Een eenmansdictatuur. Zo noemt Friso Stevens het China van Xi Jinping. Dit betekent niet automatisch dat het land een direct militair gevaar is voor Europa, zegt de buitenlandexpert die onlangs promoveerde op de opkomst van het moderne China. Maar hoe geruststellend is dit? ‘China maakt anderen graag economisch van zich afhankelijk,’ zegt Stevens in een interview met het Nederlands Dagblad.
Met zijn kenmerkende grote passen liep minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) twee weken geleden het kantoor binnen van zijn Chinese ambtgenoot Qin Gang. Het waren ‘goede gesprekken, ook over lastige onderwerpen’, zei Hoekstra achteraf.
Achter een bureau op de tweede verdieping van de Vrije Universiteit in Amsterdam haalt Friso Stevens zijn schouders op. ‘Als een Nederlandse minister overlegt met een Chinese minister, dan praat hij – als hij echt invloed wil uitoefenen – met de verkeerde persoon. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken is als hoofd van zijn ministerie verantwoordelijk voor het managen van de betrekkingen met het buitenland. Maar de echte besluiten worden genomen door een kleine kring rond algemeen secretaris Xi Jinping.’ Stevens promoveerde onlangs op een proefschrift over Chinese assertiviteit en de rol van de Chinese leider Xi sinds zijn aantreden in 2012. Hoe China zijn buitenlands beleid heeft vormgegeven, is een illustratie van de ‘eenmansdictatuur’ van Xi, zegt Stevens. ‘In zijn nabijheid zitten velen met hetzelfde wereldbeeld van strijd en confrontatie. Bovendien hebben de meeste van de 25 leden van het Politbureau van de Communistische Partij een persoonlijke band met Xi, doordat zij in het verleden met hem hebben gewerkt.’
Lees het hele interview in het ND van 9 juni 2023, of download de PDF hier: