Er is sprake van een systeemcrisis, stellen economen vast, terwijl de financiële sector de ene na de andere onheilstijding moet verwerken. Degenen die dit financiële systeem in Amerika besturen doen mij denken aan kleuters die op een zitje op de achterbank zitten en kraaiend van plezier aan een stuurtje draaien en denken dat zij pa’s auto echt besturen. Financiële autoriteiten en managers blijken bar weinig inzicht te hebben in de instituties waarvoor zij zelf verantwoordelijk zijn, van het mondiale financiële stelsel waar hun instituties deel van uit maken en zelfs van de financiële producten die zij de afgelopen jaren hebben verkocht. Het systeem is te complex en de producten die worden verhandeld te nieuw. Hun analyses deugden niet omdat die uitgaan van historische gegevens die geen zicht op de toekomst bieden.
Dit alles duidt op onverantwoordelijk gedrag van toezichthouders en managers die uitblinken in ongerechtvaardigd optimisme en hun geld vermoedelijk al naar veilige havens hebben gebracht.
Het kenmerk van een systeemcrisis is dat er niet één simpele oplossing is, zeker niet als het systeem zelf niet wordt begrepen. Voor mij is het dan ook nog maar de vraag of het spectaculaire ingrijpen van de Amerikaanse overheid met een staatsfonds voor slechte leningen soelaas biedt.
Over staatsfondsen gesproken: rijke staatsfondsen uit Rusland, China, Singapore en de Golfstaten staan te trappelen om delen van de failliete boedel in Amerika over te nemen. Het systeem van internationale betrekkingen begrijp ik wel zo goed dat, als dat gebeurt, de politieke invloed van deze landen in Amerika in hoog tempo toeneemt.
Vaak wordt vergeten dat naast de crisis in het financiële systeem er nog een systeemcrisis gaande is. De Russische President Medvedev stelde dat 8/8 van een zelfde historische importantie was als 9/11. Ik geef hem daarin gelijk, want door de crisis in Georgië werd duidelijk dat het Westen voor het eerst geen antwoord op het Russische optreden kon geven.
De wereld is aan het veranderen en het Westen moet rekening houden met nieuwe spelers waartegen niet kan worden opgetreden. Dit wordt nu versterkt door de financiële crisis en de sluipende vergroting van de invloed van buitenlandse staatsfondsen, vooral in Amerika. Fondsen met invloed, om met argusogen te volgen, vanwege de politieke invloed die Moskou, Peking en zelfs een dwergstaat als Doebai in het Westen kunnen krijgen.
Terwijl de Nederlandse politiek tijdens de Algemene Beschouwingen vorige week vooral met zichzelf in de clinch lag over ‘moslimkolonisten’ die volgens Wilders hier de boel komen overnemen, is een echt risico de toenemende economische, dus politieke invloed van staatsfondsen die eigendom zijn van landen die op hun best pseudodemocratieën zijn. Anderzijds ontstaan zo nieuwe economische afhankelijkheden waardoor er bij die landen een belang ontstaat in een goed functionerende, welvarende westerse wereld.
Onvermogen tot pro-actief, strategisch denken heeft al eerder geleid tot een derde systeemcrisis, namelijk ons klimaat. Want inmiddels is duidelijk dat wij ook hier alleen nog maar de negatieve effecten van een onvermijdelijke opwarming van de aarde kunnen beteugelen.
Er voltrekken zich nu dus drie systeemcrises tegelijkertijd. Oplossingen zijn er niet, wel lapmiddelen. Dat noemen we crisisbeheersing. Ik heb overigens nog een andere term voor de huidige situatie in gedachten: out of control. Dat is een fijne constatering als we weten dat de financiële autoriteiten, managers en de president van de VS het ook niet meer weten en de Nederlandse politiek zich geruststelt met de gedachte dat het hier voorlopig prima gaat. Ik stel daarom voor een staatscommissie voor systeemcrises in het leven te roepen.
Trouw
Experts
Related Content
