Nieuwe Strategic Alert door Rob de Wijk over de coronacrisis. Download hier. 

Het coronavirus luidt vermoedelijk niet het einde van de mondialisering in. Daarvoor zijn de interdependenties te groot en de mondiale bevoorradingsketens te complex. Bovendien is Europa, dus ook Nederland, voor zijn overleven grotendeels afhankelijk van wat er in het buitenland wordt geproduceerd en aan grondstoffen wordt gedolven.

Wel kan de crisis het proces van slowbalisation versnellen als het besef ontstaat dat mondiale voedselketens risico’s opleveren en dat landbouw en veeteelt lokaal moet worden ingericht. Ook kan er een herbezinning komen op wat nationaal geproduceerd moet kunnen worden, zoals mondkapjes.

Geopolitiek en coronacrisis zijn in hoog tempo nauw met elkaar verweven geraakt. China heeft zich al vroeg als mondiale leider geprofileerd en neemt daarmee de traditionele taak van de Verenigde Staten over. Rusland heeft zijn activiteiten opgeschroefd om de NAVO en de EU te ondermijnen.

Indien de Chinese aanpak de standaard zet, kan Beijing zijn soft power versterken en uiteindelijk grote invloed op een nieuwe wereldorde hebben.

Om maatschappelijke ontwrichting tegen te gaan vereist crisisbeheersing sterk leiderschap, een heldere, breed gedeelde strategie en duidelijke communicatie naar de bevolking. Als blijkt dat autocratieën beter presenteren zal dit de voorstanders van autoritair bestuur sterken. Daarom is de coronacrisis tevens een crisis van het democratische politieke systeem. Het tegengaan van erosie van het democratische systeem is een bijzondere opgave van Westerse politici, ook die in Nederland.

Een gefragmenteerde aanpak en een onduidelijke rol voor de Europese instellingen kan tot ontwrichting van de Europese Unie leiden. Dit tegengaan vereist samenwerking en coördinatie van de bestrijding van het Covid-19 virus. Hier ligt een belangrijke opgave voor Nederland dat groot belang heeft bij effectief multilateralisme.

Download de Strategic Alert hier.  

Disclaimer

Deze Strategic Alert verschijnt binnen het werkpakket Strategic Monitoring & Foresight, onderdeel van Progress 2.0, een meerjarig beleidsondersteunend onderzoeksprogramma over internationaal beleid en veiligheid in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Defensie. De verantwoordelijkheid voor de inhoud ligt bij de auteurs. Publicatie betekent niet dat de Ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie instemmen met de inhoud.

Han ten Broeke (51) is door de ledenraad van BOVAG op 24 maart 2020 unaniem benoemd tot algemeen voorzitter van BOVAG voor een periode van vier jaar. Ten Broeke werd voorgedragen door een selectiecommissie bestaande uit vertegenwoordigers van de ledenraad en verenigingsbestuur.

Derk de Haas, waarnemend algemeen voorzitter van BOVAG: “Met Han ten Broeke haalt BOVAG een daadkrachtige bestuurder in de gelederen, een voorzitter die BOVAG kan leiden naar de volgende fase. Hij is analytisch sterk, en in staat om - in de pluriforme vereniging die BOVAG is - mensen en meningen bij elkaar te brengen. Daarnaast zal hij in deze crisisperiode, en ver daarna, van grote waarde zijn voor de belangenbehartiging van BOVAG, met zijn uitstekende en brede politieke netwerk. Tijdens de intensieve selectiegesprekken heeft Han bovendien laten zien een brede interesse in onze sector aan de dag te leggen. Hij sprak met ondernemers in onze branche en liep - op de werkvloer - met ze mee. Daar is ons gebleken dat hij ook de taal van ondernemers spreekt. Verenigingsbestuur en directie kijken er zeer naar uit om direct met hem aan de slag te gaan.”

