Terwijl president Trump een nieuwe handelsoorlog begint, paait de Chinese premier Li Keqiang de Europese Unie met geruststellende woorden. De Chinese retoriek klinkt goed. Het zou om ‘win-win’ gaan en de Chinezen onthouden zich van de onbezonnen dreigementen zoals die uit Washington komen.

Li sprak vorige week in Kroatië waar hij beloofde dat China zich aan de Europese wetten zal houden. Als locatie koos hij de bouwplaats van een brug die door een Chinees bedrijf, met Chinese arbeiders wordt aangelegd, maar voor 85 procent met Europees geld gefinancierd. Pikant is dat Kroatië, het jongste lid van de Unie, tevens een van de landen is die zich het meest aan China heeft uitgeleverd.

Li was in dat land voor het 16+1 overleg tussen zijn land en zestien Oost- en Zuid-Europese landen. Door de toetreding van Griekenland kwam het aantal overigens op zeventien. De premier stelde dat wat China aan het doen is niet lijkt op ‘Game of Thrones’, waar alles om machtspolitiek draait. Maar net als in deze populaire fantasieserie is niets zoals het lijkt: het draait wel degelijk om machtspolitiek.

China heeft goed gekeken naar oude westerse koloniale machten

Daarbij heeft China goed naar de oude westerse koloniale machten gekeken. Veelal in ruil voor schuldenverlichting wordt landen leasecontracten voor havens ‘aangeboden’. Een aantal van die havens wordt vervolgens voor militaire activiteiten gebruikt. Dit overkwam Sri Lanka. Het nieuwe Navo-lid Montenegro lijkt daartoe nu gedwongen te kunnen worden. Griekenland sloot al een contract van veertig jaar voor de haven Piraeus af. Australië sloot een dergelijk contract ook af, maar vindt nu dat China daardoor te veel invloed heeft. Inmiddels heeft China zeggenschap over militaire havens in Pakistan, Djibouti, de Zuid-Chinese Zee, de Seychellen, Namibië en Sao Tomé.

Opmerkelijk is dat veel Europese politici dit niet willen zien. Hun gaat het om Chinese investeringen en handel. Wel zijn er wat tegenreacties op gang gekomen. De afgelopen jaren zijn de Chinese investeringen in

Europa teruggelopen. De discussie over Huawei en ZTE en de aanleg van het mobiele 5G-netwerk laat zien dat het niet vanzelfsprekend is dat China hier de digitale infrastructuur aanlegt en dan bepaalt wie daar op welke wijze gebruik van kan maken.

Huawei

Deze tegenreactie komt aan de late kant. Het overleg met zeventien Chinese bondgenoten in Kroatië ondermijnt de politieke eenheid van de Europese Unie en een aantal zal zich zeker overleveren aan Huawei en ZTE.

De enige kans die Europeanen hebben om hun onafhankelijkheid ten opzichte van China te bewaren is samenwerking. Het liefst trans-Atlantisch. Maar Trump zet die relatie met sancties als straf voor ‘oneerlijke’ Europese steun aan Airbus op het spel.

Trumps handelswijze is vreemd, omdat zowel hij als de Europese Unie naar een nieuwe balans in de relatie met China zoeken. Trump wil terecht dat Europa terughoudend is met Huawei en ZTE. Maar zijn aanvallen op de Europese Unie en de nieuwe handelsoorlog die hij in het vooruitzicht heeft gesteld zal de sympathie eerder in de richting van China doen omslaan. Daardoor bereikt Trump precies het omgekeerde van wat hij wil bereiken. De invloed van China zal op deze manier alleen maar groter worden.

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw.

Germany is the European leader in renewable energy patenting. German government programs for energy R&D are generally characterized by a long-term and coherent approach, a strategic vision, and large amounts of funding. These and other aspects make German energy R&D policy a highly relevant research object for other European countries.

Strategic Energy Analyst Jan Braun joins HCSS Podcast host and Data Analyst Paul Verhagen to discuss his new report “Energy R&D Made in Germany: Strategic Lessons for the Netherlands”. Listen here.

