HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

Column: In crisistijd moet je niet polderen

September 9, 2022

Volgens onderzoeksbureau Verisk Maplecroft is Nederland samen met Bosnië-Herzegovina en Zwitserland een van de drie Europese landen met de meeste kans op sociale onrust. De coronarellen na het ingaan van de avondklok waren een voorproefje. De keiharde boerenprotesten met hun omgedraaide vlaggen, die ook in sommige achterstandswijken wapperen, maken weer duidelijk dat mensen tot actie bereid zijn. Maar door de exploderende energieprijzen en de dure boodschappen kan de vlam nu echt in de pan slaan.

Die prijsexplosie is in belangrijke mate het gevolg van het EU-beleid, dat overigens door alle lidstaten werd gesteund. In de Kamer riep Jesse Klaver snel na de start van de oorlog al op tot een boycot van olie en gas omdat die Poetins oorlogskas spekt. Die boycot kwam er.

Het plan RePowerEU moet de EU geopolitieke slagkracht geven tegen het regime-Poetin. Dat kon, zo werd gedacht, door voor het eind van dit jaar tweederde minder gas van Rusland af te nemen. In 2030 mag er helemaal geen olie, gas of steenkool meer uit Rusland worden geïmporteerd. Dat Poetin ons vervolgens een handje helpt om nog eerder dan gepland van zijn energieleveringen af te komen, was voorspelbaar.

De energieboycot mist zijn doel

De EU heeft zich met de aankondiging van het Russische gas af te willen zonder dat daarvoor een goed alternatief is, chantabel voor Poetin gemaakt. Natuurlijk doen al die andere sancties pijn, maar als de pijn bij ons even hard of harder wordt gevoeld, dan schieten sancties hun doel voorbij. Dat is een ijzeren les die uit vroegere sancties is geleerd, maar totaal werd genegeerd.

Ik ben voor sancties, maar de energieboycot mist zijn doel. In plaats daarvan had Poetin nog meer sancties in het vooruitzicht moeten worden gesteld als hij de olie- en gaskraan zou dichtdraaien. En die oorlogsmachine dan? Helaas hebben sancties nog nooit een einde aan een oorlog gemaakt.

Dat mensen massaal de straat op gaan, is een kwestie van tijd. De demonstratie van 70.000 Tsjechen afgelopen weekeinde tegen de hoge energieprijzen, was mogelijk de eerste van een hele reeks massabetogingen in Europa.

Nederland lijkt nu extra vatbaar voor deze sociale onrust. De coronapandemie, de toeslagenaffaire, de stikstofcrisis en de opvang van vluchtelingen maken duidelijk dat Nederland onbestuurbaar wordt.

Visie is een vies woord

Ook dit is het gevolg van verwijtbaar gedrag. Uit eigen ervaring weet ik dat de overheid worst case scenario’s als doemdenken afserveert en dat elke dreiging wordt gebagatelliseerd. Visie is een vies woord. Er is weinig aandacht voor scenario-denken en strategie.

Met twintig partijen in de Kamer is het politieke stelsel te gefragmenteerd om echt controle te kunnen uitoefenen. Kennis is in die minifracties nauwelijks meer aanwezig. Kamerleden zijn daarom gevoelig voor lobby’s van belangengroepen en activisten. Meningen zijn even belangrijk als feiten. Door bezuinigingen en de eis dat hoge ambtenaren algemene managers moeten zijn, is veel kennis uit de ministeries verdwenen.

In het kabinet zitten nauwelijks vakministers en de premier is een voorzitter zonder veel macht. En Den Haag blijft polderen. Dat is prima, maar niet in een crisissituatie waarin alles om leiderschap draait. Goede communicatie was een manco tijdens alle voorgaande crises en ook nu weer vertelt niemand ons of we barre tijden tegemoet gaan. Of kan men zich dat in Den Haag gewoon niet voorstellen?

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

Bron: Trouw

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

Column : Wie bereidt u en mij voor op het ergste?
Column: Zonder gas, olie en kolen belanden we in een diepe recessie
Column: Op naar een nieuwe Koude Oorlog met een nieuw IJzeren Gordijn

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: Frederik Mertens joins HCSS as new strategic analyst Link to: Frederik Mertens joins HCSS as new strategic analyst Frederik Mertens joins HCSS as new strategic analyst Link to: Column Nieuwe Oogst: ‘Voedsel nooit als lokaal vraagstuk zien’ Link to: Column Nieuwe Oogst: ‘Voedsel nooit als lokaal vraagstuk zien’ Column Nieuwe Oogst: ‘Voedsel nooit als lokaal vraagstuk zien’
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!