In een periode van grote wereldwijde militaire ontwikkelingen is de vraag: hoe ziet effectieve afschrikking eruit in de 21e eeuw? Dat vormt het onderwerp van de Annual Review of Military Studies (NL ARMS) dat de FMW samenstelde. Minister Ank Bijleveld kreeg vandaag het eerste exemplaar overhandigd.

Afschrikking van de tegenstander is een essentiële bouwsteen van NAVO’s Strategisch Concept. Het is één van de vitale strategische functies van de Nederlandse defensie-organisatie. Een geloofwaardige en robuuste afschrikkingscapaciteit helpt oorlog te voorkomen juist wanneer internationale verhoudingen flink gepolariseerd zijn.

Bij de opening van elk academisch jaar publiceert de FMW een NL ARMS. Centraal dit jaar staat afschrikking. Op 28 januari werd de nieuwste editie getiteld “Deterrence in the 21st Century: Insights from Theory and Practice” overhandigd aan Minister Bijleveld. Dit jaar vindt de uitreiking plaats in kleine kring wegens de coronamaatregelen.

Dit onderwerp staat hoog op de agenda, zo gaf de minister aan. “Met name ook binnen de NAVO. Ik spreek daar regelmatig over met mijn collega-ministers. Goed dat wij ook op academisch niveau een bijdrage leveren aan een sterkere NAVO. Want daar gaat dit in de kern  over: geloofwaardige afschrikking.”

Hoe ziet effectieve afschrikking eruit in de 21e eeuw?

De huidige periode van strategische turbulentie leidt tot een reeks uitdagingen voor afschrikking – even gevaarlijk als divers. Grote mogendheden moderniseren hun kernwapenarsenalen. Lange afstandsraketsystemen en onbemande systemen worden in rap tempo ontwikkeld. Offensieve cybercapaciteiten vormen een directe bedreiging voor de integriteit van nucleaire C2 structuren. Daarnaast ondermijnen Sensor technologie en algoritmes oude Koude Oorlog concepten zoals Wederzijds Gegarandeerde Vernietiging. Niet-statelijke groeperingen krijgen een steeds grotere slagkracht. En nieuwe, geïntegreerde afschrikkingsconcepten van landen als Iran, China en Rusland maken geen onderscheid tussen oorlog en vrede, militair en civiel,  en defensief en offensief.

Inzichten

In het boek brengen auteurs commodore prof. dr. Frans Osinga en dr. Tim Sweijs inzichten van wereldleidende experts afkomstig uit drie continenten samen – uit Europa en de VS, maar ook uit landen als China, Iran, Israël en Rusland. De diepgravende analyses in het boek vormen niet alleen stof tot nadenken voor theoretici; ze bieden ook concrete handvatten voor professionals in planningstaven om afschrikking in de veiligheidsomgeving van de 21e eeuw vorm te geven.

Air Commodore Professor Dr. Frans Osinga is voorzitter van de afdeling Oorlogsstudies van de FMW en de bijzondere leerstoel Oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden. Dr. Tim Sweijs is Directeur Onderzoek van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) en Research Fellow aan de FMW.

De nieuwste NL ARMS editie is nu verkrijgbaar in open access of als hardcover. 

Bron: Faculteit Militaire Wetenschappen en Defensie.nl

Ook al is het niet je smaak, het is mooi dat kunstenaar Daan Roosengaarde met een lichtgevend droomlandschap van 20.000 vierkante meter de schoonheid en het belang van de sector toont. Dat kan deze wel gebruiken. Het lijkt alsof Nederland slechts is geïnteresseerd in de uitstoot van stikstof en het terugdringen van het aantal dieren.

Ik vind het stuitend hoe gemakzuchtig er wordt omgegaan met een sector met 54.000 agrarische bedrijven en een omzet van 90 miljard euro voor de agrofoodsector. Dat Nederland de tweede of derde exporteur van agroproducten is, wordt eerder als een obstakel gezien dan als bron van trots. Het verschil tussen het platteland en de stad, met zijn geromantiseerde beeld van het platteland, speelt ook een rol.

Tegelijkertijd zit de hele sector zelf in de verdediging. Dat is geen goede positie om je te profileren. Dat laatste is absoluut nodig en de val van Rutte III biedt daarvoor een kans. Het gaat niet alleen om het opsommen van droge cijfers die het belang van de sector onderstrepen. Waar het om gaat is dat de sector zich opwerpt als een oplossing van een probleem: China. Den Haag snapt dit nu ook. De voormalig president van Amerika, Barack Obama, schreef in zijn memoires dat de Chinese leiders slechts op transacties uit zijn. Ze gaan uit van macht en eigenbelang. Ondervinden ze geen weerstand, dan pakken ze wat ze pakken kunnen.

Dus worden er, zoals bij mij in Frankrijk waar ik een deel van het jaar woon, duizenden hectares aan landbouwgrond gekocht. En krijgt China met de aankoop van de Zwitserse zaadveredelaar Syngenta door ChemChina grip op vitale technologie.

Bedrijven worden een makkelijke prooi voor China als ze in het verdomhoekje worden gezet, zoals hier in Nederland

Ook in Nederland zien we Chinezen azen op hoogwaardige kennis en bedrijven die essentieel zijn voor onze eigen economie. Tegelijkertijd biedt China een kans omdat dit land een enorm tekort aan landbouwgrond heeft en voedsel moet importeren. Bedrijven worden een makkelijke prooi als ze in het verdomhoekje worden gezet, zoals hier in Nederland.

