On 10 October 2018, the Committee on Foreign Affairs and the subcommittee on Security and Defence of the European Parliament held a SEDE Public Hearing on “Artificial Intelligence and Its Future Impact on Security”. Tim Sweijs was one of the speakers. 

"The security impact of Artificial Intelligence (AI) is an issue of great concern that is fundamental to the future of international peace and security," said Sweijs. 

Read more in the Parliament Magazine.

The full testimony by Tim Sweijs is available here.

Photo by TPCOM on Foter.com / CC BY-NC-ND

Op steeds hoger wordende toon en met toenemende geestdrift betoogde de directeur-generaal van een Chinees diplomatiek onderzoekscentrum afgelopen week in Abu Dhabi dat haar land een ‘win-winsituatie’ voor de mensheid wil en dat de Chinese filosofie dat mogelijk gaat maken. 

Daar hoort zeker ook spionage bij, was mijn eerste gedachte. Inmiddels weet minister Wiebes daarop het antwoord. Want hij maakte vorige week bekend economische spionage en risicovolle bedrijfsovernames door China te willen aanpakken.

Het zal tijd worden. In 2011 was ik al eens betrokken bij de ontwikkeling van een toetsingskader voor Chinese investeringen. Ook toen al was bekend dat China grip op geavanceerde westerse technologie wilde krijgen. Daarin pasten opzienbarende bedrijfsovernames van autofabrikanten als Volvo.

Onderste la

Spionageactiviteiten waren ook toen al aan de orde van de dag. In 2012 stelde de AIVD dat het bewustzijn van de economische gevaren van spionage van ons land laag was. Precies daardoor verdween het voorstel om Chinese investeringen op hun gevolgen voor de economische veiligheid van ons land te kunnen toetsen in de onderste la. Het zou de handelsbetrekkingen maar schaden.

Deze houding gaf vrij baan aan bedrijven als Huawei. Deze wereldleider op het gebied van digitale infrastructuur komt vanwege verdenkingen van spionage niet meer bij de Amerikaanse overheid binnen. Inmiddels komt het bedrijf ook Australië niet meer in. Dit land zoekt nu alternatieven voor de bouw van het nieuwe G5-netwerk.

Ik zeg niet dat Huawei naar Nederland kwam om te spioneren, maar feit is dat Chinese bedrijven aan de leiband van hun overheid lopen en verplicht kunnen worden ‘informatie’ aan te leveren.

Daarnaast zijn er clubs zoals de illustere Eenheid 61486 van het Chinese Volksbevrijdingsleger die techbedrijven en andere gevoelige bedrijven hackt. De Nederlandse chipfabrikant ASML mag zich wat dat betreft ook op belangstelling verheugen, zoals onlangs bleek. Dat de hacks uit China komen, bleek bijvoorbeeld uit het feit dat ze op werkdagen tijdens Chinese kantooruren worden geplaatst.

Eindelijk wordt erkend dat er echt wat aan de hand is en dat handel met China niet kan worden los gezien van spionageactiviteiten en dubieuze investeringen. Eerder dit jaar kregen de deelnemers aan een handelsmissie naar China onder leiding van premier Rutte tips van het ministerie van buitenlandse zaken. Hou je telefoon en laptop maar thuis, was het devies. Dat geldt trouwens ook voor handelsmissies naar landen als Rusland, voeg ik daar aan toe.

Zou nu eindelijk de tijd rijp zijn voor een toetsingskader op basis waarvan kan worden beoordeeld of bijvoorbeeld een Chinese investering en bedrijfsvestigingen een bedreiging voor bijvoorbeeld onze economische veiligheid vormen? Dat toetsingskader moet inzicht verschaffen in de risico’s die al die Chinese activiteiten voor bijvoorbeeld onze vitale sectoren hebben. Denk daarbij aan de banken, de energie-, water- en elektriciteitsvoorziening en de digitale infrastructuur. Die zijn cruciaal voor het functioneren van Nederland.

Na afloop van de speech van de Chinese, fluisterde een Duitse China-expert in mijn oor dat haar geestdrift tegenwoordig van overheidswege wordt afgeremd. Waarom? Omdat Europese landen bezig zijn toetsingskaders te ontwikkelen. Daar schrikt de Chinese regering van.

