What does the future hold in store for NATO and the transatlantic relationship? Dr. Jack Thompson, Senior Strategic Analyst at HCSS and Co-chair of the Initiative on the Future of Transatlantic Relations, has written a chapter on “The US role in NATO: past, present, and future” for a new publication: "NATO and Transatlantic Relations in the 21st Century: Foreign and Security Policy Perspectives".

This essential book, published by Routledge on December 31st, explores the evolution and future relevance of NATO from the perspective of the member-states.

Addressing the overarching question of the relevance of transatlantic relations in the 21st century, the volume has three core objectives. The first is to reinforce the view that international alliances serve not only an external-oriented goal, but also a domestic-oriented aim, which is to control others’ behaviour. The second is to show that tensions amongst NATO allies have become more acute and, therefore, more dangerous. The third is to discuss current transatlantic relations through the adoption of a "second image" perspective; that is, one that emphasizes the multiple vertical linkages that connect NATO to the politics and the policies of each ally. The chapters presented here are built on a dual approach: on the one hand, they look at the place the Alliance occupies in the domestic public debate and the strategic culture of specific member states; on the other, they analyze how each of these countries contributes to NATO’s operations and what interests and visions they share for the Alliance’s future.

This book will be of much interest to students of NATO, international organizations, foreign policy, and security studies in general.

De grondstoffen die we keihard nodig hebben om ons leven te blijven leiden zoals we nu doen, zijn niet oneindig Tegelijkertijd hebben we er steeds meer van nodig: Je smartphone, je auto, high-tech apparaten, ze zijn er allemaal mee gebouwd. In de toekomst worden die stoffen nóg schaarser en gewilder, dus is nu al een geopolitiek machtsspel bezig om ze te controleren.

Luister de aflevering hier!

In die strijd toont China zich momenteel verreweg de sterkste en volgt de rest op een straatlengte afstand. Dat geeft China een belangrijke machtspositie op dit gebied. Wat kunnen EU-landen doen om te zorgen dat ze voor grondstoffen straks niet volledig van de Chinezen afhankelijk raken? Moeten ze het gevecht keihard met ze aangaan voor de controle op die grondstoffen, of op zoek gaan naar alternatieven? Want als er minder grondstoffen nodig zijn, is zo'n strijd misschien helemaal niet nodig.

Paul van Liempt bespreekt het in deze aflevering van De Strateeg. Te gast zijn Michel Rademaker, mede-oprichter en adjunct-directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, en Tom Berendsen, Europarlementariër namens het CDA.

Over deze podcast:

De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Diederik de Groot

Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar diederik.de.groot@bnr.nl.

• Luister aflevering 1 hier terug: “Ethisch zijn, of blijven leven?”
• Luister aflevering 2 hier terug: “Oorlog in de toekomst, doet de mens nog mee?”
• Luister aflevering 3 hier terug: “Je gezondheid, of je rechten?”
• Luister aflevering 4 hier terug: “Een crisis in een crisis”.
• Luister aflevering 5 hier terug: "De coronacrisis in het groot"
• Luister aflevering 6 hier terug: “Killerrobots, feit of fictie”
• Luister aflevering 7 hier terug: "Een cyberramp: voorkomen in plaats van genezen"
• Luister aflevering 8 hier terug: "Mag Vladimir Poetin komen shoppen in Hengelo?"
• Luister aflevering 9 hier terug: "Een pandemie van desinformatie"
• Luister aflevering 10 hier terug: "Zorgt corona straks voor natte voeten"
• Luister aflevering 11 hier terug: "Beslist corona de strijd om wereldheerschappij?"
• Luister aflevering 12 hier terug: "Hoe cyberdreiging ons leven kan ontwrichten"
• Luister aflevering 13 hier terug: "De Zuid-Chinese Zee" niet goedschiks, dus kwaadschiks"
• Luister aflevering 14 hier terug: "Als Bangkok onder water loopt"
• Luister aflevering 15 hier terug: "Covid-19, een gouden kans voor dictators"
• Luister aflevering 16 hier terug: "Verpest China de Amerikaans-Europese vriendschap?"
• Luister aflevering 17 hier terug: “De catastrofe die ‘op eigen houtje’ heet”
• Luister aflevering 18 hier terug: “Hoeveel macht heeft Donald Trump?”
• Luister aflevering 19 hier terug: "Wordt Amerika weer politieagent van de wereld?"
• Luister aflevering 20 hier terug: "Wie wint de strijd om de ruimte?"

Climate change threatening megacities in the Asia-Pacific, using the agricultural sector as a strategic resource against China, the role of naval power in American grand strategy – there’s plenty to talk about in this week’s HCSS Digest.

Tropical storms are increasing in intensity and frequency, exposing the extreme vulnerability of megacities to climate change and thus instability and insecurity. In a new HCSS Snapshot, The Face of Climate Insecurity, Assistant Analyst Femke Remmits and Senior Strategic Analyst Laura Birkman analyze the critical exposure of megacities in the Asia-Pacific region to extreme weather events.

The debate about the agricultural sector is reduced to a discussion about nitrogen and the amount of livestock, says Rob de Wijk in an extensive interview with the Agriculture and Horticulture Association (LLTB). The Dutch government is losing sight of how important the sector is to the Netherlands, and how it could be a strategic resource against China.

Newspaper De Telegraaf also picked up on this in a follow-up interview with Rob de Wijk, reporting that China’s need for food gives the Netherlands a strong asset with our superior agricultural sector. But our country lacks any strategic thinking about our national earning capacity.

Last week, HCSS hosted a special webinar on Sino-American Maritime Competition, featuring Paul van Hooft and an impressive lineup of security scholars moderated by Tim Sweijs. The first event of our newly launched Initiative on the Future of Transatlantic Relations, you can now watch a registration of the event on our website and YouTube.

