Vorige week verklaarde Amerika’s defensieminister Robert Gates de Navo bijna dood. Voor Europa dreigt ‘collectieve irrelevantie’ omdat de driehonderd miljard dollar (210 miljard euro) die daar aan defensie wordt besteed niet tot iets militair bruikbaars leidt.
Er is geen Europese defensie, maar er zijn veel aparte Europese krijgsmachtjes. Door die versplintering wordt geld inefficiënt besteed. Zou Gates wel in de gaten hebben dat Europa uit soevereine landen bestaat en dat zeker in het huidige klimaat van euroscepcis het onmogelijk is om tot één Europees leger te komen?
Serieuzer is zijn aantijging dat Europese landen door aanhoudende bezuinigingen nauwelijks meer in staat zijn grote militaire operaties uit te voeren. Slechts enkele landen spelen een rol van betekenis in de oorlog met Kadafi. Afgezien van Frankrijk en Engeland noemde Gates Noorwegen, Denemarken en België. België? Jazeker, België. Dat is het land dat qua defensie een schrikbeeld voor Nederland is.
Door al dat gedoe in Europa verliest het Amerikaanse Congres volgens Gates zijn geduld. De Amerikanen hebben geen zin om de Europeanen iedere keer te hulp te schieten. Frankrijk en Engeland begonnen een oorlog tegen Kadafi, maar ze blijken de klus niet zonder de VS te kunnen klaren. Amerikaanse politieke leiders, zegt Gates, kunnen daarom tot de conclusie komen dat de investeringen in de Navo niet meer lonen. De conclusie? De Navo kan zo ter ziele gaan.
Gates zal de situatie niet snel zien verbeteren. Frankrijk en Engeland moeten over een paar maanden de oorlog tegen Kadafi staken omdat het geld op is. Daarnaast speelt dat in het postmoderne Europa grotere scepsis tegen militaire operaties heerst dan in supermacht Amerika. Dat verklaart waarom Europa tot op het bot verdeeld is.
In Afghanistan lijken de rijen nog enigszins gesloten. Maar de Nederlandse bijdrage in Kunduz die nu van start gaat, toont aan hoe lastig het is de kikkers in de kruiwagen van de Navo te houden. In plaats van een redelijke bijdrage te leveren in Uruzgan, voert Nederland nu een kleine politiemissie in Kunduz uit waardoor het een onderpresteerder is geworden. Dat is volgens de bondgenoten niet bevorderlijk voor de solidariteit en voor het wederopbouwproces waardoor hun troepen langer moeten blijven.
In de ogen van sommige Navo-landen, en zeker in die van Gates, deugt de opstelling van Nederland ten aanzien van Libië ook al niet. Het Nederlandse kabinet wil niet bombarderen en is niet bereid de voorlopige raad als legitieme vertegenwoordiger van het Libische volk te aanvaarden. Hier ben ik het eens met onze regering. Want het is riskant partij te kiezen in een burgeroorlog die de Navo niet mag verliezen en die leidt tot de verplichting het land straks op te bouwen. Duitsland doet overigens helemaal niets.
Libië toont vooral aan hoe verdeeld de Navo is. Ik vrees dat Gates daarom gelijk heeft. De Navo verkeert in een existentiële crisis. Schoppen tegen onderpresterende Europeanen is niet nieuw. Nieuw is dat Amerika openlijk dreigt de stekker uit de samenwerking te trekken. In dat geval valt de Atlantische wereld uiteen en mogen de Europeanen hun veiligheidsproblemen zelf oplossen. Helaas kunnen ze dat niet, terwijl de Arabische wereld in brand staat.
Trouw
Experts
Related Content
