HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

NRC | Oekraïne maakt op het slagveld de toekomst zichtbaar van moderne oorlogvoering

December 27, 2022

De Oekraïne-oorlog is een ontnuchterende herinnering aan de realiteit van die ‘ouderwetse’ krijgskunde in een academische discipline die lang werd beheerst door terrorismevraagstukken.

„Na 11 september 2001 veranderde het speelveld in ons vakgebied compleet. Toen ging het alleen nog om terroristen vangen”, zegt HCSS directeur onderzoek Tim Sweijs in NRC. „Toen ik oorlogsvraagstukken wilde gaan studeren moest ik naar King’s College in Londen. In Nederland werd dat maar raar gevonden. Oorlog, is dat een studie?”

Sweijs ziet nu een klassieke oorlog met frappante nieuwe elementen én een „antropologische les” voor westerse landen. Namelijk dat een verwoestende, industriële oorlog dichtbij ook in de 21ste eeuw mogelijk is. „Generaties van na de Tweede Wereldoorlog kunnen zich dat slecht voorstellen. Het strookt niet met ons liberale, economische wereldbeeld. Wat valt er nou te winnen met oorlog? Maar nationalisme en ideologie zijn nog steeds stuwende krachten.”

Oekraïne laat op tal van manieren zien, zegt hij, wat de toekomst van oorlogvoering is. „Kleine eenheden militairen op quads die met satellietinformatie chaos en paniek zaaien in de vijandelijke linies. Geen centralisme zoals bij de Russen maar snelle en decentrale acties, de inzet van onbemande wapens. Dat zijn de sleutels.”

„We wisten al dat een dictator’s army niet goed functioneert. Slecht nieuws dringt niet door naar boven. Mensen zijn bang en nemen geen initiatief. Het moreel van de troepen is laag, de afstemming tussen eenheden slecht.”

Een oorlog tussen natiestaten is met name moeilijk te voorspellen, zegt Sweijs. Simpelweg omdat die niet vaak genoeg voorkomen om grote hoeveelheden data te verzamelen. Oekraïne had in academische modellen wel één duidelijk risicokenmerk dat het in de gevarenzone bracht: het is een pivot state, een scharnierstaat tussen grootmachten die beschikt over strategische goederen. Sweijs: „Dat kan van alles zijn. Olie, een positie langs een vaarroute, of religieuze sites zoals Israël.” Als natie tussen Oost en West heeft Oekraïne economische en strategische waarde. Voor Poetin is het bovendien een ideologische obsessie, vanuit de imperiale Groot-Russische gedachte.

Naast academische modellen is er ook nog gewoon ratio en intuïtie. Vanaf zijn strijdbare toespraak op de NAVO-top in München in 2007 – en zeker na zijn annexatie van de Krim in 2014 – mocht duidelijk zijn dat het Poetin menens was. De opbouw van troepen aan de grens was het laatste signaal. Dan nog blijft de vraag, zegt Sweijs, „doet-ie het of doet-ie het niet?” De Amerikanen hadden het eerst door dat Poetin ‘het’ inderdaad zou doen, dankzij hun satellietbeelden. Sweijs: „Toen de Russen bloedzakken naar de grens met Oekraïne begonnen te brengen, stond wel vast dat er een inval zou komen. Europa bleef ook toen nog twijfelen, maar heeft zich verrassend snel herpakt toen de oorlog een feit was.”

Kan David winnen van deze Goliath? In aanleg wel, zegt Sweijs: „Oorlogvoerende partijen met een kleinere bevolking, economie of leger kunnen sterkere verslaan. Dat gebeurt steeds vaker, zie de nederlagen van de Amerikanen in Vietnam en de Sovjets in Afghanistan.” Statistieken bevestigen een trend. In de negentiende eeuw won Goliath nog negen van de tien keer, een eeuw later was dat gedaald tot iets minder dan de helft. Allerlei factoren kunnen meespelen in het voordeel van de Davids: de bereidheid menselijke verliezen en economische kosten te dragen, de proliferatie van effectieve, makkelijk hanteerbare wapensystemen, en humanitair oorlogsrecht.

En déze David? Sweijs, nuchter: „Alles hangt af van westerse steun. Zonder wapenleveranties zou Oekraïne het onderspit delven. Als die stoppen zal Kiev naar de onderhandelingstafel moeten.”

Vredesbesprekingen komen meestal pas aan de orde, zegt Tim Sweijs, „als beide partijen ervan overtuigd zijn dat ze hun militaire positie niet meer kunnen verbeteren en de baten niet meer opwegen tegen de kosten. Dan wordt het tijd om te onderhandelen”.

Lees het hele artikel door Sjoerd de Jong in NRC, met naast Tim Sweijs ook analyses van Kai Hebel, universitair docent internationale betrekkingen in Leiden, en Ko Colijn, oud-directeur van het instituut Clingendael.

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Tim Sweijs

Related News

Related Content

Dr. Tim Sweijs chairs conference on the Future of War
Tim Sweijs bij NOS op 3 | Zo stop je een oorlog
The new Strategic Concept: Tim Sweijs to speak on NATO’s future course

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: Podcast Energiepodium | Rob de Wijk over de toekomst van de energiemarkt Link to: Podcast Energiepodium | Rob de Wijk over de toekomst van de energiemarkt Podcast Energiepodium | Rob de Wijk over de toekomst van de energiemarkt Link to: Nieuwsuur | Joris Teer: coronagolf China niet alleen humanitaire ramp, maar ook economische Link to: Nieuwsuur | Joris Teer: coronagolf China niet alleen humanitaire ramp, maar ook economische Nieuwsuur | Joris Teer: coronagolf China niet alleen humanitaire ramp, maar...
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!