Laat de sector tijdens de komende formatie aangeven wat voor bedrijven essentieel zijn, welke cruciaal zijn voor de handel met China en welke nieuwe exportkansen er zijn. Vertaal dat naar het Nederlandse verdienvermogen en innovatiekracht. Zeker nu we uit de economische crisis moeten komen, mag daarmee niet meer worden gesjoemeld.

Deze column werd op 23 januari 2021 op Nieuwe Oogst gepubliceerd.  

Meet the new boss. Same as the old boss? Will international relations improve under President Biden? Can Europe really stand up for itself? Make sure you won’t get fooled again and catch up with the latest HCSS Digest.

Russia’s dependence on revenues from oil and gas production is now higher than that of the Soviet Union in the 1980’s; however, the prospects for fossil fuels have deteriorated. How will the Russian oil & gas industry – and the Putin regime in general – deal with the (future) challenges of going “all in” on oil and gas? Find out in this new HCSS paper by Jilles van den Beukel and Lucia van Geuns.

For the past few years, China has further expanded its global power due to Trump's failing foreign policy, Rob de Wijk stressed on NPO Radio 1. "It will be difficult for Biden to regain that power."

What are the geopolitical consequences of the corona vaccins? For us, light shines at the end of the covid-tunnel, with life going back to normal in 2021 if enough people are vaccinated. But for many other countries, buying millions of vaccines to protect their population isn’t as easy. Should we as Europeans care more about that? And if so, what should we do about it? Listen to the new episode of our BNR podcast De Strateeg, with David Criekemans, associate professor of Geopolitics at the University of Antwerp, and Susan van den Hof, head of the Center for Epidemiology and Surveillance of Infectious Diseases at the RIVM.

The battlefield has always been an information environment, Han ten Broeke wrote in his column for Militaire Courant. But the rise of internet and social media are a gamechanger, causing our free West to become vulnerable to rapidly emerging public opinion… something our opponents will exploit.

Are we exchanging one dependency for another? Because even in a green world, energy and geopolitics remain inextricably linked, Rob de Wijk wonders in his column for EnergiePodium about the energy transition.

Biden has his work cut out for him to restore relations with Europe, Han ten Broeke commented on WNL Vandaag, now that Europe has become more self-aware of its own geopolitical position since the Trump era.

Like his predecessor, Biden is well aware that foreign policy must serve the middle class, which is not looking forward to useless military interventions and a power struggle with China. Unfortunately, that is not a choice, Rob de Wijk writes in his column in Trouw. Geopolitics and defense are enforced by international circumstances.

Will international relations improve under President Biden? Although Biden's policy is more in line with Dutch interests on topics such as climate change, the genie is out of the bottle, HCSS Data Analyst Paul Verhagen commented on Spraakmakers op 1: it has become quite clear under Trump that Europe has to be able to defend its own strategic interests.

The European Union has many problems and is far from perfect. It also faces many threats from within and without. How can we deal with this as a Union? Can Europe really stand up for itself? Watch the Volt Nederland discussion with Rob de Wijk, or go to YouTube.

In the new episode of podcast Europa Draait Door, Arend Jan Boekestein and Han ten Broeke discuss the transatlantic relations under the new President. Can Biden close the gap with Europe again?

"Biden is the president America needs now. I wonder if anyone else has the authority to get things back together." In VPRO's Nooit Meer Slapen podcast this week, Rob de Wijk discussed the current events in the US, as well as his new book "The battle for Europe. How China and Russia are dividing our continent".

Wondering how water relates to peace? Read this terrific interview with Assoc .Prof. Susanne Schmeier, whose work focuses on water-related conflict and instability risks, including for Water, Peace & Security (WPS), in which HCSS is a partner. According to Schmeier, space technology is crucial, as this allows us to identify hotspots of potential water-related conflicts early on and to raise political awareness with policy-makers.

This week, we’d like to wish departing Management Assistant Angelica Francisco a happy birthday, and we congratulate Daria Goriacheva from HCSS Team Ukraine, who’s celebrating her birthday this Sunday.

We also welcome new Assistant Analyst Salma Daadouch to HCSS. 

Free tip for the weekend: as the Netherlands is entering a curfew starting tomorrow, it’s a good thing you can also listen to all episodes of De Strateeg on Spotify and Apple Podcasts…

Evenals zijn voorganger realiseert president Biden zich heel goed dat het buitenlandbeleid ten dienste moet staan van de middenklasse. Spullen werden de afgelopen decennia in China gemaakt waardoor banen uit Amerika verdwenen, de lonen stagneerden en er voor de onderkant van de maatschappij, mede door de mechanisatie, onaantrekkelijke baantjes overbleven.

Kan dit veranderen zonder dat Amerika vervalt in rampzalig protectionisme en een afkeer van handelsverdragen? De nieuwe veiligheidsadviseur Jake Sullivan denkt van wel. Wie wil weten hoe, moet zijn studie voor de Carnegie Endowment for International Peace lezen. Hierin wordt gepleit voor een buitenlandbeleid voor de middenklasse. Daarvoor reisde Sullivan en zijn team af naar Ohio om daar naar ‘gewone mensen’ te luisteren. Ohio werd uitgekozen, omdat hier alle problemen van de Verenigde Staten samenkomen.

Ze kwamen er al snel achter dat de gemiddelde Ohio-aan geen benul heeft van de invloed van het Amerikaanse buitenlandbeleid op hun levensomstandigheden. Net als bij de gemiddelde Nederlander is er weinig kennis over defensie, handelsverdragen, machtspolitiek en buitenlandse hulpverdragen.

