Defensie moet dit jaar met een visie komen op de krijgsmacht van de toekomst. Strategisch Analist Patrick Bolder hoopt dat de defensietop inziet dat het oplappen van bestaande legeronderdelen uit de tijd is, schrijft hij in De Telegraaf. „Wordt er genoeg nagedacht over de veranderende aard van oorlogsvoering en strijd?”

„Binnen het ministerie van Defensie wordt stevig nagedacht over de toekomst van onze krijgsmacht. In de loop van dit jaar komt de langverwachte en broodnodige herziening van de Defensienota 2018: Investeren in onze mensen, slagkracht en zichtbaarheid. Dat is een belangrijk moment, want geopolitiek gezien zijn er grote spanningen. De Verenigde Staten en Rusland staan weer tegenover elkaar, terwijl ook China en kleinere landen hun plek op het wereldtoneel nadrukkelijk opeisen. Het aflopen van ontwapeningsverdragen, het ontstaan van handelsoorlogen en verspreiding van goedkope en effectieve militair bruikbare technologie zijn slechts enkele voorbeelden van wat ons te wachten staat.

Deze ontwikkelingen zijn ingrijpend genoeg om nu goed en ver vooruit te kijken. Zeker als we zien dat vervanging van grote wapensystemen vele jaren duurt. De aanschaf van de F-35 kostte ruim vijftien jaar aan politieke discussies. En een heldere visie is juist nu nodig, want het defensiebudget stijgt voorzichtig. De premier heeft in 2014 op de NAVO-top in Wales plechtig beloofd, en in 2019 nog eens bevestigd, om 2% van het Bruto Nationaal Product aan defensie uit te geven.

Dat de politiek bereid is meer aan de krijgsmacht uit te geven komt doordat de bedreigingen voor onze veiligheid toenemen en veranderen. Er rijzen vragen over de samenstelling en toerusting van de toekomstige krijgsmacht. De belangrijkste: wat moet onze defensie over pakweg 15 tot 25 jaar aankunnen? En wat voor soort eenheden en wapens zijn daarvoor nodig?

Sinds enkele jaren zien we op laag niveau zeer kleinschalige experimenten met nieuwe technologieën. Dat is geen gevolg van Haags beleid, maar gebeurt omdat de commandanten van marine, land- en luchtmacht en marechaussee dat belangrijk vinden.

Het meeste beschikbare extra geld wordt echter gestoken in de reparatie van de (oude) krijgsmacht. Zelf vergelijk ik onze defensietop graag met een trucker. Een vrachtwagenchauffeur die vooral in de achteruitkijkspiegel kijkt. Hij schrikt van wat er afgelopen jaren aan vracht van de oplegger is afgevallen en wil dat eerst weer terugstapelen. Terwijl hij juist door de voorruit moet kijken om te bepalen wat in de nabije toekomst nodig is om dan relevant te kunnen zijn.

Komt die reflex om eerst weer terug te stapelen door het ontbreken van een gedegen visie op de toekomst van en voor defensie? Wordt er genoeg nagedacht over de veranderende aard van oorlogsvoering en strijd? De nieuwe Defensievisie moet het antwoord op deze vragen gaan leveren.

Voor mij staat vast dat wanneer de defensietop vooruit kijkt, zal blijken dat die nu nog kleinschalige experimenten enorm waardevol zijn.

Door de voorruit kijken is niet eens zo heel moeilijk: op het slagveld van de toekomst zullen we onbemande wapens zien die dankzij kunstmatige intelligentie zelfstandig kunnen beslissen over leven en dood. Komen dreigingen vanuit de ruimte en zal je ze ook vanaf daar moeten bestrijden. Worden conflicten uitgevochten in cyberspace en op de bodem van oceanen. De vijand kan een land zijn, maar ook een groepering. En de tegenstander kan in legergroen komen, maar ook onherkenbaar als burger. Om het nog complexer te maken, kunnen we met meerdere dreigingen tegelijk worden geconfronteerd. Onze recente toekomststudies duiden daarop. De vraag is hoe en in welke mate de beleidsmakers van het ministerie van Defensie deze voor de hand liggende ontwikkelingen zien en weten mee te nemen in de visie voor de krijgsmacht.”

Foto credit: Jos Van Leeuwen, De Telegraaf, 11 maart 2020.

New paper out now! To read, click here.

The strengthening of strategic communication capabilities in the states of the Western Balkans is of crucial importance for the strengthening of regional and European security. The Western Balkans StratCom Game, executed by The Hague Centre for Strategic Studies, with the support of the Austrian Ministry of Defence, has sought to identify the course of action and provide recommendations for the further strengthening of capabilities in the states of the Western Balkans1, vis a vis regional and international stability and security.

This paper describes the results of the Western Balkans StratCom Game.
In this context, experts from the states of the Western Balkans, the European External Action Service and the Austrian Ministry of Defence convened in Skopje, the Republic of North Macedonia on the occasion of the expert workshop the Western Balkans StratCom Game, in October 2019.

The Western Balkans StratCom Game was utilized in the process of conducting an in- depth analysis of the political, economic, religious, vulnerabilities, cultural and security vulnerabilities that the states of the Western Balkans are facing, identified the types of action as well as the level on which the actions are to be taken.

This HCSS paper describes the how the Western Balkans StratCom Game was executed, and it elaborates on the processes of decision making and prioritization in the game. It shows that the states of the Western Balkans have the capacity to recognize the vulnerabilities they are facing, foster regional discussion and potentially cooperate with international and multinational actors in the processes of tailoring a course of action to prevent, counter or react to said vulnerabilities. It additionally provides a set of concrete conclusions and recommendations focussing on a concrete course for further action.

Download the paper here.

De prijs van olie heeft een historische val gemaakt. Een vat olie is 30 procent goedkoper geworden nadat Saoedi-Arabië de prijs verlaagde. Het oliekartel OPEC en Rusland konden het niet eens worden over het beperken van de olieproductie, waarop Saoedi-Arabië besloot flink meer te gaan produceren en de prijzen te verlagen. Bij BNR Nieuwsradio geeft Lucia van Geuns uitleg over de situatie.

'Rusland heeft ook een eigen agenda: de Amerikaanse schalie-olie-industrie raken', zegt Van Geuns, energiedeskundige van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. De Russen zijn erg geïrriteerd over de Amerikaanse boycot van Russische energie. Een vat Amerikaanse olie kostte ruim 30 procent minder op 28,85 dollar en Brent werd 27,5 procent goedkoper op 32,86 dollar. Het aandeel Shell levert 20,2 procent in.

Voor Amerikaans president Donald Trump en vooral zijn aanhangers lijken de lagere olieprijzen misschien positief omdat het lagere prijzen kan betekenen aan de pomp. Toch staat de Amerikaans president in een spagaat bij de olieprijzenoorlog, legt Van Geuns uit. 'De producenten van schalieolie in de VS zullen dit op korte- en middellange termijn echt gaan voelen.' Die producenten hebben het al moeilijk volgens Van Geuns omdat ze 'eigenlijk olie oppompen met geleend geld.'

Luister het gesprek hier terug bij BNR.

Ook bij RTL Z was Van Geuns te horen in de uitzending van 11 maart. 

Ook de NOS vroeg Lucia van Geuns om commentaar over de situatie. Rusland en de OPEC (de Olieproducerende en Exporterende Landen) onder aanvoering van Saudi-Arabië werden het dit weekend niet eens over een strategie om de olieprijs te stutten. "Die verdeeldheid heeft geleid tot een enorme daling van de olieprijs, waar de beurzen op hun beurt weer op reageerden", zegt Lucia van Geuns, energie-adviseur bij HCSS.

Daarbij ging de hele beurs bewegen. "Olie-aandelen zijn zwaargewichten", legt beleggingsstrateeg Lukas Daalder van vermogensbeheerder BlackRock uit. "De markten waren al wat langer ongerust, vanwege de onzekere toekomst door het coronavirus. Het was al een smeulend vuurtje."

Van Geuns: "Bij elkaar was het een perfect storm."

Dat ging zo, aldus Van Geuns. De Saudiërs, het tweede olieproducerende land ter wereld, vroegen de Russen, de nummer drie, om de productie terug te schroeven om zo de prijs overeind te houden bij een afnemende vraag naar olie door de coronacrisis.

Maar de Russen wilden de situatie rond het coronavirus eerst nog even aanzien. En ze vreesden dat Amerikaanse schalieoliebedrijven zouden profiteren van een stabiele olieprijs. De VS is, mede dankzij die schalieoliebedrijven, de grootste olieproducent ter wereld.

Omdat de Russen weigerden, besloten de Saudiërs een andere tactiek te proberen door per 1 april de olieproductie binnen OPEC vrij te geven. Een signaal dat de productie juist flink kan stijgen.

