De discussie over de levering van nieuwe zware wapens waarover Navo-leiders vandaag in het Duitse Ramstein spreken, leidt tot schier onoplosbare dilemma’s. Zo is onduidelijk wat na de levering van tanks en pantserwagens aan Oekraïne nog mogelijk is. Jachtvliegtuigen zoals de F-16? Super geavanceerde drones zoals de Grey Eagle? Dat laatste systeem willen de Amerikanen niet leveren. Want als de Russen zo’n drone neerschieten, kunnen zij de beschikking krijgen over geheime technologie.
Tanks leveren een ander probleem op. Het is zeker verdedigbaar dat Oekraïne tanks krijgt om zich tegen Russische tanks te kunnen verdedigen. Ze zijn noodzakelijk voor het geval Rusland zijn vorig jaar gemobiliseerde troepen en mogelijk nog te mobiliseren troepen inzet voor een offensief dat de komende maanden wordt verwacht. De kwaliteit van de Oekraïense bewapening moet dan het numerieke overwicht van de Russische strijdkrachten compenseren.
De levering van nieuwe wapens past in de verbintenis van het Westen aan een ‘overwinning’ van Oekraïne. Na zijn ontmoeting deze week met president Biden heeft premier Rutte dit, in navolging van Navo-baas Stoltenberg, nogmaals bevestigd. Maar wat zijn de opties als het Oekraïne niet lukt om een doorbraak te forceren? Gaan we meer tanks leveren? Jachtvliegtuigen? En gaan we, als het echt penibel wordt, zelf meevechten. Dat laatste kan het gevolg zijn van de dynamiek die de oorlog dan heeft gekregen.
Voorsorteren op een langdurige oorlog
Cruciaal daarbij is dat president Poetin de discussie steeds meer verlegt van de ‘denazificatie’ en ‘demilitarisering’ van Oekraïne naar een strijd tegen de Navo. Die strijd is naar de Russische bevolking toe een belangrijke rechtvaardiging voor verdere mobilisatie en de inrichting van een oorlogseconomie. De aanzet daartoe gaf Poetin afgelopen woensdag in Sint-Petersburg. Volgens hem is de ‘onvermijdelijke overwinning’ afhankelijk van meer defensieproductie. Daarmee sorteerde hij voor op een langdurige oorlog.
Als in de ogen van Poetin de Navo door nieuwe wapenleveranties meer dan nu partij in het conflict wordt, zal vanuit dat perspectief voor Rusland een ‘rode lijn’ worden overschreden.
Dit is precies waarom president Biden voortdurend aarzelt over de levering van zware wapens zoals de ATCMS-raketten met een bereik van 300 kilometer. Want als volgens Poetin een rode lijn wordt gepasseerd, is er voor hem geen reden meer om dat ook niet te doen. In dat geval kan het bestoken van de aanvoerlijnen van wapens en munitie op Navo-grondgebied voor hem een legitieme militaire actie worden.
Bescherming van havens van Vlissingen en Rotterdam
In dat kader zou ik het prettig vinden dat Nederlandse Patriots niet in Oekraïne worden ingezet, maar voor bijvoorbeeld de bescherming van de havens van Vlissingen en Rotterdam. Laat even op u inwerken in welke situatie Nederland en de rest van de Navo dan zijn terechtgekomen.
We moeten daarom rekening houden met het feit dat de levering van wapens aan een land dat vecht tegen Rusland, waarmee wij zelf niet in oorlog zijn, begint te schuren met de grondwettelijke taak van de krijgsmacht om Nederland zelf te beschermen. Voor dat laatste zijn die Patriot-luchtafweersystemen nodig. Tegelijkertijd ga ik met Rutte mee dat een Oekraïense overwinning bepalend is voor de toekomstige Europese veiligheidsorde.
Ik ben blij dat ik geen politicus ben die dit soort dilemma’s moet oplossen.
Bron: Trouw, 20 januari 2023