Han ten Broeke zat twaalf jaar voor de VVD in de Tweede Kamer. In 2018 startte hij in de directie van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij is een veelgevraagd commentator inzake buitenlandbeleid en internationale vraagstukken. Deze werkzaamheden zal Ten Broeke blijven uitvoeren, naast zijn werk voor BOVAG. Qua tijdsbesteding en verenigbaarheid met de werkzaamheden voor BOVAG, is dat ook mogelijk.

Han ten Broeke: “Ik heb ongelooflijk veel zin om voor de BOVAG-ondernemers aan de slag te gaan. De branche heb ik in korte tijd leren kennen als dynamisch en veerkrachtig. Bij die eigenschappen voel ik me thuis en die zullen ook nodig zijn, want de uitdagingen voor ondernemers in de mobiliteitsretail zijn enorm. Elektrificatie, nieuwe verhoudingen tussen retail en fabrikant, de snel veranderende mobiliteitswens van klanten en krimpende marges zijn ontwikkelingen waarmee BOVAG-ondernemers nu al te maken hebben. Door Corona komt daar nog eens een ongekende crisis bovenop. Nederland is vrijwel tot stilstand gekomen en wij willen niets liever dan dat Nederland weer rolt. Nú moet BOVAG het verschil maken voor zijn leden en zorgen dat we hier beter uitkomen. Ik sta te popelen om daar richting aan te geven!”

Bron en foto: Mijn BOVAG

HCSS heeft vanaf maandag 23 maart een Adviesteam Coronacrisis ingericht. Dit team, waarin de HCSS ervaring en kennis op het gebied van internationale en nationale veiligheid en crisisbeheersing is gebundeld, kan op verzoek adviseren, kennis aanleveren of als klankbord fungeren voor de diverse centra die zich met de crisisbeheersing bezighouden.

Het team bestaat uit Paul Sinning, Rob de Wijk, Han ten Broeke, Tom Middendorp en Pieter Bindt en is via het HCSS-telefoonnummer 070-3184840 bereikbaar. 

Wat is er nu, middenin de coronacrisis, nog over van de Verenigde Staten als wereldleider? Weinig, zegt Rob de Wijk in VPRO's Bureau Buitenland. 

"Nu hebben jullie allemaal begrepen dat Europese solidariteit niet bestaat. Dat was een sprookje op papier." De woorden van de Servische president Vucic, die zich beklaagt dat Europa zich niet laat zien in tijd van nood. Maar China wel. Met dat land zijn de banden zelfs bijzonder warm. De Servische president heeft onlangs een brief gestuurd naar zijn Chinese collega Xi Jinping, waarin hij hem voor de eerste keer aangesproken heeft, niet alleen als goede vriend, maar ook als broer.

Heeft het Servische staatshoofd gelijk en toont Europa zich niet solidair? In hoeverre buit China die zwakte nu uit, en waar zijn de Verenigde Staten eigenlijk als wereldmacht. Hoe verschuiven de machtsverhoudingen door deze corona-pandemie: wie worden er de winnaars, wie de verliezers? Een geopolitieke discussie met Mathieu Segers, Frank Pieke en Rob de Wijk.

Luister de hele uitzending terug bij VPRO’s Bureau Buitenland.

Heeft de gruwelijke coronapandemie ook nog een voordeel? Is er nu het virus de wereld beheerst, minder oorlogsgeweld en zwijgen de wapens? Algemeen Dagblad sprak erover met Tim Sweijs.

,,Oproepen tot een staakt-het-vuren zie je vaker als er een andere, actuele crisis is, maar daar wordt meestal pas gehoor aan gegeven als de strijdende partijen zien dat hun mensen zelf met bosjes ziek worden. Anders hebben ze geen belang om te stoppen met vechten’’, zegt Tim Sweijs, onderzoeksdirecteur bij het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS). En zover is het in de meeste landen waar nu conflicten heersen (zoals Syrië, Afghanistan, Libië en Yemen) nog niet. Al kondigden de strijdende partijen in Libië dit weekend aan wel iets te voelen voor de door de VN voorgestelde wapenstilstand.