Daardoor daalde de prijs enorm, op het dieptepunt zelfs tot 31 dollar per vat olie. "Rusland zei: laat de prijs maar dalen, dan voelen de Amerikanen ook de pijn", aldus Van Geuns. Voor de schalieoliebedrijven is een prijs van dertig dollar per vat te laag om uit de kosten te komen. "Veel Amerikaanse schalieoliebedrijven hebben torenhoge leningen die ze moeten aflossen en maken nu weinig winst."

"Uiteindelijk hoop je dat Rusland en Saudi-Arabië weer met elkaar om de tafel gaan", zegt energie-adviseur Van Geuns. Heel lang zijn lage prijzen volgens haar niet vol te houden. "Het Amerikaanse schalieolie wordt met deze olieprijs onrendabel. Voor Rusland doet een prijs onder de veertig dollar pijn. De Saudiërs hebben nog de meeste olie en kunnen dat goedkoop uit de grond halen. Maar ook zij hebben een hogere prijs nodig om hun begroting sluitend te krijgen."

Lees het hele artikel hier terug bij de NOS.

New report out now! To read, click here.

Given the increasingly tense posturing of world powers like the U.S., Russia, and China, as well as political volatility across the globe, deterrence has once again become a popular feature of many governments’ strategies. However, the old framework of deterrence that was developed during the Cold War has become outdated in an age of more and more complex international relations. Therefore, new approaches are needed for effective security policies.

To that end, this report argues that rather than framing the strategy of negative influence as deterrence, it is more useful to reconceptualize it as dissuasion, which offers a much more sophisticated perspective from which to consider new tactics. Thus, after surveying historical and current understandings of deterrence, this report offers a new framework of deterrence strategies, better described as compliance-seeking efforts, that includes both dissuasive and persuasive methods.

The report’s main finding is that while deterrence is a popular topic among security experts, their approach to it is growing increasingly obsolete. The traditional deterrent of the nuclear age, fear, is no longer the most effective way to influence behavior. The use of fear and punishment or even just discouragement is not the only way. Thinking through what can be done to dissuade other actors from pursuing undesired courses of action through positive incentives may deserve more attention that it currently receives.

Above all, what is needed is a new dialogue among the security community that focuses on reconceptualizing deterrence for the current global situation, a dialogue that must include input from many avenues such as psychologists, educators, and criminologists to offer varied insights for a more creative, flexible, and better designed approach that produces optimal strategic results in today’s fraught geopolitical climate.

Download the report here.

The research for and production of this report has been conducted within the PROGRESS research framework agreement. Responsibility for the contents and for the opinions expressed, rests solely with the authors and does not constitute, nor should it be construed as, an endorsement by the Netherlands Ministries of Foreign Affairs and Defense.

The authors gratefully acknowledge the feedback and inputs from Dr. Paul Davis from the RAND Corporation and from Dr. Ben Taylor from Defence Research and Development Canada. They also thank Frank Bekkers from HCSS for his final editing touches.

Vlak na het verdrijven van de Taliban uit Kaboel door de Noordelijke Alliantie in november 2001, bezocht ik het Ghazi-stadion. De geest van dood en verderf was nog duidelijk voelbaar. Hier voerden de Taliban hun executies uit. Mensen werden opgeroepen om in groten getale naar het amputeren van handen en voeten en het doodschieten van mannen of het stenigen van vrouwen te komen kijken. Als er iets verbeterd is gedurende de afgelopen bijna twintig jaar, dan is het wel dat dit soort gruweldaden, althans op grote schaal, tot het verleden behoren.

Door deze barbarij werd het regime door vrijwel geen enkel ander land erkend. Daarnaast boden de Taliban onderdak aan Al-Qaida, dat achter de aanslagen van 11 september 2001 zat. Toen Amerika dit regime wilde verdrijven, klonk er instemming vanuit de hele wereld.

Hoe vervolgens Amerikaanse speciale eenheden de Noordelijke Alliantie hielpen om het gehate regime binnen enkele weken te verdrijven gaat de geschiedenisboeken in als een voorbeeld van militaire genialiteit.

Een gemiste kans

De maanden daarna was er een mogelijkheid om het land te stabiliseren met de terugkeer van koning Zahir Shah en de start van een politiek proces waarbij ook de Taliban betrokken zouden moeten worden. Maar president George W. Bush blokkeerde dit. Daarom pakten de Taliban de wapens weer op en vochten gewoon door. Het was een gemiste kans.