Waardeloze militaire interventies

Het idee van Sullivan om daarom minder nadruk op geopolitiek en defensie te leggen, klinkt mooi maar is onzin. De middenklasse zit inderdaad niet te wachten op waardeloze militaire interventies, een machtsstrijd met China en Amerikaanse pogingen om de nummer 1 van de wereld te blijven. Helaas is dat allemaal geen keuze. Geopolitiek en defensie worden door de internationale omstandigheden afgedwongen. Als een vijand het op je gemunt heeft, moet je je verdedigen. Als China je gaat overvleugelen, wil je dat tegengaan.

Serieuzer is de klacht dat het buitenlandbeleid grote bedrijven bevoordeelt en de rijken rijker maakt. De oplossing is meer transparantie en goed uitleggen, zou je zeggen. Ik geloof daar niet echt in. Buitenlandbeleid is een vak en je moet jaren studeren voordat je er iets zinnigs over kunt zeggen. Het probleem is eerder het grote wantrouwen in de individuen en de instituties die het beleid maken.

Dat wantrouwen moet worden aangepakt door het beleid aan te passen. Allereerst willen Sullivan en zijn team het debat over handel op een andere leest schoeien. Gelukkig ziet ongeveer 80 procent van de bevolking in dat handel en handelsverdragen goed zijn. De oplossing heeft weinig met buitenlandbeleid te maken: help mensen en kleine bedrijven zich aan te passen aan de nieuwe wereld die steeds meer door China wordt gedomineerd.

Winnaars en verliezers

De volgende vraag gaat over de winnaars en verliezers van de globalisering. Waarom wordt een kleine groep die in de hele wereld actief is, heel rijk. Sullivan omarmt hier de erfenis van de Franse econoom Thomas Piketty. De oplossing is geen protectionisme of het aan banden leggen van grote bedrijven. Als die weg wordt ingeslagen, verarmt het land en wordt de middenklasse als eerste de dupe. Veelbelovender is investeren in Amerikaanse banen door Amerika concurrerender te maken.

Veel van wat Sullivan en zijn collega’s willen, doet de Europese Unie al. Het doel van handelsakkoorden en al die Brusselse regels is consumentenbescherming. Dat neemt niet weg dat de Unie onder grote groepen impopulair is. Ook Sullivan zal merken dat de praktijk weerbarstiger is dan hij met zijn studie hoopt.

Rob de Wijk, Trouw, 22 januari 2021

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

Rob de Wijk vraag zich in zijn column voor EnergiePodium af of we tijdens de energietransitie de ene afhankelijkheid inruilen voor de andere.

Jarenlang was het argument dat door zonne- en windenergie in Europa op te wekken, het afgelopen zou zijn met de afhankelijkheid van landen als Rusland en Saoedi-Arabië. Dat is prettig, want Rusland stelt zich steeds assertiever op en in Saoedi-Arabië worden de mensenrechten geschonden.

De concrete aanleiding voor de discussie over de voorzieningszekerheid van energie was de gasruzie met Oekraïne, die er in 2009 toe leidde dat Rusland de kraan dichtdraaide, waardoor delen van Europa in de kou kwamen te zitten. De Europese Commissie eiste daarop in zijn European Energy Security Strategy van 2014 dat Europa minder afhankelijk wordt van energie-importen van landen met een discutabele reputatie. Vergroten van het aantal aanbieders, energiebesparing en vergroening moesten daartoe bijdragen. Inmiddels weten we dat het lastig is om in Europa voldoende groene energie te produceren. Simpel gezegd, er wonen hier te veel mensen, de zon schijnt niet fel genoeg en we kunnen niet eindeloos doorgaan met het plaatsen van windmolens. Dus moet er geïmporteerd worden.

“We zullen een groot deel van onze energie moeten importeren”

Deze conclusie wordt versterkt door de groeiende overtuiging dat waterstofgas wel eens heel belangrijk kan gaan worden. Stel dat Europa, zoals de lidstaten van de EU overeen zijn gekomen, in 2050 klimaatneutraal wil zijn en voor de helft afhankelijk wil worden van groene elektriciteit en voor de andere helft van waterstofgas, dat met groene energie wordt geproduceerd. Technisch schijnt dat te kunnen. Een bijkomend voordeel is dat we de bestaande gasinfrastructuur relatief gemakkelijk kunnen ombouwen naar waterstofgas. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor gastoestellen die erop moeten worden aangesloten. Alleen al daarom is het verwonderlijk dat Nederland zo snel mogelijk van het gas af wil.

Resteert de vraag waar we al dat waterstofgas vandaan gaan halen. Het is mooi dat er grote investeringen in Delfzijl worden gedaan. Nouryon en Gasunie hebben het initiatief genomen voor de bouw van een elektrolysefabriek, waarin op industriële schaal met behulp van duurzame elektriciteit groene waterstof moet worden geproduceerd. Maar de geleerden zijn het er ook over eens dat we het hier niet mee gaan redden. We zullen een groot deel van onze energie moeten importeren.

“Lage energieprijzen leiden tot instabiliteit in energie-producerende landen”

Noord-Afrika biedt interessante mogelijkheden. Als 8% van de Sahara met zonnepanelen wordt bedekt, kan in de mondiale elektriciteitsbehoefte worden voorzien. Bovendien waait het in het westelijke deel stevig. Ook fijn is dat tussen Spanje en Marokko al een gaspijpleiding ligt. Een andere kandidaat is Saoedi-Arabië. Daar moet in de buurt van de Rode Zee voor 500 miljard dollar de futuristische stad Neom verrijzen. De stad moet vooral gaan draaien op waterstofgas, dat tevens aan de rest van de wereld kan worden verkocht.