The International Military Council on Climate and Security (IMCCS) is a group of senior military leaders, security experts, and security institutions across the globe dedicated to anticipating, analyzing, and addressing the security risks of a changing climate. The creation of the IMCCS was announced at The Hague, Netherlands, on February 19, 2019 in response to a growing demand from military professionals for sharing information and best practices on addressing the security and military dimensions of climate change. The IMCCS will be formally launched in the fall-winter of 2019 (date and time to be determined).

HCSS Special Strategic Advisor Tom Middendorp is the chair of the International Military Council on Climate and Security and HCSS Deputy Director Michel Rademaker is a senior member of the Executive Committee. More information about IMCCS can be found on their recently launched website.

As populist parties sweep into power across Europe, Slovakia takes a liberal turn by electing a leftist anti-corruption activist from outside the political establishment for president last month.

For a traditional and religious country, electing a woman, a divorced mother living in an informal relationship, and a human rights lawyer holding liberal views on LGBT rights and abortion legislation constitutes a novelty and a shift in attitudes.

Read the full opinion article by Katarina Kertysova here.

U bent niet blij met het feit dat onlangs de klok een uur vooruit is gezet. Daarom wordt dit ritueel afgeschaft. Dit was de uitkomst van een enquête die de Europese Commissie vorig jaar in alle EU-lidstaten organiseerde. Mij was deze peiling in alle eerlijkheid ontgaan.

De uitkomst werd overigens beïnvloed door een ­boerenlobby in Duitsland. Er was iets met koeien.

Toch bevestigde een Nederlandse ‘flitspeiling’ het beeld van de Commissie: u bent niet gelukkig met het huidige systeem dat in 1977 werd ingevoerd. Want één systeem zou beter zijn voor het bio- en slaapritme. Mensen die dat vinden, raad ik aan nog uitsluitend pal noord of zuid te vliegen en nooit meer naar het oosten of het westen, zelfs niet naar het Verenigd Koninkrijk dat toch om de hoek ligt.

Afgedaan

Het meest opmerkelijke van het besluit is, dat het ­referendum vrijwel overal heeft afgedaan, maar dat ­onopgemerkte opiniepeilinkjes ingrijpende gevolgen hebben. Stiekem vind ik de enquête wel een meesterzet van de Europese Commissie. De Commissie laat zien dat naar de burger wordt geluisterd, maar dat Brussel de lidstaten geen dictaat oplegt. De uitvoering van de uitkomst van de enquête wordt namelijk overgelaten aan de individuele lidstaten. Maar die blijken dat niet te kunnen.

Ook blijkt dat burgers niet weten wat ze willen. In Nederland is er volgens de flitspeiling steun voor een uniform Europees systeem. Maar die steun daalt als men zich realiseert dat Nederland eigenlijk niets te kiezen heeft en zich moet conformeren aan wat landen als Duitsland en Frankrijk willen.

Alleen doorgewinterde nationalisten zullen vinden dat Nederland zich daar niets van moet aantrekken, dat wij baas achter onze eigen dijken zijn en dat wij daarom onze eigen tijdzone mogen bepalen. Tijd als uitdrukking van nationale soevereiniteit dus.

Deze redenering is van dezelfde flauwekul als het in deze tijd pleiten voor een nexit. Helaas levert, net als nexit of brexit, de wens om naar één Europees ­tijdsysteem te gaan onoverkomelijke hersenbrekers op. Als er keuzevrijheid is, dreigen landen als Spanje en Duitsland andere keuzes te maken.

Jetlag

Het gevolg is een verstoring van de interne markt die de bron van onze welvaart is. Probeer maar eens de landingsrechten van Schiphol af te stemmen als alle omringende landen in verschillende tijdzones leven. Je moet er ook niet aan denken dat je als vrachtwagenchauffeur voortdurend van de ene in de andere tijdzone rijdt. En de luchtreiziger krijgt nu ook een jetlag als hij van oost naar west vliegt.

Het kabinet heeft studies aangekondigd en de kwestie wordt op Europese Raden geagendeerd alsof niemand wat beters heeft te doen. Het Europese Parlement heeft uitstel verleend tot 2021.