Lees wekelijks de column van Rob de Wijk in Trouw!

Tim Sweijs presents today at the Athens 2018 Crisis Management and Security International Conference on the need to raise our crisis literacy: how can we relearn from the lessons from the Cold War, and adapt to current circumstances?

Tim will draw on the 2016 report Back to the Brink on the comeback of interstate crisis. Raising our crisis literacy requires greater investments in crisis informatics; a ‘hybrid’ ability to manage escalation through cross domain coordination; a solid grasp of one’s own vulnerabilities and of adversaries; a refined understanding of each other’s perceptions; the (re-)creation of a shared crisis grammar; a pro-active approach to address crisis instabilities; as well as the development of metrics of effectiveness for crisis intervention. For an introductory video of the Back to the Brink report, see below.

At the conference will also be speaking, amongst others: Prof. Jonathan Wilkenfeld, a founder of the International Crisis Behavior Project and Lt General Esa Pulkinen, Director General of the EU Military Staff. For more details see the conference website.

Photo on Foter.com

De midterm elections brachten een opmerkelijke paradox aan het licht. President Donald Trump trekt stemmen door in te spelen op angsten, maar verliest er nog meer door het bewust creëren van verdeeldheid en het zaaien van haat dat tot geweld leidt. 

Door de bombrieven die de afgelopen tijd bij vooraanstaande Democraten werden afgeleverd en de moordpartij in een synagoge in Pittsburgh zijn veel Amerikanen met de neus op de feiten gedrukt.

De gevolgen van het bewust scheppen van verdeeldheid is een les die Europese populisten uit deze verkiezingen zouden moeten trekken. Dat is dan ook meteen het meest positieve gevolg van deze verkiezingen voor Europa.

Kwesties als de muur op de grens met Mexico of de toekomst van Obamacare zijn typisch binnenlandse kwesties die ons niet raken. Het ligt echter voor de hand te veronderstellen dat een president die binnenlands politiek vleugellam is, zijn plaats in de geschiedenisboeken zal trachten te verzekeren door een assertiever buitenlandbeleid. Dat kan hij zonder het Congres.

Het buitenlandbeleid is immers het speeltje van de president. Om zijn beleid uit te voeren moet de Senaat bijvoorbeeld verdragen ratificeren. En juist in die Senaat hebben de Republikeinen hun positie verstevigd.

Pennestreek

Tegelijkertijd heeft de president die Senaat niet nodig als hij van zijn executive orders gebruikmaakt. De Irandeal gericht op het stoppen van het Iraanse atoomprogramma werd door zo’n executive order door Obama gesloten. Vervolgens komt Trump er met een pennestreek vanaf.

Maar de echte test is het INF-akkoord dat de plaatsing van middellangeafstandsraketten in Europa aan banden legt. Dat verdrag is door de Senaat geratificeerd. Toch ligt het niet voor de hand dat deze een rol in het afschaffen van het verdrag zal spelen. De Amerikaanse grondwet geeft aan hoe de ratificatieprocedure moet verlopen, maar heeft geen procedure voor de beëindiging van een verdrag. Bovendien speelt jurisprudentie Trump in de kaart.

Toen zijn voorganger George W. Bush in 2002 het Anti Ballistic Missile-verdrag dat het aantal antiraketraketten aan banden legde om zeep hielp, kon dat niet via de rechter ongedaan worden gemaakt. De dreiging van een nieuwe wapenwedloop met Rusland en China is door deze verkiezingen dus niet verdwenen.

Verbouwing wereldorde

Er is geen enkele reden te veronderstellen dat Trump niet doorgaat met zijn verbouwing van de wereldorde. Trump haat multilateralisme en verdragen. Het Trans Pacific Partnership (TPP) en het Noord-Amerikaans vrijhandelspact Nafta moesten er al aan geloven. Voor TPP kwam niets in de plaats; Nafta is vervangen door een verdrag dat in grote lijnen gelijk is gebleven. Dat laatste geeft hoop. Ook Trump begint te erkennen dat multilaterale handelsverdragen en internationale samenwerking nodig zijn en dat zijn macht beperkt is.

