HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

Column Rob de Wijk: Het startschot voor een nieuwe kernwapenwedloop

June 21, 2024

De afgelopen twee jaar werd schouderophalend gereageerd als Poetin voor de zoveelste keer het woord ‘kernwapen’ in de mond nam. ‘Hij gebruikt ze toch niet’, was de gemakzuchtige bezweringsformule van veel commentatoren en politici. Daarmee gingen de schouderophalers voorbij aan een oude waarheid: het dreigen met kernwapens is slechts geloofwaardig als je bereid bent ze in te zetten.

Vanuit het perspectief van Poetin komt dat moment steeds dichterbij. Dat bleek toen hij de rechtvaardiging voor de oorlog geleidelijk verschoof van de ontkenning van het bestaansrecht van het ‘nazistische’ Oekraïne naar een confrontatie met de Navo. Daarmee werd de oorlog beschouwd als een bedreiging voor Rusland zelf en werden kernwapens een garantie voor overleven. Volgens het Russische militaire denken is de inzet van kernwapens gerechtvaardigd als Russisch grondgebied gevaar loopt.

Precies daarom gingen eind 2022 alle alarmbellen rinkelen toen Oekraïne de stad Cherson heroverde, die volgens het Kremlin inmiddels onderdeel van Rusland was geworden. Het was de tijd waarin de adviseurs van de Amerikaanse president Biden de kans op vijftig procent schatten dat Poetin het kernwapen daadwerkelijk zou inzetten. Daarom vertrok CIA-directeur Burns naar Ankara om zijn Russische tegenspeler duidelijk te maken dat dit onaanvaardbare gevolgen voor Rusland zou hebben. Dat werkte.

Maar ruim een jaar later begon het nucleaire wapengekletter weer, toen volgens Poetin de dreigementen van het Westen toenamen. Eind mei begon een grote Russische nucleaire oefening als reactie op de uitlatingen van de Britse minister van buitenlandse zaken Cameron en de Franse president Macron. Cameron gaf de Oekraïense president Zelensky toestemming om met Britse langeafstandswapens doelen op Russisch grondgebied te bestoken. Macron sloot de inzet van Franse troepen in Oekraïne niet langer uit. Voor Poetin was het duidelijk: de Navo wil Rusland aanvallen.

Deze onverkwikkelijke gang van zaken is het directe gevolg van Poetins stupide besluit om zonder reden Oekraïne aan te vallen en zijn blunder om te denken dat de klus binnen een paar dagen geklaard zou zijn. Door de dynamiek die het slepende conflict vervolgens kreeg was vooral Biden beducht voor nucleaire escalatie. De Europeanen haalden hun schouders op.

Maar deze week deed Navo-secretaris-generaal Stoltenberg iets onverwachts. In de Telegraph on Sunday stelde hij dat de bondgenoten overwegen het aantal kernwapens te verhogen, een aantal ‘uit de opslag’ te halen en ze operationeel te maken. Bovendien legde hij net als het Witte Huis een relatie met de toenemende nucleaire dreiging van China.

Deze uitspraken zijn opmerkelijk. China valt buiten het Navo-gebied. De Navo zelf heeft geen kernwapens. Ook al vindt consultatie plaats binnen de Nucleaire Plangroep, het zijn Amerika, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk die erover gaan.

De Navo houdt vol dat het nucleaire arsenaal aan alle eisen voldoet, zeker nu de F35 wordt geïntroduceerd en de Amerikanen hun nucleaire bommen in Europa moderniseren. Toch is het de vraag of die afschrikking echt in orde is. Maar Stoltenberg gaf een duidelijk signaal aan Poetin: wij hebben ook kernwapens, stop met dreigen.

Tegelijkertijd gaf hij het startschot voor een nieuwe nucleaire wapenwedloop.

Rob de Wijk, Trouw, 20 juni 2024

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

Column Rob de Wijk: Oekraïne kan deze oorlog niet winnen, maar winnen was niet de bedoeling van Biden
Humo Interview | Rob de Wijk: Hoe hard willen we bloeden voor een oorlog die niet de onze is?
Column Rob de Wijk: Poetin heeft geen recht om oorlog te voeren, Zelensky wel

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: RTL Nieuws | Paul van Hooft: “Met een moderne standaard kernbom kun je een stad als Amsterdam vernietigen” Link to: RTL Nieuws | Paul van Hooft: “Met een moderne standaard kernbom kun je een stad als Amsterdam vernietigen” RTL Nieuws | Paul van Hooft: “Met een moderne standaard kernbom kun je... Link to: Maarten Vonk at EnPax: 3rd International Conference on Environmental Peacebuilding Link to: Maarten Vonk at EnPax: 3rd International Conference on Environmental Peacebuilding Maarten Vonk at EnPax: 3rd International Conference on Environmental Peaceb...
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!