HCSS
  • Home
  • Research
    • Research
      • All Publications
    • Trending Topics
      • Europe in the Indo-Pacific Hub
      • Climate & Security
      • Energy & Natural Resources
      • Cyber Policy and Resilience
      • Initiative on the Future of Transatlantic Relations
      • PROGRESS / Strategic Monitor
    • All Topics
      • Defense & International Security
      • Global Power Shifts
      • National Security Strategy
      • Energy
      • Environment & Climate
    • All Topics
      • RuBase
      • Governance & International Organization
      • Technology & Innovation
      • Sustainability & Resource Scarcity
    • All Topics
      • Minerals & Metals
      • Emerging Economies
      • Terrorism Piracy & Crime
      • Food
      • Water & Land
  • News
    • Podcasts
    • Columns
    • Events
  • Services
    • The HCSS Datalab
      • Climate Security Risk Monitor
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Strategic Analysis
    • Summer Schools
    • IDCSS 2021
      • About
      • Cyber Resilience Game
      • 2021 Challenges
      • Program 2021
      • Organizers
      • FAQ
      • Apply
  • About Us
    • Experts
    • Contact
    • Press & Media Inquiries
    • Jobs
    • Partners & Clients
    • IMCCS
    • Global Futures Foundation
  • Search
  • Menu Menu

News

Column: Ondanks Poetins kerstcadeaus laten de Navo-landen de deur voor hem open, en dat lijkt me goed

December 27, 2021

De Russische president Vladimir Poetin trakteert ons toch nog op twee kerstcadeaus. Het eerste is een ontwerpverdrag met de VS. Dat moet leiden tot een verbod op bedreigende militaire activiteiten en een verbod op de uitbreiding van de Navo. Wie het stuk goed leest, ziet dat Amerika feitelijk geen militairen meer in Europa mag stationeren, met bommenwerpers en oorlogsschepen uit de buurt van Rusland moet blijven en zijn kernwapens moet terugtrekken.

Het tweede is een ontwerpovereenkomst met de ­Europese Navo-landen. Rusland wil zo weinig mogelijk Europese strijdkrachten en raketten bij zijn grenzen. ­Pikant is de eis dat de ‘oude’ Navo-leden hun troepen uit de ‘nieuwe’ lidstaten moeten terugtrekken en er niet meer mogen oefenen. Militaire steun aan Oekraïne wordt verboden. En natuurlijk moeten ook de Europeanen beloven dat ze de Navo niet uitbreiden.

Tijdens de Koude Oorlog zouden deze eisen blinde paniek hebben veroorzaakt, vooral als ze, zoals nu, ­gepaard gaan met Russisch wapengekletter. Maar de ­reacties zijn opmerkelijk mild. De Amerikaanse president Joe Biden en de rest van de Navo-leiders verwerpen de eisen, maar laten de deur voor gesprekken open. Dat lijkt mij goed, ook al zijn de eisen totaal onrealistisch. Bovendien mag volgens Poetins eisen Rusland zijn troepen wel aan de Navo-grenzen houden.

Een bufferzone rond Rusland

Poetin wordt gedreven door irreële angsten, die veel zeggen over zijn gemoedstoestand. Oekraïne zal voorlopig geen lid van de Navo worden. Geen zinnige Navo-­leider heeft trek in een politiek instabiel land dat in conflict is met Rusland. Niemand wil door toetreding de verhouding met Rusland op scherp zetten.

Bovendien wil Poetin, net als de tsaren, een bufferzone rond Rusland als antwoord op een niet-bestaande dreiging. Amerika steunt Oekraïne niet om Rusland binnen te vallen, maar om zich te kunnen verdedigen tegen een leider die de Krim annexeerde. De Navo vormt door decennialange bezuinigingen al lang geen gevaar meer.

Poetin ziet niet dat de postmoderne Europeanen weinig met militaire macht hebben, dat ze de banden met Amerika losser maken en best willen investeren in defensie, maar vooral om humanitair leed in Afrika te voorkomen. Dat postmoderne verklaart ook waarom de Europeanen hun schouders ophalen en de eisen zien als een openingszet.

Het averechtse effect van Poetins voorstellen kan zijn dat de Europeanen zich meer bewust worden van dreigingen op het eigen continent en hun ­defensieopbouw op de verdediging ervan gaan richten.

Curieus is dat het Kremlin zich beroept op vroegere afspraken tussen Oost en West zoals het Handvest van Parijs (1999) en de Navo-Rusland Stichtingsakte (1997). Die laatste overeenkomst staat beperkte troepensta­tionering in de Baltische landen toe; het eerste document gaat uit van een Europa ‘whole and free’ waarbij elk land zijn eigen politieke en economische koers mag varen en zelf mag besluiten waar het zich bij aan wil sluiten. Ondanks dat Poetin ernaar verwijst, gooit hij ze dus zelf in de prullenbak.

Eén document is niet genoemd. Met het Memorandum van Boedapest (1994) kreeg Oekraïne in ruil voor het opgeven van zijn kernwapens na de ondergang van de Sovjet-Unie toezeggingen dat het niet door Rusland zou worden bedreigd. Maar door de annexatie van de Krim is de Oekraïense president Volodimir Zelenski inmiddels alle vertrouwen in verdragen met Rusland verloren.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

Bron: Trouw.nl

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

  1. Column: De Navo verkeert in een leider­schapscrisis
  2. Column Han ten Broeke: Naar het front
  3. Column: Aftreden Iraakse premier is een nederlaag voor Iran

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Terms & Conditions (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Responsible Disclosure Policy

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    HCSS Christmas Bookshelf 2021HCSS Annual Report 2021
    Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!