Tijdens een verkiezingsbijeenkomst in de staat Virginia moest president Biden zich weer verdedigen tegen activisten die zich tegen de oorlog in Gaza keren. Het past in de aanzwellende protesten, ook in Nederland. Ambtenaren gaan de straat op of schrijven anonieme brieven waarmee ze zich openlijk afkeren van het beleid van hun eigen ministers.
Dit is nieuw. Want een ambtenaar adviseert de minister en moet loyaal uitvoeren wat de politieke leiding wil. Heb je bezwaren, dan stap je op. Zo was het ooit, maar zo is het niet meer.
Republikeinse politici in Amerika pikken dit gedrag niet en willen actie tegen de Feds United for Peace. Deze groep federale ambtenaren vindt het zijn ‘morele plicht’ aan te dringen op een staakt-het-vuren om een einde aan de barbarij in Gaza te maken. Dat het conflict tussen Hamas en Israël tot grote emoties leidt, is logisch. Maar die emoties zijn wel erg eenzijdig gericht. Want de oorlog in Gaza is inmiddels onderdeel geworden van een veel grotere strijd.
In Europa gaat Rusland onverdroten door met het doden van onschuldige Oekraïense burgers. In het Midden-Oosten schieten Iran en Pakistan op elkaar, pro-Iraanse milities in Irak en Syrië schieten op Amerikanen. Vanuit buurlanden wordt Israël onder vuur genomen. Houthi’s schieten vanuit Jemen op vrachtschepen die op weg zijn naar het Suezkanaal.
Waarom die focus op Gaza? Waarom zien we geen continue protesten voor Russische ambassades? Echt, de Russische invasie in Oekraïne is even erg en raakt bovendien de veiligheid van heel Europa. Dat doet de Gaza-oorlog niet. Protesteer ook eens tegen de illegale aanvallen van de Houthi’s op schepen in de Rode Zee. Die hebben geen boodschap aan de rechtsregel Mare Liberum, ‘de vrije zee’.
Selectieve verontwaardiging
Protesteer ook eens tegen Iran waar de opperste religieuze leiders aansturen op een grote oorlog in het Midden-Oosten door de Houthi’s en andere strijdgroepen openlijk te steunen en aan te sturen. En realiseer je dat de situatie complexer en ernstiger is dan ooit.
Selectieve verontwaardiging past niet meer. Soms wordt die ingegeven door sympathie voor Hamas, soms voor Israël en vaak door haat tegen Amerika. Maar in verreweg de meeste gevallen is die ingegeven door een diepgeworteld gevoel van onrecht. Dat blijkt uit de commentaren van protesterende ambtenaren. Er werd geschermd met het internationale recht, de noodzaak van een tweestatenoplossing en solidariteit met de slachtoffers.
Maar het internationale recht wordt even zeer door de Houthi’s, Iran en Rusland geschonden. Aan Rusland hoef ik eigenlijk geen woorden meer vuil te maken. Dat land viel een soeverein land binnen en bombardeert aan de lopende band onschuldige burgers.
De verklaring van die eenzijdige blik is simpel. De westerse wereld, vooral Europa, is postmodern geworden. We konden ons de afgelopen decennia wentelen in welvaart en veiligheid. Defensie was uit, het streven naar rechtvaardigheid was in. Zo ontstond een morele politiek die ons nu totaal ongeschikt maakt voor de wereld waarin we leven. Dat is een wereld van macht en kracht waarin helaas andere keuzes worden gemaakt dan wat de actievoerders willen.
Wordt het niet eens tijd dat er voor vrede in het algemeen wordt geprotesteerd?
Rob de Wijk, Trouw, 25 januari 2024
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Experts
Related Content
