HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

Michel Rademaker in De Strateeg: ‘Noodwet nodig om energietransitie alsnog in goede banen te leiden’

April 22, 2024

De vraag naar voor de energietransitie noodzakelijke metalen explodeert en bij de verdeling moeten netbeheerders voorrang krijgen, zegt Michel Rademaker, adjunct-directeur en medeoprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). ‘Als we met zijn alleen de energietransitie willen maken, heb je partijen als de netbeheerders nodig die de elektriciteit van a naar b kunnen brengen.’

In de Critical Raw Materials Act van de EC is voor raffinage en mijnbouw vastgelegd dat vergunningstrajecten binnen twee jaar moeten zijn afgerond. Rademaker sprak netbeheerders die zomaar een jaar verder waren als ze alleen even een extra kabel in een bestaande kabelgoot wilden leggen. ‘Daarom moet je overwegen om ook dit soort vergunningstrajecten te versnellen met noodwetgeving. Ik zit niet aan tafel waar de besluiten worden genomen, maar in het belang van de energietransitie en de netbeheerders moet je het overwegen.’

Netbeheerders moeten prioriteit krijgen

Als de netbeheerders niet verder kunnen, staat in feite alles stil, waarschuwt Rademaker. Daarom zouden wat hem betreft de netbeheerders prioriteit moeten krijgen. ‘Iedereen die van gas en olie overgaat naar elektriciteit heeft die metalen nodig. De vraag is wie in Nederland de grondstoffen als eerste krijgt. Ik denk dat de netbeheerders in de waardeketen van de energietransitie prioriteit moeten krijgen.’ Anders loop je onvermijdelijk vertraging op. ‘Het gaat wel door, maar de vraag is of dat in het tempo is dat we graag willen.’

Om die overstap van fossiel naar duurzame energiebronnen te maken is heel veel elektriciteit nodig. Het overvolle elektriciteitsnet is een steeds groter obstakel, onder meer door de in hoog tempo opgeschroefde doelstellingen die amper bij te benen was door de netbeheerders. Bovendien gingen de gasprijzen omhoog door de Oekraïnecrisis, waardoor de vraag die voor 2030 voorzien waren nu al bereikt werd, zegt David Peters, chief transition officer bij Stedin. ‘Dus het gaat hartstikke snel.’

Wachtlijsten voor elektriciteitsaansluiting

En dat is aan de ene kant een goednieuwsshow voor de energietransitie, aan de andere kant leidt het voor een aantal mensen tot veel overlast, zegt Peters. ‘We zitten eigenlijk in een grootschalige verbouwing in Nederland. Daardoor staan er nu mensen op een wachtlijst voor een elektriciteitsaansluiting, particulieren én bedrijven, en dat is natuurlijk super vervelend.’ Bovendien liggen in Nederland op grote schaal de straten open. ‘Een op de drie straten zal de komende jaren opengaan om 50.000 transformatorhuisjes bij te plaatsen.’

De energietransitie is ook echt een systeemtransitie, betoogt Peters. En dan heb je het over een zeer grootschalige beweging, en niet alleen in Nederland, maar Europabreed. Van sommige effecten wordt dan pas in de loop van het proces duidelijk hoe snel ze gaan. Bij zo’n verbouwing van het volledige Europese energiesysteem komen nou eenmaal dingen kijken waar niet iedereen van tevoren aan gedacht heeft. ‘Je kunt bijna geen krant openslaan of je ziet een bericht over een tekort op het elektriciteitsnet.’

Goede rapportage van grondstoffen

Een extra complicerende factor is de ESG-regeling vanuit de EU, die zowel een lust als een last kan zijn. De grote vraag is hoe je collectief zicht houdt op de kwaliteit van de uitvoering van die ESG. Dat begint bij een goede rapportage over bijvoorbeeld grondstoffen, zegt Rademaker. ‘Als je materiaal uit Congo haalt, kun je nog zó je best doen, maar het zal niet aan de standaarden voldoen die je bijvoorbeeld in Finse mijnen ziet. Dat heeft gewoon te maken met de kwaliteit van het hele ecosysteem eromheen.’

Daar zit een grote mate van hypocrisie in, zegt Rademaker: we vinden internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (imvo) heel belangrijk, maar allemaal bedrijven buiten Europa pakken een voordeel door daar niet aan te voldoen, omdat er geen level playing field is.’ Ook komt not in my backyard (nimby) hier om de hoek kijken: we willen wel een Tesla, maar geen transformatorhuisje in onze tuin. ‘Veel beter toezicht is wel wat duurder voor de consument, maar dan heb je ook wat.’

Bron: BNR Nieuwsradio, 21 april 2024 / BNR Nieuwsradio, 21 april 2024

Over deze podcast

De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Michaël Roele

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Michel Rademaker

Related News

Related Content

De Strateeg: Kan gas uit de Noordzee ons meer bestaanszekerheid geven?
De Strateeg: Hoe kunnen overheid en bedrijven samenwerken voor betere mijnbouw in Europa?
De Strateeg: Hoe mijnbouw Europa minder afhankelijk kan maken

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: Opinie | Gerben Bakker: De soevereinen zijn in opmars Link to: Opinie | Gerben Bakker: De soevereinen zijn in opmars Opinie | Gerben Bakker: De soevereinen zijn in opmars Link to: VPRO Tegenlicht | het geopolitieke belang van de Nederlandse maakindustrie Link to: VPRO Tegenlicht | het geopolitieke belang van de Nederlandse maakindustrie VPRO Tegenlicht | het geopolitieke belang van de Nederlandse maakindustrie
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!