Director of Research Tim Sweijs sprak vandaag met de NOS over uithongering als oorlogswapen:

Uithongering als wapen, door bijvoorbeeld voedselkonvooien te blokkeren of markten te bombarderen, is unaniem veroordeeld door de VN-Veiligheidsraad. In een resolutie, mede ingediend door Nederland, spreekt de internationale gemeenschap zich nadrukkelijk uit tegen de tactiek die heeft geleid tot toegenomen hongersnood in de wereld.

Lees het hele artikel hier.

Foto: EPA

Van collega-columnist Ephimenco kreeg ik september 2016 op mijn donder omdat ik bij wijze van gedachte-experiment Trump, Le Pen, Hofer en Wilders aan de macht liet komen.

Als dat zou gaan gebeuren, zouden de anti-immigratie, anti-EU en pro-Russische sentimenten worden versterkt. De gang van Wilders naar het torentje leek mij ook onwaarschijnlijk, maar de machtsgreep van de eerste drie niet. Op zijn vraag 'hoe zit het nu echt?' antwoordde hij dat Donald Trump en Marine Le Pen nooit verkozen zouden kunnen worden. Trump won wel, Le Pen niet en in Oostenrijk werd Norbert Hofer geen president, maar kwam zijn rechts-populistische FPÖ wel in de regering. Hofer zelf werd minister en kreeg zo meer invloed dan hij als president zou hebben gehad. Maar weinig Europese landen zijn zo pro-Rusland als Oostenrijk en hebben een zo harde immigratiepolitiek, hoewel de christen-democratische premier Sebastian Kurz er de scherpe kantjes afvijlt.

En nu komen in Italië Lega Nord en de Vijfsterrenbeweging aan de macht. Qua impact is dat vergelijkbaar met een overwinning van Le Pen. Harde gevechten zijn te verwachten over de terechte wens de immigratie vanuit Afrika te remmen, de relatie met Rusland te verbeteren en de eis de sancties tegen dat land op te heffen. Maar het hardste gevecht zal over de economie en de EU gaan.

Het regeringscontract, voorzien van een stempel van de notaris, belooft weinig goeds. Gelukkig is het voorstel dat de Europese Centrale Bank 250 miljard euro aan Italiaanse schuld zou moeten schrappen uit dat contract verdwenen. Maar dat geldt niet voor de paragrafen over het terugdringen van de economische bemoeienis van Brussel. Zo moet de regel dat het begrotingstekort binnen de drie procent van het BBP moet blijven worden geschrapt.

Gevaar

In navolging van Portugal willen Salvini (Lega Nord) en Di Maio (Vijfsterrenbeweging) veel bezuinigingen terugdraaien en met hogere uitgaven bijna twintig jaar economische stagnatie ongedaan maken. Dat de staatsschuld van Portugal naar ruim 130 procent van het bbp steeg en nu als een zwaard van Damocles boven de economie hangt, schijnt niet te deren. Voor Italië zal dat ook gaan gelden, maar hier ligt de staatsschuld nu al boven de 130 procent.

Inmiddels heeft de Franse minister van economische zaken Bruno Le Maire al de noodklok geluid. Als Italië zich niet aan de afspraken houdt, dan dreigt gevaar voor de eurozone.

Toch zou het mij niet verbazen als de gevolgen van de nieuwe wind die door Italië waait, zullen meevallen. Denk aan Griekenland. Toen het links-populistische Syriza in 2015 aan de macht kwam, werd ook gedacht dat de EU zou vergaan. Griekenland is onvergelijkbaar met Italië, maar de wijze waarop de rest van de EU met dit soort landen omgaat, is dat wel.

Door referenda over euro en EU-lidmaatschap af te wijzen geeft de nieuwe Italiaanse regering, net als destijds de Griekse, een machtig drukmiddel uit handen. Dit, en de onverzettelijke houding van de overige EU-leiders zal Italië waarschijnlijk dwingen zich aan de afspraken te houden. Bovendien zou het mij verbazen als de totaal onervaren premier Giuseppe Conte in dit politieke geweld overeind blijft.

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw!

