Benzine en gas zullen waarschijnlijk dit jaar verder stijgen in prijs. Rusland speelt de Europese landen – die allemaal gas willen – uit elkaar, zegt HCSS energiedeskundige Lucia van Geuns in Trouw.
Afgelopen maandag was een bewogen dag voor de energiemarkt. Gazprom, het Russische staatsgasbedrijf, kondigde aan te stoppen met de levering van gas aan Nederland. Bijna gelijktijdig hakten de Europese leiders in Brussel een knoop door. Europa zal aan het einde van dit jaar (bijna) geen Russische olie meer importeren. Ontstaan er acuut problemen voor Nederland? Zes vragen en antwoorden.
Wat merkt Nederland hier nu al van?
“Best wel wat”, zegt energiedeskundige Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). “De prijzen voor bijvoorbeeld benzine en diesel zijn al maanden hoog. Het zou kunnen dat die nog verder stijgen.”
Komt dat door de aangekondigde olieban?
“Dat zou ik niet zo stellen. De markt moet veranderingen zoals deze accommoderen, vandaar de onrust en de prijsstijgingen. Maar eigenlijk zien we sinds maart al dat er minder olie wordt vervoerd en verwerkt, omdat er door de oorlog in Oekraïne een smet is op Russische olie. Er was dus al sprake van een soort zelfopgelegde boycot door oliebedrijven. Deze wordt versterkt door de Europese boycot.
“Als het doel is om de staatskas van Poetin echt hard te raken, dan zet ik vraagtekens bij de effectiviteit van een boycot, die pas aan het einde van het jaar in zal gaan. De oliemarkt is tenslotte internationaal. De Russische olie zal wel verkocht worden. Want wat Europa laat liggen, zullen landen zoals India of China willen kopen. Wel tegen lagere prijzen.”
Ontstaat er bij de gasstop uit Rusland wel een acuut probleem?
“GasTerra (Nederlandse gashandelaar, red.) had hier al op geanticipeerd. De levering is relatief klein en volgens GasTerra lagen er al plannen om de 2 miljard kuub gas te compenseren. Bijvoorbeeld door middel van vloeibaar gas of gas uit Noorwegen. Ook spreekt GasTerra van mogelijke leveringen van Europese gasleveranciers, die wel nog direct gas krijgen van de Russische Gazprom. Indirect krijgen we dan dus alsnog Russisch gas.”
Kan dat ook gebruikt worden om de Nederlandse gasopslag aan te vullen?
“Dat zal wel moeten. Het tijdig vullen van de gasopslagen zou wel tot mogelijke problemen kunnen leiden. We hebben de zomermaanden om de opslaglocaties bij te vullen. Nu liggen we op schema. Alle gasopslagen in Europa moeten voor de winter tot 80 procent gevuld zijn, volgens de Europese Unie. De grote gasopslagen in Norg en Grijpskerk zitten op 38 procent. Bergermeer, bij Alkmaar, op 48 procent. Maar die opslag is een ander verhaal. Bergermeer is een commerciële opslag, voor een groot gedeelte gereserveerd voor opslag van Gazprom, die daar nu geen gebruik van maakt. Andere partijen mogen daar gas stallen, sinds vandaag met hulp van de Nederlandse overheid, zodat die opslag ook echt vol komt. Gazprom kán die ruimte claimen, maar de overheid zal daar een stokje voor steken.”
Zijn die opslagen voor de winter vol?
“Mocht het gas in Europa voorradig blijven, dan halen we het voor de winter. Maar iedereen wil dat gas, want de lijst met landen die geen gas meer krijgen uit Rusland groeit. Dat is de strategie van Rusland: verdeel en heers. De Europese gasmarkt wordt krapper en daarmee ook duurder. Als er nog meer landen geen gas meer krijgen uit Rusland, dan hebben we een crisissituatie.
“Het is afwachten of tegen het einde van de zomer, het vulseizoen, de gemiste Russische levering gecompenseerd is. Maar dan zijn er nog maatregelen zodat niemand het koud krijgt. Denk aan het overschakelen van gas op kolen, bijvoorbeeld bij elektriciteitscentrales. Of het afschalen van energie-intensieve industrie. Of zelfs extra produceren in het Groningenveld, in het geval van een echte crisis. Zuiniger omgaan met het gas dat we hebben, daar gaat het om.”
Bron: Trouw, 31 mei 2022
Experts
Related Content
