HCSS
  • Home
  • Research
    • All Research
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Hybrid Threats
      • Influencing Human Behaviour
      • Robotic and Autonomous Systems
      • The New Space Era
      • Strategic Stability: Deterrence and Arms Control
      • Strategische Monitor Politie
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific Hub
      • The Future of European Strategy
      • Initiative on the Future of Transatlantic Relations
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • RuBase: Knowledge base on Russia
    • Climate, Energy & Resources
      • Climate and Security Programme
      • Crowds & Machines
      • Energy Storage in Transition
      • Energy & Raw Materials
      • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
      • Water, Peace & Security (WPS)
    • Cyber Policy & Resilience
      • HCSS Cyber Policy Programme
      • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Events
    • Podcasts
  • HCSS Datalab
    • Climate Security Risk Monitor
    • Cyber Arms Watch
    • Dutch Foreign Relations Index
  • Services
    • Strategic Capability gaming
    • Studio HCSS
    • The Socio-Political Instability Survey
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2023
    • South Africa Netherlands Cyber Security School 2024
    • HCSS Boardroom
  • About HCSS
    • Experts
    • Contact
    • Mission and Values
    • Vacancies
    • The HCSS Internship Programme
    • Partners & Clients
    • Subscribe to our Newsletter
    • Press & Media Inquiries
    • Global Futures Foundation
  • Search
  • Menu Menu

News

Na de Muur is er vrijheid, welvaart en een botsing met Rusland

November 10, 2014

 Niet lang voor de val van de Berlijnse Muur maakte ik met Philippe Scheltema een van mijn laatste reportages voor het VPRO-programma ‘Eurobureau’. In Oost-Berlijn filosofeerden we over de toekomst van het rommelende Warschaupact en constateerden we dat die Muur binnenkort zou kunnen vallen. Misschien wel binnen vijf of tien jaar, schatte ik in. Ik nam mij later voor nooit meer zo’n voorspelling te doen.

Een paar weken voor de val van de Muur maakte ik tot afgrijzen van veel VPRO-luisteraars de overstap naar het ministerie van Defensie. Minister Bolkestein en zijn opvolger Ter Beek, beiden veelgevraagd in Eurobureau, waren tot het inzicht gekomen dat de wereld ging veranderen en dat dit gevolgen voor Defensie moest gaan hebben. Of ik een rol in het veranderingsproces zou willen spelen.

Vrij vlot na mijn aantreden voorspelde ik op een vraag van een journalist dat het plausibel was dat er als gevolg van de chaos in Oost-Europa binnenkort ergens een oorlog zou uitbreken. De Kamer stond op zijn achterste benen en de minister moest uitleg geven. Het kon toch niet zo zijn dat een ambtenaar oorlog voorspelde, terwijl de politiek juist enthousiast het vredesdividend aan het innen was?

Ontwrichting

Ter Beek meldde de Kamer dat ik verkeerd was geïnterpreteerd, maar kort daarna brak de oorlog in Joegoslavië uit. Logisch, want revoluties, zoals die van 1989, gaan altijd gepaard met ontwrichting, en dus conflicten. Terugkijkend is het een wonder dat er toen niet meer conflicten zijn losgebarsten. Hoe dan ook, ik realiseerde mij ineens hoe de politiek functioneert: door de val van de Muur was de vrede uitgebroken, en kon ongebreideld op Defensie worden bezuinigd. Dissidente meningen worden dan niet op prijs gesteld.

Het Europese bezuinigingsvirus bleek hardnekkig en leidde decennialang tot het volstrekt ontkennen van de realiteit en de gevolgen van het eigen handelen. Deze houding bleek mede de oorzaak te zijn van de huidige crisis met Rusland. De realisten hebben het de afgelopen kwart eeuw afgelegd tegen de idealisten, die de uitbreiding van de Navo en de EU er doorheen jasten, ten koste van Rusland, en de euro invoerden zonder over een politiek unie na te denken.

Maakbaarheidsideaal

Het westerse maakbaarheidsideaal werd met naïeve onbezonnenheid op allerhande crises toegepast, waardoor er meer doden vielen tijdens de zogenaamde vredesoperaties dan in het conflict dat de aanleiding voor die operatie was. Wat heeft 25 jaar Muur opgeleverd? Vrijheid en meer welvaart in Oost-Europa en een nieuwe confrontatie met Rusland.

In West-Europa heeft de welvaartsgroei van na de val van de Muur decadente, naïeve samenlevingen opgeleverd die de rauwe realiteit van de nieuwe wereld ontkennen. Libië en Mali zijn naar de achtergrond verdrongen, de kwestie Oekraïne is verengd tot de MH17 en de annexatie van de Krim en een mogelijke opdeling van Oekraïne worden als feiten aanvaard.

IS is vandaag de dag even trending topic. En dat terwijl Rusland bezig is de vernederingen van na de val van de Muur recht te zetten, en Moskou een conflict met de Navo niet uitsluit. En in Oost-Europa vragen ze zich af wat er van de solidariteit van 25 jaar geleden is overgebleven.

De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Related News

Related Content

  1. EenVandaag | Helga Salemon: “Poetin is een pokerspeler die zichzelf moet blijven overbieden”
  2. Column: Zonder bijtende sancties lukt een dialoog met Rusland niet
  3. Tim Sweijs in Het Parool: “Veel oorlogen beginnen met een onverwachte wending. Nu dreigt Poetin met kernwapens”

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Terms & Conditions (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Tim Sweijs will attend Second Meeting of the Advisory Board of the ASEAN Institute...Rob de Wijk over begroting Defensie en zijn boek ‘Machtspolitiek’...
    Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!