De Russische aanval op Oekraïne is begonnen. Is president Poetin uit op het oosten van dat land, of wil hij heel Oekraïne in zijn greep krijgen? Rob de Wijk, historicus en Trouw-columnist, duidt de situatie.
De berichten over Russische luchtaanvallen kwamen donderdagochtend uit heel Oekraïne, tot in Kiev en Odessa. Ondertussen heeft Poetin gewaarschuwd dat de Oekraïense militairen in het oosten van het land de wapens neer moeten leggen, in de regio van de opstandige republieken die door Rusland zijn erkend, de Donbas.
Wat is nu Poetins doel?
“Qua bezetting denk ik dat het hem alleen om het oosten gaat. Maar ondertussen voert hij in het hele land aanvallen uit op het militaire apparaat, vliegvelden, havens en commandoposten. Hij bezet de Donbas, maar waarschijnlijk gaat hij wel verder, tot Charkov en Marioepol. Dan kan hij hij de hele kuststrook tot de Krim bezetten.
“Hij wil bovendien regime change, een regeringswisseling in Kiev, dat heeft hij ook gezegd. Dat kun je vergelijken met de Irakoorlog in 2003, toen de Amerikanen dat ook wilden. Maar Rusland is niet de Verenigde Staten, ze kunnen dit op termijn niet volhouden. Hun economie is kleiner van die van Italië.”
Wat zijn de gevolgen als hij doorzet?
“De consequenties zullen enorm zijn, ook voor ons. De beurzen zullen instorten en we komen in een recessie terecht. En dat gaat Rusland meer raken dan ons.”
Hoe kan Poetin een regeringswisseling voor elkaar krijgen als hij Kiev niet in handen heeft?
“Hij kan de Oekraïense regering isoleren en hun communicatiemiddelen afsluiten. En hij kan een bom op president Zelenski gooien, dan is die weg. Dan zet Poetin daar een nieuwe president neer die in de pas loopt, zoals eerder Janoekovitsj en dan begint alles weer van voren af aan. Maar dat kan nooit goed gaan, omdat de bevolking dat niet pikt.”
Kan Rusland dit conflict winnen?
“Op korte termijn gaat Oekraïne dit verliezen, militair kunnen ze niet op tegen de Russen. Maar op lange termijn kan Rusland dit niet volhouden. Met 200.000 man kom je ook niet zo ver in Oekraïne. Of wil hij het hele Russische leger mobiliseren? Ik dacht even dat Poetin een strateeg was, maar hij blijkt toch een kortetermijndenker te zijn. Hij heeft niet strategisch nagedacht, hij is een gokker geworden.
“Dit scenario heb ik eerder wel voorspeld, maar de afgelopen dagen verwachtte ik toch niet dat hij zo ver wil doorpakken. Het is ook krankzinnig, dit ga je op den duur verliezen. Je verwacht enige rationaliteit, maar deze man is het zich op de realiteit kwijt. Ik trek niet graag de vergelijking met Hitler, maar het begint er nu wel op te lijken. Die heeft ook zijn hand overspeeld, het draagvlak van ieder land heeft zijn beperkingen.”
Bron: Trouw
Afbeelding toeschrijving: The Presidential Press and Information Office, Kremlin.ru