Terwijl een financiële crisis over de wereld raast, raast het Pakistaanse leger door Bajaur, de meest noordelijke van de zeven tribale gebieden langs de Afghaanse grens.
Het lijkt het begin van omvangrijke operaties tegen terroristen, die ook in het zuidelijker gelegen Noord en Zuid- Waziristan actief zijn. Het gevolg is dat 20.000 vluchtelingen richting Afghanistan afreizen. Toch duidt deze exodus op een opvallende, mogelijk positieve ontwikkeling in de tribale gebieden. Want het Pakistaanse leger lijkt nu ernst te maken met de strijd tegen Al-Kaida, de taliban en verwante groepen in deze gebieden. Afgelopen september constateerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding dat terroristische operaties in Europa in toenemende mate vanuit dit grensgebied worden aangestuurd. Dit geldt ook voor operaties van de taliban tegen de stabilisatiemacht van de NAVO en de Amerikaanse operaties.
Maar de terroristen lijken nu zo in de winning mood te zijn dat zij hun hand overspelen. Zij beheersen grote delen van de tribale gebieden, voeren een extreme versie van de sharia in, onderdrukken de bevolking en branden onheilige scholen plat. Dit leidt nu tot opstanden tegen de terroristen. Ook hebben de tribale chiefs het Pakistaanse leger toestemming gegeven om in hun gebied in actie komen. Dat is nieuw, want akkoorden die de regering met de aanhangers van Al-Kaida en de taliban in het tribale Noord- en Zuid-Waziristan sloot, verboden dat. In ruil voor terugtrekking van het leger, zouden de rebellen afzien van operaties in Afghanistan. Deze akkoorden bleken dode letters toen de rebellen zich er niet aan hielden.
In Pakistaanse kranten wordt nu volop geschreven over de ommezwaai in de tribale gebieden. En niet alleen daar. Ook elders in het land hebben Pakistani hun buik vol van de aanslagen van de taliban en Al-Kaida. Vooral de aanslag op het Mariott Hotel in Islamabad op 21 september waarbij tientallen de dood vonden onder wie de Tsjechische ambassadeur, lijkt een katalysator voor verandering te zijn geworden. Het geweld door fanatici kan op steeds meer afkeer van de bevolking rekenen.
De rebellie tegen de aanhangers van de taliban en Al-Kaida doet mij sterk denken aan die van de Awakening Movements in Irak die in de Soennitische provincie Al Anbar hun oorsprong hebben. Ook hier zagen we dat lokale chiefs en hun aanhang het geweld, fanatisme en onderdrukking door de aanhangers van Al-Kaida zat waren.
De Amerikanen hielpen de chiefs door hun milities te bewapenen en door ultrageheime technologie in te zetten waarmee de aanhangers van Al-Kaida konden worden gelokaliseerd en een voor een werden geëlimineerd. De Anbar Awakening werd het begin van het einde van Al-Kaida in Irak en opende een voorzichtig perspectief op vrede en stabiliteit.
De nieuwe Pakistaanse president Asif Ali Zardari heeft zijn volle steun toegezegd aan de oorlog tegen het terrorisme. Maar tegelijkertijd lijkt openlijk Amerikaans optreden in Pakistan averechts te werken. De eerste schermutseling tussen Pakistaanse legereenheden en Amerikaanse infiltranten hebben in het westen van Pakistan reeds plaatsgevonden met als gevolg dat de publieke steun voor de Pakistaanse regering verbrokkelt. Interessant is dat Pakistanen niet tegen Amerikaanse steun zijn, mits die steun maar niet te openlijk is. Geheime operaties van Amerikaanse speciale eenheden worden getolereerd, zolang er een hoofdrol voor het Pakistaanse leger is weggelegd.
Het grote voordeel van de kredietcrisis, de komende Amerikaanse verkiezingen en President Bush als lame duck is dat de Amerikanen andere kopzorgen hebben dan de strijd in Pakistan. Dat maakt de weg vrij voor een nieuwe rol voor het Pakistaanse leger en leidt tot een sprankje hoop in de strijd tegen het terrorisme.
Trouw