Mijn eigen instituut, het HCSS, heeft studies verricht naar de relatie tussen energieprijzen en de stabiliteit van landen. Lage energieprijzen leiden tot instabiliteit in energie-producerende landen. Armere landen zijn hierbij juist gebaat. De belangrijkste aanleiding voor de Arabische opstanden die eind 2010 begonnen, waren immers de zeer hoge grondstoffen, energie- en voedselprijzen die in belangrijke mate het gevolg waren van de sterk toegenomen vraag uit China.

“Helaas voor Poetin lijken de voorwaarden voor de productie van waterstofgas ongunstig”

Naar verwachting zullen, mede door de energietransitie, de prijzen relatief laag blijven. Dat zal voor de energie-exporterende landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten de grootste problemen opleveren. Maar als deze landen kunnen overschakelen op de export van bijvoorbeeld waterstofgas, dan zouden ze hun verlies in winst kunnen omzetten. De keerzijde is dat wij dan nog steeds afhankelijk zijn van landen met een dubieuze reputatie. De grote verliezer is vermoedelijk Rusland. Helaas voor Poetin lijken de voorwaarden voor de productie van waterstofgas ongunstig.

Hoe dan ook, het is zeker dat we de ene afhankelijkheid inruilen voor de andere en dat energie en de geopolitiek ook in een groene wereld onverbrekelijk met elkaar verbonden blijven.

Rob de Wijk, 19 januari 2021, EnergiePodium.

Russia’s dependence on revenues from oil and gas production is now higher than that of the Soviet Union in the 1980’s. The prospects for fossil fuels however, have deteriorated in recent years.

US shale oil gives a downward pressure on oil prices and the ever-increasing determination to actively combat climate change is expected to result in decreased oil demand. In addition, it is becoming increasingly challenging to maintain Russia’s oil production at its current level. Although Russia’s gas reserves are plentiful, making money from them is getting more and more difficult, partially because LNG has become the dominant way for long distance gas transport.

How does the Russian oil and gas industry, and the Putin regime in general, deal with these challenges and what are its prospects?

Find out in this new HCSS paper by Jilles van den Beukel and Lucia van Geuns.

Download the Factsheet here. 

Zoals elke militair weet is ‘(alle) oorlogsvoering gebaseerd op misleiding’. Deze fameuze quote van de Chinese generaal Sun Tzu uit zijn boek De kunst van het oorlogvoeren wordt aan elke cadet geleerd. Wie de tegenstander en zichzelf goed kent, hoeft geen verwoestende slagen aan te gaan en kan dus ook niet meer verliezen. En hoewel de krijgsmacht is opgeleid om te kunnen vechten en daarbij zelfs het ultieme offer te brengen, wil zij het liefst een gevecht voorkomen of de tegenstander daarvan weerhouden. Altijd bezig de tegenstander haar wil op te leggen, af te schrikken en te weerhouden van optreden. Informatie vergaren, desinformatie ontleden en misleiding ontkrachten horen daar al bij zolang de mensheid conflicten uitvecht.

De landmacht doet al jaren aan een meer gerichte vorm van informatie-gestuurd optreden. Hierbij wordt informatie verzameld en verwerkt, zodat tegenstanders sneller en doeltreffender kunnen worden bestreden. Tijdens de Minusma-missie in Mali (2014 – 2019) noemde Defensie-minister Jeanine Hennis dat ‘ogen en oren’. Voor de VN-missie en de Malinese regering was die inzet zo belangrijk dat men Nederland smeekte om langer te blijven. De hele bijdrage, alle 1200 eendaagse en 120 meerdaagse patrouilles en de inzet van geavanceerde sensoren en helikopters stonden in dienst van de informatievergaring voor het hoofdkwartier in Bamako. Maar ook in Uruzgan, waar Nederlandse militairen een Afghaanse provincie moesten vrijhouden van Taliban, speelde informatie een cruciale rol. Niet alleen het vergaren ervan, ook het uitsturen van een boodschap, of ‘information manoeuvre’. Zo was het soms al genoeg om de motoren van een Apache in Kamp Holland te starten om daarmee een TIC (troops in contact) in Tarin Kowt te voorkomen. De Taliban-spotters in de buurt van het Nederlandse kamp deden immers hun voorspelbare werk via de tamtam.

De battlefield is dus eigenlijk ook altijd een informatie-omgeving. Maar de opkomst van internet en social media zijn daarin nu een gamechanger. In 2030 groeit de wereldbevolking naar ongeveer negen miljard mensen, waarvan negentig procent op de een of andere manier toegang heeft tot het world wide web. Veelal via goedkope devices, bijvoorbeeld thuis afgeleverd door het Chinese AliExpress. Mensen over de hele wereld abonneren zich op nieuwsgaring en de algoritmes van het internet versterken hun information-bias. Voor grote techbedrijven is dat commercieel interessant, maar voor autoritaire staten is het vooral een goedkoop middel om onrust en verwarring te stichten in open democratieën. Omdat kwalitatieve journalisten en reguliere media hun monopolie op informatie kwijt zijn, verandert de battlefield van ideeën en gerichte en ingerichte beïnvloeding razendsnel. De nationale praattafels van de Nederlandse televisie (Op1 of Jinek) leven in de illusie dat ze het gesprek van de dag brengen. Met een productieteam van tientallen mensen kluisteren ze een half miljoen Nederlanders aan de buis. Maar één vlog van Nikki Tutorials bereikt dertig miljoen kijkers waarna zij op de bank bij Ellen DeGeneres zit. 