Dit verklaart de geruchten over een ophanden zijnde deal tussen Donald Trump en de Chinese president Xi tijdens de G20-top, eind november in Buenos Aires. Trump zal wel moeten. De Verenigde Staten zelf worden ook getroffen door zijn handelsoorlog. Zo stapelen de sojabonen zich op in North Dakota sinds China die niet meer wil kopen. Niet de gewijzigde politieke verhoudingen, maar de weerbarstigheid van de internationale betrekkingen dwingen Trump uiteindelijk tot een koerswijziging. 

De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw

Photo by Free Grunge Textures - www.freestock.ca on Foter.com / CC BY

The Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC) today announced the release of its new Norm Package, featuring six new global norms to help promote the peaceful use of cyberspace. The norms were developed with the express purpose of being adopted by public and private sector actors towards an architecture to improve international security and stability in cyberspace.

“The GCSC has introduced universal norms that seek to address individual risks to the stability of cyberspace,” stated Marina Kaljurand, Chair of the GCSC. “We trust that decision makers within the government, private sector and civil society recognize that these norms will help guide how we as a global society define cyber stability. The interdependent nature of cyberspace demands established ‘rules of the road’ the global community can agree on – this effort is an important step in that direction.”

The norms introduced by the GCSC focus on the following areas:

• Norm to Avoid Tampering
• Norm Against Commandeering of ICT Devices into Botnets
• Norm for States to Create a Vulnerability Equities Process
• Norm to Reduce and Mitigate Significant Vulnerabilities
• Norm on Basic Cyber Hygiene as Foundational Defense
• Norm Against Offensive Cyber Operations by Non-State Actors

The complete GCSC Norm Package can be found here.

This Norm Package is the result of contributions and extensive consultations by GCSC Commissioners, advisory experts and the GCSC Research Advisory Group. It was finalized at the fourth full Commission meeting held in Singapore on September 19-20, which featured a public hearing to facilitate stakeholder engagement.

At the hearings, the proposed norms were discussed by senior representatives from the United Nations Office for Disarmament Affairs (UNODA), the United Nations Institute for Disarmament Research (UNIDIR), the UN Secretary-General’s High-Level Panel on Digital Cooperation, the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) and the European Union. Cyber coordinators and senior officials from Australia, Belgium, Canada, Estonia, Finland, France, Germany, Hungary, India, Japan, Kenya, Mexico, the Netherlands, New Zealand, Norway, Poland, Singapore, Switzerland, the United Kingdom and the United States participated in the meeting as well. Civil society and private organizations were also represented, including the Asia-Pacific Network Information Centre (APNIC), FIRST, ICANN, Microsoft, JPMorgan Chase, and the S. Rajaratnam School of International Studies, among others. The list of participants for the Singapore hearings is available here.

“The calls for responsible behavior in cyberspace will only grow louder, in step with the very real risks cyber poses for international stability,” commented Izumi Nakamitsu, United Nations Under-Secretary-General and High Representative for Disarmament Affairs. “All stakeholders should continue the discussion on norms and what they represent in advancing a global understanding of what is - and what is not - acceptable, in cyberspace.”

The Norm Package builds on previous norms introduced by the GCSC concerning the disruption of elections through cyber attacks on electoral infrastructure and a Call to Protect the Public Core of the Internet. The Commission welcomes comments and suggestions from all stakeholders on wording and possible levers of implementation for each of the norm proposals to inform its future deliberations.

______________________________________________________________________________________________________________________

Launched at the Munich Security Conference in February 2017, the GCSC is a group of 28 prominent, independent leaders in cyberspace from 16 countries, including Chair Marina Kaljurand (Estonia) and Co-Chairs Latha Reddy (India) and Michael Chertoff (USA). Its mission is to enhance international peace, security and stability by developing norms and policy proposals to guide responsible state and non-state behavior in cyberspace.