Nederland nam het initiatief  als tijdelijk voorzitter van VN-Veiligheidsraad voor de resolutie die uithongeren als oorlogstactiek strafbaar te maakt.

Honger mag niet langer als wapen worden ingezet door strijdende partijen in landen waar oorlog is. De VN Veiligheidsraad heeft deze week een resolutie met die strekking aangenomen die was ingediend door Nederland, Zweden, Koeweit en Ivoorkust.

Het is voor het eerst dat het verband tussen hongersnood en conflict in de wereld op deze manier wordt onderkend. Humanitaire organisaties als de Wereldvoedselorganisatie WFP noemen de resolutie een ‘doorbraak’. Hiermee kan een einde worden gemaakt aan ‘de cyclus van honger en conflict die in de weg staat van vrede en welvaart voor miljoenen mensen’, zo zei regiodirecteur Muhannad Hadi van WFP.

De Veiligheidsraad wil met de resolutie een eind maken aan ‘man made’ honger zoals die in Syrië werd veroorzaakt met de belegering van steden of in Zuid-Soedan door het tegenhouden van voedseltransporten. De VN hekelt de ‘aloude tactiek van de verschroeide aarde’ die groepen burgers tegen elkaar uitspeelt en de toegang tot landbouwgrond, water of markten ontzegt.  Uithongering is verboden onder het internationaal humanitair recht en kan worden beschouwd als een oorlogsmisdrijf.

De resolutie biedt de internationale gemeenschap een nieuw instrument om strijdende partijen ter verantwoording te roepen als zij hun bevolking uithongeren, legt Eran Nagan van de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de VN in New York uit. ‘Tot nog toe was voedselzekerheid geen onderwerp in de Veiligheidsraad.’ In het uiterste geval kan de Veiligheidsraad voortaan sancties opleggen aan personen of partijen die burgers de toegang tot voedsel ontzeggen. Ook kunnen VN-vredesmissies voortaan de specifieke opdracht krijgen om te zorgen dat burgers veilige toegang tot voedsel krijgen.

De rol van Nederland

Nederland heeft het  tijdelijke voorzitterschap van de Veiligheidsraad afgelopen maart aangegrepen om de resolutie er door te drukken. Het initiatief werd al genomen nadat in 2015 alarmerende cijfers naar buiten waren gekomen over de toename van honger in de wereld. Honger is na decennia van daling weer fors toegenomen. Dit is volledig het gevolg van het recordaantal verwoestende oorlogen en conflicten in landen als Syrië, Zuid-Soedan, de Democratische Republiek Congo, Afghanistan, Nigeria en Jemen. Alleen al in Jemen leven 7 miljoen mensen in acute voedselnood. Wereldwijd lijden bijna een half miljard mensen chronisch honger als gevolg van door mensen veroorzaakte voedselschaarste in conflictsituaties, 74 miljoen daarvan verkeren in levensgevaar.

Volgens Nagan was er aanvankelijk veel weerstand om honger of voedselzekerheid op de agenda van de Veiligheidsraad te zetten, vooral bij Ethiopië, China en Rusland. De Nederlandse missie is er trots op dat het er toch van gekomen is na ‘een zorgvuldig diplomatiek proces’. Het succes is zeker ook te danken aan minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Handel en  Ontwikkelingssamenwerking, die veel indruk maakte tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de Veiligheidsraad.

‘Het ondenkbare is realiteit geworden: in de 21ste eeuw stijgt het aantal mensen dat honger lijdt. De reden: gewapend conflict’, zo zei Kaag afgelopen maart in New York in de Veiligheidsraad. ‘Uithongering is een afschuwelijk middeleeuwse manier van oorlog voeren die we voor eens en altijd moeten uitbannen.’

Belangrijk Signaal

Volgens Tim Sweijs, directeur onderzoek aan het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) is de resolutie een belangrijk signaal aan de strijdende partijen in landen als Syrië, Jemen en Zuid-Soedan ‘die internationale verdragen aan hun laars lappen’. ‘De Veiligheidsraad kan landen niet dwingen hun legers terug te roepen, maar de morele betekenis van deze resolutie moet niet worden onderschat’.