Maar er kan nog wel goed nieuws volgen, wat betreft oorlogsgeweld dan.

Al was het maar, zegt Sweijs, omdat de ‘staat die de gezondheid van de eigen burgers niet kan garanderen aan legitimiteit verliest’. Oftewel: als Iran er niet in eigen land voor zorgt dat de uitbraak onder controle komt, wordt de bevolking onrustig en komt het regime mogelijk zelf in gevaar. In Iran zijn inmiddels 1400 mensen gestorven aan het Covid-19 virus.

Voor de Syrische burgeroorlog, die zich nu vooral nog afspeelt in de regio Idlib, geldt dat er momenteel wel een wapenstilstand van kracht is. Dat bestand, dat veelvuldig geschonden wordt, is afgesproken tussen Rusland (dat aan de Syrische kant staat) en Turkije (dat een deel van de oppositie steunt). Beide landen hebben ook te maken met een corona-uitbraak, maar niet op zo’n grote schaal als in Iran.

Medici waarschuwen voor de enorme gevolgen die een corona-uitbraak in Syrië zelf kan hebben. Dit weekend werd (officieel) het eerste besmettingsgeval gemeld. De gezondheidszorg in het land lijdt al negen jaar onder de burgeroorlog en honderdduizenden Syriërs leven in vluchtelingenkampen waar de hygiëne slecht is. Sweijs: ,,Zo’n uitbraak kan ook gevolgen hebben voor het conflict zelf. Kijk naar de Eerste Wereldoorlog, daar brak ook onder militairen de Spaanse Griep uit. Op een gegeven moment was een kwart van de Amerikaanse soldaten in Europa ziek. Die kunnen dan dus niet vechten.’’

En gevolgen van het coronavirus op de nog langere termijn? Daar kan het alle kanten uitgaan.

Lees het hele artikel door Cyril Rosman op de website van Algemeen Dagblad.

Nederland moet epidemieën en pandemieën als bedreiging van de nationale veiligheid serieus nemen, zegt Rob de Wijk, directeur van de Haagse denktank HCSS, in NRC. „Dat gebeurt overigens al, meer dan bekend is, onder regie van bijvoorbeeld de NCTV”, zegt hij.

Deze dienst geeft bij de bestrijding van epidemieën als nationaal veiligheidsrisico het RIVM de hoofdrol. Geheime diensten spelen daarbij geen zelfstandige rol, hooguit als adviseur. Terecht, vindt De Wijk. „Bij het RIVM zit veel expertise, net als bij het Koninklijk Instituut voor de Tropen”, zegt hij.

„Defensie en meer in het bijzonder de special forces maken gebruik van hun grote kennis over gezondheidsrisico’s. We hebben onze eigen veiligheidsanalyses op dit vlak destijds gemaakt met Ab Osterhaus van het RIVM. Die had zeer veel contacten in het buitenland, zo bleek bijvoorbeeld tijdens het Mexicaanse griepvirus. Dat leidde in Nederland tot snelle maatregelen, zoals de inkoop van vaccins. Daar had je geen geheime dienst voor nodig.”

Lees het hele artikel bij NRC.

Terwijl ik in Frankrijk mijn formuliertje invul waarin ik op straffe van een boete moet aangeven waarom ik het dorp in ga, luister ik met ingehouden woede naar het debat in de Tweede Kamer over de aanpak van de crisis, schrijft Rob de Wijk in zijn wekelijkse column voor Trouw. De meeste politici proberen paniek te vermijden en stralen eenheid uit. Maar Wilders en Baudet doen precies het tegenovergestelde.

Wilders roept op hoge toon dat er geëxperimenteerd wordt met mensen en beweert dat zijn complete ‘lockdown’ mensenlevens redt. Indirect beschuldigt hij Rutte van de moord op 40.000 tot 80.000 mensen. Baudet tapt uit hetzelfde vaatje. Maar als doctor straalt hij uit dat hij de feiten beheerst en gaat in debat over statistieken en strategieën. En passant serveert hij ook de EU af als een krachteloos instituut.