Ons vrije Westen is kwetsbaar geworden. Kwetsbaar voor snel opkomende publieke opinies. Dat zien ook onze tegenstanders en die buiten dat uit. Net als in de Koude Oorlog opereren zij net onder de drempel van conventionele militaire inzet. Die confrontatie willen ze zelfs liever niet aan. De kosten ervan zijn te hoog; zowel in mensenlevens als geld. Maar het opzwepen van opinies en emoties die aanzetten tot binnenlandse intimatie en geweld met vals nieuws, zelfs augmented reality is een veel effectiever en goedkoper toneel om ons te dwingen onze vrijheden telkens opnieuw te verdedigen. Vals nieuws over MH17 wordt bijvoorbeeld in Rusland geproduceerd en verspreid door nuttige handlangers.

Hetzelfde informatie-gestuurde optreden dat ‘hearts en minds’ moest winnen in Afghanistan, dat ‘boots on the ground’ zette in Mali gebruikt de landmacht nu om haar derde grondwettelijke hoofdtaak te vervullen: in ons eigen land. Bijvoorbeeld om te anticiperen op bijstandsverzoeken van civiele bestuurders (woedende boeren in Den Haag), maar ook om COVID-19-patiënten snel en veilig over de ic’s van onze ziekenhuizen te spreiden. Om dat te doen gebruikt de landmacht openbare bronnen en beschikbare data om veiligheidsanalyses te maken. En zolang daarbij geen persoonsgegevens bij worden gebruikt of geaggregeerd en opgeslagen is daar helemaal niets mis mee. De gemiddelde data-redactie van een willekeurige krant, zeg NRC Handelsblad, doet niet anders om haar artikelen te adstrueren met infographics. 

Deze column van Han ten Broeke werd oorspronkelijk gepubliceerd door Militaire Courant op 18 januari 2021.

Licht gloort aan het eind van de tunnel die corona heet, door de razendsnelle ontwikkeling van werkzame vaccins. Als dit jaar genoeg mensen een prik krijgen, gaan we in 2021 terug naar normaal. Tenminste: in Europa en Amerika. Maar er zijn ook heel wat landen waarvoor het nog niet zo vanzelfsprekend is om miljoenen vaccins te kopen en daarmee hun bevolking te beschermen.

Luister hier naar de aflevering: De oneerlijke strijd om het coronavaccin

Moeten wij ons daar als Europeanen meer van aantrekken? En zo ja, wat zouden we er dan concreet aan moeten doen? Werken we internationaal op dit gebied wel genoeg samen? Dat ga je allemaal horen in deze aflevering van De Strateeg!

Te gast bij Paul van Liempt zijn David Criekemans, hoofddocent Geopolitiek aan de Universiteit Antwerpen, en Susan van den Hof, hoofd van het Centrum voor Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten bij het RIVM.

Over deze podcast:

De Strateeg verschijnt eens in de twee weken. Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Is Germany ready for a male Chancellor? Was Trump's removal from Twitter a restriction on free speech? With half of the US armed forces leaving Afghanistan, what are the consequences for Joe Biden? Find out in your weekly dose of bitesize HCSS chunks!

Cyber operations form an essential part of the tasks of the armed forces. In a new HCSS brief, Louk Faesen, Tim Sweijs, Frank Bekkers & Timon Domela Nieuwenhuis Nyegaard analyze the role of the Royal Netherlands Army in this increasingly important domain, and what capabilities it should develop.

Sharing his reflections on hybrid warfare as a security challenge, in an interview with the Russian International Affairs Council (RIAC) HCSS Senior Strategic Analyst Jack Thompson discusses the characteristics of contemporary conflicts and the role of the UN Security Council in preventing and managing armed conflicts.

The Netherlands requires a revised strategic posture in an era of hybrid conflict. What strategies should be part of this posture to protect and promote vital Dutch interests? Read all about it in this new TNO & HCSS report on Cross-Domain Strategies against Hybrid Threats by Tim Sweijs, Samuel Zilincik, Frank Bekkers and Rick Meessen.

After 16 years, the Merkel-era comes to an end. The German elections are much more important for the Netherlands than the American elections, Han ten Broeke explained in EenVandaag. Trump showed us that Europe must be more independent, and for that we must work together – a cooperation led by Germany. But: is Germany ready for a male Chancellor?

Europeans need to lower their expectations when it comes to the transatlantic cooperation, HCSS Senior Strategic Analyst Paul van Hooft told ANP today. The polarization in the US will not disappear with the inauguration of President Biden, who will initially have to focus on national politics.

Was Trump's ban from Twitter a restriction of the freedom of speech? The debate about this surprised Rob de Wijk, he writes in his column for Trouw: the real question is whether a tech company may facilitate a coup or conspiracy, or be complicit in it. And what happened on January 6 was a good old-fashioned South American style coup d'état.

“That is the essence of democracy: that you are willing to admit your defeat and work on a peaceful transition of power,” Han ten Broeke commented on the aftermath of the storming of the Capitol, and the final days of Trump's presidency, in WNL Op Zondag.

President Trump wanted to scale down the US armed forces abroad, and send home half of the soldiers stationed in Afghanistan, sparking a wave of angry reactions from his allies. But what are the consequences for Joe Biden? HCSS defense specialist Peter Wijninga explains in the NU.nl podcast.

“The pre-Trump situation will never be restored. This will go down in the history books as a breaking point, a moment when the United States ceased to be a 'shining city on the hill' and a democratic example for the rest of the world," Han ten Broeke commented in the political radio podcast Spuigasten on Den Haag FM.

HCSS is proud to welcome Energy Specialist Jilles van den Beukel to our ever growing lineup of Subject Matter Experts. Already a frequent contributor to HCSS publications, his research focuses on the oil and gas industry, energy markets and the energy transition.

Looking for an exciting challenge in 2021? HCSS is searching for a creative and enthusiastic PR, Marketing & Communications intern, to start February 1st.