If Poland and Hungary do not renounce nationalism, racism and xenophobia, the EU could issue them with an ultimatum: accept the rule of law or leave the Union, states Rob de Wijk in his weekly column for Trouw.

In Europe there has been less panic over China’s rise than across the Atlantic, but that is now changing. “It’s very much turned much more sour, much more realistic from the EU side,” HCSS Asia expert Richard Ghiasy says to Courthouse News Service. “China is {…} now a serious tech contender. So, I think that has woken a few strategists in Europe and that new notion, or awareness of realism, is here to stay.”

So far, the energy transition has been too slow to achieve the climate goals of the Paris Agreement, notes Rob de Wijk in his column for Energiepodium: that ‘new energy order’ is nowhere to be seen.

Strategic Analyst Patrick Bolder spoke on BNR Nieuwsradio’s Spitsuur about the rising possibility of conflicts on the moon (starting at 27 min. 40 sec).

In its final days, the Trump administration is pushing hard for a major anti-Iran coalition in the Middle East. Even Saudi Arabia is now openly embracing Israel. How do they look upon this in Iran? And what does this mean for Joe Biden? In BNR’s De Wereld, Bernard Hammelburg talks about it with HCSS defense specialist Peter Wijninga.

As we find ourselves at the dawn of a new era of warfare, an age of autonomous systems, the highly charged debates are often dominated by apocalyptic visions of “killer robots”, reports the Good Data Initiative. It is possible to discuss them in a meaningful way without falling into the talking points of this polarized approach: notable exceptions are the research issued by The Hague Centre for Strategic Studies.

Last but not least: let’s all wish Dataguy Paul Verhagen a very Happy Birthday this Sunday!

‘De waarden waarop de Unie berust, zijn eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. Deze waarden hebben de lidstaten gemeen in een samenleving die gekenmerkt wordt door pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen.’ Al afgehaakt?

Doe maar niet. Dit is artikel 1bis van het Verdrag van Lissabon. Het kan geen kwaad u erop te wijzen dat de presidenten van Polen en Hongarije hier hun handtekening onder hebben gezet.

Dat zijn landen die de Europese Unie als pinautomaat zien waaruit ze zonder verplichtingen geld kunnen trekken. Het minste wat deze netto-ontvangers kunnen doen, is zich aan artikel 1bis houden. Omdat ze daar geen zin in hebben, blokkeren ze nu de hele Europese meerjarenbegroting inclusief het coronaherstelfonds. Door de begroting te blokkeren gijzelen ze niet alleen hun eigen bevolking, maar ook die van de overige EU-lidstaten.

Spelregels onderschreven

Ze zijn woedend op de rechtstaattoets die bepaalt of ze geld uit Brussel kunnen krijgen. Die toets zullen ze niet doorstaan. In Hongarije staan de onafhankelijkheid van rechters, de vrijheid van meningsuiting en de rechten van minderheden onder druk. In Polen draait het vooral om de onafhankelijkheid van de rechters en lhtbi-vrije zones. Hongarije en Polen houden vol dat ze hun eigen land mogen inrichten en hun eigen waarden erop na houden. Dat mogen ze zeker, maar niet als ze lid zijn van een club waarvan ze de spelregels hebben onderschreven.

Bovendien ontvangen ze geld dat deels door de lidstaten is opgehoest en deels gezamenlijk is geleend op de kapitaalmarkten. Dat laatste kan voor een gunstig tarief, omdat landen als Nederland en Duitsland hun zaakjes financieel op orde hebben. Desondanks zien ze de rechtstaattoets als een grove inmenging in hun binnenlandse aangelegenheden. De Poolse minister van justitie Zbigniew Ziobro spreekt van een radicale beperking van de soevereiniteit die leidt tot politieke, culturele en uiteindelijk ‘economische kolonisatie’ of ‘slavernij’.

De Hongaarse premier Orbán die de autoritaire democratie openlijk verheerlijkt en verlekkerd naar China kijkt, noemde het ‘ideologisch gedreven chantage’.

De prijs die we moeten betalen

Ze zijn vergeten dat ze met Europees geld hun uitgewoonde landen konden opbouwen. Ik hoef daarvoor geen dank je wel. Echt zorgwekkend is dat de Hongaarse en Poolse leiders tot de rechts-radicale, nationalistisch-populistische stroming behoren waaruit ook Trump en brexit zijn voortgekomen. Je zou beide landen erop kunnen wijzen dat ze de Britten kunnen volgen. Of een ultimatum stellen: aanvaard de democratische rechtsstaat of vertrek.

In ieder geval moeten deze leiders begrijpen dat we hele slechte ervaringen hebben met nationalisme, racisme, xenofobie en het vernietigen van de rechtsstaat. Orbán en Kaczynski moeten begrijpen dat de Unie is ontstaan uit de puinhopen die deze stroming heeft veroorzaakt en dat we de uitvoering van hun bruine gedachtegoed niet met Europees geld willen bekostigen.

Dat daardoor de begroting later van kracht wordt is een prijs die we dan maar moeten betalen. Anders is artikel 1bis een dode letter.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

On November 16th 2020, the Initiative on the Future of Transatlantic Relations hosted a special webinar on the Sino-American Maritime Competition and the consequences for European security. The webinar followed the publication in Security Studies of an issue on Security Studies in a New Era of Maritime Competition . Topics discussed during the webinar ranged from blockades as an opportunity to avoid escalation of the Sino-American maritime competition, the role of naval power in American grand strategy, the shifting offense-defense balance in the Western Pacific due to innovations in missile technology, patterns in maritime dispute settlements, the respective natures of maritime powers and land powers, and the opportunities and limits for US retrenchment. 