Beiden framen het woord ‘groepsimmuniteit’ als een bewuste poging van Rutte om de hele bevolking gecontroleerd ziek te laten worden. Het maakt inmiddels niet meer uit wat RIVM-baas Van Dissel daar tegenin brengt. Ze zijn niet geïnteresseerd in feiten, maar in hun eigen verhaal. Dat is gebaseerd op hun standaardoplossingen voor elk probleem: grenzen dicht en uit de EU. De populistische vrienden van Wilders en Baudet in Hongarije en Polen hebben inderdaad de grenzen gesloten. Het gevolg is kilometerslange files met vrachtwagens en de dreiging van lege winkels.

Stuitend is dat dit soort politici slechts geïnteresseerd is in het politieke gewin dat de crisis kan opleveren. Nu op hoge toon pleiten voor meer maatregelen die er onvermijdelijk gaan komen, maar waarvoor de tijd kennelijk nog niet rijp is, maakt het mogelijk om overmorgen te roepen dat dit allang had moeten gebeuren, dat die maatregelen er dankzij hen zijn gekomen en dat Rutte niet deugt.

Polderend de crisis in

Het is een doorzichtige en afkeurenswaardige manier van politiek bedrijven. Het wakkert paniek aan en ondermijnt de autoriteit van het kabinet. Kamerleden hebben nu een bijzondere verantwoordelijkheid. Zij moeten aan leiderschap legitimiteit geven. Zij moeten zich achter de leider scharen ook al delen zij zijn politieke mening of zijn aanpak niet.

Hoe averechts bemoeienis van de Kamer kan uitwerken bleek tijdens de operatie in Kunduz, Afghanistan. Al polderend de oorlog in, bleek een recept voor een ramp. De missie in Kunduz mislukte vooral omdat de Kamer dwingende, maar irreële eisen oplegde ten aanzien van de wijze waarop militairen hun werk moesten doen.

Met de bestrijding van een pandemie is dat niet veel anders. Soms wordt de politieke druk te groot. Rutte sloot scholen, terwijl deskundigen dat medisch niet noodzakelijk vonden.

Dat is gevaarlijk omdat crisisbeheersing eenheid en sterk leiderschap vereist. Uit honderden evaluaties van recente crises blijkt dat een eensluidende aanpak of strategie nodig is, met heldere interne communicatie- en commandolijnen van de top naar de uitvoerders, en duidelijke crisiscommunicatie naar de bevolking. Dit zijn erkende sleutelfactoren voor succes. Maar Wilders en Baudet verstoren die bewust.

Kan Rutte dan geen fouten maken? Dat zal de evaluatie moeten uitwijzen die ooit zal verschijnen. Misschien was de Nederlandse aanpak uitstekend, misschien was die rampzalig. We weten het niet. Wat ik wel weet is dat het nu geen tijd voor politieke spelletjes is.

Rob de Wijk  is  hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

Ad Verbrugge spreekt bij Voor de Ommekeer TV met hoogleraar Internationale Betrekkingen Rob de Wijk over zijn boek ‘De nieuwe wereldorde’. Als we nog iets van de huidige wereldorde willen handhaven, zullen we moeten samenwerken. Wat is het andere scenario?

De ondertitel van het boek is niet voor niets: ‘Hoe China sluipenderwijs de macht overneemt’. Ter illustratie haalt De Wijk in dit gesprek Montenegro aan. Ze bouwen daar een snelweg met Chinees geld en duidelijk is dat ze het niet kunnen terugbetalen. Ze zullen vervolgens worden gedwongen om net als Sri Lanka territorium of infrastructuur af te staan. “Dan kan het zomaar zijn dat China een marinehaven kan beginnen in een NAVO-land.”

Een ander voorbeeld is het aan te leggen 5G-netwerk. Als we in zee gaan met Huawei, zal China uiteindelijk de standaarden bepalen en de wereldmacht volledig naar zich toetrekken. Deze discussie wordt veel te weinig gevoerd en de politici weigeren het te begrijpen. Hoe dit in zijn werk gaat? De Wijk vertelt het bij Voor de Ommekeer.