Ethisch gezien was het buitenspel zetten van de Taliban juist, maar hierdoor kon het politieke proces nooit op de rails komen. Natuurlijk investeerden de Amerikanen en de Navo-bondgenoten, waaronder Nederland, in de opbouw van veiligheidstroepen. Maar de kwaliteit was zo erbarmelijk dat zij het land niet hebben kunnen stabiliseren. Bovendien was de corruptie endemisch en verdwenen wederopbouwgelden in de verkeerde zakken.

President Trump gaat nu zijn troepen terugtrekken en sloot daarvoor in Qatar een deal met de Taliban. Probleempje: hij sloot geen deal met andere strijdgroepen zoals IS, Al-Qaida en krijgsheren die het land onveilig maken. Er moet een politiek proces op gang komen waarbij de Taliban een erkende politieke macht worden. Dat had dus al in 2002 kunnen gebeuren.

Voor niets gesneuveld

Trump riep dat als de Taliban zich weer gaan misdragen, hij terug zal keren. Maar na twintig jaar wachten zullen zij zich willen gedragen om de macht terug te pakken, als over veertien maanden de laatste vreemde militair verdwenen is. Wel kunnen tegenstanders van de Taliban een nieuwe burgeroorlog ontketenen. Of ‘Talibanaanslagen’ in scène zetten om te verhinderen dat de Amerikanen daadwerkelijk verdwijnen.

Talibanleider Mullah Baradar riep de partijen op een islamitisch systeem voor het bestuur van Afghanistan te ontwerpen. Als dat betekent dat we een terugkeer krijgen naar de shariawetgeving en de barbarij van voor 2002, dan zijn 2,5 biljoen dollar voor niets uitgegeven en zijn 70.000 militairen, inclusief ruim 5000 uit het buitenland, voor niets gesneuveld.

De winst van de afgelopen decennia zit niet in de wederopbouw van het land, maar in het verdrijven van een extremistisch regime dat de bevolking op barbaarse wijze onderdrukte. Als Trump de terugkeer naar die barbarij weet te voorkomen, heeft hij wat bereikt.

Trouw, 6 maart 2020. 

Rob de Wijk  is  hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

Strategic analyst Patrick Bolder was invited to present his briefing on “The Changing Character of Conflict and the Importance of Military Space” at Sociëteit de Witte (The Hague), on March 6.

HCSS is very proud to have Jack Thompson join our team as a Senior Strategic Analyst. Before joining HCSS, he was Head of the Global Security Team at the Center for Security Studies, ETH Zurich and Lecturer at the Clinton Institute, University College Dublin. He holds a PhD from the University of Cambridge, an MA from the Johns Hopkins University School of Advanced International Studies (SAIS), and a BA from the University of St. Thomas. He is author of Great Power Rising: Theodore Roosevelt and the Politics of US Foreign Policy (Oxford University Press, 2019).

I am thrilled to begin working at The Hague Centre for Strategic Studies. From a personal perspective, it is a pleasure to be living in a pleasant, vibrant city and a fascinating country. I am already beginning to feel at home here. However, on a professional level, I feel a real sense of urgency about the state of the international order – especially when it comes to the transatlantic relationship.

Much of my concern is about the United States. In most respects, Donald Trump’s foreign policy has been terrible for US-European ties. Yet there are also more fundamental problems with which both sides have barely begun to grapple. The United States needs to begin thinking about how it can develop an effective grand strategy in an era of gradual decline and growing competition with illiberal competitors. Meanwhile, Europe must begin developing a version of strategic autonomy that will balance its need for a more robust and independent role in world affairs with a continued need for a close and constructive relationship with its American partners.

At the end of the day, I am an optimist – there is far more that binds Europeans and American than divides them, both in terms of interests and values. Highlighting these commonalities, and proposing concrete policies to bolster them, will be the focus of much of my work at the HCSS. I can’t wait to get started.

Het is Super Tuesday: een van de belangrijkste dagen voor de Amerikaanse voorverkiezingen. Op deze dag wordt voor een groot deel uitgevochten wie de presidentskandidaat wordt. Met name bij de Democraten een belangrijke strijd, want wie gaat het opnemen tegen president Trump? HCSS Data Scientist – en Amerika-expert – Paul Verhagen bespreekt de belangrijkste spelers bij Spraakmakers op 1.