Het non-probleem van de zomer- en wintertijd raakt ons economisch, terwijl de volgende recessie eraan zit te komen. Laten we toch ophouden met dit soort ­populistische onzin van het zogenaamd luisteren naar het volk. Laat Brussel dit onzalige plan van tafel halen of laten ze een besluit nemen voor de hele Europese Unie, geen land uitgezonderd.

Ik was overigens wel blij toen de klok een uur vooruitging.

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw.

De spionageaffaire bij chipsfabrikant ASML uit Veldhoven komt op een moment dat wereldwijd de zorgen over bedrijfsgeheimen plunderende Chinezen toenemen. Achter de zaak gaat volgens deskundigen de ambitie van China schuil om de volgende industriële revolutie te winnen.Tim Sweijs geeft commentaar. Lees het artikel in De Telegraaf hier.

Tijd voor een feestje: de Navo bestaat zeventig jaar. Of niet? Ministers van buitenlandse zaken kwamen deze week in Washington bijeen voor een sobere plechtigheid. Een echte ‘top’ van staatshoofden en regeringsleiders komt er niet. Het bondgenootschap was te bang dat president Trump het feestje zou verstoren.

Normaal gesproken zou er ook een nieuwe Navo-strategie moeten worden aangenomen. De oude stamt uit 2010 en is verouderd. Maar die strategie komt er ook niet. De bondgenoten waren te bang dat Trump deze zou afschieten waardoor de Navo enorme schade zou oplopen. Uiteindelijk werd te elfder ure toch nog besloten om in december in Londen een ‘bijeenkomst’ op topniveau te houden. Maar een formele top mag het niet heten.

Er valt best wat te vieren. Tijdens de Koude Oorlog werd met hulp van Amerika de Sovjet-Unie succesvol buiten de deur gehouden en werd Duitsland omgevormd tot een vredelievend land. Na de Koude Oorlog leek het bestaan van de alliantie onzekerder toen werd gezocht naar een betekenisvolle rol in Afrika en Azië. De collectieve defensie van Europa, de kerntaak van de Navo, maakte plaats voor stabilisatieoperaties. Die verliepen niet altijd succesvol, maar het bondgenootschap toonde zijn waarde met het op elkaar afstemmen van de krijgsmachten van de lidstaten.

Inmiddels is Rusland opnieuw een tegenstander en houdt het samen met China oefeningen in de Middellandse Zee en de Baltische wateren. Maar juist nu het nodig is wil de leider van de Navo niet leiden. Trump stelt harde eisen aan de defensie-uitgaven van de lidstaten. En hij stelt moeilijke vragen: waarom moet Amerika Europa helpen verdedigen als datzelfde Europa zich afhankelijker maakt van Russisch gas, daarmee de Russische kas spekt en dus de opbouw van de Russische krijgsmacht faciliteert? Deze eisen en vragen zijn terecht.

Chagrijn

Het probleem is de twijfel die Trump zaait over Amerika’s lidmaatschap en de hardheid van artikel 5 van het Navo-verdrag dat elke lidstaat verplicht tot de verdediging van bondgenoten. Zo vroeg Tucker Carlson van Fox News hem medio vorig jaar waarom zijn zoon Montenegro zou moeten beschermen.

Daarop had de Amerikaansde president tot chagrijn van de bondgenoten geen goed antwoord. Door deze onduidelijkheid kan Poetin gaan gokken dat de Navo, net als tijdens de annexatie van De Krim, weinig voorstelt en niet in actie komt.

Desondanks houden de Amerikanen zich goed aan hun verplichtingen. Er worden nieuwe plannen gesmeed om Europa in oorlogstijd te versterken en de Amerikanen legeren nieuwe gevechtseenheden in Polen. Bovendien hebben de Senaat en het Huis van Afgevaardigden zich in Amerika in resoluties krachtig voor het bondgenootschap uitgesproken.

Niet Trump, maar Turkije is de grootste bedreiging voor de Navo. Dat land heeft Russische S400-luchtdoelraketten gekocht waartegen westerse krijgsmachten zich juist moeten verdedigen. Als straf leveren de Amerikanen geen onderdelen meer voor de Turkse F35- gevechtsvliegtuigen. Deze controverse en president Erdogans flirt met de door China gedomineerde Shanghai Cooperation Organisation (SCO) zijn directe bedreigingen. Het zou mij zelfs niet verbazen als Turkije uiteindelijk de Navo voor de SCO inruilt.

