Vermomd als Indiase diesel lijkt Russische olie, ondanks de sancties en aanstaande boycot, gewoon in Europa en dus in Nederland terecht te komen. EenVandaag sprak erover met Lucia van Geuns, energie expert van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS)
In de oliemarkt gebeurt ‘veel onder de radar’, let Van Geuns uit. “Olie uit de ene Russische haven wordt iets verderop in de andere haven gemengd, zodat het onder een andere naam naar Indiase raffinaderijen gaat. Daar wordt het Indiase diesel.”
En die Indiase diesel gaat voor de hoofdprijs naar Europa. “De commerciële raffinaderijen verdienen daar veel geld aan”, vertelt Van Geuns. “Ze kopen het goedkoop in en exporteren het voor een hoge prijs naar Europa.”
In hoeverre de Indiase diesel in Europa oorspronkelijk uit Rusland komt is lastig te meten, maar de cijfers zijn opvallend. Sinds de oorlog is de import van Russische ruwe olie in India enorm gestegen.
Dit geitenpaadje voor Russische olie creëerde volgens Van Geuns een probleem voor de Indiase overheid. “Als land loopt India niet binnen”, benadrukt ze. “En belangrijker: er komt krapte op de markt in hun land.”
“Door de sancties exporteren commerciële raffinaderijen liever aan Europa, dan dat ze het voor een lagere prijs aan de Indiase overheid verkopen. Daar moest dus verandering in komen.”
Die verandering kwam gisteren. De Indiase overheid besloot winstbelasting te heffen op de commerciële raffinaderijen, waardoor exporteren naar Europa minder lucratief wordt.
“De Indiase minister heeft er op deze manier eigenlijk een stokje voor gestoken”, zegt Van Geuns. “Dat betekent een vervelend verhaal voor de private raffinaderijen, want die kunnen niet meer veel winst maken op het exporteren van de diesel.”
Of de nieuwe wetgeving ook effect heeft op de Europese sancties weet Van Geuns niet zeker. “Als we het doel van de sancties – een slinkende staatskas in Rusland – willen bereiken, zal eerste de olieprijs moeten zakken.”
“De oliemarkt is internationaal, en er zijn altijd landen die nog wel olie blijven afnemen van Rusland. En via die landen zal de Russische olie altijd zijn weg naar Europa vinden.”
Hebben de oliesancties dan überhaupt zin of doen landen zoals Nederland vooral zichzelf pijn? Rusland zal de pijn van de Europese oliesancties pas echt zal gaan voelen als de olieprijs flink begint te dalen, vervolgde Van Geuns in Trouw: “Gegeven de huidige krappe oliemarkt kan dat nog best een jaar duren.”