 
Speakers: Jonathan Caverley (Naval War College, MIT), Peter Dombrowski (Naval War College), Sara Mitchel (University of Iowa), Evan Braden Montgomery (Center for Strategic and Budgetary Assessments), Fiona Cunningham (George Washington University), Erik Gartzke (University of California), Jon Lindsay (University of Toronto), Paul van Hooft (The Hague Centre for Strategic Studies). 

Commentators: Luis Simon (Vrije Universiteit Brussel), Linde Desmaele (Vrije Universiteit Brussel), Jeremy Stoehs (Kiel University), and Friso Stevens (The Hague Centre for Strategic Studies). 

Moderator: Tim Sweijs (The Hague Centre for Strategic Studies). 

Read the latest issue of Security Studies, “Security Studies in a New Era of Maritime Competition” (Volume 29, Issue 4, 2020), here.  

The webinar on Sino-American Maritime Competition was the first event of our newly launched Initiative on the Future of Transatlantic Relations. Click here to learn more about this initiative.   

Tot nu toe verloopt die transitie te langzaam om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Samenwerking is volgens Rob de Wijk het devies.

Eerder dit jaar riep het World Economic Forum (WEF) op om de coronacrisis te gebruiken om een ‘nieuwe energieorde’ te vormen. Daarmee moet de energietransitie een zet krijgen. Het is een bekend fenomeen dat crises worden aangewend om iets in beweging te krijgen. Ook nu. Toen een deel van de vraag wegviel en de olieprijzen instortten, ontstond volgens het WEF een opmerkelijke samenwerking tussen Saoedi-Arabië, Rusland en een aantal andere landen in de vorm van de OPEC+ en de G20. Deze samenwerking moest een bodem onder de olieprijzen leggen. Voor het WEF was deze samenwerking het bewijs dat landen nog steeds op één lijn kunnen komen als hun belangen samenvallen. Waarom zouden ze dat dan ook niet kunnen bij de energietransitie?

Tot nu toe verloopt die transitie te langzaam om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Op zich is dat verklaarbaar. Gas is goedkoop en wordt door veel landen gezien als transitiebrandstof bij uitstek omdat bij de verbranding weinig CO2 vrijkomt. Nederland, dat kampt met het trauma van Groningen, is wat dat betreft een buitenbeentje.

Andere redenen waarom die energietransitie langzaam gaat zijn de hoge kosten, het verlies aan banen in de fossiele industrie, de grote economische risico’s, het gebrek aan echte doorbraaktechnologieën en de aversie van mensen tegen windmolens die het landschap verpesten.

“Omarm de energietransitie om economische schokken te voorkomen”

Mede door de recente prijsdalingen als gevolg van de uitbraak van Covid-19 begint een consensus te ontstaan dat door internationale samenwerking bij de energietransitie prijsschokken uiteindelijk beter kunnen worden opgevangen. Voor sommige energie-experts en economen was dit de aanleiding om hun denken bij te stellen. Behalve voor een paar handige beursspeculanten is prijsvolatiliteit niet goed voor de mondiale economie. Uiteindelijk tast dat de welvaart en de stabiliteit van landen aan.

De relatie tussen duurzaamheid en prijsstabiliteit is volgens die experts simpel te verklaren. Water, wind en zon zijn onbeperkt beschikbaar en kunnen, in tegenstelling tot fossiele brandstoffen, niet als geopolitiek drukmiddel door landen worden ingezet of door industriekartels worden gemonopoliseerd. Dit is een redenering die ook geharnaste klimaatontkenners kan overtuigen: omarm de energietransitie, niet omdat dit goed is voor het klimaat, maar om economisch schokken te voorkomen.

“Ik denk dat de energietransitie wenselijk en onvermijdelijk is”

Deze manier van denken is inmiddels in de hoogste regionen doorgedrongen. Christine Lagarde, de baas van de Europese Centrale Bank (ECB) pleitte al voor het uitfaseren van investeringen in fossiele energie, en die uitsluitend nog in groene investeringen te doen. President-elect Joe Biden lijkt die kant ook op te gaan. Behalve dat hij zich weer bij het klimaatakkoord van Parijs wil aansluiten, wil hij ook voor elke Amerikaanse stad met meer dan 100.000 inwoners een zero-emission openbaar vervoer, rond 2035 een pollution-free energiesector, en investeringen in innovaties om Amerika schoner te maken.

Ik denk dat de energietransitie wenselijk en onvermijdelijk is. De coronacrisis heeft daaraan een nieuw argument toegevoegd. Maar zoals gebruikelijk moeten we niet te vroeg juichen. Vier jaar zijn zo voorbij, en is de kans levensgroot dat de volgende Amerikaanse president de klok weer terugdraait. Met een handtekening onder een executive order kan Biden weliswaar weer toetreden tot het klimaatakkoord van Parijs, maar voor veel andere maatregelen heeft hij de senaat nodig, waarvan het maar de vraag is of die wil meewerken.

“Het IEA laat zien dat fossiele energie nog heel lang bij ons zal zijn”

Ook wijzen de cijfers om een langdurige transitie. Als ik kijk naar de voorspellingen van het Internationale Energie Agentschap (IEA), dan vrees ik dat ik de zegeningen van een uitstootloze wereld zelf niet meer ga meemaken. Na 2030 zal het mondiale gebruik van olie afvlakken. In het Stated Policy Scenario waarin Covid-19 in 2021 onder controle is, de economie op het niveau van voor de crisis terugkeert, en alle beleidsvoornemens op het gebied van duurzaamheid zijn uitgevoerd, zal het mondiale gasverbruik toch nog met 30% toenemen. De toename van het verbruik is geconcentreerd in Zuid- en Oost-Azië. Het gebruik van steenkool zal volgens het IEA niet terugkeren op het oude niveau en rond 2040 en voor het eerst sinds de start van de industriële revolutie in de energiemix binnen de 20% komen. Het IEA laat zien dat fossiele energie nog heel lang bij ons zal zijn. Dit wordt versterkt door het feit dat behalve de Europese Unie, Canada, Korea, het Verenigd Koninkrijk en enkele andere landen nergens echt werk van de energietransitie wordt gemaakt. Kortom, die nieuwe energieorde is nog in geen velden of wegen te zien.