______________________________________________________________________________________________________________________

The organization is facilitated by a Secretariat comprised of The Hague Centre for Strategic Studies and the EastWest Institute. To learn more and see the full list of Commissioners, visit www.cyberstability.org.

For general inquiries, please contact Louk Faesen at loukfaesen@hcss.nl or Anneleen Roggeman at aroggeman@eastwest.ngo.

For media inquiries, please contact Conrad Jarzebowski at cjarzebowski@eastwest.ngo.

While the final results have not yet come in, the results of the US mid-terms are mixed. Both parties have obtained their major goal: the Democrats took the House and the Republican expanded their control of the Senate. Yet, there is also plenty to be disappointed about on both sides. Here are some of the observations from Associate Data Analyst and in-house American at HCSS, Paul Verhagen. 

• The turnout was massive: Historically, mid-terms tend to have lower voter turnout across all demographics, but especially younger and non-white voters. By and large, the electorate for mid-terms is older and whiter than in presidential years. This typically translates into an advantage for the Republican Party, since 60+ and whites tend to vote for the GOP. This year’s Election saw record turnout across all groups, potentially setting a new high since the 1914 election.
   
• The Democrats won the house and the popular vote. Picking up 27 seats thus far, control of the lower chamber will be turned over to the Democratic Party for the first time in 8 years. Moreover, Democrats won the national popular vote by an astonishing 7.0%, even though this did not translate into direct seats due to structural factors like gerrymandering.
   
• The Republican Party held on to the Senate and even expanded its control, picking up seats in states that voted for President Trump in 2016, such as Missouri and North Dakota. Keeping the Senate is crucial for the confirmation of conservative Federal and Supreme Court Judges, a core campaign promise from the Trump Administration.
   
• Women had a fantastic night, with 92 winning in House Races and 10 in the Senate. This means that the next session of Congress will have the most women in US history. In addition, it is likely that white college-educated women drove large Democratic gains in the suburbs, reinforcing the notion that truly was ‘The Year of the Woman’ in both candidates and voters.
   
• Disappointment for Democrats in Florida and Georgia, where the progressive wing of the Democratic Party lost hotly contested races for the Governor’s Mansion. Had Andrew Gillum and Stacy Abrams won, they would have sent a powerful message that the Democratic Party could be more progressive and aggressively pursue broad liberal policies.

Voor 375.000 euro kan je ook iets anders doen. Dat was mijn eerste gedachte toen ik de honderd vragen van Thierry Baudet over het VN-migratiepact las. Het ministerie van binnenlandse zaken berekende in 2011 dat een Kamervraag 3750 euro kost.

Hoe het immigratiedebat in de afgelopen jaren is verhard blijkt uit Baudets Kamervragen. Hij trekt niet de aandacht met de kwaliteit, maar met de kwantiteit van de vragen. Tegelijkertijd past het beeld van ‘grenzen dicht’, dat uit de vragen oprijst, naadloos in een tijdgeest waar over belangrijke onderwerpen feitelijk geen debat meer plaatsvindt. Er wordt gepolariseerd. Feiten en compromissen zijn een teken van zwakte. Voorstanders van humane immigratie en degenen die vrezen voor onze soevereiniteit staan lijnrecht tegenover elkaar.

Baudet wordt gesteund door PVV en SGP. Oostenrijk en Amerika willen het pact ook niet. Waarom toch? Het migratiepact is niet meer dan een opsomming van afspraken over humane, geordende en legale migratie, het tegengaan van mensensmokkel en een pleidooi om de besluit- en oordeelsvorming toch vooral op basis van feiten te laten plaatsvinden. Voor Nederland zijn het veelal vanzelfsprekendheden, voor Afrikaanse landen niet. Het pact zelf is niet-bindend, gaat expliciet uit van de soevereiniteit van landen en respecteert de nationale wet- en regelgeving.

Toch vindt Baudet dat dit pact een onomkeerbare eerste stap is in het volledig uit handen geven van het nationale immigratiebeleid en dat het onvermijdelijk nieuwe immigratiestromen op gang zal brengen. Het is dezelfde onzin als destijds zijn claim dat Oekraïne door een associatie-akkoord lid van de EU zou worden.

