Het gaat goed met het internationale terrorisme. Slecht nieuws dus. De AIVD constateerde in navolging van buitenlandse inlichtingendiensten een verschuiving in de oorsprong en aard van de dreiging van geradicaliseerde moslims die het geweld niet schuwen.
Tot voor kort waren home grown netwerken, zoals de Hofstadgroep, de belangrijkste dreiging. Maar sinds kort is de internationale aansturing en oriëntatie belangrijker geworden. Djihadisten uit het grensgebied van Pakistan en Afghanistan sturen steeds vaker Europese netwerken en individuele strijders aan. Al-Kaida hervindt zijn kracht. Het gevolg waren complotten voor aanslagen in Denemarken en Duitsland in september 2007.
Europol meldde onlangs dat een toenemend aantal Nederlanders bereid is aan de strijd buiten de Europese Unie deel te nemen. Ook constateerde de AIVD dat Europese djihadisten vaker afreizen naar trainingskampen buiten Europa om vervolgens terug te keren en hier aanslagen te beramen. In Noord-Afrika worden terroristische groepen door Al-Kaida verenigd en ontwikkelt Somalië zich tot een nieuw djihadistisch centrum.
De dreiging wordt deels veroorzaakt door ons eigen beleid. Het is aannemelijk dat die door Al-Kaida georganiseerde samenwerking tussen terroristische groepen in Noord-Afrika gericht is tegen Europese bemoeienis met de conflicten in Somalië, Tsjaad en Soedan. Een zelfde fenomeen constateerde de NCTb ten aanzien van Afghanistan. Westerse troepen bleken een belangrijke motivatie voor complotten in Duitsland, Denemarken en Spanje. Europol meldde expliciet dat Nederlandse troepen in Afghanistan een belangrijke motivatie voor djihadisten in Nederland is.
Voor Nederland zijn de effecten van Fitna extra verontrustend. Minister van buitenlandse zaken Maxime Verhagen sloot niet uit dat deze een rol speelden bij de terroristische dreiging waardoor deze week de Nederlandse ambassade in Kaboel moest worden geëvacueerd.
De internationale djihad wordt een urgenter en complexer vraagstuk dat niet kan worden losgezien van de missie in Uruzgan. Helaas vindt hierover nauwelijks een strategisch debat plaats. In Nederland erodeert de steun voor de missie. In juli vorig jaar was de helft van de Nederlandse bevolking voorstander, nu een kwart. Veertig procent maakt het niet uit. Zo bezien is er nog steeds voldoende steun. Maar de afkalving is onmiskenbaar.
In de Britse comedy Yes Minister vatte minister James Hacker zijn opdracht ooit kernachtig samen: ’I am a leader. I must follow the people’. Dat lijkt ook het adagium van veel Nederlandse politici. En dat maakt, gezien de afkalvende steun voor de missie, een ferme opstelling ten aanzien van de nieuwe terroristische dreiging allerminst zeker. Temeer omdat succes in Uruzgan wordt afgemeten aan de opbouw van de provincie. Getuige het onvermogen om van achterstandswijken prachtwijken te maken moet niet veel worden verwacht van de nog veel grotere uitdaging om van Uruzgan een prachtprovincie te maken. Succes in Uruzgan meet ik uitsluitend af aan het voorkomen dat deze provincie vrijplaats wordt voor taliban en Al-Kaida. Tot nu toe lukt dat en is de missie voor mij voorlopig geslaagd.
Hoe groot het probleem van de wederopstanding van Al-Kaida is, bleek deze week uit een pleidooi van Amerikaanse commandanten. Nu al mag de CIA aanvallen met onbemande gevechtsvliegtuigjes uitvoeren, maar de Amerikanen willen zo nodig ook met speciale eenheden in het westen van Pakistan op terroristen jagen. Het wordt tijd dat in Nederland de discussie over Uruzgan en de Hoorn van Afrika terug wordt gebracht tot waar het om gaat: de strijd tegen terroristen die onze veiligheid bedreigen. Weggaan is geen optie omdat we dan weer terug zijn bij af: Afghanistan als vrijplaats voor terroristen.
Trouw
Photo credit: The U.S. Army via Foter.com / CC BY