Time to say goodbye: this week, Assistant Analyst Giorgio Berti will be leaving HCSS. Thanks for everything Giorgio, and good luck in Haiti!

What are the geopolitical consequences of corona vaccins? This Sunday you can hear all about it in the new episode of De Strateeg, our podcast with BNR Nieuwsradio, with a discussion between David Criekemans, Associate Professor in Geopolitics & International Relations, and Susan van den Hof, head of the Center for Epidemiology and Surveillance of Infectious Diseases at the National Institute for Public Health and the Environment.

Bondskanselier Merkel was niet blij met de verwijdering van president Trump van Twitter. Ook in Nederland werd voortdurend de vraag gesteld of een commercieel techbedrijf het recht heeft de vrijheid van meningsuiting van een ander in te perken. Het antwoord is ja, want Twitter, Facebook en YouTube bepalen zelf hun voorwaarden.

Toch lijkt een meerderheid van mening dat de rechter hierover moet gaan. Ik ben daar niet op tegen, maar ik verbaasde me wel over dit debat. Alleen al de dubbele standaarden. Ik hoorde applaus toen techbedrijven tweets, teksten en filmpjes van moslimextremisten verwijderden. Vorig jaar werden de accounts van vijftig extreemrechtse clubs en individuen geblokkeerd. Toen hoorde ik nauwelijks protesten.

Maar mijn grootste verbazing was de framing van de discussie. Het ging over de vrijheid van meningsuiting, terwijl Twitters besluit niet los kan worden gezien van wat er op 6 januari was gebeurd.

De echte vraag is volgens mij of een techbedrijf zoals Twitter een staatsgreep of een samenzwering mag faciliteren of daaraan medeplichtig mag zijn. Behalve geradicaliseerde Trumpadepten zal iedereen ‘nee’ zeggen. Als die coup gelukt was, hadden we nu een discussie gehad over de vraag hoe we zo snel mogelijk Twitter, Facebook en YouTube in de ban zouden kunnen doen.

Dat er daadwerkelijk sprake was van een poging tot staatgreep blijkt uit de details die nu naar boven komen. Het begon eind september toen Trump tegen de extreemrechtse Proud Boys die vorige week aan de rebellie deelnamen zei: ‘Stand back and stand by’. Aangemoedigd door de oorlogstaal van Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden, circuleerden vervolgens op extreemrechtse sites plannen om het democratische proces te ontregelen en Trump in het zadel te houden. De president, die veiligheidsbriefings van de geheime dienst krijgt, wist hoe serieus dit was en deed niets. Hij had kunnen aandringen op stringente veiligheidsmaatregelen en kunnen afzien van ophitsing.

Maar Trump riep met zijn gebral en de oproep ‘Fight like hell’ zijn volgelingen op het Capitool te bestormen. Zijn advocaat, Rudy Guiliani, schreeuwde ‘let’s have a trial by combat’. De Republikeinse afgevaardigde Brooks riep op om namen van de vijanden te verzamelen zodat ze gepakt kunnen worden. Voorkomen moest worden dat het Congres Bidens verkiezing zou kunnen bevestigen. Dit was dus een ordinaire staatsgreep, naar goed Zuid-Amerikaans voorbeeld. Gelukkig werd die na een paar uur gesmoord.

Bij een ‘normale’ staatsgreep zouden de oproerkraaiers naar het Witte Huis zijn opgerukt, maar nu zat de vijand in het Capitool. Voor vicepresident Pence stond de galg al klaar. Pelosi, de voorzitter van het Huis van afgevaardigden, moest worden geëxecuteerd. Zij stonden het aanblijven van Trump in de weg.

Het is terecht dat Trump voor de tweede keer een impeachment aan zijn broek krijgt. Maar daarmee is de kous niet af. President Joe Biden moet nu de gemoederen tot bedaren brengen. Optreden tegen de Trump-kliek zal tot nieuwe rellen en mogelijk tot een burgeroorlog leiden. Tegelijkertijd mogen de coupplegers niet onbestraft blijven. Ik gok erop dat een nieuwe lichting Trump-officials, en mogelijk Trump zelf, wordt veroordeeld wegens hoogverraad. Dit keer overigens zonder kans op gratie.

Rob de Wijk, 14 januari 2021, Trouw

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

In an interview with Tatyana Kanunnikova for the Russian International Affairs Council (RIAC), HCSS senior strategic analyst Dr. Jack Thompson discusses the characteristics of contemporary conflicts and the role of the UN Security Council in preventing and managing armed conflicts. He shares his reflections on hybrid warfare as a security challenge and raises some interesting questions.

What important characteristics of modern armed conflicts would you highlight?

I would highlight the interplay between major power competition and hybrid warfare. It will be fascinating in the coming years to see the extent to which hybrid warfare acts as an accelerant or a safety mechanism in relations between China, Europe, Russia, and the United States. In other words, will the growing prominence of hybrid operations make an all-out war between, say, China and the United States more likely? Or will it act as a pressure valve, allowing the major powers to compete in ways that fall short of full-scale war?

Are there effective ways to counter hybrid warfare?

For the democratic West, which in many ways is more vulnerable to hybrid operations, at least for now, boosting resilience is the main focus. This includes improving the coherence of alliances such as NATO, developing better tools for combating disinformation, and building a more durable infrastructure. More abstractly, it is worth pondering whether hybrid operations are, if not a good thing, often better than the alternative: at least sometimes, all-out war. Hybrid operations are here to stay, so the best way to think about them is how to prevent them from leading to escalation and to prevent them from doing critical damage.

Recently, French President Emmanuel Macron said that the UN Security Council “no longer provides good solutions to global problems.” Do the current mechanisms of international cooperation need an overhaul to effectively tackle armed conflicts?