Deze column verscheen oorspronkelijk op de website van EnergiePodium. 

Het debat over de agrosector verengt zich tot een discussie over stikstof en aantallen dieren en het kabinet verliest uit het oog hoe belangrijk de sector voor Nederland is. ‘Geneuzel over punten komma’s’, zegt Rob de Wijk in een interview met de LLTB.

‘We moeten aan de sector overlaten hoe ze de door de overheid bepaalde doelstellingen voor de uitstoot van stikstof willen behalen en hebben vooral een nieuwe visie nodig over het strategisch belang van de sector.’

Kijk hieronder het hele interview met Rob de Wijk, inclusief zijn presentatie.

Het debat over de agrosector verengt zich tot een discussie over stikstof en aantallen dieren en het kabinet verliest uit het oog hoe belangrijk de sector voor Nederland is. ‘Geneuzel over punten komma’s’, vindt Rob de Wijk, hoogleraar aan de Universiteit Leiden en directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

‘We moeten aan de sector overlaten hoe ze de door de overheid bepaalde doelstellingen voor de uitstoot van stikstof willen behalen en hebben vooral een nieuwe visie nodig over het strategisch belang van de sector.’ Dit stelt De Wijk tijdens een digitale bijeenkomst van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB). De Wijk is bezorgd over de opmars van China. ‘Een land met een enorme disbalans als het gaat om aantallen te voeden monden en de hoeveel grond beschikbaar om dat voedsel te verbouwen.’ China zoekt daarvoor oplossingen, zoals het opkopen van landbouwgrond over de hele wereld. Dat voedselzekerheidsprobleem van China kunnen we zien als een bedreiging, maar is volgens De Wijk ook een kans voor de Nederlandse agrofoodsector. ‘Door hun gebrek aan landbouwgrond worden de Chinezen nooit een concurrent van ons op dat gebied’, stelt hij. ‘Maar China innoveert enorm op het gebied van hightech en gaat in die sector waarschijnlijk een heel grote rol spelen in de nabije toekomst’. De agrosector is volgens De Wijk een van de weinige sectoren in Nederland waarmee weerstand kan worden geboden aan een oprukkend China. ‘Het is zaak strategische afhankelijkheid te creëren.’

Daarom vindt hij het een strategische blunder het agrofoodcomplex uit te hollen. ‘Je zou als overheid innovatie en ondernemerschap moeten stimuleren en dat sla je juist dood als je gaat voorschijven hoe je precies de hoeveelheid stikstof moet reduceren, bijvoorbeeld door het vaststellen van de omvang van de veestapel.’

Daarnaast vreest De Wijk dat het marginaliseren van de sector ertoe leidt dat ze onder de kritische drempelwaarde zakt die nodig is om innovatie te bedrijven. ‘Als de sector te klein wordt, verlies je innovatiekracht, maar bijvoorbeeld ook de kennisbasis onder universiteiten zoals die van Wageningen.’

Volgens De Wijk moet de Nederlandse overheid zich goed realiseren wat het totale land- en tuinbouwcluster waard zijn. ‘Dat is alleen al in Nederland jaarlijks 140 miljard euro. En ze zorgen voor 750.000 banen, 8 procent van onze bevolking is werkzaam in deze sector.’ Zijn advies aan het kabinet is dan ook: ‘Focus niet op hoe je de stikstof moet reduceren, maar stel heldere doelstellingen en kom vooral met een visie, waarin je de sector versterkt door haar in te zetten als strategisch drukmiddel richting China. Maak gebruik van de structurele tekorten daar en maak gebruik van het ondernemerschap in de Nederlandse land- en tuinbouw.'

LLTB-voorzitter Léon Faassen, die ook deel uitmaakt van het bestuur van LTO Nederland, reageert opgetogen over de analyse en adviezen van De Wijk. 'Wij waarschuwen al jarenlang voor de gevaren van een eenzijdige discussie vanuit de politiek over de agrarische sector. Op deze weg doorgaan, zal desastreuze gevolgen hebben voor de toekomst van onze welvaart. Ik hoop dat de politiek snel wakker wordt en de adviezen van Rob de Wijk ter harte neemt.'

The latest HCSS Digest takes us from Cyberspace to actual Space, from a galaxy far, far away, to geopolitical hotspots closer to home. Catch up on the scarcity of raw materials, agriculture as a strategic resource, the decline of multilateralism, and much more:

That "Galaxy Far, Far Away" is closer than you think ... In the latest episode of De Strateeg, HCSS Strategic Analyst Patrick Bolder and Joost Carpay, ESA team leader at the Netherlands Space Office (NSO), discuss the future of the space domain and why the great powers of the Earth are increasingly competing against each other there as well.

In an article for a special issue of Security Studies on maritime competition, Senior Strategic Analyst Paul van Hooft argues that insularity – precisely because it ensures US security – leads the US to overextend in other regions or be left with little influence. Read All-In or All-Out: Why Insularity Pushes and Pulls American Grand Strategy to Extremes here.

According to Rob de Wijk, the pioneering role that the Netherlands plays in the field of agriculture and horticulture is insufficiently utilized by Dutch politicians: “The agricultural sector is a strategic resource”, he said at the Digital LLBT Annual Congress 2020. Watch the full webinar here. 