‘Het is duidelijk dat internationaal humanitair recht overal met voeten wordt getreden’, zegt Sweijs, ‘maar dan is het juist belangrijk om dit publiekelijk te blijven afkeuren. Op het moment dat je niets meer onderneemt zeg je feitelijk ‘laat ze hun gang maar gaan’ en geef je een soort carte blanche voor partijen in nieuwe conflicthaarden.’

De resolutie, getiteld #2417, roept partijen op om ‘internationaal humanitair recht’ te eerbiedigen en de bevolking ‘veilige toegang tot voedselleveranties te garanderen’. Ook veroordeelt de VN de ‘gerichte aanvallen op burgers en burgerinfrastructuur zoals toegangshavens voor voedsel, watersystemen, boerderijen en andere essentiële schakels voor de productie en het transport van voedsel’.

Lees het artikel terug op de site van De Volkskrant

Het is een zeer krachtig signaal, zeggen experts: het verantwoordelijk stellen van Rusland voor het neerhalen van MH17 door de Nederlandse regering. Maar is het ook genoeg om Rusland op de knieën te dwingen?

De Telegraaf sprak met onder andere Tim Sweijs. Lees het artikel (na inloggen) hier.

Photo: Correspondent/Dutch RTL News/Berlin on Foter.com / CC BY-NC-SA

On May 24, The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) hosted Mrs Nataliya Popovych, President of One Philosophy Group and Co-Founder of the Ukraine Crisis Media Center (UCMC).  Nataliya has been at the forefront of Ukraine's efforts to manage the strategic narrative around her country.  Within 24 hours of Russia's annexation of Crimea in 2014, she and her colleagues rallied professionals from the public relations and journalism worlds and set up UCMC to amplify Ukraine’s voice internationally. UCMC was featured in the Ukrainian case study in HCSS' report Inside the Kremlin House of Mirrors.

Nataliya presented some fascinating findings from a recent study by the UCMC's Hybrid Warfare Analytical Group on how the EU and the Netherlands are portrayed on Russian TV. For more information on the project, please see here. There are also videos available on their findings on France's image (in English) and the UK's image on Russian State TV. 

Nataliya is the Founder and President of One Philosophy - a multidisciplinary  group of companies growing organizational leaders and talents, reputations and trust, identities and experience and helping clients to stay relevant in the fast changing world. Nataliya is a Co-Founder and Deputy Chair of the the Ukraine Crisis Media Center. With over 20 years’ experience in Ukraine, the USA and Russia, she advises on reputation strategy, brand development, executive coaching, crisis management and strategic communications. In 2014-2016 she led an initiative to reform public sector communications in Ukraine, building strategic communications capacity across a number of ministries, the president’s administration and defense agencies, organizing a number of resilience-building campaigns and promoting a unified information policy for the country. Some of you will remember Nataliya from her starring role in the Future Force Conference organized by the Netherlands Ministry of Defence in 2017. 

Director of Research Dr. Tim Sweijs speaks at the Defence Command Denmark for a seminar on the topic 'Navigating new Military Technologies: Small state strategies for maintaining relevant and effective military forces'. His contribution on Dutch Defence Innovation facilitates a discussion about the Dutch and Danish approaches on the topic.

Bratislava, May 24, 2018 – The Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC) decided to advocate a prohibition on the disruption of elections through cyber attacks on the technical infrastructure that supports elections. Specifically, the proposed norm reads as follows:

“State and non-state actors should not pursue, support or allow cyber operations intended to disrupt the technical infrastructure essential to elections, referenda or plebiscites.”

An explanatory text describes the context and scope of the proposal.

The new norm was agreed at the third full Commission meeting on May 19-20 in Bratislava, held following the conclusion of GLOBSEC 2018. In addition to adopting the election norm, the Commissioners made progress on several additional norms that will include:

• Barring the insertion of vulnerabilities into essential cyberspace products and services;
• Advocating that governments actively consider disclosing software and hardware vulnerabilities to vendors; and
• Further defining the elements of the public core of the Internet.

It also planned work on several additional norms regarding private sector cybersecurity practices. The text of these norms is expected to be announced in September.