Institutions such as the UN Security Council play a crucial role in providing at least a degree of order in the international system. To be sure, the UNSC is flawed, and major power competition is worsening the problem, but there is no question that an imperfect but functional UNSC is better than nothing at all. The UNSC is a crucial instrument for preventing and managing armed conflict. This saves many lives and increases global welfare. Don’t get rid of the UNSC; reform it.

What kind of reforms would be beneficial?

There are a number of competing reform proposals out there, many of which would be sensible, which tend to focus on expanding the UNSC and reducing the power of the existing members. However, none of them are likely to be implemented any time soon, because at least three of the permanent members (China, Russia, and the United States) have no interest in diluting their influence. For now, the best that we can hope for is more incremental measures designed to reduce the impact of major power competition on the UNSC. How can we encourage China and the United States not to delay UNSC action on the COVID-19 pandemic, as they did for a number of months last year? That is the sort of thing reform efforts should focus on in the short term.

What will Joe Biden's presidency mean for Afghanistan? In your opinion, will he stick to the U.S. troop withdrawal deal or will he take a tougher stance on the Taliban? What is the most likely scenario?

It is unlikely that Biden will reverse the Trump administration’s plan to further reduce US troop levels in Afghanistan. However, Biden will probably adopt a more consultative approach, working with allied countries to maintain a foreign troop presence until a peace deal can be agreed with the Taliban. More broadly, Biden’s team recognizes the need to disentangle the United States from conflicts, such as the one in Afghanistan, in order to focus on competition with other major powers.

What conflicts are likely to emerge or worsen in the near future? What regions might be affected?

As I mentioned, hybrid operations will continue to increase in frequency. Another area to look for is a conflict caused directly or indirectly by global warming and environmental degradation. The worst-affected areas will be in the Global South, but these conflicts will affect, to one degree or another, the entire globe. Problems such as mass migration, radicalization, and food insecurity will cause problems on a global scale.

***

This interview was originally published by RIAC, the Russian International Affairs Council, on January 11, 2021

Hybrid threats are increasing, and the Netherlands, together with partners in its network of alliances, requires a new strategic posture to counter these threats. This report by TNO & HCSS serves as a background document in preparation of a hybrid conflict game organised by TNO in collaboration with HCSS.

Download the report here.

Authors Tim Sweijs, Samuel Zilincik, Frank Bekkers and Rick Meessen present a strategic framework that describes and explains relations between strategies and counter-strategies in dealing with hybrid threats and offer considerations to select those dominant strategies that are to be part of the Dutch strategic posture.

The framework presented in the report consists of two escalation axes. The vertical axis consists of five general strategies: (1) cooperation, (2) persuasion, (3) protection, (4) coercion, and (5) control. The horizontal escalation is comprised of the well-know DIMEL categorization of instruments and measures of state power.

The above-mentioned five strategies can be employed simultaneously or sequentially in order to counter hybrid threats. Additionality, these strategies can be exercised through and across the six DIMEL-domains of diplomacy, information, cyber, economy, military, and legal.

These theoretical propositions however, need to be further developed and tested. In light of this, these insights will be refined in a simulation environment in the form of a table-top game. By doing this, further light will be shed on how the strategies presented in this report function in a (simulated) competitive setting and subsequently help refine and inform the crafting of effective cross-domain strategies in real world scenarios.

Download the PDF here.

Another year, another Digest. From everyone here at HCSS, we’d like to wish all of our partners, friends and clients a Happy, Healthy and Prosperous New Year!

If you thought 2021 would start out slow, this week’s events in DC will definitely make you reconsider. The Chaos in the Capitol, the Rumble in the Rotunda, the Hassle on the Hill – we haven’t quite figured out yet what to call it, though Defilement of Democracy comes close… anyway, enough content for a fresh HCSS Digest!

Well, 2020 was definitely a year to remember. We don’t pretend to know the future at The Hague Centre for Strategic Studies, but our Annual Report contains food for thought, as we focus on some of the 2020 highlights and on future developments in the world.

Environmental terrorism is on the rise and MENA-countries are particularly susceptible to and suitable for the use of this hybrid tactic. In a new HCSS snapshot, assistant analyst Femke Remmits and strategic analyst Bianca Torossian discuss the use of environmental resources and analyze the risk of environmental terrorism in the Middle East and North Africa.

To explore how future conflicts might unfold, an edited volume from the European Union Institute for Security Studies (EUISS) combines vivid imagination with thorough analysis of conflict trends in 15 fictionalized scenarios, including one by HCSS strategic analyst Lotje Boswinkel on China’s BRI activities in the Middle East. Directly download the PDF here.

What are the geo-political consequences of the surreal storming of the Capitol? EenVandaag Radio discussed the issue with Rob de Wijk and former Dutch ambassador Henne Schuwer. What right does the United States now have to point out democratic values to other countries? And is this a very nasty final twitch of the Trump presidency, or is this violence the start of a troubled period for the USA?

“The Republican Party has been too loyal to Trump for too long," expert on US politics and HCSS data scientist Paul Verhagen said in VPRO's Nooit Meer Slapen on NPO Radio 1, following the chaos in Washington. "These intruders are people who benefit from creating unrest and using violence. To divide the land.”

The decline of American democracy is now complete, Han ten Broeke commented on WNL’s Goedemorgen Nederland. “The sad conclusion is that the weakness of that US, the enormous divisions and polarization that has grown enormously under Trump, will be exploited by opponents.”

Trump now promises an orderly transfer of power, but Europeans who hope we can resume our old relationship with the US are deeply mistaken, commented HCSS strategic analyst Paul van Hooft on the ANP Expert Network: Reinventing the transatlantic relationship will be mostly symbolic.

