Normaal gesproken vliegt de olieprijs omhoog bij onrust in het Midden-Oosten, maar bij een raketaanval op een Iraanse olietanker vorige week bleef de paniek uit. 'Drones zijn veel goedkoper geworden', zegt Tim Sweijs, directeur onderzoek bij HCSS tegen Het Financieele Dagblad. 'Ze zijn allang niet meer voorbehouden aan militaire grootmachten.Het is bovendien bijzonder lastig om je er tegen te verdedigen. Het zou me niet verbazen als er opnieuw een aanval komt.'

De aanval in september werd opgeëist door Houthi-rebellen uit Jemen, maar Saoedi-Arabië stelt dat Iran erachter zit. 'We weten natuurlijk niet met zekerheid wie er verantwoordelijk is', zegt Sweijs. 'Maar als je om wat voor reden dan ook iets tegen Saoedi-Arabië hebt, ligt een aanval op de installaties van het staatsoliebedrijf voor de hand.'

Lees het hele artikel op de site van Het Financieele Dagblad. 

Bij de Turkse inval in Noord-Syrië zijn vermoedelijk IS- terroristen vrijgekomen. Han ten Broeke, directeur politieke zaken bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, vindt dat Europa nu zijn verantwoordelijkheid moet nemen. “De Turkse ambassadeur zei tegen Nieuwsuur dat hij zich niet verantwoordelijk voelt voor IS’ers met een Nederlands of Duits paspoort. Ze hebben absoluut een punt, de Amerikanen vragen al jaren wat wij gaan doen. Het wordt tijd dat we als Europa gaan handelen”, zegt hij in Goedemorgen Nederland van WNL. 

Gisteren werd ook bekend dat het Syrische leger van president Assad zich in de strijd gaat mengen. Dat verkleint volgens ten Broeke de kans dat IS’ers worden opgespoord en gevangen worden gezet. “We weten allemaal hoe Assad omgaat met politieke tegenstanders.” 

Vandaag komen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken bij elkaar om de crisis in Noordoost-Syrië te bespreken. Volgens Ten Broeke is dat veel te laat. “Europa moet zich realiseren dat het een geopolitieke factor is. Deze situatie kon je voorspellen en we hadden al lang bij elkaar moeten komen om ons hierop voor te bereiden.” Militair ingrijpen was volgens Ten Broeke een optie, maar  die kans is nu verkeken “doordat Europa onnodig getreuzeld heeft”. 

“Het Nederlandse leger heeft de Koerden geholpen met F16’s om IS te verslaan”, zegt Ten Broeke. Dat de Koerden er nu alleen voor staan ziet hij als verraad. “Het is absoluut een dolk in de rug van de Koerden, zij waren de fronttroepen tegen IS. De IS- terroristen waren bijna verslagen en nu dreigt het weer de kop op te steken.”

Bekijk de uitzending bij WNL. 

Als het aan voormalig VVD-Kamerlid en buitenlanddeskundige Han ten Broeke ligt, denkt de Europese Unie niet nog langer na over het opleggen van sancties aan Turkije. "Erdogan gaat net zo ver als dat wij hem toestaan dat hij kan gaan", aldus Ten Broeke, in WNL op Zondag op NPO 1.

Eerder deze week dreigde de Turkse president 3.6 miljoen vluchtelingen naar EU-landen te sturen. Ten Broeke: “Erdogan heeft dit soort krachtige uitspraken vaker gedaan, maar lang niet altijd uitgevoerd. De Europese Unie heeft in 2016 de Turkije-deal gesloten (waarin is afgesproken dat Griekenland alle bootmigranten zou terugsturen naar Turkije in ruil voor legale migranten, red.), waardoor 3.6 miljoen vluchtelingen in Turkije zijn opgevangen. Hij kan inderdaad aan het ventiel draaien, maar dan volgen ook sancties die zijn ingebakken in die Turkije-deal. Het komt er nu op aan dat de EU niet eerst drie of vier dagen gaat nadenken over welke sancties men gaat opleggen, maar dat ze het gewoon doen.”

Die sancties kunnen grote gevolgen hebben. De Turkse economie en munt is zwak en de politieke steun aan Erdogan is veel minder groot geworden. “Zijn steun komt voornamelijk uit het MKB”, weet Ten Broeke. “Door de economische sancties op te leggen, kan hij ook die steun verliezen.”