“The Commission is committed to ensuring the general availability and integrity of the Internet, that is, the stability of cyberspace. Our work today builds on our Call to Protect the Public Core of the Internet, which we issued in New Delhi last November,” said Marina Kaljurand, GCSC chair. “Confidence in electoral systems infrastructure is a fundamental component of public trust in cyberspace. Without such trust, the Internet cannot support the economic, political and social life of citizens around the world.”

To help inform its work, the Commission also held public hearings to hear reports on how norms have developed and evolved and discuss the long-term strategic vision for the international cybersecurity architecture. The hearings featured remarks by representatives of international organizations, including the United Nations Institute for Disarmament Research (UNIDIR), the United Nations Office for Disarmament Affairs (UNODA), and the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE). Representatives of national governments, including the Netherlands, Finland, Mexico and Singapore, also spoke on this topic. Official representatives gave expressions of support for the Commission’s mission and work.

Renata Dwan, the director of UNIDIR, commented that “Digital cooperation and cybersecurity are issues that cannot be addressed by a single set of actors. The UN Secretary-General strongly supports a multistakeholder approach and dialogue that brings together governments, the private sector, civil society and academia in forums such as the Global Commission. While the First Committee of the General Assembly has an important mandate and should intensify its work, moving forward also requires involving other actors.”

This sentiment was strengthened by a message from Izumi Nakamitsu, Under-Secretary-General for Disarmament Affairs, who added “The important work to encourage and build capacity for the implementation of the norms recommended by the UN Group of Governmental Experts and other recommendations by all 193 UN Member States still continues. This task can only be achieved through the collaboration and cooperation of the entire international community. It requires the support of strong and committed leaders and partners, and I would therefore invite a deeper cooperation between GCSC and the United Nations.”

The Commission will next meet on June 19 for a special consultation meeting in Tel Aviv, Israel, during Israel’s Cyber Week. The fourth full Commission meeting will take place on September 19-20 in Singapore in the margins of the Singapore International Cyber Week.

For general inquiries, please contact Louk Faesen at loukfaesen@hcss.nl or Anneleen Roggeman at aroggeman@eastwest.ngo.

For media inquiries, please contact Conrad Jarzebowski at cjarzebowski@eastwest.ngo

This study on cybersecurity, commissioned by the European Economic and Social Committee (EESC), examines the impact of cyber-related threats and challenges on corporate Europe and the degree of engagement of European businesses in tackling issues at stake. Although the new digitization era offers huge economic and social opportunities, it also changes the nature and magnitude of cyber risks and creates new vulnerabilities cyber attackers seek to exploit. European countries and businesses are targeted with growing frequency. Many companies, however, remain unaware or seem to underestimate, and even neglect the vulnerabilities they are facing through and in cyberspace. An open, safe and secure cyberspace is indispensable for the reliable functioning of European economies. 

Recognizing the importance of corporate cybersecurity for the economic wellbeing of Europe, this study presents the challenges European companies face in implementing good cybersecurity practices and offers recommendations on how to overcome them. The study first looks into the current cyber threat environment, and assesses its impact on the private sector. The second part addresses the level of awareness, preparedness and resilience against mounting cyber threats at the European, national and corporate level. Third, key challenges and bottlenecks that inhibit implementation of good cybersecurity practices are presented and analyzed. The final part outlines good practices and inspiring examples observed across the EU that could help overcome the aforementioned bottlenecks.

Authors: Katarina Kertysova, Erik Frinking, Koen van den Dool, Aleksandar Maričić, Kumar Bhattacharyya

The study can be accessed here.

In de gezamenlijke minor Geo-resources for the Future leren, discussiëren en debatteren studenten van de drie universiteiten over grondstoffen voor een duurzame toekomst.

Lucia van Geuns, geoloog en adviseur Energie bij The Hague Centre for Strategic Studies: 'Studenten leren over de internationale oliemarkten en de economie van de internationale oliemarkten, zoals bijvoorbeeld de rol van olieprijzen in de wereldeconomie. En hoe de geopolitiek hier een rol in speelt, zoals de rol van Saoedi Arabië en de rol van Irak.’

Lees het hele artikel hier!

