Bij de bestrijding van de coronacrisis ontbreekt het aan een krachtige en planmatige aanpak, omdat achtereenvolgende kabinetten „willens en wetens” niet voor een landelijke crisisstructuur kozen. Daardoor moet nu veel onnodig worden geïmproviseerd.
Dat zegt veiligheidsexpert Rob de Wijk deze vrijdag in NRC. De directeur van de Haagse denktank The Hague Centre for Strategic Studies zegt over het haastig uitbreiden van de hoeveelheid bedden op intensive-careafdelingen (IC’s), en het optreden van tekorten aan apparatuur en beschermingsmiddelen: „Dat was allemaal niet nodig geweest. Doordat Nederland eerder willens en wetens heeft afgezien van een sterke, landelijke aansturing in crisissituaties, zijn we in deze toestand beland.”
De Wijk wijst op de lancering door minister Johan Remkes (Binnenlandse Zaken, VVD) van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) in Driebergen in 2004. Dat moest plannen gaan ontwikkelen voor een aanpak van ingrijpende nationale crises zoals overstromingen, terroristische aanslagen, stralingsincidenten (reactoren) en infectieziekten. De operationele staf van het centrum die ministers moest bijstaan, werd in 2015 echter opgeheven.
Het tragisch lot van het LOCC past bij een land waarin graag gepolderd en gecoördineerd wordt, erkent De Wijk. Dirigistische command and control-centra, zoals het LOCC misschien was geworden, passen daar slecht bij. Maar de lotgevallen van de centrale crisisbeheersing illustreren wat hem betreft nog iets anders. „Kernpunt is dat hier verantwoordelijkheid ontlopen is”, zegt De Wijk. „Politici willen als het puntje bij het paaltje komt, niet sturen. Want als je stuurt, ben je verantwoordelijk. Dan loop je risico, zeker in een crisis.”
Lees het hele verhaal in 2 artikelen door Kees Versteegh in NRC (link 1 ; link 2). Een versie van dit artikel verscheen ook in nrc.next van 3 april 2020.