Als dat gebeurt is het komende feestje meteen het laatste feestje van de Navo in zijn huidige vorm.

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw.

HCSS is hosting a 3-day simulation of the North Atlantic Council at NATO’s Centre of Excellence for Civil-Military Cooperation (CCOE) in The Hague, Netherlands from the 2nd to the 4th of June. Students and recent graduates will get an opportunity to explore the inner workings of a NATO organisation and immerse themselves in debate on the cybersecurity challenges the alliance faces. More information and application at hcss.nl/modelnato.

Moet ik naar aanleiding van Baudets overwinningsspeech vrezen voor een beroepsverbod als zijn partij zo snel blijft groeien? Freek de Jonge doet dat wel, getuige zijn oproep tot protest tijdens het Boekenbal.

Kennelijk horen wij in Baudets ogen tot ‘een kliekje omhooggevallen netwerkers’, bestaande uit medewerkers van universiteiten, journalisten, mensen die van kunstsubsidies leven, die onze gebouwen ontwerpen en bestuurders. Dat maakt ons mede verantwoordelijk voor de ‘crisis, schemer, zonsondergang’ en voor oikofobie of zelfhaat die ons land kapotmaakt.

Lees verder na de advertentie

Een logische stap in de strijd tegen dit ‘kliekje’ is het ‘meldpunt indoctrinatie linkse docenten’. Andersdenkenden worden langs de ideologische maatlat gelegd.

Iedereen die niet past binnen het ultrarechtse gedachtegoed wordt naar goed communistisch voorbeeld veroordeeld. Daarmee sneuvelen de academische onafhankelijkheid en vrijheid, worden docenten tot zelfcensuur gedwongen en wordt Baudet voorganger van een intolerante stroming die de eigen opvattingen als de enige waarheid ziet.

Baudet is niet geïnteresseerd in de gevolgen van dit soort retoriek. Polarisatie? Het zal wel.

Om de eigen intellectuele superioriteit te onderstrepen sprak hij over ‘de uil van Minerva’, waarmee hij zichzelf lijkt te bedoelen. Want hij is het licht. Hij gaat ‘de mooiste beschaving die de wereld ooit heeft gekend’ redden die ‘ooit vol zelfvertrouwen’ was.

Waarom?

Baudets ‘boreale wereld’ wordt ook door migranten en de Europese Unie kapotgemaakt. Als gevolg van uitputtende tekstexegeses van de afgelopen week weten we dat ‘boreaal’ naar de ‘arische’ wortels van het mythische zuivere, blanke Indo-Europese volk verwijst en fascisten dat idee omarmden.

Zelf ontkent Baudet dat hij zich schuldig maakt aan bloed-en-bodemdenken waarin het draait om ras, kleur, strijd en het genezen van de ‘auto-immuunziekte’ waaraan het Westen volgens hem lijdt. Maar waarom zegt hij het dan? En waarom zijn alle immigranten ‘kwaadwillende, agressieve elementen’ die onze samenleving aantasten? Baudet is niet geïnteresseerd in de gevolgen van dit soort retoriek. Polarisatie? Het zal wel.

Dat de sloop van de Europese Unie ook onze welvaart sloopt zoals dat nu met de brexit gebeurt, is voor hem ook geen punt. Daarvoor is zijn ultrarechtse droom van een ‘boreale ruimte’ van soevereine staten van de Noordzee tot aan Rusland te belangrijk. Want wat is er mooier dan een ruimte waarin het superieure blanke ras met zijn christelijke waarden van zijn ‘auto-immuunziekte’ die tot ‘homeopathische verdunning’ en ‘omvolking’ heeft geleid, kan genezen?

Ik begrijp nu waarom volgens zijn website de banden met Rusland moeten worden genormaliseerd. Dat is dus een arische broederstaat met wie wij de ‘prachtigste cultuur, geschiedenis en de mooiste architectuur onder de sterrenhemel delen’.

Aan de kant

Dit soort waanzin inspireert kennelijk een deel van het electoraat en het afwijzen ervan kan je op een klacht bij dat meldpunt komen te staan.