De Koerden in het noorden van Syrië hebben het zware werk gedaan in het verslaan van IS. Toch is de strijd volgens Ten Broeke nog niet helemaal gestreden. “Er zijn volgens schattingen nog elf- tot vijftienduizend IS’ers actief. De Koerden hebben door de Turkse aanvallen wel iets anders aan hun hoofd dan strijden tegen IS en gaan waarschijnlijk ook de zestigduizend IS-gevangenen minder beveiligen. We dachten dat het kalifaat volledig was teruggedrongen, maar door deze actie krijgt IS weer hoop.”

Daarbij verloopt volgens Ten Broeke nu de kans om een autonoom gebied voor de Koerden te creëren. De Koerden is de grootste bevolkingsgroep op aarde zonder eigen land. “We hadden een perspectief, maar dat dreigt door deze actie te verdwijnen. Het is niet alleen aan Amerika om iets te doen, ook de EU moet nu stappen zetten. Als we verandering willen zien, moeten we zelf ook investeren.”

Bekijk de hele uitzending van 13 oktober 2019 hier terug. 

Vorige week pleitten de voorzitters van de Europese Raad en Commissie, Tusk, Juncker en zijn opvolger Von der Leyen, en de voorzitter van het Europese parlement Sassoli in een gezamenlijke brief voor heropening van de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië. Afgelopen mei nog constateerde de Europese Commissie dat er voldoende vooruitgang was geboekt bij de corruptie- en misdaadbestrijding en de hervorming van de rechtspraak. Vrijwel alle lidstaten zijn het hiermee eens.

Maar Frankrijk en vooral Nederland liggen dwars. Deze week bleek weer hoe ook in de Kamer de discussie veelal verengd wordt tot vrees voor Albanese criminelen. Het idee dat de Unie ‘te snel is uitgebreid’ is wijd verspreid. Kijk naar landen als Bulgarije en Roemenië. Die zijn toch corrupt en politiek instabiel? Deze argumenten zijn te simpel en zijn uiteindelijk schadelijk voor Nederland, schrijft Rob de Wijk deze week in zijn column voor Trouw.

Koude Oorlogssterkte

Probeer eens het gedachtenexperiment hoe Europa eruit zou hebben gezien als we het lidmaatschap zouden hebben geweigerd aan de Baltische Staten, die na de Koude Oorlog onafhankelijk van de Sovjet-Unie werden, Polen, Tsjechoslowakije en al die andere landen die onvrijwillig lid van het Warschaupact waren. Voor het antwoord hoef je slechts naar Oekraïne te kijken. Midden- en Oost-Europa zou, net als Oekraïne nu, arm en politiek instabiel zijn en het toneel van een keiharde strijd om invloed tussen Oost en West. Niet alleen zou de Krim zijn geannexeerd, maar vermoedelijk ook de Baltische Staten. Onze defensiebegroting zou fors zijn verhoogd en de krijgsmacht zou weer op Koude Oorlogssterkte zijn gebracht.

De uitbreiding van de Unie en de Navo werden in de jaren negentig door de toenmalige leiders, president Clinton voorop, als de uitbreiding van de zone van vrede en democratie gezien. Dat is gelukt. Daarom is de uitbreiding van de Unie een succes. Dat we ons vervolgens stoorden aan goedkope arbeidskrachten uit Polen, duidt vooral op angst voor het vreemde. Die angst is nog steeds niet verdwenen. Soms heb ik het gevoel dat ons beeld van de Balkan sinds het verschijnen in 1932 van Den Doolaards ‘Herberg met het Hoefijzer’ niet wezenlijk is veranderd.

Warschaupact

Helaas lijken we de fouten die we in de jaren negentig door de toetreding van de voormalige landen van het Warschaupact wisten te vermijden, nu alsnog te gaan maken. Wat er nu op de westelijke Balkan gebeurt, laat zien wat de gevolgen van niet-toetreding zijn. Het hele gebied is het toneel geworden van een strijd over invloed die heel Europa raakt. China, Rusland, Turkije, Iran, Saoedi-Arabië en andere Golfstaten zijn druk bezig hun positie te versterken. Islamitische landen steunen hun moslimbroeders, China en Rusland trekken landen naar zich toe om te voorkomen dat ze lid van de Unie worden en Turkije wil zijn eeuwenlange invloed niet verliezen.