Star Wars in het echt? Strategisch analist Patrick Bolder was te gast bij De Technoloog op BNR Nieuwsradio, waar hij in gesprek ging met Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg over het militair gebruik van de ruimte.

Het was een vrij achteloze opmerking van president Trump in een speech vorig jaar: naast onderdelen als luchtmacht, marine en landmacht moesten de VS ook een ruimte macht hebben, een Space Force. Inmiddels is die er en in februari is in het Congres een budget aangevraagd van 15 miljard dollar.

Luitenant-kolonel Patrick Bolder, verbonden aan The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) vertelt in De Technoloog dat het militair gebruik van de ruimte onvermijdelijk is (want een andere mogendheid doet het wel en dan sta je op achterstand), dat er naast bekende aspecten als spionagesatellieten en het gps-systeem ook nieuwe manifestaties zijn zoals satellieten die elkaar stalken en gebruik van lasers om elkaars satellieten te verblinden. Satelieten kapotschieten is not done omdat je dan met de brokstukken de hele ruimte onbruikbaar maakt.

Verder biedt militaire ruimtetechnologie kansen aan het Nederlandse bedrijfsleven en daarmee aan Defensie om als 'launching customer' Nederlandse bedrijven op de kaart te zetten. Laserstralen voor datacommunicatie zijn daar een voorbeeld van.

Luister de aflevering van De Technoloog hier terug.

Now available online is Critical Materials: Underlying Causes and Sustainable Mitigation Strategies, which features a chapter by HCSS’s Michel Rademaker entitled “The Geopolitics of Materials: How Population Growth, Economic Development and Changing Consumption Patterns Fuel Geopolitics”.  In it, he discusses the impact that the shifting supply and demand of natural resources will have on geopolitical relations in the future, particularly how increasing competition will lead to resource nationalism. This may contribute to a shift in the balance of power between East and West as emerging economies like India and China leverage their resources to expedite their economic growth and accelerate the change in world order.

You can find the chapter by clicking here, and you can access the full book here.

New paper out now! To read, click here.

This paper is a collaboration with Clingendael authors Hugo Klijn and Maaike Okano-Heijmans, with contributions from Bianca Torossian. 

Against a backdrop of geopolitical tensions and rapid technological developments, the debate on governing autonomous weapons is gaining momentum – both in the Netherlands as well as in other countries. Discussions are complicated, however, because of wide variations in the positions of countries, compounded by a tendency of some politicians and non-governmental organizations to frame the discussion in alarmist terms. The regulation of controversial categories of robotic and autonomous systems (RAS) requires new approaches and new instruments.

Building on theories of transnational governance, this paper highlights so-called trusted communities as a potentially valuable instrument to engage relevant stakeholders, particularly those from the private sector. Apart from continuing its efforts in formal frameworks – such as the Convention on Certain Conventional Weapons (CCW), where Lethal Autonomous Weapon Systems (LAWS) are discussed – the Netherlands government may consider reaching out to businesses and relevant experts at home as well as in like-minded states through trusted communities.

Such networks have the ability to bring together key actors to provide input for developing principles and norms for further regulation and export control regimes that are based on mutual trust and respect.

Download the paper here.

Photo credit: UN/Jean-Marc Ferré

HCSS had the honor of hosting a delegation from the Policy Analysis and Development Agency of Indonesia’s Ministry of Foreign Affairs to discuss the foreign policy objectives of the Netherlands and Indonesia. Among the delegation were Fikry Cassidy, deputy chief of mission for the agency, and Ben Perkasa Drajat, director of the America and Europe region of the Center for Policy Analysis and Development, as well as other experts. They met with HCSS’s Tim Sweijs and retired senator Frank van Kappen in order to examine the relationship between the two countries from a foreign policy perspective and foster a mutual understanding of the goals and challenges to address in their relationship.  