Bij de Democraten zijn de progressieve Bernie Sanders en centralisten Joe Biden en Mike Bloomberg nog in de race. Elizabeth Warren doet officieel ook nog mee, maar maakt volgens Amerika-kenner Paul Verhagen geen kans meer op de nominatie voor het presidentschap.

Een kandidaat heeft minstens 1991 gedelegeerden nodig – de partijleden die uiteindelijk de presidentskandidaat nomineren. Vandaag wordt in veertien staten gestemd en worden er 1357 verdeeld en kunnen de kandidaten grote stappen zetten.

In de staten waar tot nu toe is gestemd, is Sanders als winnaar uit de bus gekomen. Maar dat komt niet doordat Sanders daadwerkelijk de meeste stemmen heeft gekregen, legt Verhagen uit. Biden, een 'centrist', moest het tot nu toe nog opnemen tegen Pete Buttigieg en Amy Klobuchar, maar die stapten uit de race om de positie van Biden in het midden te verstevigen.

"Het is eigenlijke een two-man-race: Biden tegen Sanders." De vraag is wat Bloomberg nog gaat doen, die zichzelf presenteert als alternatief voor Biden op het midden. Tot nu toe kwam hij in debatten nog niet goed uit de verf.

Oud-wethouder Frits Huffnagel komt terug op het debat waarin Sanders de aanval opende op Bloomberg, door te stellen dat ze geen andere miljardair nodig hadden om de huidige uit het witte huis te krijgen. Sanders profileert zich door zich niet te laten sponsoren door het bedrijfsleven. Maar volgens Huffnagel kan Bloomberg hetzelfde zeggen omdat hij 'niet te koop is, maar zijn eigen geld heeft verdiend'.

Daarin versprak Bloomberg zich ook, vult Verhagen aan. "Hij zei ik heb veel politici gekocht, uh, gesteund." Hij vraagt zich af of deze show rondom de verkiezingen wel test wie een goede president is. Huffnagel: "Is hij niet de enige die Trump uit het Witte Huis kan krijgen? Ze hebben er een zooitje van gemaakt, ze hebben vier jaar gehad om met een goede kandidaat te komen."

Verhagen: "Politieke wetenschappers zeggen, de voorverkiezingen zijn een slecht idee." Zowel op links als op rechts wordt een verkiezing gehouden waardoor een linke en rechtse figuur worden gekozen. De mensen in het midden blijven over, die allebei niet willen. "Je krijgt een onstabiele situatie in het midden."

Een belangrijk onderdeel van de verkiezingen kunnen wedge issues zijn. Onderwerpen waar je duidelijk voor of tegen bent, zoals abortus, en waarop een aantal stemmers hun stem volledig op baseren.

In 2016 stemden Sanders-stemmers uit principe niet op Hillary Clinton. Nu zal dat mogelijk anders liggen, denkt Verhagen. "Progressieve mensen zullen nog wel op Biden stemmen omdat ze zo'n hekel aan Trump hebben." Andersom ligt dat lastiger vanwege zo'n wedge issue, het schaliegas. Sanders spreekt zich daar tegen uit, maar mensen die dankzij die sector nu werk hebben, zullen niet terug willen naar werkloosheid en mogelijk toch Trump stemmen.

Want dat Trump bij de Republikeinen de voorverkiezingen wint lijkt een gelopen race. En bij de Democraten? Verhagen: "Er lijkt een search te zijn voor Biden, maar dat zie je nog niet terug in de peilingen."

De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis heeft gisterenavond de noodtoestand uitgeroepen bij de grenzen met Turkije. Duizenden mensen verzamelen zich om daar over te steken, na de berichten dat Turkije migranten zal doorlaten naar de EU. Een nieuwe vluchtelingencrisis staat voor de deur, waarschuwt Peter Wijninga, defensiespecialist verbonden aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, bij BNR Nieuwsradio.

Volgens Wijninga zenden de Grieken een duidelijke boodschap naar de EU. 'Dat is ook wel terecht: Griekenland heeft grote problemen en er was bijna een opstand op het eiland Lesbos, waar heel veel vluchtelingen worden opgevangen. Nu staan er duizenden voor de grens, Europa móet iets gaan doen. Het moet gaan praten over het opnemen van een aantal vluchtelingen die op dit moment al veel te lang op die Griekse eilanden verblijven en de druk wat van de ketel te halen.'

