Op 13 november organiseerden The Hague Centre for Strategic Studies en The Clingendael Institute in samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Ministerie van Defensie de jaarlijkse Dag van Progress.
Het centrale thema van de dag stond in het teken Europese soevereiniteit in tijden van veranderende trans-Atlantische verhoudingen, en wat hierin de kansen en uitdagingen zijn voor Nederland en Europa. Samen met onderzoekers, beleidsmakers en strategische denkers verkenden we wat dit betekent voor Europa’s strategische autonomie, defensie-industrie en technologische weerbaarheid.
De ‘Dag van Progress’ is een jaarlijkse conferentie met inspirerende sprekers, panels en workshops rond het onderzoeksprogramma PROGRESS, georganiseerd door Instituut Clingendael en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) – in samenwerking met de opdrachtgevende ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie. De bijeenkomst is alleen voor genodigden.
De 2025 editie trapte af met een gezamenlijke blik op Europese kennis, kracht en samenwerking, door Tanja Röling (Directeur Eenheid Strategische Advisering, BZ), Fenna Leijten (Hoofd Kennis & Innovatie, Defensie), Monika Sie Dhian Ho (Algemeen directeur Clingendael) en Tim Sweijs (HCSS Onderzoeksdirecteur).
Onderzoekers Christopher Houtkamp & Gerben Bakker gingen daarna in gesprek over hoe de MAGA-ideologie in Nederland en Europa resoneert, in een panel gemodereerd door Monika Sie Dhian Ho.
Het programma vervolgde met twee rondes van vier interactieve breakout-sessies, waarin onderzoekers van Clingendael & HCSS actuele PROGRESS onderzoeksthema’s belichtten. Elke sessie bestond uit een korte pitch, een dilemma en een discussie om handelingsperspectieven voor NL/EU te formuleren. Het doel was niet alleen om problemen te benoemen, maar om gezamenlijk te verkennen welke keuzes en strategieën denkbaar zijn. Door verschillende invalshoeken te combineren, ontstonden concrete ideeën die richting geven aan beleid en samenwerking.
- De Europese defensie-industrie en ontkoppeling van de VS met Bart van den Berg & Davis Ellison
- Nieuwe technologie en digitale soevereiniteit met Alexandre Ferreira Gomes & Ron Stoop
- Territoriale politiek en ‘corridor-denken’ met Julia Westerveld-Soldatiuk & Benedetta Girardi
- Werken met AI-modellen en de implicaties daarvan met Niels Drost & Jesse Kommandeur, Tim Sweijs & Bob Deen
De vraag “Hoe kan Europa zijn soevereiniteit versterken in een veranderende wereldorde?” stond centraal in het plenaire slotpanel met gastsprekers van internationale partner-denktanks van PROGRESS, Lotje Boswinkel (Centre for Security, Diplomacy and Strategy (CSDS)) & Steven Everts (EU Institute for Security Studies – EUISS), gemodereerd door Tim Sweijs.
Voordat de inspirerende dag eindigde met gelegenheid tot napraten en netwerken, boden Bob Deen & Tim Sweijs een vooruitblik op wat we kunnen verwachten van de denktanks in PROGRESS 2026.
Met dank aan Laura Jasper, Robin Neumann, Frederiek Bax, Stephanie Govaerts, Karlijn Velthuis & Britt de Cuijper voor de fantastische organisatie, waardoor Dag Van PROGRESS 2025 een geweldig succes werd.
Related Content