Het gaat hele grote gevolgen hebben voor de conflicten van de toekomst: Robotica en autonome systemen. Daar gaat het over in deze eerste serie afleveringen van De Strateeg. Gaan de ontwikkelingen op dit gebied ertoe leiden dat mensen straks in oorlogen helemaal niet meer nodig zijn op het slagveld? In aflevering 2 van De Strateeg spreekt Paul van Liempt daarover met Patrick Bolder en Tim Sweijs, beiden van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

Autonome wapensystemen, daar zijn heel veel mensen bang voor. Killer robots met een eigen wil, dat zouden het kunnen worden, denken zij. Maar er zijn ook genoeg fans! Want we sturen bijvoorbeeld toch liever een machine het slagveld op dan een mens? Met kunstmatige intelligentie kunnen we namelijk heel veel positieve dingen doen, om het leven van militairen een stuk gemakkelijker te maken.

Eén ding is zeker: de conflicten van de toekomst worden door ontwikkeling van robotica en autonome systemen radicaal anders dan we gewend zijn. Hoe moet Nederland zich opstellen op dit gebied? Doen we al genoeg, of moet er veel meer in deze technologie geïnvesteerd worden? Kunnen we nog in de buurt komen van landen die hier al heel ver mee zijn? Wat voor wapensystemen zijn er nu al beschikbaar en wat is er nog in ontwikkeling? Die vragen, en nog veel meer, beantwoorden Tim Sweijs en Patrick Bolder in deze aflevering van De Strateeg.

Gasten:

Tim Sweijs, research director bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies.

Patrick Bolder, strategisch analist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en Luitenant-kolonel van de Koninklijke Luchtmacht.

Over deze podcast:

Podcast De Strateeg verschijnt eens in de twee weken bij BNR, abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen, of luister via de BNR App, Spotify, Apple Podcasts of je eigen podcastapp.

Luister aflevering 1 hier terug: “Ethisch zijn, of blijven leven?”

Na de dramatische crisis van 2015 is het aantal vluchtelingen dat via de Balkanroute Europa binnenkomt vrijwel opgedroogd. Toch vraag ik mij af of dat aan de Turkije-deal ligt, schrijft Rob de Wijk in zijn wekelijkse column voor Trouw. De kern van deze overeenkomst is dat elke illegale migrant die Griekenland bereikt, naar Turkije wordt teruggezonden. In ruil daarvoor sturen de Turkse autoriteiten één Syrische vluchteling naar Griekenland. Die vluchtelingen worden dan daarvandaan over Europa verdeeld. In ruil ontvangt Turkije zes miljard euro, worden de visarestricties voor Turken versoepeld en komt er meer zicht op de Turkse toetreding tot de Unie.

Helaas bleek Griekenland, ondanks massieve finan­ciële steun, niet in staat de asielprocedures snel te laten verlopen. Daardoor is een eiland als Lesbos in een vluchtelingenkamp veranderd. De omstandigheden zijn barbaars en staan haaks op die mooie Europese waarden van humaniteit en compassie. Om de zaak verder te compliceren willen de oostelijke lidstaten van de Unie geen of nauwelijks vluchtelingen opnemen en doet de rest dat, aangejaagd door populisme en xenofobie, mondjesmaat.

Vluchtelingen uit Syrië doen daarom vaak niet eens meer de moeite om asiel in Europa aan te vragen. En als ze al illegaal Griekenland binnenkomen, lopen ze vervolgens vast op de grenshekken die Oost-Europese landen hebben geplaatst.

Cynische vorm van chantage

President Erdogan weet dit. Daarom was zijn besluit om de grenzen te openen een cynische vorm van chantage. Vluchtelingen werd kennelijk wijsgemaakt dat ook de Griekse grens geopend zou worden, terwijl Erdogan wist dat dit niet het geval was. Zo werden de vluchtelingen een pressiemiddel om de Unie en de Navo te dwingen Turkije bij de opvang van vluchtelingen en de strijd in Syrië te steunen. Pure chantage dus.