De Commissie stelt dat een geloofwaardig uitbreidingsbeleid ‘een geostrategische investering in vrede, stabiliteit, veiligheid en economische groei in heel Europa is’. Stabiliteit in Europa kan inderdaad alleen bereikt worden als landen toetreden. Dan kunnen we meteen echt werk maken van hinderlijke Balkancriminelen. Die types kunnen we effectiever aanpakken als die landen lid zijn van de Unie.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

Operatie ‘Vredesbron’ heet de Turkse inval in Noord-Syrië. Eufemisme voor een slachtpartij? Of kan het meevallen? Wat kan de wereld nog doen om de Turken tot bedaren te brengen, terwijl president Erdogan woedend met dreigementen smijt? Bernard Hammelburg bespreekt het in BNR De Wereld met Peter Wijninga, defensiespecialist bij het Den Haag Centrum voor Strategisch Studies.

Luister de uitzending hier terug.

Sturen we Zr. Ms. Van Speijk wel of niet naar de Straat van Hormuz? Dat is de vraag waarvoor het Nederlandse kabinet zich gesteld ziet. Eigenlijk een no-brainer, stelt Han ten Broeke in zijn nieuwste column voor Militaire Courant.

De essentie van de internationale rechtsorde, die we in onze Grondwet zeggen te willen verdedigen, is gelegen in het zeerecht. De vrije doorvaart van schepen behoort tot de kern van de doctrine van de Koninklijke Marine. Niet zo gek, want Hugo de Groot schreef het leerstuk Mare Liberum (‘vrije zee’) al in 1604 en dat is sindsdien de basis geworden van de internationale rechtsorde. Dat deed hij destijds in opdracht van de VOC, die natuurlijk belang had bij vrije scheepvaartroutes voor de handel. Ook nu worden er nog steeds veel Nederlandse producten door de Straat van Hormuz vervoerd, zij het slechts door weinig schepen onder Nederlandse vlag.

Gelukkig is de afweging die de Nederlandse regering moet maken geen invuloefening. Maar het komt niet vaak voor dat een regeringsbesluit om militairen uit te sturen ook een lakmoesproef is voor de Nederlandse wil om geopolitiek te handelen. Het kabinet staat voor een aantal dilemma’s. Zo is de directe aanleiding voor de oplopende spanningen in de Straat van Hormuz het optreden van Iran en haar regionale ‘terreurventielen’ die koopvaardijschepen enteren, aan de ketting leggen of gewoon bestoken met kleefmijnen en drones. Maar de reden dat Iran zich gemachtigd voelt dat te doen heeft alles te maken met het optreden van onze grootste bondgenoot, de VS. Het was de Amerikaanse president Trump die in mei 2018 besloot om de Iran-deal, die ervoor moest zorgen dat Iran geen atoombom kan ontwikkelen, te verscheuren. Nu is er plotseling oorlogsdreiging in de regio. De Amerikaanse regering heeft haar buitenlandse beleid in die regio vrijwel geheel afgestemd op de soennitische golflanden, de aartsvijanden van Iran. Met het verbreken van de Iran-deal legden de Amerikanen ook direct weer sancties op aan het sjiitische Iran en bestempelden de Iraanse Revolutionaire Garde als een terreurorganisatie. Iran, dat zich wel aan het nucleaire akkoord hield, zag daarin voldoende reden om van zich af te bijten. En dus zitten we nu met een zeer gespannen situatie die niet alleen de doorvoer van olie en gas bemoeilijkt, maar ook een wereldwijde recessie kan bespoedigen.

Ondertussen zitten Europa en dus ook Nederland klem in de bankschroef van de geopolitiek. Onze bondgenoten de Amerikanen bruuskeren ons en door Iran worden we gechanteerd. Omdat de regering-Trump eenzijdig een deal opzegde waar ook de Europese krabbels onder staan, eisen de Iraniërs nu dat wij de Amerikanen aan hun handtekening zullen houden. Maar de VS zijn nooit te beroerd om geopolitiek en geo-economie met elkaar te vermengen. Om ervoor te zorgen dat Europese bedrijven zich ook aan de Amerikaanse sancties houden, zijn deze voorzien van een werking buiten de VS zelf. Bedrijven als Total, Airbus en Swift kozen al eieren voor hun geld en trokken hun investeringen uit Iran terug. De Europeanen, die zelf veel meer economische druk kunnen uitoefenen op de VS, schrikken echter terug voor dergelijk machtsvertoon. Door nu militaire schepen naar de Golf van Hormuz te sturen is men bovendien bang de Amerikaanse bullebak-strategie van ‘maximale druk’ goed te praten. En toch is het verstandig dat wel te doen, want juist door schepen te sturen laten de Europeanen zien dat zij wel willen vasthouden aan elementaire beginselen van recht en orde en kan van de Amerikanen worden gevraagd om de weg terug te vinden naar de onderhandelingstafel met Iran. Een Nederlands fregat zoals de Van Speijk, dat geschikt is voor oppervlakteoorlogsvoering, kan dus een belangrijke bijdrage leveren aan de terugkeer van rust in het kruitvat van het Midden-Oosten. Maar anders dan Jan van Speijk zou ik zeggen: ‘Alles beter dan de lucht in!’

