HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

Column: Ondanks Poetins kerstcadeaus laten de Navo-landen de deur voor hem open, en dat lijkt me goed

December 27, 2021

De Russische president Vladimir Poetin trakteert ons toch nog op twee kerstcadeaus. Het eerste is een ontwerpverdrag met de VS. Dat moet leiden tot een verbod op bedreigende militaire activiteiten en een verbod op de uitbreiding van de Navo. Wie het stuk goed leest, ziet dat Amerika feitelijk geen militairen meer in Europa mag stationeren, met bommenwerpers en oorlogsschepen uit de buurt van Rusland moet blijven en zijn kernwapens moet terugtrekken.

Het tweede is een ontwerpovereenkomst met de ­Europese Navo-landen. Rusland wil zo weinig mogelijk Europese strijdkrachten en raketten bij zijn grenzen. ­Pikant is de eis dat de ‘oude’ Navo-leden hun troepen uit de ‘nieuwe’ lidstaten moeten terugtrekken en er niet meer mogen oefenen. Militaire steun aan Oekraïne wordt verboden. En natuurlijk moeten ook de Europeanen beloven dat ze de Navo niet uitbreiden.

Tijdens de Koude Oorlog zouden deze eisen blinde paniek hebben veroorzaakt, vooral als ze, zoals nu, ­gepaard gaan met Russisch wapengekletter. Maar de ­reacties zijn opmerkelijk mild. De Amerikaanse president Joe Biden en de rest van de Navo-leiders verwerpen de eisen, maar laten de deur voor gesprekken open. Dat lijkt mij goed, ook al zijn de eisen totaal onrealistisch. Bovendien mag volgens Poetins eisen Rusland zijn troepen wel aan de Navo-grenzen houden.

Een bufferzone rond Rusland

Poetin wordt gedreven door irreële angsten, die veel zeggen over zijn gemoedstoestand. Oekraïne zal voorlopig geen lid van de Navo worden. Geen zinnige Navo-­leider heeft trek in een politiek instabiel land dat in conflict is met Rusland. Niemand wil door toetreding de verhouding met Rusland op scherp zetten.

Bovendien wil Poetin, net als de tsaren, een bufferzone rond Rusland als antwoord op een niet-bestaande dreiging. Amerika steunt Oekraïne niet om Rusland binnen te vallen, maar om zich te kunnen verdedigen tegen een leider die de Krim annexeerde. De Navo vormt door decennialange bezuinigingen al lang geen gevaar meer.

Poetin ziet niet dat de postmoderne Europeanen weinig met militaire macht hebben, dat ze de banden met Amerika losser maken en best willen investeren in defensie, maar vooral om humanitair leed in Afrika te voorkomen. Dat postmoderne verklaart ook waarom de Europeanen hun schouders ophalen en de eisen zien als een openingszet.

Het averechtse effect van Poetins voorstellen kan zijn dat de Europeanen zich meer bewust worden van dreigingen op het eigen continent en hun ­defensieopbouw op de verdediging ervan gaan richten.

Curieus is dat het Kremlin zich beroept op vroegere afspraken tussen Oost en West zoals het Handvest van Parijs (1999) en de Navo-Rusland Stichtingsakte (1997). Die laatste overeenkomst staat beperkte troepensta­tionering in de Baltische landen toe; het eerste document gaat uit van een Europa ‘whole and free’ waarbij elk land zijn eigen politieke en economische koers mag varen en zelf mag besluiten waar het zich bij aan wil sluiten. Ondanks dat Poetin ernaar verwijst, gooit hij ze dus zelf in de prullenbak.

Eén document is niet genoemd. Met het Memorandum van Boedapest (1994) kreeg Oekraïne in ruil voor het opgeven van zijn kernwapens na de ondergang van de Sovjet-Unie toezeggingen dat het niet door Rusland zou worden bedreigd. Maar door de annexatie van de Krim is de Oekraïense president Volodimir Zelenski inmiddels alle vertrouwen in verdragen met Rusland verloren.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

Bron: Trouw.nl

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

Column Trouw Rob de Wijk
Column: Poetins nieuwe ‘Concept voor het Buitenlandbeleid’ klinkt als een verkapte oorlogsverklaring
Column Rob de Wijk: Poetins grote vijand is niet meer Oekraïne, maar de Navo
Column Rob de Wijk: Deze top in Washington maakte Navo nog niet Trump-proof

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: HCSS Christmas Bookshelf 2021 Link to: HCSS Christmas Bookshelf 2021 HCSS Christmas Bookshelf 2021 Link to: HCSS Annual Report 2021 Link to: HCSS Annual Report 2021 HCSS Annual Report 2021
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!