Couldn’t attend the Mars & Mercury Symposium last week? You can now watch the virtual event, moderated by Han Ten Broeke, on our HCSS YouTube channel. Four speakers, among them HCSS Senior Strategic Analyst Jack Thompson, outline how global trends and developments have been brought into the spotlight and even amplified by the corona crisis, and the – changing – role armed forces have to play.

At the annual NIDV Defence and Security Exhibition (NEDS) 2020, the largest exclusive event for the Defence and Security Industry in the Benelux region, HCSS Deputy Director Michel Rademaker hosted a session on the strategic significance of the scarcity of raw materials.

Do Trump's actions set a precedent for other populist leaders? Rob de Wijk fears that may be the case: politicians like Trump and Baudet are all about sowing doubt, he said on BNR Nieuwsradio, and 'the worrying thing is that a large part of the population seems to go along with this.'

A recent HCSS report on Hybrid Threats and Hybrid War stated that the Royal Netherlands Army will have to play an increasingly important role in internal security policy, while it was previously expected not to interfere there. The intended change of course is not surprising, says columnist Bert Wagendorp in de Volkskrant: cyberspace does not have a foreign or domestic playing field, it is everywhere.

Europe and America are set to become the big losers, since we no longer have a clue what "multilateralism" and "free trade" – concepts we devised ourselves – mean for our prosperity, and our independence from China, writes Rob de Wijk in his weekly column for Trouw.

President Trump is accelerating the withdrawal of 2,000 American soldiers from Afghanistan, leading to disapproval from his allies. Dutch Defense Minster Bijleveld called it another unpleasant surprise, while HCSS Defense specialist Peter Wijninga calls it a 'very, very bad move’ on BNR Nieuwsradio.

Political party D66 wants an inquest into the growing influence of China in our education and economy, including the Port of Rotterdam – something Rob de Wijk already warned about during the 2019 Port Debate, RTV Rijnmond reports.

Job alert: HCSS is looking for a new Management Assistant – the deadline is fast approaching, so send us your resume before Monday morning if you want a shot at joining our amazing Back Office team.

And finally, from all of us: Happy Birthday to Strategic Analyst Dorith Kool – hope you had a wonderful day! – and congratulations to Assistant Analyst Giorgio Berti, who celebrated his birthday last Sunday – Auguri!

Dit is een overwinning voor multilateralisme en vrijhandel.’ Het zijn vooral Europese politici die in dit soort frasen grossieren, maar dit keer kwam het uit de mond van de Chinese premier Li Keqiang. Hij had net zijn handtekening gezet onder een akkoord waarmee de grootste vrijhandelsorganisatie van de wereld was gevormd. Het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) omvat een derde van de wereldbevolking en een derde van het mondiale bbp.

Het is het soort overeenkomst waartegen zowel in Amerika als in Europa zoveel weerzin bestaat dat ze nauwelijks meer gesloten kunnen worden. In Nederland werd een vergelijkbaar pact, het Trans-Atlantisch handels- en investeringspact (TTIP) tussen de EU en de VS uit angst voor Amerikaanse lagere standaarden voor voedselveiligheid en goedkope importen getorpedeerd. De ‘chloorkip’ stond symbool voor een verdrag dat bezweek onder nationalisme, protectionisme en een ­totaal gebrek aan strategisch denken. Verdragen met Canada (CEPA) en Zuid-Amerika (Mercosur) lijken ook een dergelijk lot beschoren. Vooral linkse partijen, SP, GroenLinks en PvdA, dreven mee op irrationele sentimenten en populistische stemmingmakerij. Zij bleken onmachtig dit soort verdragen te zien in de bredere context van de mondiale machtsverschuivingen.

Datzelfde kleine denken heeft nu geleid tot het RCEP. Trump trok direct na zijn aantreden de stekker uit het Trans-Pacific Partnership (TPP). Dat vrijhandelsakkoord zou enig economisch voordeel voor Amerika en landen in Azië opleveren, maar vooral een dam tegen het oprukkende China moeten opwerpen. De RCEP is het directe gevolg van Trumps besluit. De elf landen die samen met de Amerikanen over het TPP-handelsverdrag hadden onderhandeld, waaronder Japan, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea, sloten onderling een verdrag, maar zonder Amerika werd het niks. Dus hebben ze zich bij het nieuwe verdrag aangesloten waarin China de hoofdrol speelt.

Europa en Amerika worden de grote verliezers

Het nieuwe vrijhandelsakkoord bouwt voort op bestaande akkoorden als de ASEAN, de kern waar de Aziatische besluitvorming nu om draait. RCEP verbreedt de samenwerking van tien naar vijftien landen. Behalve handel gaat het om hulp aan de zwakkere economieën, gezamenlijke standaarden, regels en reguleringen. Dat lijkt verdacht veel op de Europese Unie, hoewel er nog een hele lange weg te gaan is voordat de Aziaten ook maar in de buurt van onze economische en politieke integratie komen.

Gehoopt wordt dat het Peking kan verleiden zich te schikken naar een op regels gebaseerd handelssysteem. Maar dat lijkt mij haaks te staan op wat China de afgelopen decennia heeft gedaan. Het heeft zich nooit aan de regels van de Wereldhandelsorganisatie gehouden en heeft een reputatie om organisaties in zijn voordeel om te buigen. Het grote risico is dat RCEP leidt tot de isolatie van de regio van Amerika en een Chinees instrument wordt. Met de Europeanen hebben de Aziaten al niet veel, waardoor er nieuwe blokken in de wereld ontstaan die soms wel en soms niet samenwerken.