Deze column verscheen eerder in de Militaire Courant editie september 2019.

Het is al weken onrustig in Hongkong en het middelpunt in de laatste ontwikkelingen is de gezichtsherkenningstechnologie van China. Maskers en dergelijke zijn nu verboden op straat, je gezicht moet te zien zijn. Maar werkt de technologie eigenlijk wel? Vorig jaar werden in de VS bij een test tientallen Congresleden aangezien voor criminelen. Bij BNR Digitaal spreekt Paul Verhagen, Data Scientist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, over de Chinese facial recognition technologie.

Luister de aflevering hier terug. 

Meer weten over AI? Lees dan vooral het nieuwe HCSS raport "Macro Implications of Micro Transformations: An Assessment of AI’s Impact on Contemporary Geopolitics", waarvan de PDF hier te downloaden is. 

In Christen Democratische Verkenningen deze maand een uitgebreid interview over China met Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), over de ongemakkelijke gevolgen van een dreigende nieuwe wereldorde.

Om China economisch, politiek en zelfs militair de baas te kunnen, zal Europa zich op diverse fronten moeten aanpassen, meent de Wijk. De EU moet protectionistischer worden en zich meer als machtsblok ontwikkelen. ‘Verkruimelen we, dan komen we in het Chinese tribuutsysteem terecht.’ Een gesprek over de vraag wat China’s opkomst van Europa vraagt en of onze waarden van vrijheid en democratie, van rechten en regelgeving, niet in ons nadeel werken.

Het interview in het kort:

• Zoals het VK en de VS in het verleden via industriële revoluties de wereld naar hun hand zetten, wil China dat nu doen via AI, big data en het internet of things
• Achter veel Chinese investeringen in de wereld zit geen economisch verdienmodel, maar een politiek
• Gemeenten en provincies moeten niet naïef zijn en vooraf een analyse maken bij investeringen vanuit China
• Nederland en de EU moeten stoppen met het veilen van de 5G-frequenties en direct voor Europese bedrijven kiezen
• De Europese landbouw moet hervormd worden en geopolitiek ingezet
• Opkomen voor waarden en mensenrechten heeft alleen zin als Europa een krachtige speler op het wereldtoneel wordt

Lees het hele interview door Marc Janssens met Rob de Wijk op de site van Christen Democratische Verkenningen. 

Het Amerikaanse leger steunde jarenlang Koerdische milities in hun strijd tegen IS, maar nu acht Trump de tijd rijp zijn troepen terug te trekken. Het Financieele Dagblad vroeg Han ten Broeke, Directeur Politieke Zaken bij The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS), om commentaar.

Geopolitiek onvolwassen

Ten Broeke vindt dat de Amerikanen zich daarmee onbetrouwbaar tonen tegenover de Koerden. 'Ze waren al vaker de speelbal tussen de grootmachten', aldus het oud-Tweede Kamerlid. Maar ook Europa heeft volgens hem boter op het hoofd. 'We zijn nog altijd niet in staat de veiligheid van onze eigen Europese buitengrenzen te waarborgen. Dat verwijt kun je Europa maken: dat we weigeren geopolitiek volwassen te worden.' 

In Europa is met ontzetting gereageerd op de Amerikaanse aftocht, maar de kans lijkt klein dat Europa militair in actie zal komen. Volgens Ten Broeke ontbreekt het Europa, anders dan de VS en Turkije, aan handelingsbekwaamheid. 

Lees het hele artikel van Heiko Jessayan bij FD. 

