Gaat Rusland na Polen en Bulgarije ook hier de gaskraan dichtdraaien? Buitenlandexpert Han ten Broeke zegt dat het zeker denkbaar is. ,,Het kabinet moet alles op alles zetten om voor de winter zonder Russisch gas te kunnen.”
Het gasconflict tussen Moskou en Europa ging donderdag een nieuw fase in nadat staatsgasbedrijf Gazprom de gaslevering aan Bulgarije en Polen staakte. De gasprijzen, die afgelopen weken juist waren gedaald, schoten meteen weer fors omhoog. Han ten Broeke, jarenlang buitenlandwoordvoerder van de VVD en tegenwoordig directeur politieke zaken van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCCS), reageert bezorgd.
Hoe duidt u deze nieuwe stap van Poetin?
,,Het lijkt met name een manier te zijn om Polen en Bulgarije te straffen. Zij zijn met de Baltische staten de voornaamste wapenleveranciers van Oekraïne. Ook zijn zij de meest vocale criticasters van Ruslands oorlog daar. Economisch gezien levert het ook weinig schade op. Beide landen nemen maar weinig gas af, sowieso liepen langjarige contracten net af.”
Is het dichtdraaien van de gaskraan ook een waarschuwing aan West-Europa, waaronder Nederland?
,,Het lijkt in ieder geval een poging om tweespalt te zaaien tussen EU-landen. Stel dat Italië, een van de grootste afnemers in Europa van Russisch olie en gas, besluit om wél in roebels te betalen, dan slaagt Poetin daarin. Nu is dat nog even onduidelijk: de Europese Commissie werkt overigens aan het zesde sanctiepakket tegen Rusland en daarin zitten ook oliesancties. We weten het eind deze week.”
Hoe groot is de kans dat de Russen de gaskraan bij ons en Duitsland ook dichtdraaien?
,,Het ligt voor de hand dat alle landen in de EU die Russisch gas en olie kopen in het vizier komen, inclusief Nederland, Duitsland en Italië. Dat scenario kan zich gaan ontvouwen. Poetin begint echter met de kleinere afnemers die wapenexporteur zijn. Uiteraard heeft dat óók een economische reden. Weliswaar levert Rusland door het afsluiten van Bulgarije en Polen minder gas aan Europa, de prijs stijgt daardoor juist. Zijn oorlogskas wordt er op korte termijn niet enorm door getroffen.”
Schiet Poetin zich dan niet in eigen voet? Europa maakt dagelijks 600 miljoen euro aan Rusland over voor gas, olie en kolen…
,,Op de lange termijn zeker. Een paar jaar terug hebben de Russen al hun kaarten op fossiele brandstoffen gezet. Dat lijkt voor ons vreemd, maar landen als Brazilië en India draaien nog geheel op gas, olie en kolen. Hetzelfde geldt voor grote delen van Azië en ook Afrika. Zij doen bovendien niet mee aan de sancties tegen Rusland.”
,,Voorlopig kan Rusland dus nog even vooruit op die manier. Toch heeft het op lange termijn een probleem: de Europese vastberadenheid om te stoppen met Russische energie neemt alleen maar toe door het afsluiten van Polen en Bulgarije. Rusland heeft nog steeds Westerse technologie nodig om olie uit de grond te halen.”
Is Nederland klaar voor een toekomst zonder Russisch gas?
,,Het kabinet zal alles op alles moeten zetten. Minister Rob Jetten maakte afgelopen maand het voornemen bekend om voor de winter afscheid te nemen van Russisch gas. Dat moet gebeuren door onder andere meer vloeibaar gas te importeren, gasvoorraden moeten voor de winter verder maximaal worden gevuld.”
Hoeveel zorgen maakt u zich over deze laatste escalatie in het gasconflict?
,,Ik maak me vooral zorgen over Poetins retoriek. Die wordt namelijk steeds extremer, waarschijnlijk ook door de tegenvallende militaire operatie in Oekraïne. Op 9 mei is in Rusland de herdenking van de Tweede Wereldoorlog, dat is daar ontzettend belangrijk. Er moeten resultaten worden geboekt. Ik vrees niet zozeer dat Nederland en Europa zonder energie komen te zitten, maar wel dat Poetin rare dingen gaat doen. Denk aan het inzetten van andere type wapens of de oorlog uitbreiden naar Moldavië.”
Bron: AD
Experts
Related Content