Deskundigen zijn het erover eens dat Europa en Amerika de grote verliezers worden. Dat ligt vooral aan onszelf omdat wij geen idee meer hebben wat door ons bedachte concepten als ‘multilateralisme’ en ‘vrijhandel’ voor onze welvaart en onafhankelijkheid van China betekenen.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

Een terugkeer naar nationalisme en een verharding in internationale relaties: wereldwijde trends en ontwikkelingen die door de coronacrisis in het spotlicht gezet en zelfs versterkt zijn. Dat de coronacrisis impact heeft op onze samenleving is voor iedereen duidelijk. Dat de krijgsmacht een significante rol speelt in de aanpak van de crisis ook. Maar hoe verhouden zich de mondiale ontwikkelingen nu tot de nationale ontwikkelingen? Welke - veranderende - rol speelt de krijgsmacht daarin?

De vier sprekers op het Mars en Mercuriussymposium / webinar schetsen hoe die mondiale ontwikkelingen in de internationale betrekkingen in het corona- en postcoronatijdperk zich manifesteren in het Nederlandse nationale domein, en hoe de krijgsmacht zich aanpast om in deze veranderende samenleving stevig verankerd te zijn en te blijven. Daarna gaan de sprekers onder meer in op de visie en rol van het Territoriaal Operatiecentrum (TOC), en de wijze waarop reservisten een bijzondere positie innemen op het scheidsvlak tussen krijgsmacht en samenleving. 

Kijk het (tweedelige) virtual symposium terug op ons YouTube-kanaal:

Als we het hebben over landen die met elkaar strijden om macht en invloed, dan gaat het bijna altijd over dingen die op onze eigen planeet gebeuren. Maar ook de ruimte is steeds meer het speelveld waar een strijd plaatsvindt. De grootmachten van de Aarde nemen het ook daar tegen elkaar op.

Waar zijn ze dan precies naar op zoek en waarom is het ze zoveel waard om ook een space-grootmacht te worden? En wat maakt het voor jou en mij eigenlijk uit wat er in de ruimte gebeurt? De ruimte klinkt namelijk ver weg, maar zonder dat we het doorhebben is wat er gebeurt essentieel voor dingen die we tegenkomen in ons dagelijks leven.

Paul van Liempt bespreekt het allemaal in deze aflevering van De Strateeg. Te gast zijn Patrick Bolder en Joost Carpay. Patrick Bolder is strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en doet onder meer onderzoek naar de ruimte als nieuw strategisch domein. Joost Carpay is teamleider ESA bij de Netherlands Space Office (NSO).

Over deze podcast:

De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Diederik de Groot

Tips, vragen of andere opmerkingen over De Strateeg? Stuur dan een mailtje naar diederik.de.groot@bnr.nl.

• Luister aflevering 1 hier terug: “Ethisch zijn, of blijven leven?”
• Luister aflevering 2 hier terug: “Oorlog in de toekomst, doet de mens nog mee?”
• Luister aflevering 3 hier terug: “Je gezondheid, of je rechten?”
• Luister aflevering 4 hier terug: “Een crisis in een crisis”.
• Luister aflevering 5 hier terug: "De coronacrisis in het groot"
• Luister aflevering 6 hier terug: “Killerrobots, feit of fictie”
• Luister aflevering 7 hier terug: "Een cyberramp: voorkomen in plaats van genezen"
• Luister aflevering 8 hier terug: "Mag Vladimir Poetin komen shoppen in Hengelo?"
• Luister aflevering 9 hier terug: "Een pandemie van desinformatie"
• Luister aflevering 10 hier terug: "Zorgt corona straks voor natte voeten"
• Luister aflevering 11 hier terug: "Beslist corona de strijd om wereldheerschappij?"
• Luister aflevering 12 hier terug: "Hoe cyberdreiging ons leven kan ontwrichten"
• Luister aflevering 13 hier terug: "De Zuid-Chinese Zee" niet goedschiks, dus kwaadschiks"
• Luister aflevering 14 hier terug: "Als Bangkok onder water loopt"
• Luister aflevering 15 hier terug: "Covid-19, een gouden kans voor dictators"
• Luister aflevering 16 hier terug: "Verpest China de Amerikaans-Europese vriendschap?"
• Luister aflevering 17 hier terug: “De catastrofe die ‘op eigen houtje’ heet”
• Luister aflevering 18 hier terug: “Hoeveel macht heeft Donald Trump?”
• Luister aflevering 19 heir terug: "Wordt Amerika weer politieagent van de wereld?"

The US Elections still dominated the news, but there was so much more to talk about. From webinars to podcasts (and we also have a vacancy!), catch up on the latest in geopolitics and international security issues with the HCSS Digest.

Hybrid threats are one of the main security challenges Western democracies currently struggle with. Countering them remains a demanding task as they continuously evolve due to technological advances and new ways of hybrid campaigning. In an article for Carré, the periodical of the Netherlands Officers Association (NOV), Frank Bekkers, Bianca Torossian and TNO’s Rick Meessen provide some of the most relevant trends and developments that shape hybrid threats, now and in the years to come, and that pose huge challenges for countering these threats.

That same Carré magazine also published Rob de Wijk’s Dutch executive summary of the recent HCSS report on the importance of the multilateral system: De Nederlandse belangen en het multilaterale system – with the complete English report for download here.

It looks like Joe Biden will be the next US President – but not according to Donald Trump? With claims of fraud and impending trials, the current POTUS is not giving up so easily. Han ten Broeke discussed the volatile situation at WNL Vandaag.  

China is getting increasingly worried now that ‘lame duck’ Trump is firing top defense officials. What will the election of Joe Biden mean for the future of Sino-American competition in the maritime domain? Join an impressive lineup of security scholars, moderated by Tim Sweijs, and find out all you need to know during our WEBINAR on Monday 16 November. 

