Lag het aan de vluchtelingencrisis en de terreur dat de burger vorig jaar weer bozer is geworden? In ieder geval constateerde het SCP in december dat het vertrouwen in de politiek weer is gedaald. En toch geeft de gemiddelde burger zijn eigen leven een dikke voldoende. Rara, hoe kan dat? Kennelijk lijden we collectief onder het lijden dat we vrezen.
De burger geeft bovendien tegenstrijdige signalen af. Twee derde van de Nederlanders wil dat de regering zich minder op het buitenland en meer op het binnenland richt. Maar in een verknoopte wereld waarin gebeurtenissen in het buitenland onze veiligheid en welvaart bepalen is dat onmogelijk.
Het jaar begon al slecht met de executie van de Saudische sjeik Nimr al-Nimr. Met een beetje pech escaleert daardoor de strijd in het Midden-Oosten tot een regelrecht treffen tussen Saudi-Arabië en Iran. Dat levert nog meer vluchtelingen op. En de ineenstorting van de Chinese beurs op de eerste beursdag van het nieuwe jaar kan een mondiale recessie inleiden.
EU-verband
Je afwenden van het buitenland is dus struisvogelpolitiek. Laten we daarmee in 2016 ophouden en ons voornemen om internationale problemen gezamenlijk en constructief aan te pakken. Mag dat dan in EU-verband? De gemiddelde Nederlander kan daartegen toch onmogelijk bezwaar hebben.
Of toch wel? Volgens het eerder genoemde SCP-rapport denkt 56 procent van de burgers dat te veel macht aan de EU is overgedragen. Maar diezelfde burger wordt ook boos als de eurocrisis, de Griekse crisis, de vluchtelingencrisis, de terreurdreiging en de problemen met Poetin niet in een handomdraai worden opgelost. Als het aan Brussel ligt, waren de problemen inderdaad snel opgelost. Maar dat eist opgeven van soevereiniteit door de lidstaten.
Omdat de lidstaten dat niet willen, blijven ze voortmodderen en werpen ze nationale blokkades op. Politici schuiven vervolgens hun onmacht op Brussel af, zodat de burger denkt dat de EU de oorzaak van het falen is.
Democratische besluitvorming
Of de burger zelf gooit zand in de machine. Dat is precies wat het referendum over het associatieverdrag EU-Oekraïne doet. Het gevolg? Alleen Nederland wordt de dupe: het ondermijnt Nederland binnen de EU, in het bijzonder het EU-voorzitterschap, speelt Poetin in de kaart en is een klap in het gezicht van al die exporteurs die hun verliezen door de sancties tegen Rusland willen compenseren door handel met Oekraïne. En dat terwijl het verdrag feitelijk niet meer kan worden teruggedraaid, omdat het geheel volgens de regels en democratische besluitvorming een feit is.
Ik denk dat de boosheid van de burger mede verklaarbaar is door onwetendheid. Politici begrijpen de burger best, maar de burger snapt de door de politiek gekozen oplossingen niet. Daarom politici, ga het nieuwe jaar in met het voornemen meer tijd te steken in het uitleggen van uw besluiten. Als mensen geen idee hebben waarom dat associatieverdrag in werking is getreden, zullen ze tegen Europa stemmen. Dat is logisch.
De burger is misschien wel boos, maar niet achterlijk. Uitleggen moet. Want in 2016 gaat het niet meer om EU-normen voor grasmaaiers, maar om existentiële vraagstukken die de stabiliteit van Europa, inclusief Nederland raken.
De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.
Photo credit: Minister-president via Foter.com / CC BY
Experts
Related Content