De Turkse president Recep Erdogan wil van de Syrische vluchtelingen af, zegt Wijninga. Het zijn er al 4 miljoen en door de gevechten rond Idlib dreigen er nog eens 1 miljoen bij te komen. Dat is een enorm probleem voor Turkije, daar moet zeker iets aan worden gedaan. Het is deels aan Turkije te wijten, maar los daarvan heeft Europa de afgelopen jaren veel profijt gehad van de deal met Turkije en er ondertussen weinig aan gedaan om de problematiek voor Griekenland op te lossen.'

Luister hier terug bij BNR.

Een nieuwe migratiecrisis lijkt in aantocht nu de Turkse president Erdogan de grens naar Europa heeft opengegooid. Daarmee torpedeert hij de migratie-deal die hij eerder met de Europese Unie heeft gesloten. Han ten Broeke, directeur politieke zaken HCSS, denkt dat de EU opnieuw een duit in het zakje moet doen, zei hij bij Goedemorgen Nederland op WNL. “Het komt in essentie altijd op hetzelfde neer: als wij willen dat Turkije vluchtelingen blijft opvangen, zullen we in essentie meer moeten betalen. Of dat zal gebeuren is afhankelijk van of we de situatie zoals ‘ie nu is kunnen handhaven en of bij een grotere vluchtelingenstromen de EU een handje wil helpen.”

Bekijk hier terug (vanaf 5 min. 50) 

Er is een goede kans dat Defensie vanaf volgend jaar automatische, of zelfs autonome, systemen in kan zetten bij missies in het buitenland. Dat zegt Martijn Hädicke, projectleider robotica en autonome systemen bij de Landmacht, in de nieuwe podcast De Strateeg bij BNR.

In november wordt de technologie getest bij een grote militaire oefening in Duitsland. Dan gaat het leger ook bekijken hoe goed de systemen functioneren en of ze kunnen worden ingezet. Bij de oefening in Duitsland worden automatische en autonome systemen getest die kunnen helpen bij de logistieke ondersteuning van een missie, maar ook wapensystemen die automatisch of autonoom kunnen functioneren.

Nieuwe systemen

VVD-Kamerlid Sven Koopmans, te gast in de eerste aflevering van De Strateeg, wil eerst de adviezen zien voordat hij ze volledig overneemt, maar dat het leger nieuwe technologieën kan gebruiken om voorop te blijven lopen staat voor hem buiten kijf. 'Zeker als we weten dat het leven van onze militairen daardoor makkelijker wordt en ze daardoor meer inzetbaar zijn. En als onze vijanden dit ook doen en wij komen nog met paard en wagen aanlopen, dan kunnen we beter thuisblijven.'

Veiligheid

Ook Isabelle Diks, defensiewoordvoerder van GroenLinks, maakt nadrukkelijk onderscheid tussen autonome systemen en autonome wápensystemen. 'Een voertuig dat op afstand bediend kan worden vergroot de veiligheid van de militair. Dat lijkt me niet bezwaarlijk en zelfs verstandig. Maar het idee dat er autonome wapensystemen zouden zijn die zélf besluiten kunnen nemen op basis van algoritmes, ligt ook internationaal heel erg ingewikkeld.'

De komst van autonome wapensystemen is voorlopig dan ook nog niet aan de orde, benadrukt Diks. 'Het kan misschien ondersteunend enige rol spelen, maar het gaat altijd om de ethiek. Ik vind het zelf ingewikkeld dat je algoritme op algoritme stapelt. Dat we veel met algoritmes werken is logisch, maar de basis van zo'n algoritme is ook weer een mens, en daar zitten allerlei vooroordelen in verwerkt.'

Bron: BNR Nieuwsradio, maandag 3 maart 2020.

De eerste aflevering van De Strateeg staat online!

Robotica en autonome systemen, die zonder menselijk handelen beslissingen kunnen nemen. Het is een technologische ontwikkeling die gepaard gaat met zeer heftige discussies. Tegenstanders zijn bang dat ze uitgroeien tot ‘killer robots’, voorstanders vinden het een belangrijke innovatieve vooruitgang. In de eerste aflevering van De Strateeg duikt Paul van Liempt in dit beladen onderwerp. Te gast is VVD-Kamerlid Sven Koopmans.