And to catch up on all you need to know for this webinar, read the article “All-In or All-Out: Why Insularity Pushes and Pulls American Grand Strategy to Extremes” by Senior Strategic Analyst Paul van Hooft in a special issue of Security Studies on maritime competition. Paul argues that insularity – precisely because it ensures US security – leads the US to overextend in other regions or be left with little influence. 

The Trump era was detrimental to the US-EU bond. But anyone who thinks Europe has its protective big brother America back, now that Biden is taking the reins, will be disappointed. The world has changed too much in 4 years, according to Rob de Wijk in EenVandaag. "China has risen and America has weakened. Biden has said over and over again that he will make the fight against China his No. 1 priority."

A narrow victory in Pennsylvania made Biden the winner of the US presidential election. People took to the streets to celebrate the victory. But for half of the United States, the news was a big disappointment. Can the new president bring together a divided America? Data scientist and expert on US politics Paul Verhagen discussed the election results on NPO Radio 1.

Paul Verhagen was also a guest on NPO Radio 1’s Dit is de Zondag, where the topic of conversation was – of course – the US election results. With the race now (almost) over, we hope Paul will finally get some sleep. Though it doesn’t seem likely the Man in the White House has calmed down…

“Democracy is a competition: you can win it, but you can also lose it. If you cannot accept that, then you defy the basic rules of democracy, ”says Han ten Broeke on radio Den Haag FM, commenting on President Trump’s refusal to accept his defeat in the elections.

Trump may be leaving the White House, but Biden will likewise pursue an anti-China policy. There is a good chance that the new president will ask Europe for (military) support. And that poses a considerable dilemma for the EU, says Rob de Wijk on RTL Z - 'Biden will need Europe to deal with China'.

It is no secret that Trump and international treaties were not a happy combination. Biden seems to be adopting a more conciliatory tone, so can we expect the same in foreign realations? Or does the adage remain 'America First' under Biden? Han ten Broeke shared his insights in VPRO’s Bureau Buitenland.

The Agricultural sector is a strategic resource: next Thursday, Rob de Wijk will be a guest at the (digital) Annual Congress 2020 of the Agriculture and Horticulture Association, discussing the pioneering role that the Netherlands plays in the field of agriculture and horticulture, and how it is underused by Dutch politicians.

Several universities in the Netherlands have started to develop approaches for safe cooperation with China, and foreign partners in general, reports University World News. HCSS has published a China-specific Checklist for Collaboration with Chinese Universities and Other Research Institutions, to help assess risks and also focuses on academic freedom and on knowledge transfer issues.

Only by integrating more and developing at lightning speed into a competitive continent can Europe join forces with the US, and curb the influence of China and Russia, Rob de Wijk writes in his weekly column for Trouw.

What is the impact of Covid-19 on food security and political stability? In cooperation with BlackShore and 52Impact, and supported by the European Space Agency (ESA), HCSS is about to answer that question in the most innovative and ambitious way possible: through satellite imagery, crowdsourcing and machine learning.

Several Dutch political parties want the EU to impose an arms embargo against NATO ally Turkey. HCSS defense specialist Peter Wijninga doubts whether such an embargo is sensible, he explained on BNR Nieuwsradio.

Don’t forget to tune in this Sunday morning to the latest episode of De Strateeg on Military Space, featuring our very own Patrick Bolder and Joost Carpay, ESA Program manager at the Netherlands Space Office – listen to it on BNR Nieuwsradio, the BNR app, Spotify and/or Apple Podcasts!

HCSS is very proud to have Lotje Boswinkel join our team as Strategic Analyst this week. Prior to joining, she worked as a trainee at the European Union Institute for Security Studies (EUISS), focusing on the Middle East, the future of war, and the implications of COVID-19 for European foreign policy. Welcome to HCSS, Lotje!

Unfortunately, we also have to say goodbye to Assistant Analyst Kalliopi Terzidou, who’s having her final day at HCSS. Thanks for all your hard work, Kalliopi – your almost singlehandedly managing of the Indian Dutch Cyber Security School was especially impressive!

The #IDCSS2020 officially comes to an end today. Didn't manage to attend all lectures? No worries! You can now watch the lectures on the HCSS YouTube channel.

And finally….

JOB ALERT: sadly, Angelica Francisco will be leaving us in January to focus on her studies. Therefore, HCSS is looking for a new Management Assistant, so if you know someone that fits the profile (and preferably has the same dance moves), spread the word!

What is the impact of Covid-19 on food security and political stability? In cooperation with BlackShore and 52Impact, and supported by the European Space Agency (ESA), HCSS is about to answer that question in the most innovative and ambitious way possible: through satellite imagery, crowdsourcing and machine learning.

Satellite imagery, crowdsourcing and machine learning

Using satellite imagery, BlackShore’s crowdsourcing platform Cerberus will be mapping harvests in real time. Cerberus uses the power of the crowd (i.e. thousands of gamers) and serious game technologies to analyze the satellite imagery. The results of the crowd consists of a dataset that will be used as input for the machine learning system of 52impact to train the algorithms to classify different types of crops automatically and predict yields, which is essential to assess food security. The satellite based output will be combined with economic and political data of HCSS to provide an holistic perspective on food security and political stability.

A perfect storm

Covid-19 has a tremendous effect on food security and political stability. A perfect storm of poverty, growing natural resource scarcity, and pandemic may lead to the collapse of already fragile states, but also severely impact many others. The current coronavirus epidemic adds yet another threat-multiplying factor to the explosive mix of conflict and instability drivers that many countries around the world are facing. Direct impacts on health coupled with devastating economic impacts will likely lead to increasing instability, internal displacement, government delegitimization, an increase in illicit activities, and further proliferation of extremist ideologies.