Dit bleek ook al in november 2015 toen Erdogan tijdens de G20-top van Antalya dreigde de grenzen open te zetten als de Unie niet met drie miljard euro extra over de brug zou komen. Het werkte. Deze chantage zien we nu weer.

Ik heb daarom altijd moeite gehad met die deal. Want wie zich van een ander land afhankelijk maakt, wordt per definitie kwetsbaar. Deze harde les uit de internationale betrekkingen werd door de bedenkers van de deal willens en wetens genegeerd.

Als er geen draagvlak is, moeten de grenzen maar dicht

Wat dan wel? Als er geen publiek en politiek draagvlak voor massale vluchtelingenstromen is, dan moeten de grenzen maar dicht. Wel moeten we ruimhartig de portemonnee trekken om de Turken te helpen met de opvang van de ruim vier miljoen vluchtelingen; het grootste aantal van de hele wereld. Er moeten zo nodig, desnoods met militaire macht, veilige gebieden worden ingericht waar vluchtelingen worden opgevangen. Dat idee circuleerde al voor Syrië, maar werd doorkruist door de Russische interventie. Landen die dat willen kunnen vluchtelingen opnemen zonder dat die zicht krijgen op een permanente verblijfsstatus. Tegelijkertijd moet er toelatingsbeleid komen voor arbeidsmigranten. Want dat we die gezien de vergrijzing nodig gaan hebben, staat als een paal boven water.

Inmiddels schijnt ook Erdogan de deal te willen redden. Doen! Maar trek tevens de conclusie dat het afgelopen moet zijn met deals die chantabel maken en sla een compleet nieuwe weg in om het hele immigratievraagstuk op te lossen.

Rob de Wijk  is  hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

President Donald Trump kondigde donderdag aan dat mensen uit 26 Europese landen een maand niet meer de Verenigde Staten binnen mogen komen vanwege het coronavirus. Dat kan volgens Han ten Broeke grote consequenties hebben, zegt hij in Metro.

De Europese Unie is niet blij met de plotselinge maatregel van de Amerikaanse leider. In een verklaring lieten de voorzitters van de Europese Raad en Europese Commissie weten dat dit een eenzijdig besluit is geweest en dat zij de maatregel afkeuren.

Han ten Broeke, directeur politieke zaken bij HCSS, is kenner op het gebied van internationale betrekkingen. „De internationale handel gaat door dit besluit een enorme klap krijgen.” Trump gaf op Twitter aan dat het inreisverbod niet voor goederen zou gelden. Maar, zo zegt Ten Broeke, „voor goederen zijn ook mensen noodzakelijk. Dit gaat een ongelofelijk effect hebben op de economie. Je kunt erop wachten dat mensen thuis op de bank komen te zitten en er cashflowproblemen gaan komen. Dan zitten we in economisch zwaar weer.”

Amerika heeft de eigen voorzorgsmaatregelen ook nog niet goed op orde. Zo zou er in het land een tekort zijn aan testkits, waarmee het coronavirus ontdekt kan worden bij mensen. Ten Broeke: „Waar ik een probleem mee heb is dat deze maatregel overnight en zonder aankondiging wordt genomen. Ik zeg wel tegen Europa: dit is het zoveelste bewijs dat we echt moeten leren om voor onszelf te gaan zorgen.”

Het zou goed kunnen dat Trump met deze maatregel zichzelf in de voet schiet met betrekking tot zijn kandidaatstelling voor de Amerikaanse verkiezingen. Ten Broeke: „Ik denk dat de gevolgen heel groot gaan zijn voor de verkiezingen in het algemeen. Zowel voor de Democraten als de Republikeinen. Maar het grootste gevolg voor Trump is dat hij zich nu moet bewijzen als een koele en rationele leider, die zo’n crisis aankan. En hij heeft tot nu toe laten zien dat hij over weinig van dat soort capaciteiten beschikt.”

Lees het hele artikel van Vincent Smit op de site van Dagblad Metro.