Vinden we het acceptabel dat autonome systemen de rol van mensen overnemen in een oorlog? En als we dat nou onacceptabel zouden vinden in Nederland, hebben ze daar dan misschien ergens anders op de wereld wél compleet lak aan? Laten we ons dan maar door ze verslaan, omdat we zelf zo’n hoge morele standaard hebben? Dat zijn allemaal zaken waar de politiek over moet gaan nadenken en beslissen.

VVD-Kamerlid Sven Koopmans heeft op dit gebied al heel wat van dat denkwerk gedaan. Hij diende een ruim aangenomen motie in, waarin het kabinet wordt opgeroepen het voortouw te nemen bij het wereldwijd beteugelen van die zogenoemde killer robots.

Paul van Liempt bespreekt in deze aflevering van De Strateeg met Koopmans welke kant wij in Nederland op moeten met deze controversiële technologie. 

Over deze podcast:

De Strateeg, een samenwerking tussen BNR en HCSS, verschijnt eens in de twee weken, abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen, en luister via de BNR App, Spotify, Apple Podcasts of je eigen podcastapp.

Dinsdag is een beslissende dag in de Amerikaanse voorverkiezingen: welke Democraat neemt het straks op tegen president Trump? En kan die hem vervolgens wel verslaan? Boekestijn en De Wijk bespreken op BNR Nieuwsradio de kandidaten met HCSS Data Scientist Paul Verhagen.

Luister hier de uitzending terug.

Tot zaterdag was Bernie Sanders de onbetwiste front runner, maar Joe Biden lijkt inmiddels back on track. Voor het presidentschap zelf is Sanders nog wel een kansrijke kandidaat, meer zorgen maken met name de centrist Democrats zich over het behoud van de Democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden, zegt HCSS analist Paul Verhagen in Boekestijn en De Wijk. 'Het is niet alleen de presidential election in november, het gaat ook om het hele Huis, een derde van de Senaat én een aantal gouverneurs.'

Inmiddels hebben Pete Buttigieg en Amy Klobuchar het strijdperk verlaten. Blijven over de veteranen Elizabeth Warren, Bernie Sanders, Joe Biden en Michael Bloomberg. Het gebrek aan steun van met name zwarte stemmers lijkt de op zich competente Buttigieg en Klobuchar de das om te hebben gedaan. Dat zal ook voor het vervolg nog een niet te onderschatten rol spelen,zegt Verhagen. 'Als je als Democraat geen zwarte steun hebt, dan win je gewoon niet.'

Voorlopig zit Sanders op rozen. In de meest recente polls is zijn voorsprong op de concurrentie nog altijd florissant. Bloomberg en Biden blijken communicerende vaten, zegt Verhagen. 'Als de één het goed doet, doet de ander het slecht. Dat was ook de hele primacy van de Bloomberg-campagne: als Biden compleet in elkaar stort, is Bloomberg daar op Super Tuesday om die stemmers op te vangen en dan hebben we in ieder geval geen Trump.'

Veel politieke wetenschappers menen dat het systeem van voorverkiezingen heel beschadigend kan zijn voor het politieke systeem, zegt Verhagen: je krijgt eigenlijk altijd twee gepolariseerde kandidaten, waar niemand in het midden gelukkig van wordt. 'Dan krijg je een systeem dat uit balans raakt, omdat je heel erg links óf heel erg rechts uitkomt. Als dat Sanders versus Trump wordt, is dat dé manifestatie van dat probleem.'

De huidige situatie doet enigszins denken aan 1972, toen de progressieve kandidaat George McGovern, met een zeer links profiel, uiteindelijk werd afgeslacht door de Republikein Richard Nixon. 'Hij verloor met een percentage van 23 procent, het grootste verlies ooit in de geschiedenis van de Amerikaanse verkiezingen. Sanders denkt te winnen door nieuwe stemmers. Maar de ervaring leert dat dat bijna nooit gebeurt: de stemmers in het midden moet je winnen en daar is Biden vrij sterk.'

Bron: website BNR Nieuwsradio

Dat Nederland in de Europese Unie een van de lastigste jongetjes van de klas aan het worden is, getuigt van angst voor de kiezer en gebrekkig strategisch denken, schrijft Rob de Wijk in zijn wekelijkse column voor Trouw. Vorig jaar blokkeerde Nederland, samen met Denemarken en Frankrijk, de start van de toetredingsonderhandelingen met Albanië en Noord-Macedonië, die aan alle pijnlijke voorwaarden voor aspirant-toetreders hadden voldaan. Afgezien van de schoffering van deze landen, faciliteert Nederland daarmee het streven van China, Rusland, Iran, Turkije en een aantal Golfstaten om meer invloed in die regio te krijgen. Daardoor raakt de Unie grip op dit deel van Europa kwijt en neemt de instabiliteit toe. Uiteindelijk schieten dwarsliggers als Nederland zichzelf hiermee in de voet.