Those most affected will be the poorest and most vulnerable (including migrants, displaced persons, those hit by conflict) and underinvestment in sanitation in already poverty-ridden countries will amplify the pandemic’s impact. Disruptions across food systems will be of particular concern as Covid-19 and related measures to limit the spread of the virus will restrict people’s access to food leading to hunger and even death.

In the short term, massive logistical disruptions in the production and supply of staple food crops will affect the livelihoods of millions. This includes small scale farmers, pastoralists and fishers who are hindered to work their lands, take care of their cattle or fish the waters, but also informal workers that depend for their income on (seasonal) harvesting and processing. Lack of animal feed and the reduced capacity of slaughterhouses will create huge shortages of high value crops and proteins, which not only affects the rural poor, but also urban populations. The resulting scarcity and rising food prices may lead to further civil unrest and protest. It will most certainly lead to a disruption in international agri-food and commodity trade, leaving food importing countries at the mercy of international aid.

Our first mission

Our first mission: measuring the impact of Covid-19 on crop yields in the Rift Valley, Ethiopia (focusing primarily on three types of harvest: wheat, barley or teff and maize).

Toen Barack Obama in 2009 net was aangetreden als president kreeg hij als aanmoediging de Nobelprijs voor de Vrede, omdat hij in niets leek op zijn voorganger George W. Bush. Bush trok in de strijd tegen Al Qaida, dat achter de aanslagen van 11 september 2001 zat, steeds meer zijn eigen plan. Hij startte een zinloze oorlog in Irak en had de bondgenoten van zich vervreemd door het opzeggen van wapenbeheersingsverdragen.

Door Obama zou Amerika weer de leiding nemen en alles zou weer worden zoals het was. Dat bleek een misrekening. In 2011 verlegde hij tot chagrijn van de bondgenoten zijn aandacht van Europa naar Azië. Alom werd gevreesd dat de Navo daarvan de dupe zou worden.

In datzelfde jaar riep defensieminister Gates in Brussel de Europeanen op meer aan hun eigen defensie te doen. Hij zag de Europeanen als klaplopers die het vuile werk door anderen lieten opknappen. Als daarin geen verandering kwam, dan zou het Congres uiteindelijk zijn conclusies trekken. Gates’ boodschap was dezelfde als die van Trump. De reacties van de bondgenoten waren ook dezelfde: we doen echt genoeg.

De grote vraag is of de Europeanen iets van deze geschiedenis hebben geleerd. Joe Biden is net als Obama een reactie op een president die er in de ogen van Europeanen een zooitje van heeft gemaakt. Ook Biden wil dat Europa zijn verantwoordelijkheid neemt. De noodzaak daartoe is groter dan ooit. Hij erft een verzwakt Amerika dat moet opboksen tegen een steeds dominanter wordend China.

Biden wachten ongekende reperatiewerkzaamheden

Helaas moet hij ongekende reparatiewerkzaamheden verrichten. Het is vrij simpel om overeenkomsten en verdragen die door Trump met een executive order ongedaan werden gemaakt, met een nieuw presidentieel decreet te herstellen. Dat geldt ook voor het klimaatverdrag van Parijs en het akkoord met Iran, waarmee dat land zich verplichtte af te zien van de bouw van een atoombom.

Het is ook simpel om de Wereldhandelsorganisatie te reanimeren door het benoemen van nieuwe rechters in de beroepsinstantie. Het is even simpel om de hersendode Navo nieuw leven in te blazen. Biden hoeft alleen maar te zeggen dat hij als opperbevelhebber met Amerikaanse troepen Europa zal helpen verdedigen.

Het zijn stappen waarmee de Europeanen blij zullen zijn. Voor hen zijn multilaterale samenwerking en effectieve instituties immers de basis voor een stabiele, veilige en welvarende wereld.

Maar deze reparaties tomen China niet in. In het invloedrijke tijdschrift Foreign Affairs schreef Biden hard tegen China te willen optreden en niet te willen toestaan dat dit land Amerika leegrooft. Bovendien wil hij, net als Trump, geen handelsakkoorden die nadelig voor Amerikaanse arbeiders zijn.

De focus op China moet Europa aan het denken zetten. Als Biden inderdaad de genoemde reparatiewerkzaamheden gaat verrichten, moeten de Europeanen daar wat tegenover zetten.

Hoe? Door meer te integreren en zich in razend tempo te ontwikkelen tot een innovatief, concurrerend continent dat voor zijn eigen veiligheid kan zorgen. Alleen zo kunnen de Europeanen op basis van gelijkwaardigheid met Amerika optrekken om de invloed van China en Rusland te beteugelen.

En alleen zo zullen de Europeanen niet worden geraakt als Biden onverhoopt door een reïncarnatie van Trump wordt opgevolgd.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

De Nederlandse belangen en het Multilaterale Systeem

Het bevorderen van stabiliteit en rechtsorde in de wereld door internationale samenwerking en instituties is een vast anker in de Nederlandse buitenlandpolitiek. Voor een hoog ontwikkeld, middelgroot land zijn dit voorwaarden voor veiligheid en economische groei. Deze studie laat zien hoe. We beschrijven daarvoor achtereenvolgens (1) het belang van een goed functionerend multilateraal systeem voor een middle power zoals Nederland; (2) de voordelen die multilateralisme voor Nederland oplevert; (3) de gevolgen van een dreigende teloorgang van het systeem; (4) hoe Nederland kan bijdragen aan het revitaliseren van het systeem en (5) welke systeemhervormingen hiervoor nodig zijn.

Lees het gehele artikel hier. 

Lees de complete (Engelstalige) studie hier.