslagbedrijven. Dat was de boodschap van Rob Jetten, Minister voor Klimaat en Energie, tijdens een bijeenkomst op 7 november. Minister Jetten nam een strategische visie op de tankopslagsector in ontvangst, geschreven door het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).
De tankopslagsector is een significant onderdeel van de Europese economie, een die relatief onbekend is bij het publiek. Tankopslagbedrijven zijn essentiële spelers in onze energie-, transport-, productie-, landbouw- en voedselketen industrieën. De sector ondersteunt een complex netwerk, van spelers uit de binnenlandse industrie tot particuliere gebruikers en internationale handelaren.
Overlappende systemen
Ramon Ernst (Managing Director bij tankopslagbedrijf Evos en bestuurslid bij VOTOB) benadrukte namens de sector dat er tijdens de energietransitie een periode van overlap zal zijn: ‘Onze rol is tweeledig: bijdragen aan leveringszekerheid en het mogelijk maken van de energietransitie. De uitdaging voor de komende decennia is om twee energiesystemen tegelijkertijd in de lucht te houden. En dat vraagt ook om investeringen in beide systemen.’
De transitie zal geen sprong van het ene energiesysteem naar het andere zijn, maar fossiel en zerocarbon zullen een hele tijd naast elkaar blijven bestaan. Dat was ook de kernboodschap van Lucia van Geuns (strategisch energieadviseur bij HCSS en één van de auteurs van de rapporten). ‘Het is een evenwichtsoefening, een ongenadig lastige taak. Zowel voor de tankopslagsector als voor de hele samenleving.’
Voorloper in certificering
Vanuit waterstofproducerende landen wordt met veel interesse naar Nederland gekeken, vertelde Minister Jetten vervolgens. ‘Dat heeft deels te maken met de kwaliteit van de tankopslagsector in de Nederlandse economie en deels met bewegingen die we als kabinet hebben ingezet, zoals de aanleg van de hydrogen backbone samen met Gasunie.’ Maar volgens Jetten speelt ook het certificeren van toekomstige energiedragers hierin een belangrijke rol.
Minister Jetten: ‘Onlangs heb ik in Berlijn meegedeeld dat Nederland voor 300 miljoen euro wil gaan deelnemen in het Duitse initiatief H2Global. Er komt een Nederlands-Duitse tender waarin we landen uitdagen om groene waterstofproductie op te zetten plus de supply chain naar Nederland en Duitsland toe. Mijn telefoon staat sinds die aankondiging roodgloeiend van landen die waterstof willen produceren en verschepen naar Nederland. Ik ben ervan overtuigd dat we de sterke positie van de tankopslagsector kunnen behouden als we dat in nauwe samenwerking weten uit te werken.’
Vooruitblik 2030
Het doorvoeren van de energietransitie vereist een evenwichtsoefening tussen het nieuwe en het oude systeem: een gelijktijdige afname van de vraag naar fossiele brandstoffen en een toename van het gebruik van koolstofarme energiedragers. Spelers in de toeleveringsketens van olie en gas bevinden zich in een spagaat; zij staan voor de uitdaging enerzijds te blijven voldoen aan de langzaam afnemende vraag, en anderzijds CO2-reductie mogelijk te maken met nieuwe energieproducten.
De komende 10-15 jaar brengen zowel bedreigingen als kansen met zich mee voor de tankopslagsector. Opslagbedrijven beschikken al over delen van de benodigde infrastructuur voor koolstofarme energiedragers. Toch moeten tankopslagbedrijven tot 2030-2035 hun infrastructuur en diensten verder uitbreiden en diversifiëren om de transitie te versnellen.
Vooruitblik 2050
Het gebrek aan regulering met betrekking tot nieuwe technologieën veroorzaakt grote onzekerheid, maar wachten is geen optie. Opslagbedrijven moeten een strategie ontwikkelen, waarin zij expertise en kennis uitbreiden, samenwerken met beleidsmakers en belanghebbenden, de activiteiten van de sector transparanter maken en hun rol in de huidige economie laten zien. Met de juiste beleidsondersteuning wordt de sector een aanjager van de transitie die bijdraagt aan het vormgeven van het energielandschap van de komende decennia.
Voor een soepele uitfasering van fossiele brandstoffen en vervanging door betaalbare en beschikbare voorraden koolstofarme energie, zullen regeringen binnenlandse industrieën moeten ondersteunen bij hun transitie en het opzetten van nieuwe toeleveringsketens. Ondanks grote onzekerheden is een betrouwbare energie-infrastructuur, inclusief opslag, overslag en transport, essentieel in de strijd tegen klimaatverandering.
HCSS onderzoek over de toekomst van de tankopslag
Dit rapport is het samenvattende en afsluitende rapport van een reeks van rapporten over de rol van Europese tankopslag in wereldwijde toeleveringsketens nu en voor de toekomst.
Kijk voor reeds verschenen rapporten op de speciale HCSS Landing Page “Energy Storage in Transition.”
Bron: VOTOB