Feiten?

Maar net als bij het associatieverdrag gaat het ook nu niet om de feiten. Het gaat om beeldvorming. Soms heel letterlijk. Neem zijn vraag of staatssecretaris Harbers zich wil inzetten voor het tegengaan van negatieve beeldvorming over migranten en xenofobie. Ik hoop van wel. Want als Harbers net als Baudet dat niet wil, dan wordt het tijd om te emigreren. Voor 3750 euro stelt Baudet ook nog de vraag of de subsidie van omroepen wordt ingetrokken als die zich niet positief over migratie uitlaten.

Door die nadruk op beeldvorming is er geen ruimte meer voor de vraag hoeveel arbeidsmigranten we nodig hebben om dit land ondanks de vergrijzing draaiende te houden. De kans dat de billen van een 80-jarige, dementerende Baudet door iemand uit Afrika of Azië worden afgeveegd lijkt mij groter dan dat dit door een struise blondine gebeurt. Als, zoals Baudet wil, niemand dit land meer binnenkomt, dan worden zijn billen over een paar decennia helemaal niet meer afgeveegd.

En dan hebben we het nog niet eens over de geïmporteerde kenniswerkers die de Nederlandse economie competitief moeten houden en daarmee een bijdrage aan de financiering van Baudets oude dag moeten leveren.

Om zijn gelijk te halen past hij een oude populistische truc toe. Hij maakt gebruik van angst voor asielzoekers, terroristen en verlies aan identiteit. Maar dit pact gaat niet over het verplicht opnemen van migranten. Dit soort acties draagt daarom vooral bij aan het ondermijnen van de politiek en het frustreren van een verstandig immigratiebeleid.

De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw. 

Photo by risastla on Foter.com / CC BY-SA

Since the dawn of the atomic age, nuclear deterrence in Europe has been primarily provided by the US, first through bilateral alliances and later within the NATO framework. Within this structure, US tactical nuclear weapons (TNWs) are currently based in the Netherlands (although this has never been confirmed nor denied by The Hague) and four other European non-nuclear NATO allies, and US strategic nuclear weapons cover European NATO territory.

In recent years the strength and cohesion of NATO has been jeopardized by rising tensions in the transatlantic relationship based on disagreements on defense spending. At the same time, Russia has been accused of violating the Intermediate-Range Nuclear Forces (INF) Treaty, while EU-Russia relations have significantly worsened because of a series of other conflicts. This dynamic has weakened the perception of extended deterrence and increased the fear of decoupling USA and EU. It has prompted recent debates in EU states, for instance in Germany, on whether a European nuclear deterrent may be the way forward.

This snapshot gives a concise overview of the status quo of nuclear deterrence in Europe and the design of NATO nuclear sharing, explains the theoretical concept of extended nuclear deterrence, and offers a set of policy options for the EU and its member states to start addressing their changing strategic environment.

Click here to download the snapshot.

Authors: Mihailo Jovetic (former Assistant Analyst) and Michel Roelen (Strategic Analyst). 

Amerikaanse presidenten, van Reagan tot Trump, beschuldigen landen ervan outlaw states of rogue states te zijn. Dat zijn landen die door een potentaat worden geleid en een bedreiging voor de wereldvrede zijn. Zo nodig moeten die met geweld tot de orde worden geroepen. Ik vraag me steeds vaker af wie Amerika zelf tot de orde roept. 

In eigen land krijgt Trump weinig tegenspel omdat het Congres zwak en verdeeld is en nog nauwelijks kennis van butenlandbeleid en defensie heeft. De rest van de  wereld houdt vooral de adem in.

Dat Trump de wereldorde ten gronde richt die zijn voorgangers met bloed, zweet en tranen hebben opgebouwd, leidt niet tot algemene verontwaardiging en de relatie met onze welvaart en veiligheid wordt onvoldoende gelegd. De vraag wat voor land Amerika is geworden nu één man, president Trump, zonder noemenswaardige tegenstand zijn sloopwerkzaamheden verricht, wordt angstvallig vermeden.