Trump hoped that things got out of hand to such an extent that he could declare martial law and put democratic institutions out of action, Rob de Wijk wrote in his first column for Trouw this year. There was a lack of support within the White House, but as long as Trumpism has a strong appeal to the disenchanted and alienated, that revolution can still succeed.

Rumors of impeachment have been circulating immediately after the riots. On BNR Nieuwsradio, data scientist Paul Verhagen explained the various options to take power away from Trump, such as the 25th Amendment.

Job alert: in collaboration with the Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS), HCSS is offering a paid PhD position. The PhD candidate will work on the development, validation and deployment of a set of predictive models of violent conflict that enable the optimization of the efficacy of causal interventions under a range of causal, strategic, and political constraints using real world data.

HCSS is also looking for an enthusiastic PR, Marketing & Communications intern, to start February 1st. Are you a social media wizard? Is creating fresh online content your passion? Then what are you waiting for? Apply now to become part of our team and work on topics such as global trends, international security, cyber security and resource scarcity.

Last but not least: even though we’re sad to say goodbye to Angelica Francisco, we’re very happy to have Karlijn Velthuis join our team as the new Management Assistant. Welcome to HCSS, Karlijn!

“Wees erbij. Het wordt ruig.” Met deze tweet leidde president Trump zijn eerste poging tot een staatsgreep in. Daarna hitste hij zijn aanhangers in Washington op met een 70 minuten durende speech: “Je geeft nooit toe als levens op het spel staan”, en “Ons land heeft er genoeg van. We pikken het niet meer.” Vervolgens bezetten aanhangers van de complotbeweging QAnon, white supremacists en neonazi’s het Capitool.

Alles wijst erop dat Trump hoopte dat de boel zodanig uit de hand zou lopen dat hij de staat van beleg zou kunnen afkondigen en de democratische instituties buiten werking zou kunnen stellen. Precies daarom wilde hij aanvankelijk de nationale garde niet inzetten. Maar binnen het Witte Huis leek hij geen steun te ­hebben voor het ontketenen van een gewelddadige ­revolutie. Bovendien is Amerika nog niet ver genoeg ­afgezakt in de richting van het Italië van de jaren dertig, Argen­tinië in het midden van de vorige eeuw en Rusland in de jaren negentig. Daarbij komt dat Trump niet kan rekenen op de steun van de krijgsmacht en daarmee een belangrijke machtsbasis ontbeert.

Klassieke scenario voor een revolutie

Daarom moet hij het hebben van het opjutten van de bevolking met complottheorieën over verloren ­verkiezingen en nepnieuws. Het doel is verwoestende polarisatie en ontwrichting van de maatschappij. Dit klassieke scenario voor een revolutie kan nog steeds slagen. Zeker zolang het Trumpisme een grote aantrekkingskracht op ontevredenen heeft. Die hebben geen belang bij waarheid en fatsoen, maar streven naar de totale ineenstorting van de instituties die uiteindelijk een utopische wereld van vrijheid en voorspoed moet opleveren.

Als mijn veronderstelling klopt dat het trumpisme een blijvertje is, dan gaat Amerika een periode tegemoet die sterk aan het naoorlogse Argentinië doet denken waar het peronisme tot een staatgreep en dood en verderf heeft geleid. President Perón werd gearresteerd, werd vervolgens weer president en kon de Argentijnse politiek decennialang vergiftigen. Gezien zijn leeftijd zal Trump relatief snel een opvolger moeten zoeken. Die kan worden gevonden onder de senatoren die de afgelopen dagen weigerden de verkiezingsuitslag te bevestigen, zoals Ted Cruz (Texas) die in 2016 ook al een gooi naar het presidentschap deed.

Zijn aanhangers zullen achter hem aan blijven lopen

Voorlopig is het probleem dat elke actie tegen Trump zijn aanhang verder zal opjutten. Hij is de eerste president sinds dertig jaar die geen tweede termijn krijgt. Twitter en Facebook verwijderden zijn opruiende teksten. Hij is de enige die een mislukte staatsgreep op zijn naam heeft staan. Vicepresident Pence is daarom gevraagd de president op grond van het 25ste amendement – wegens ongeschiktheid – uit zijn ambt te zetten. Zijn aanhang interesseert het niet. Zij zien hem als martelaar en zullen achter hem aan blijven lopen, ook al is hij straks ambteloos burger. Met honderden miljoenen dollars aan giften achter de hand kan hij het land blijven ontwrichten, de inauguratie van Biden frustreren en diens presidentschap onmogelijk maken. Hij kan aansturen op een tweede termijn, zich opwerpen als ‘tegenpaus’, een opvolger aanwijzen of een nieuwe staatsgreep voorbereiden.

Zo kan hij ook uit de gevangenis blijven. Want dat hij een aantal rechtszaken over fraude, valsheid in geschrifte en seksueel wangedrag gaat verliezen, is zeker. 

Rob de Wijk, Trouw, 8 januari 2021

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

To explore how future conflicts might unfold, this edited volume from the European Union Institute for Security Studies (EUISS) combines vivid imagination with thorough analysis of past and present conflict trends – including technological developments, environmental changes, and shifting power dynamics.

In 15 fictionalized scenarios, a diverse group of authors contribute to, and at times challenge, the existing body of assumptions about the genesis of conflict, its likelihood and how it might play out. The result is a truly innovative foresight project that offers a fresh approach to conflict anticipation. In her scenario, set in 2030, HCSS Strategic Analyst Lotje Boswinkel imagines how China, through its Belt and Road Initiative, could be dragged into a war in the Middle East.  

Read the paper here, or directly download the PDF here.