Moslimextremisme bloeit, met dank aan de Arabische ‘Lente’

Wie dacht dat er met de dood van Osama bin Laden een einde zou komen aan het moslimextremisme had het mis. Al voor Bin Ladens dood veranderde Al Kaida van een centraal geleide naar een decentrale organisatie met filialen in talrijke conflictgebieden. De Arabische Lente – zoals de westerse wereld de opstanden hardnekkig noemde – blijkt een zegen voor extremisten. Het laatste ‘Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland’ dat door de regering aan de Kamer is gestuurd, is duidelijk: “Er zijn meer jihadgebieden dan ooit en er is meer belangstelling voor jihadgebieden vanuit Nederland dan ooit.” Het dreigingsniveau blijft vooralsnog beperkt, maar er zijn zorgen over de chaos aan de zuidgrenzen van Europa. Dit is een betreurenswaardige ontwikkeling omdat de terroristische aanslagen en opgerolde complotten de afgelopen jaren juist een dalende trend vertoonden.

Maar nu is het vrijwel overal in de Arabische wereld waar revoluties plaatsvonden raak. Egypte is nu een aantrekkelijke bestemming voor jihadisten. Moslimstrijders blijken zich vooral in de Sinaï te vestigen. Met enige regelmaat vinden daar vuurgevechten met Egyptische veiligheidstroepen plaats. De afwezigheid van veiligheid in de Sinaï is een opsteker voor Gaza dat zich nu kan verheugen in de vrijwel ongehinderde aanvoer van wapens, munitie en andere goederen vanuit Egypte.

Na de val van Kadafi gingen de Toearegs richting Mali waardoor dat land ontwricht raakte. Groepen als Ansar al-Din willen daar een fundamentalistische staat en hakken naar hartelust handen af van diegenen die niet naar de sharia leven. Ze vernietigen historische heiligdommen in Timboektoe die als ketters worden beschouwd.

Hun aanpak doet denken aan die van de taliban in Afghanistan en de beeldenstorm die het einde betekende van de wereldberoemde 1700 jaar oude Boeddha-beelden van Bamiyan. Overigens hebben ook de extremisten in Egypte aangekondigd een einde te willen maken aan historische monumenten als de Sfinx van het piramidecomplex nabij Cairo. Vernielingen vonden ook in Libië plaats waar ‘on-islamitische’ soefischrijnen door moslimextremisten met de grond gelijk werden gemaakt. In dit land maken aan Al Kaida gerelateerde groepen als Ansal al-Sharia vooral het oosten onveilig. Al Kaida in de Mahgreb heeft door de revoluties onmiskenbaar zijn invloed kunnen uitbreiden.

In het Midden-Oosten is de terroristische organisatie actief in Jemen en Saoedi-Arabië. In Syrië is de situatie totaal uit de hand gelopen. Jabhad Al-Nusra maakt hier een snelle groei door en lijkt nu tussen de 6.000 en 10.000 aan Al Kaida gerelateerde strijders op de mat te kunnen brengen.

De zo toegejuichte revoluties in landen als Egypte, Jemen, Libië en Syrië leidden tot een hogere plaats op de failed states index van het tijdschrift Foreign Policy. Ze zijn dus instabieler geworden. Interventies zijn geen oplossing. Mali raakte ontwricht door de interventie in Libië. In Syrië is niet ingegrepen, maar de chaos is er niet minder op. Een echte oplossing is er niet. Interventies noch afzijdigheid bieden soelaas. Het enige lichtpuntje is dat de dreiging tegen Europa beperkt is. Want voorlopig hebben extremisten het te druk met het afhakken van handen, het opblazen van heiligdommen en het invoeren van de sharia in eigen land.

Trouw