Het laatste wapenfeit is de ontmanteling van het INF-akkoord dat de stationering van middellange­afstandsraketten met kernladingen in Europa voorkwam. Die wapens waren bedoeld om een kernoorlog tussen de Sovjet-Unie en Amerika tot Europa beperkt te houden zodat beide supermachten zouden worden gespaard. Europa zou dan in een radioactieve puinhoop veranderen, maar daar zaten de Russen en Amerikanen niet mee. Als Washington en Moskou maar gespaard bleven.

Gejuich

Om daar tegen te protesteren organiseerde Mient Jan Faber in 1983 de grootste demonstratie ooit en verzamelende hij 3,7 miljoen handtekeningen tegen de plaatsing van de middellangeafstandsraketten in Nederland. Die wapens werden vanwege hun korte vliegtijd als destabiliserend, dus bedreigend voor de wereldvrede gezien. De enige maatregel die tegen het gebruik van die raketten mogelijk was, was ze zelf als eerste te lanceren. Een foute inschatting was voldoende om heel Europa uit te moorden. Het INF-akkoord werd daarom met gejuich ontvangen. De raketten kwamen in het Air and Space Museum in Washington terecht.

De kwestie spleet destijds de Navo en dat lijkt nu weer te gebeuren. We zijn dus terug bij af. Waarom? Trump gelooft niet in verdragen. Het is America first en de rest van de wereld kan stikken. Hij blaast een cruciaal verdrag op dat essentieel is voor de veiligheid van Europa. De aanleiding? Rusland ontwikkelt de 9M729 kruisraket die in strijd met het verdrag is.

Ik zou zeggen: als Rusland het verdrag schendt, ga dan onderhandelen in plaats van een verdrag op te zeggen waardoor een nieuwe wapenwedloop dreigt. Poetin wil dat inmiddels ook. Maar Trump voelt zich door het verdrag vooral beknot in het pareren van de Chinese dreiging. Dit land investeert inderdaad hevig in middellangeafstandsraketten om te voorkomen dat Amerikaanse oorlogsschepen de Zuid-Chinese Zee in kunnen varen. Ook hier lijken mij onderhandelingen belangrijker dan het opzeggen van een verdrag.

De toekomst van het INF-akkoord wordt daarom een lakmoestest voor het Amerikaanse Congres. Omdat het verdrag door de Senaat is geratificeerd is kan het Congres zijn tanden laten zien. Gebeurt dat niet, dan is het evident dat Trump zelf de potentaat is die de wereldorde naar believen kan slopen en de wereldvrede op het spel kan zetten.

De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw. 

Poland recently completed a major reshuffle of personnel at its Foreign Ministry. Since the Law and Justice Party (PiS) came to power in 2015, Soviet-era graduates of Russia's most prestigious academic institution - the Moscow State Institute of International Relations (MGIMO) - have been gradually dismissed from senior positions at home and abroad. Rather than diminishing Russian influence - purportedly exercised through MGIMO graduates - the move weakens vital expertise at a time when Russian-speaking specialists with the necessary regional knowledge, appreciation of current events, and contacts across the region are most needed.

Read Katarina Kertysova’s op-ed, published by the EUobserver here.

Photo credit Wikimedia 

The Global Security Pulse tracks emerging security trends and risks worldwide.

This month’s edition explores trends identified within the realm of political violence. This Pulse presents new and underappreciated developments regarding the effects of large-scale foreign infrastructure projects, the premature repatriation of refugees, and resource mismanagement on the prevalence of political violence, as well as how these recent trends and developments affect the contemporary international order.

The Global Security Pulse (GSP) is made using an advanced horizon-scanning methodology that relies on the manual monitoring of hundreds of validated foresight resources, the structured coding of signals, and expert assessment. The GSP product is based on the Clingendael Radar and has been further developed by The Hague Centre for Strategic Studies and the Clingendael Institute. It is part of the Strategic Monitor Program, which receives funding from the Dutch Ministries of Foreign Affairs and Defense.

Authors: Reinier Bergema, Esther Chavannes, Willem Oosterveld, Bianca Torossian (HCSS). Contributors: Peter Knoope (ICCT), Pieter Bindt, Tim Sweijs (HCSS), Danny Pronk (Clingendael).