Voorlopig blijft Baudet nog wel even aan de kant staan. Partijen hebben immers al eerder de grootste onder hen van regeringsdeelname uitgesloten. Het gevaar is eerder dat de gevestigde politiek uit angst voor Baudet en de kiezer meegaat in anti-Europese gevoelens. Daarmee wordt pseudo-intellectuele kletspraat gerechtvaardigd en kan het land in dezelfde chaos worden gestort als het Verenigd Koninkrijk. Die chaos reduceert ons beroepsverbod tot minder dan een voetnoot.

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw.

Nederland en Duitsland zouden nauwer moeten samenwerken op het gebied van energieonderzoek. Dat zegt onderzoeker Jan Frederik Braun van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS). Hierdoor kan de energietransitie mogelijk sneller en goedkoper worden uitgevoerd.

Lees het stuk over het rapport van HCSS energie expert Jan Braun in Energeia, hier.

Kernenergie biedt een relatief schoon en veilig alternatief voor fossiele brandstof, maar is onderdeel van geopolitiek stelt Rob de Wijk. Volgens hem mist het politieke debat deze inzichten en is het zaak goed te kijken naar feiten en de zorgen van burgers.

De discussie over de energietransitie krijgt interessante wendingen. Volgens Bas Eickhout, fractievoorzitter van GroenLinks in het Europese Parlement, probeert Rusland met goedkope leningen EU-landen te verleiden tot de bouw van nieuwe kerncentrales van Russische makelij. "Op die manier worden met name Oost-Europese landen opnieuw slaaf van Moskou", zegt hij. Rusland brengt volgens Eickhout: “die landen via slimme leningen en kennis opnieuw binnen zijn invloedssfeer. Ze worden opnieuw geketend."

Dit past in het beeld dat ik op deze plek al eerder heb beschreven. Voor Rusland is de levering van gas een geopolitiek project, waarbij de nieuwe pijpleiding Nordstream een sleutelrol speelt. Het past ook in het beeld van de geopolitieke strijd die om Europa is losgebarsten. China doet feitelijk hetzelfde als Rusland met zijn nieuwe zijderoutes. Door enorme investeringen in de infrastructuur van landen worden politieke afhankelijkheden gecreëerd waardoor de Europese Unie wordt ondermijnd. Nu al is het voor de Europese Unie vrijwel onmogelijk om China te veroordelen voor de mensenrechtensituatie of illegale activiteiten in de Zuid-Chinese Zee. Ontvangers van investeringen uit China blokkeren die.

Terug naar de Russische kerncentrales. De belangstelling voor kernenergie in Oost-Europa komt vooral door de klimaatafspraken van Parijs. Kerncentrales stellen die landen in staat de CO2-uitstoot te kunnen reduceren. Maar tegelijkertijd wordt elders in Europa hard actiegevoerd tegen die kernenergie. Duitsland ging daarbij voorop door na het ongeluk van 2011 in het Japanse Fukushima halsoverkop te besluiten om kernenergie in de ban te doen. Ik vond dat een overhaaste beslissing. Kernenergie is relatief schoon en veilig zodat overhaaste besluiten niet nodig zijn. Fukushima onderstreepte dat: de veiligheidssystemen werkten.

Het probleem is dat de klimaatdiscussie ideologische en feitenvrije trekken heeft gekregen waardoor het debat over beelden gaat en alternatieven op voorhand als ongewenst worden afgeschreven. Echt, klimaatdrammen werkt averechts.

Voor die klimaatdrammers zijn fossiele brandstoffen slecht, is duurzaamheid goed en zijn de kosten voor de burger die van het gas af moet en elektrisch moet gaan rijden niet van belang. Dat geldt ook voor de gevolgen voor de werkgelegenheid die een CO2-taks gaat hebben. Vergeten wordt dat Nederland een lange traditie heeft van het kwijtraken van industrie aan landen waar de kosten lager zijn. De textielindustrie en de scheepsbouw zijn daarvan mooie voorbeelden.

Door die monomane fixatie kan de groep klimaatsceptici groeien en worden burgers onzekerder. Mensen worden daardoor ontvankelijk voor onbewezen claims over de kosten en de effecten: 1000 miljard euro om de temperatuur met 0,00007% te laten dalen.