En daar was weer een tweet van Trump: schandelijk die hoge olieprijzen. Daarvoor is volgens de Amerikaanse president de OPEC verantwoordelijk. Er komen namelijk scheepsladingen vol met olie op ons af en toch is de prijs veel te hoog: "no good and will not be accepted".

Inderdaad kan niemand het zijn ontgaan dat de benzineprijzen aan de pomp weer aan het stijgen zijn. En in het kielzog daarvan de gasprijzen. Op zich lijkt dat een goed teken: de wereldeconomie zit in de lift, dus neemt de vraag toe. Anderzijds heeft Trump ook gelijk. De productieverlaging van de OPEC-leden en van Rusland was bedoeld om weg te komen van de dramatische lage olieprijzen van 2014. Toen schommelde de prijs per vat rond de 30 dollar, waardoor olie-exporterende landen zwaar in de problemen kwamen en sociale onrust dreigde. De productiebeperking lijkt nu eindelijk effect te hebben.

Maar Trump is deels zelf ook debet aan de hogere olierijzen. De president duwt de prijs met het grootste gemak omhoog met zijn dreigende handelsoorlog, zijn besluit de Iran-deal om zeep te helpen en zijn verhuizing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem. De stabiliteit van het Midden Oosten is er onder Trump niet beter op geworden. Alleen al dat is niet bevorderlijk voor de olieprijzen.

De meest directe invloed op de prijs heeft het opzeggen van de Iran-deal. Toen Trump zijn besluit bekend maakte en nieuwe sancties aankondigde, schoot de prijs per vat met drie procent omhoog. Dat is logisch, want nadat Iran met Amerika, Rusland, China, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk akkoord was gegaan met het aan banden leggen van zijn kernprogramma werd de Iraanse oliesector bevrijd van knellende sancties en schoot de productie omhoog.

De geschiedenis wijst uit dat bij een stijging van de olieprijs met tachtig procent binnen een jaar, er een recessie op komst is

Iran is de derde grootste olieproducent binnen de OPEC en is goed voor ongeveer drie procent van de mondiale olieproductie. Door nieuwe sancties kan de oliewinning gehalveerd worden waardoor er, mede door de productiebeperking van de OPEC, meer krapte op de markt kan ontstaan.

Volgens sommige experts moet de prijs niet te hard stijgen. De geschiedenis wijst uit dat bij een stijging van tachtig procent binnen een jaar, er een recessie op komst is. Dat gebeurde volgens financieel analist A.J. Bell al eerder in 1974, 1979, 1990, en 1999. Een jaar geleden stond de olieprijs op bijna 50 dollar per vat. Nu staat deze ver boven de 70 dollar. Reken maar na, zou ik zeggen.

Toch lijkt het voorlopig zo'n vaart niet te lopen. De Verenigde Staten zijn ‘swing producer' en de mate waarin zij schalieolie oppompen bepaalt in belangrijke mate de prijs. Als de prijs per vat boven de 50 dollar komt, dan is de winning ervan lucratief. Velden zijn tegenwoordig snel, gemakkelijk en relatief goedkoop te exploreren, zodat de Amerikanen in belangrijke mate aan de prijsknop zitten. De U.S. Energy Information Administration (EIA) heeft al gemeld dat de winning van schalieolie van iets meer dan 10 miljoen vaten per dag zal oplopen naar bijna 12 miljoen in 2019. Mogelijk is dit waar Trump in zijn tweet op wees.

Lees de column van Rob de Wijk voor Energiepodium hier!

Imperial overstretch. Kent u die term nog? In 1987 schreef historicus Paul Kennedy dat wereldmachten ten onder kunnen gaan als ze te veel hooi op hun vork nemen. Kennedy heeft niets aan actualiteit ingeboet. Kijk naar Trump. 

Zijn zelfoverschatting kent geen grenzen en zijn ambities sporen niet met de middelen die hij tot zijn beschikking heeft. Dit, in combinatie met de opkomst van China, kan Amerika nekken. Precies zoals Kennedy beschreef.

