President Poetin heeft het kernwapenverdrag New Start met de VS opgeschort. Ooit waren dergelijke verdragen het symbool van ontspanning tussen oost en west, maar dat is verleden tijd. Poetin wil hier een duidelijke boodschap mee af geven, legt HCSS senior strategisch analist Paul van Hooft uit in Nieuwsuur.
“Ik ben niet helemaal verrast. Het is een manier om te zorgen dat we aan kernwapens blijven denken, dat het op de agenda blijft staan en dat we bang blijven voor Rusland. ”
Verrast is hij niet, maar bezorgd is kernwapenexpert Paul van Hooft wel over het opschorten van het laatste nucleaire verdrag tussen Rusland en de VS. “Het is waarschijnlijk bluf, maar het is wel hele gevaarlijke bluf, want hij heeft zichzelf hiermee steeds meer klem gezet en heeft niet zo veel middelen meer over om ons op een andere manier te bedreigen.”
“Het is waarschijnlijk bluf, maar het is wel hele gevaarlijke bluf.”
HCSS senior strategisch analist Paul van Hooft
Volgens officiële cijfers is de dertien jaar oude overeenkomst door beide kernmogendheden nageleefd. Zowel Washington als Moskou had in 2018 zijn kernwapenarsenaal verkleind tot onder de afgesproken aantallen, meldt The Washington Post. Dat neemt niet weg dat de twee wereldmachten samen naar schatting nog steeds zo’n 90 procent van alle atoombommen bezitten.
Onder het verdrag hebben de VS en Rusland elk recht op 18 inspecties per jaar bij de ander, schrijft Reuters. Maar sinds het uitbreken van de coronapandemie in 2020 zijn er geen inspecties meer geweest. Bilaterale gesprekken om de controles te hervatten werden steeds uitgesteld.
In augustus vorig jaar schortte het Kremlin de samenwerking op vanwege de oorlog in Oekraïne. En nu gaat Poetin een stap verder door het verdrag voorlopig stop te zetten.
“Het nieuwe START verdrag houdt in dat er beperkingen zitten op hoeveel kernwapens Rusland en de Verenigde Staten klaar hebben staan en de middelen waarmee ze die kernwapens kunnen gebruiken – de bommenwerpers, de onderzeeërs en de lange afstand raketten,” legt Van Hooft uit.
De voorlopige terugtrekking uit New Start maakt het moeilijker om te controleren wat Ruslands nucleaire eenheden doen. Sinds het begin van de oorlog heeft Poetin herhaaldelijk impliciet gedreigd met de optie om kernwapens in te zetten. Daarbij zei de president steeds dat het Kremlindit alleen zal doen als Rusland in zijn voortbestaan wordt bedreigd. Sowieso zijn kernwapens vooral bedoeld ter afschrikking, omdat de inzet ervan enorme consequenties heeft.
“De gevolgen van het opschorten van het verdrag zijn niet van de ene op de andere dag merkbaar,” vervolgt Paul van Hooft bij Nieuwsuur. “Maar vergeleken met 30 jaar geleden toen er een hele serie verdragen waren om een soort vangrails in het systeem te hebben, om de wapenwedloop niet uit de hand te laten lopen, om wat zekerheden en transparantie te hebben… al die vangrails zijn nu weg.”
“Het is een historisch moment, maar vooral omdat het onderstreept, een uitroepteken zet, bij iets dat al veel langer aan de hand is, namelijk het uiteenvallen van allemaal manieren die we hadden om het risico op een kernoorlog in te perken. We zijn nog een stapje dichterbij middernacht.”
“We zijn nog een stapje dichterbij middernacht.“
HCSS senior strategisch analist Paul van Hooft
Bron: Nieuwsuur, 21 februari 2023