Voor mij is het zeker dat de duurzaamheidsdiscussie het uiteindelijk wint en dat we naar een wereld moeten gaan waarin fossiele brandstoffen alleen nog voor specifieke doeleinden wordt gebruikt. Maar de polarisatie die de klimaatdiscussie nu in zijn greep heeft, vertraagt die energietransitie. Verschillen van inzicht worden uitvergroot, feiten doen er niet meer toe en compromissen zijn dan moeilijker te sluiten.

Dit bleek overduidelijk tijdens de laatste verkiezingen voor de provinciale staten.

Het politieke midden heeft tegenwoordig de mond vol van samenwerken. Het verketteren van politieke tegenstanders en de fossiele industrie past daar wat mij betreft niet bij. Wel een op basis van feiten gevoerde discussie waarin rekening wordt gehouden met de terechte zorgen van veel burgers.

En ja, we moeten ook aanvaarden dat energietransitie inmiddels geopolitiek is geworden en dat kernenergie een rol in die transitie kan gaan spelen.

Lees de column van Rob de Wijk op energiepodium.nl

Netherlands Air Force Lieutenant Colonel and HCSS Strategic Analyst Patrick Bolder received the US Joint Service Achievement Medal at the US Embassy in The Hague. Lieutenant Colonel Patrick Bolder was cited for his “leadership, professionalism, exemplary conduct and expert guidance.”

Vandaag worden er 221.659 mensen geboren. Er verdwijnt 36 hectare bos, we eten 11 miljoen ton chocolade en we gebruiken 1,4 terajoules energie. Morgen doen we weer hetzelfde.
 
In de afgelopen 50 jaar heeft onze soort zich meer dan verdubbeld. In dezelfde 50 jaar zijn de wereldwijde populaties van wilde gewervelde dieren - zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen - meer dan gehalveerd.
 
Wetenschappers waarschuwen dat de explosieve groei van de wereldbevolking een drijvende kracht is achter de grote problemen van deze tijd. Inmiddels staat het klimaat hoog op de agenda: 16 februari werd er wederom een warmterecord genoteerd, op 10 maart liepen er 40.000 mensen mee in de klimaatmars en bij de verkiezingen van afgelopen 20 maart was het klimaat een veelbesproken onderwerp. Maar over onze grote aantallen hebben we het nauwelijks.
 
De Grote Krimp wil het taboe op bevolkingsbeperking doorbreken. Een gevoelig onderwerp, want wie ben ik om jou te vertellen dat je geen kind mag? We bespreken dit onderwerp in een drieluik op verschillende plekken in Amsterdam met elk een eigen perspectief: het maatschappelijk debat (Rode Hoed), de persoonlijke/bezinnende benadering (De Nieuwe Liefde), en tenslotte de artistieke blik (Het Compagnietheater).

Met o.a. de volgende sprekers:

Ecofeministe en wetenschapsfilosoof Donna Haraway, kunstenaar en schrijver Tinkebell, schrijver en journalist Frank Westerman, kunstenaar Arne Hendriks, schrijver en journalist Lynn Berger, wetenschapsjournalist Hidde Boersma, filosoof Tim Meijers en directeur onderzoek The Hague Centre for Strategic Studies Tim Sweijs en filosoof Naomi van Steenbergen.
 

Koop uw tickets hier.

The report “A New World” by the Global Commission on the Geopolitics of Energy Transformation has kick-started the debate on how the accelerating deployment of renewables will affect and alter the global distribution of political and economic power. In an article for Energy Post, HCSS Strategic Energy Analyst Jan Frederik Braun and Assistant Professor Daniel Scholten review the  findings of the report and build on the list of issues that must be faced.

Read the full article here.

Op het moment dat de publieke opinie het wil, gaat Nederland van het aardgas af concluderen Jilles van den Beukel en Lucia van Geuns. Een analyse van kosten en baten speelt volgens hen nauwelijks meer een rol met als gevolg dat gaswinning in Nederland onmogelijk wordt gemaakt.

Lees hier het volledige opiniestuk van geofysicus Jilles van den Beukel en adviseur energie bij HCSS Lucia van Geuns naar aanleiding van hun eerdere rapport.