In het Witte Huis is het een komen en gaan van topfunctionarissen die plaatsmaken voor ideologische hardliners als veiligheidsadviseur Bolton en minister van buitenlandse zaken Pompeo, die weinig oog hebben voor de haalbaarheid van beleid. Dit doet sterk denken aan de tijd van president George W. Bush. Opgejut door neoconservatieve adviseurs als Wolfowitz startte hij na de aanslagen van 11 september 2001 een interventie in Afghanistan om vervolgens de strijd te verplaatsen naar Irak om daar Saddam Hoessein uit het zadel te wippen. 

Achter die interventies zat de overtuiging van het morele gelijk van Amerika en het idee van onoverwinnelijkheid. Het bleek een faliekante misvatting. Als Bush alle aandacht op Afghanistan had gericht, dan had hij een kans gehad. Maar door verschuiving van de aandacht naar Irak zitten we anno 2018 nog steeds met een puinhoop in beide landen. Het machtige Amerika kon niet winnen van de middeleeuwse Taliban, en het ontwrichtte Irak voor lange tijd.

Terug bij af

Trump lijkt ziende blind te zijn en onmachtig te erkennen dat imperial overstretch inderdaad op de loer ligt. Dat dit zo is blijkt uit het feit dat hij veel losmaakt, maar vervolgens weinig voor elkaar krijgt.

Natuurlijk viel te verwachten dat Kim Jong-un een streep door het proces van toenadering met inbegrip van nucleaire ontwapening zou zetten als de Amerikaans-Koreaanse militaire oefeningen doorgang zouden vinden. In zijn ogen heeft Kim voldoende positieve stappen gezet. Hij mocht inderdaad een blijk van goede wil verwachten in de vorm van het schrappen van de door hem zo gehate jaarlijkse oefeningen. In Noord-Korea lijkt Trump nu terug bij af.

Natuurlijk viel te verwachten dat Rusland, China en de EU de Iran-deal overeind willen houden. Het bezoek van de Iraanse minister van buitenlandse zaken Zarif aan EU-buitenlandcoördinator Mogherini zal in het Witte Huis tandenknarsend zijn gevolgd en zal de trans-Atlantische relatie verder doen verzuren.

En natuurlijk viel te verwachten dat de verplaatsing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem tot rellen zou leiden. Zeker als die verhuizing een provocatie is door hem te laten samenvallen met de zeventigste verjaardag van Israël en daarmee met de herdenking van de Nakba, of het verdrijven van de Palestijnen uit hun huizen en van hun land, destijds.

Churchill wist al dat de prijs voor grootsheid, verantwoordelijkheid is. Verantwoordelijkheid betekent in de internationale politiek terughoudendheid en je tanden laten zien als het echt niet anders kan. Trumps beleid lijkt echter op het Wilde Westen: eerst schieten, dan praten.

Daardoor maakt Trump krachten los die hij niet onder controle kan houden. Paul Kennedy bewees al dat dit gedrag bijdraagt aan de ondergang van een grootmacht.

afbeelding: EU-buitenland-chef Federica Mogherini (l) en Javad Zarif (tweede van rechts) tijdens de ontmoeting in Brussel, afgelopen dinsdag. 'Het bezoek zal in het Witte Huis tandenknarsend zijn gevolgd.' © EPA

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw

There may be no factor more influential and less understood in contemporary geopolitics than the revolutions in conventional and renewable energy.

Launched this Spring, the HCSS Energy Transition Program provides custom-made research on multi-speed geopolitical challenges in international energy markets. These challenges include climate change, the socio-economic effects of new energy technologies, shifting energy business models, and the national energy security implications of these changes. 

Please download our brochure for further information.

On 1 May 2018, The Royal Netherlands Society of Engineers (KIVI) organized a symposium entitled “Moving Away from Fossil Fuels” at The Hague University of Applied Sciences. Including keynote speakers such as Jeroen van der Veer (former CEO of Shell), the symposium informed its audience on the wide-ranging opportunities and threats of the energy transition to the Dutch industry.

During the event, HCSS Strategic Energy Advisor Lucia van Geuns gave a well-received presentation on the uncertainties around the global energy transition. Entitled “Global Energy Transition: preparing for an unpredictable future," the summary of her presentation can be downloaded here.