Download the Pulse here.

Click here to access the methodology document.

DISCLAIMER

The research for and production of this report has been conducted within the PROGRESS research framework agreement. Responsibility for the contents and for the opinions expressed, rests solely with the authors and does not constitute, nor should be construed as, an endorsement by the Netherlands Ministries of Foreign Affairs and Defense.

In the beginning of 2018, the People’s Republic of China formally invited countries in Latin America and the Caribbean to join its Belt and Road initiative (BRI). Created in 2013, the BRI has mainly be seen as an endeavor to secure steady supplies of raw materials, principally from Africa and the Middle East, and to tie the economic fates of its Asian neighbors to that of China. The big question: why would China want to include the Caribbean and South Pacific in the BRI? As neither region is highly promising in terms of critical raw materials, speculation about Chinese engagement has focused on geopolitical motives.

HCSS’ latest report, ‘The Belt and Road Initiative Looks East,’ aims to understand the consequences of China’s dealings with the nations in the Caribbean and the South Pacific, and offers recommendations to the Netherlands and its strategic partners on how to respond to these developments.

In both regions, the Chinese engage in large-scale infrastructure projects, including building highways, hospitals and schools but also government buildings and presidential palaces. As is the case with BRI and related projects elsewhere, China’s economic inroads also have geopolitical consequences, and affects good governance at the local level. In the Caribbean, Beijing benefits from the strategic neglect on the part of the United States, which traditionally considered the Caribbean as its own backyard. In the South Pacific, China has shown actual interest in establishing permanent military bases, while countries in the region could face pressure to facilitate this because of their sizeable external debt to China.

The most important policy recommendations for the Netherlands and its partners include advice on how to help the islands’ societies to become more resilient to Chinese influence, economically, socially, and politically. This can be done by offering alternatives for Chinese loans and investments, including through supporting existing regional organizations; supporting good governance in the region through civil society; empowering local media outlets; teaming up with like minded countries who have interests in the region; and, when opportune, to reach out to China in seeking to make it a responsible security partner both in the Caribbean and in the South Pacific.

Click here for the report.

Hoe staat het toch met Nord Stream 2, die nieuwe pijpleiding die Russisch gas door de Oostzee naar Duitsland moet transporteren? Dat er veel op het spel staat is duidelijk. Het Duitse Uniper en Wintershall, Shell, het Oostenrijkse OMV en het Franse Engie vormen het consortium dat het miljarden kostende project met instemming van de Duitse en Russische regeringen uitvoert. Duitsland wordt gesteund door Frankrijk, Oostenrijk en Nederland, maar de Europese Commissie heeft grote twijfels.  

Bij het project botsen geopolitiek en commercie. De feitelijke aanleiding van deze botsing zijn conflicten tussen Rusland en Oekraïne over transit fees, gasprijzen en onbetaalde gasrekeningen. Hierdoor werd tussen 2006 en 2009 de doorvoer van gas naar sommige Oost-Europese EU-lidstaten gestaakt. Daarna volgde in 2014 de annexatie van de Krim waardoor de relatie tussen EU-lidstaten en Rusland verder vertroebelde. Datzelfde jaar nog kwam de Europese Commissie (EC) met een Energiestrategie, met onder meer een voorstel tot wijziging van een verordening uit 2010  voor voorzieningszekerheid van gas. Ook werden er stresstests uitgevoerd om de gevolgen te onderzoeken van een nieuwe leveringsblokkade van Russisch gas.. Conclusie: een langdurige verstoring van gasaanvoer zou vooral grote gevolgen voor de Oost-Europese lidstaten hebben.  

Uit de testen bleek dat de Europese lidstaten daarop geen goed antwoord hadden. Maar dat antwoord wordt steeds belangrijker omdat de verhoudingen de afgelopen jaren als gevolg van onbesuisde retoriek over kernwapens en de steeds omvangrijker wordende militaire oefeningen verder zijn verzuurd. Dit versterkte de overige conclusies van de stresstesten: diversificatie door het uitbreiden van het aantal leveranciers, vergroten van de LNG-import en massief inzetten op energie-efficiëntie en verduurzaming.