Na de aankondiging door de Duitse regering van een nieuw pakket ingrijpende klimaatmaatregelen, en het topoverleg met de Nederlandse regering afgelopen week over verdere samenwerking, is het hoog tijd voor een goed gesprek over onze Oosterburen. Hoe gaat het nu écht in het land van de Energiewende? Remco de Boer praat erover in Studio Energie met Dr. Jan Frederik Braun, Strategisch Energie Analist bij The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) en kenner van het Duitse energie- en klimaatbeleid.

Luister de podcast op SoundCloud:

https://soundcloud.com/studio-energie/afl-66-jan-frederik-braun-hcss-over-hoe-het-nu-echt-gaat-in-het-land-van-de-energiewende

This weekend, Senior Strategic Analyst Laura Birkman chaired the 2019 Altius Conference "Organizing Society for the 21st Century" panel on the "Future of Planet Earth" at the University of Oxford.
Our Strategic Analyst Esther Chavannes also attended this conference, and will take back the insights gathered at this events to HCSS. 

The Global Commission on the Stability of Cyberspace will hold its fourth meeting of 2019 in Addis Ababa, Ethiopia, on 11-12 October. The Commission meeting will take place just after the Global Forum on Cyber Expertise (GFCE) Annual Meeting, hosted by the African Union Commission.

Friday 11 October has been set for the Cyberstability Hearings and will be dedicated to “Norm Implementation & Capacity Building: Two Sides of the Same Coin?”. Hosted by the GCSC, African Union Commission, and the Global Forum on Cyber Expertise (GFCE), the Hearings are conducted in an expanded roundtable format and will feature discussions between GCSC Commissioners and representatives from government, the private sector and civil society on matters pertaining to international peace and security in cyberspace. They will provide advanced insight into and discussion about some of the current developments and thinking on norms of responsible behaviour in cyberspace, implementation and enforcement mechanisms, and the way forward for the international security architecture in cyberspace.

Despite significant progress in the UN and a host of other for a – including multi-stakeholder efforts such as the Paris Call on Trust and Security in Cyberspace – norm adoption and implementation is still in its relative infancy and much needs to be done to promote proposed norms and secure acceptance. The Cyberstability Hearings therefore seeks to foster discussion on how norm implementation and capacity building can work together to build shared beliefs and encourage adherence and accountability.

The Hearings in Addis Ababa are open to all those taking part in the GFCE Annual Meeting. Observers will have the opportunity to hear from a variety of stakeholders in the cyberspace domain and pose questions to the participants and GCSC Commissioners.

The GCSC will then meet in closed sessions in the afternoon of Friday 11 October and on Saturday 12 October. Commissioners will have the opportunity to discuss elements of the final report, including its’ working definition of cyber stability and its underlying principles, and recommendations on what the wider international peace and security community needs to do to meet that definition. Feedback from the Request for Consultation on the Definition of Stability of Cyberspace – as well as comments and suggestions proposed during the Cyberstability Hearings – will be assessed by GCSC Commissioners, looking at how they might be incorporated into the final report before it is released in November.

Further updates on the GCSC meeting in Addis Ababa, including information on the Cyberstability Hearings, will be posted on the website.

Should you wish to attend the GCSC Cyberstability Hearings please reach out to the Secretariat at cyber@hcss.nl for more information.

More information on the GFCE and its Annual Meeting can be found on the GFCE website.

You can also follow updates on the GCSC Twitter account (@theGCSC), or sign up to the weekly newsletter.

Het FD publiceerde vandaag de volgende tekst over Turkije in Noord-Syrië, met een reactie van Directeur Politieke Zaken van HCSS Han ten Broeke:

Ook Nederlandse deskundigen waarschuwen voor de gevolgen van een Turkse inval in Noord-Syrië. 'Door dit gebied over te geven aan de Turken dreigt wederom een vacuüm te ontstaan in wat een van de grootste kruitvaten ter wereld is', reageert voormalig VVD-Kamerlid Han Ten Broeke en tegenwoordig werkzaam bij The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS). Dat heeft grote consequenties voor Europa, stelt Ten Broeke. 'Turkije heeft nu zowel Syrische vluchtelingenstromen als Europese home grown IS-strijders als politiek drukmiddel.'

Europa is volgens Ten Broeke niet in staat om alleen de uitdaging te lijf te gaan. 'De VS en Turkije zijn handelingsbekwame naties, gewend en bereid om geopolitieke besluiten te nemen', zegt hij. 'De EU is geen van beide, maar moet zo snel mogelijk zijn handelingsbekwaamheid vergroten.'

