Lucia van Geuns en Jilles van den Beukel bji BNR: Boycot russische olie is complex

De Europese Unie werkt aan een embargo op Russische olie, zei de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire vanochtend in een interview op radiozender Europe 1. Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies is niet verrast over deze herhaalde oproep tot en boycot, wel waarschuwt ze voor de implicatie ervan. ‘Het is voorsorteren op een besluit waar nog geen unanimiteit over is.’

Niet blij

Volgens Van Geuns zijn er veel Europese landen ‘die niet blij zullen zijn met een olieboycot’. Dat is niet verwonderlijk – de totale olie-import van de EU bedraagt ongeveer 25 procent van de bijna 4 miljoen vaten olie die Rusland exporteert. ‘We zijn heel erg afhankelijk van die Russische olie. Niet alleen wij hier in Rotterdam en Amsterdam met veelal marine getransporteerde olie, maar ook heel veel landen in Centraal en Oost-Europa zoals Polen, Duitland, Hongarije en Tsjechië. Het aandeel van de Rus olie is daar eigenlijk het grootste.’

Droezjba

Niet alleen zijn landen afhankelijk van die Russische olie, hun infrastructuur is er ook op ingesteld, een omslag zal dan ook direct tot fysieke tekorten leiden, denkt Van Geuns. En dat geldt met name voor diesel. ‘Met betrekking tot tankerolie zoals die in Rotterdam aankomt, daar zal in een internationaal georiënteerde oliemarkt wel een mouw aan te passen zijn. Maar veel olie die in Centraal en Oost-Europa binnenkomt, komt via de Droezjba-pijpleiding. Direct uit Rusland bedient die de binnenlanden van Oost- en Centraal-Europa. Het is moeilijk om die op korte termijn te vervangen.’

Oeral

Dat heeft ook te maken met het soort olie in kwestie, zegt Van Geuns. Door de Droezjba-leiding stroomt vooral de wat zwaardere Oeral-olie waar diesel van gemaakt wordt. Van Geuns denkt dat het nog wel even zal duren voor er een besluit wordt genomen. Net als met steenkool zal daar nog wat tijd overheen gaan, zij denkt dat dat mogelijk pas aan het eind van het jaar zal zijn. ‘Een hele hoop landen en raffinaderijen zullen zich moeten instellen om de olie elders vandaan te halen.’

Dagelijks 3 miljoen vaten

Een olieboycot zal ongetwijfeld leiden tot prijsstijgingen en inflatie. ‘Een totale EU-boycot, dan praat je over ongeveer 3 miljoen vaten per dag minder, dan komt er tijdelijk een hogere olieprijs’. Volgens Van Geuns wordt er gepraat over een prijs ‘tussen de 150 en 250 dollar per vat’. Dat is allesbehalve denkbeeldig, ook vandaag steeg de olieprijs weer naar 111 dollar waar die vorige week nog 100 dollar bedroeg.

Dat heeft overigens niet alleen te maken met Oekraïne, benadrukt Van Geuns. Libië exporteert nu minder olie omdat het problemen heeft met de winning uit een paar grote velden.

Of een EU-boycot van Russische olie zoden aan de dijk zet, waagt Van Geuns te betwijfelen. ‘De rest van de wereld boycot de olie niet, dus uiteindelijk zal die olie zijn plek wel vinden. In eerste instantie merken ze het wel, maar de oliemarkt is internationaal.’ Van Geuns wijst erop dat Rusland niet alleen zal profiteren van de prijsstijgingen van olie, maar dat het Iran, ondanks een jarenlange boycot, uiteindelijk ook gelukt is om afzet te vinden voor de eigen olie.

Jilles van den Beukel, energiespecialist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies kan de gedachte van Le Maire wel begrijpen.

‘Het grote verdienmodel voor Rusland is olie. Veel meer dan gas. In de gemiddelde jaren verdiende Rusland drie of vier keer zoveel aan olie dan aan gas. Het was deze winter uitzonderlijk met de extreem hoge gasprijzen. Een olieboycot valt voor de EU daarnaast ook wat makkelijker te verwezenlijken dan een gasboycot. Als het je lukt om een totale boycot te doen, dan gaat het hem financieel echt pijn doen’, aldus Van den Beukel.

Bron: BNR