Ook was er de aanbeveling om met één Europese stem te spreken. In verband met dat laatste stelde de Europese Commissie in 2017 voor om de gasrichtlijn uit 2009 te amenderen. Er zou in toekomst alleen door Brussel direct met externe leveranciers als Rusland moeten worden onderhandeld. Pijpleidingen uit het buitenland zouden verder aan beginselen van de interne energiemarkt moeten voldoen dat het bezit en gebruik ervan gescheiden moeten zijn. Daardoor kan Rusland krachtiger onder druk worden gezet. Het is overigens de vraag of dit ook kan gelden voor pijpleidingen die door Exclusieve Economische Zones lopen, zoals Nord Stream 2. 

In ieder geval moet de EC weinig van die pijpleiding hebben omdat daarmee de afhankelijkheid  van Russisch gas nog groter wordt en de beginselen van de Energie-unie ondermijnt. Hierbij moet de EU minder afhankelijk worden van een handjevol energieleveranciers. Opmerkelijk is dat de EC een medestander heeft aan president Trump. Tijdens de NAVO-top in Brussel van afgelopen juli gooide hij Bondskanselier Merkel voor de voeten dat het treurig is dat Duitsland grote olie- en gasdeals met Rusland sluit, terwijl de VS Duitsland tegen Rusland moet beschermen. Hij legde bovendien een directe koppeling tussen de Amerikaanse bereidheid om Duitsland te beschermen en de Duitse onwil om de afgesproken twee procent van het BBP aan defensie te besteden. Trump heeft hier een punt. Trump zou Duitsland bovendien graag LNG leveren. De toezegging dat Europa meer LNG zou afnemen was overigens een van de resultaten van een deal tussen Commissievoorzitter Juncker en Trump om een dreigende handelsoorlog af te wenden. Probleempje: Juncker kan de lidstaten daartoe niet dwingen. Die bepalen hun eigen energiemix en leveranciers.

Merkel ziet het totaal anders. Ook zij heeft een punt. Zij wijst erop dat tijdens de donkerste dagen van de Koude Oorlog, Rusland een betrouwbare energieleverancier was en dat er weinig reden tot klagen over Gazprom is. Bovendien is LNG duurder. 

Hoe dan ook, Nordstream 2 gaat er hoogstwaarschijnlijk komen. Het probleem van Denemarken dat een deel van de leiding door zijn territoriale wateren zou moeten laten lopen, wordt niet opgelost. De druk van Trump op dat land is daarvoor te groot, Denemarken zelf, wil geen besluit nemen, dus wordt er een alternatief traject aangelegd. Probleem opgelost. 

Of niet? De grote vraag is immers wat Trump gaat doen. Ik vermoed dat het gezien zijn goede persoonlijke relatie met de Russische president Poetin en zijn slechte relatie met Merkel het voor hem belangrijker is om de bondskanselier te schaden dan Nord Stream 2 te blokkeren. Door de Russische leveranties te koppelen aan de Duitse defensie-uitgaven zou hij er in het meest zwarte scenario voor kunnen kiezen om Duitsland in geval van Russische agressie niet langer militair te steunen. Daarmee blaast hij de NAVO op. Dat hij nooit warme gevoelens voor deze organisatie heeft gekoesterd maakt dit scenario alleen maar waarschijnlijker.  

Lees de column van Rob de Wijk maandelijks terug in Energiepodium!

Tim Sweijs, Director of Research at The Hague Centre for Strategic Studies, spoke recently at the SEDE Public Hearing on "Artificial Intelligence and Its Future Impact on Security". 

This event was held at the European Parliament in Brussels and is a result of the increasing need for awareness and discussion surrounding artificial intelligence and its role in the future of security and defense. Within his testimony, Tim drew reference to two HCSS reports: “Artificial Intelligence and the Future of Defense” and “Playing To Your Strengths: A Different Perspective on Future Capabilities for the Royal Netherlands Army”.

To read the full testimony by Tim, please click here.

To watch both Tim's testimony and the entire hearing, please click here.