De volledige tekst van het artikel kan gevonden worden op de site van het FD: https://fd.nl/economie-politiek/1319285/vs-maken-weg-vrij-voor-militair-offensief-turkije-in-noord-syrie#

(Foto: Courtesy Arnada Jones/US Army/Handout via REUTERS)

Deze week riep de Kamer op hoge toon minister Blok op om de mensenrechtensituatie in China aan te pakken. Inderdaad is het land geen democratie en wordt de repressie opgeschroefd. Maar na zeventig jaar Volksrepubliek moeten we erkennen dat de oproep aan Blok aan zelfoverschatting grenst. China’s vooruitgang kent geen precedent. Ruim achthonderd miljoen Chinezen zijn uit de armoede bevrijd. Het land is op weg nummer één te worden. Chinese leiders hebben een strategie en trekken hun eigen plan. Daarin is geen plaats voor westerse ideeën over democratie, schrijft Rob de Wijk in zijn wekelijkse column voor Trouw.

In ‘The Hundred-Year Marathon’ beschrijft een voormalige China-expert van het Pentagon en de CIA hoe na 1949 een plan werd uitgestippeld om in honderd jaar van China een supermacht te maken. Michael Pillsbury betoogt dat toen al een groep van hardliners is gevormd die zo invloedrijk werd dat de huidige president en partijleider Xi Jinping hun ideeën nu uitvoert. Als Pillsbury gelijk heeft zijn we precies dertig jaar verwijderd van de Chinese droom die Xi zo uitvoerig heeft verwoord tijdens het negentiende partijcongres in oktober 2017. Daar maakte hij in de Grote Hal van het Volk aan 2280 volksvertegenwoordigers duidelijk dat China rond 2035 de belangrijkste technologiemacht van de wereld moet zijn en rond 2049 een supermacht. Ik voeg daaraan toe dat tegen die tijd Hongkong en Macau hun aparte politieke status zijn kwijtgeraakt, en Taiwan, de door Japan geclaimde Senkaku-eilanden, en de Zuid-Chinese Zee ‘met het moederland moeten zijn verenigd’.

Een riskante strategie

Toch is het de vraag of China het daadwerkelijk gaat redden. De transformatie die China maakt van de werkplaats van de wereld naar een moderne economie die drijft op de dienstensector, is risicovol. De dienstensector groeit inderdaad, maar de industrie, de importen van grondstoffen zoals koper, en de exporten van industrieproducten stagneren. Bovendien wordt er getwijfeld aan de officiële groeicijfers. In 2016 werd Wang Bao’an, het hoofd van het bureau van de statistiek, gearresteerd omdat hij met cijfers knoeide. Hij wilde de communis­tische leiders een te rooskleurig beeld van de economie voorschotelen. Verder is er een onoverzichtelijke berg aan schulden van overheid, particulieren en bedrijven die ruim boven de 300 procent van het bbp komt. Als de Chinese leiders ergens bang voor zijn dan is het sociale onrust die het gevolg is van een stagnerende economie.

Dan is de handelsoorlog een regelrechte bedreiging, hoor ik u denken. Dat valt wel mee. Niets verenigt een land zozeer als een dreiging van buiten. Chinezen zijn nationalistisch en meer gewend aan ontberingen dan wij, verwende westerlingen. Trump is volgens de Chinese traditie een ‘barbaar’ en voor de Chinese langetermijndenkers een passant. Dat maakt het mogelijk om de klappen van de handelsoorlog op te vangen. Maar als steeds meer landen Chinese investeringen gaan screenen, die investeringen weren omdat ze geen Chinese kolonie willen worden of Huawei gaan uitbannen als ­leverancier van 5G omdat ze geen behoefte hebben aan een Chinese ruggegraat voor hun economie, dan wordt de situatie pas echt penibel.

De opkomst van een nieuwe supermacht leidt per definitie tot mondiale heftige reacties. Die reacties zijn de grootste bedreiging voor Xi’s droom.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

From 1-3 October, the 2019 Global SOF Symposium took place in Brussels, Belgium. This was the 4th Global Special Operations Forces (SOF) Foundation event in Europe. Rob de Wijk took part in a panel on “The Changing Character of Warfare”.

The packed agenda included high-ranking speakers, with attendees ranging from active duty and retired military and police, government civilians, industry, academia, journalists, and non-governmental organizations.

More information about the event can be found on the website:  https://www.globalsofsymposium.org/europe/