Dat is ook het geval, als het Ceta-verdrag tussen de Unie en Canada alsnog in de Eerste Kamer sneuvelt. En als de onderhandelingen over de EU-meerjarenbegroting, mede door toedoen van Nederland, in een impasse blijven. Onderhandelingen zijn inderdaad complex en tijdrovend. Maar ik word niet blij, als Nederland zich met Denemarken, Zweden en Oostenrijk in de ‘vrekkige vier’ verenigt. Dat maakt het voor ons land lastig om in het gat te springen dat door de brexit is ontstaan. En dat wordt helemaal lastig, als Ruttes gedrag als ‘kinderlijk’ (Merkel) en ‘stuitend’ (Macron) wordt gezien.

Dat komt ook omdat ik geen inhoudelijke redenen voor deze blokkade hoorde, maar via de media alleen financiële. Daar is de Kamer overigens debet aan. Alle partijen minus de PvdA en GroenLinks steunden in februari 2018 een motie waarin het kabinet werd opgeroepen naar een EU-begroting te streven die gelijk blijft en bij voorkeur krimpt.

 Een hogere begroting is ook in het voordeel van Nederland

Net als destijds met het verloren Oekraïne-referendum zal Rutte uiteindelijk wel overstag gaan, maar dat zal politiek als de zoveelste knieval voor Brussel worden uitgelegd en de Euroscepsis verder versterken. En dat terwijl Nederland fors aan de interne markt verdient. “Voor elke 100 euro die we verdienen, komen er 9 euro uit de interne markt, terwijl we van die 100 euro 65 cent aan contributie betalen”, stelde Gert Jan Koopman, de hoogste begrotingsambtenaar van de Unie, in Trouw.

Er zijn dus waarachtig wel andere zaken om je druk over te maken. Nederland is bijvoorbeeld een achterblijver op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). Daardoor verliezen we talent, terwijl we het hier wel over de kern van ons toekomstige verdienvermogen hebben. Afgezien van Frankrijk en Duitsland doen Ierland, Finland, Denemarken en Zwitserland het beter. De Britten scoren zo goed dat ze beginnen in te zien dat forse investeringen in AI en het nieuwe mobiele 5G-netwerk de klap van de brexit kan compenseren. Sterker, als de Britten leidend worden, dan kunnen ze sterker uit de strijd komen. Daar was echter geen brexit voor nodig, omdat AI en 5G nationale verantwoordelijkheden zijn.

De grote ontwikkelingen op dit gebied vinden in China en Amerika plaats. Daarom schreef de Europese Commissie in haar recente Witboek terecht dat samenwerking op Europese schaal nodig is om van Europa echt een mondiale AI-speler te maken.

Als Rutte die ambitie had gekoppeld aan de begrotingsonderhandelingen, dan had hij gemakkelijk kunnen uitleggen waarom een hogere begroting ook in het voordeel van Nederland is.

Rob de Wijk  is  hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

New paper out now! To read, click here.

This paper looks into the state of robotic and autonomous systems (RAS) and their current implementation in the military context, as well as their potential applications.

RAS presents numerous, significant and far-reaching opportunities for the RNLA. This includes creating better and faster situational awareness and understanding, reducing the physical and cognitive loads of soldiers, sustaining and protecting the force, extending the reach and persistence of operations, increasing the pace of the OODA loop, and allowing the simultaneous execution of tasks for efficient action.

In addition to examining the state of RAS today, this paper considers what new RAS will be created and how they can be incorporated into military operations. Practical as well as ethical challenges are examined, such as RAS’ vulnerability to cyberattacks as well as negative public perceptions of RAS. It puts forth suggestions for the future of RAS that range from technical advice about developing them, to guidance about managing the image of RAS.

Across all domains, the current human-centric boundaries to speed, knowledge, endurance, scale, accuracy and flexibility will be pushed forward to new, ever-expanding limits. However, with these opportunities come significant challenges, both in terms of practical issues within the military and also in terms of conditional, external issues.

Download the paper here.