Deze week publiceerde HCSS de studie “De afnemende leveringszekerheid van aardgas in Nederland”. De conclusies van de paper kregen veel aandacht in de landelijke media vanwege de extreem hoge energieprijzen. Auteurs Jilles van den Beukel en Lucia van Geuns werd veelvuldig in kranten, radio- en tv programma’s om duiding gevraagd.
De extreem hoge energieprijzen vanwege de schaarste aan gas zijn voor Nederland meer dan een incident, zei Van den Beukel bij NOS nieuws over de nieuwe HCSS studie. Nederland maakt zich uitermate kwetsbaar voor extreme prijzen en zelfs energietekorten.
De extreem hoge gasprijzen zijn mede een gevolg van de schaarste aan gas, waardoor NL wel eens in de kou kan komen te zitten. We kunnen dit alleen voorkomen als er moeilijke keuzes worden gemaakt, zei Lucia van Geuns in Met Het Oog Op Morgen.
Ook Trouw verwijst naar de nieuwe HCSS studie over leveringszekerheid van aardgas: “Sluit geen gasvelden en energiecentrales, stellen twee experts, want er kan een gebrek aan aardgas komen”. Aardgas is duur en vrij schaars. Er is een gerede kans dat dat zo blijft. De vraag is zelfs of er geen tekort aan gas kan ontstaan. Daarom is het verstandig het Groningenveld nog open te houden en zou het onverstandig zijn kolencentrales en de kerncentrale van Borssele te sluiten.
‘Een versnelde energietransitie: ja, graag, we willen allemaal van die fossiele energie af. Maar we zitten in een wereld die nog grotendeels op fossiele bronnen is ingericht’, aldus Lucia van Geuns in De Volkskrant. ‘Het gaat erom dat we de oude schoenen niet weg moeten gooien voordat de nieuwe goed zitten.’ Schroef de productie uit kleine gasvelden in Nederland de komende jaren niet verder terug, is dan ook een van de adviezen uit een recent HCSS-rapport over leveringszekerheid waaraan ze meeschreef.
Dinsdag steeg de gasprijs opnieuw, naar 8 keer hoger dan een jaar geleden. Veel consumenten kijken aan tegen flink hogere energierekeningen. En dan wordt er ook nog een strenge winter verwacht. Nieuwsuur besprak het met Jilles van den Beukel.
De gasprijzen schieten nu zo hard omhoog, dat Jilles van den Beukel het ‘angstwekkend’ noemt bij RTL Nieuws. “We hebben niet goed nagedacht over de consequenties”, zegt hij over het snel afbouwen van de productie in Groningen.
De overheid moet scherpere keuzes maken om te voorkomen dat we deze winter in de kou zitten, zegt Jilles van den van den Beukel bij Spraakmakers op Radio 1: Het probleem is dat Groningse gaskraan eigenlijk niet helemaal dicht kán op dit moment.”
Volgens Van den Beukel is er geen goede risicoanalyse gemaakt van het stoppen met de gasboring in Groningen, legde hij uit in Nieuwsuur. “We hebben tot achter de komma uitgerekend hoe de aardbevingen minder worden als we minder gaan pompen, maar we hebben niet goed gekeken naar problemen in de aanlevering van gas.”
De gasprijzen gaan door het dak, mede door het bijna volledig dichtdraaien van “Groningen”. Er liggen echter nog genoeg onbenutte gasvelden in de Noord- en Waddenzee, vertelt Jilles van den Beukel bij BNR Nieuwsradio.
In Reformatorisch Dagblad worden de belangrijkste punten van de studie vermeld. Lucia van Geuns en Jilles van den Beukel raden aan om de bestaande commerciële gasopslagen in stand te houden, zo mogelijk uit te breiden, en ervoor zorg te dragen dat deze opslagen goed zijn gevuld aan het begin van de winter. Zij stellen dat het verminderen van de gasproductie, in landen waar deze productie voor een lage CO2-uitstoot zorgt, contraproductief is voor het klimaat, als dit resulteert in de import van gas met een veel hogere carbon footprint, zoals bij Russisch gas.
Volgens HCSS zijn er diverse oorzaken voor de gestegen prijzen, schrijft het Nederlands Dagblad. Zo zijn er minder nieuwe fabrieken voor vloeibaar gas (lng) en werden bestaande fabrieken voor lng minder gebruikt. Ook was de winter relatief koud en waren er lage windsnelheden waardoor er minder energievoorraden zijn.
De huidige hoge prijs het gevolg van een optelsom van factoren, legt Jilles van den Beukel uit aan Nieuwe Oogst. ‘Het is niet alleen Rusland die hierachter zit. De stijging van de gasprijzen is een wereldwijd probleem die wel een keer moest komen, maar toch eerder komt dan verwacht. Het is een kwestie van vraag en aanbod. In de afgelopen jaren was het aanbod juist hoog. Nu is het voor het eerst sinds lange tijd andersom.’ De hoge prijzen hangen voor een gedeelte samen met de coronacrisis. ‘We komen uit de coronacrisis waardoor ineens de vraag naar gas veel hoger is’, licht Van den Beukel toe. ‘Daarnaast is, ook vanwege corona, het onderhoud aan veel gasinstallaties vorig jaar uitgesteld. Dat vindt nu plaats, waardoor de productiecapaciteit beperkter is. Nederland heeft bovendien de gasboringen flink verlaagd. In 2014 was Nederland bijvoorbeeld nog verantwoordelijk voor 20 procent van de totale Europese gaslevering.’ Nederland is door het terugschroeven van de gasproductie afhankelijker geworden van gas uit het buitenland, voornamelijk uit Rusland. Nederland levert vanuit Groningen 60 miljard kuub minder in Europa sinds 2014. Dat is volledig vervangen door Russisch gas. De Russische levering van gas aan Europa steeg in dezelfde periode van 140 naar 200 miljard kubieke meter. Met hetzelfde volume dus. Van den Beukel: ‘Daardoor merkten we dat niet aan de prijs in de periode 2014-2019.’ De Verenigde Staten worden volgens de energie-expert relatief het minst getroffen door de hogere gasprijzen. ‘Dat komt doordat in de Verenigde Staten veel schaliegas beschikbaar is.’
Verder was er ook nog aandacht voor de studie bij RTV Drenthe, de Groninger Internet Courant, het Reformatorisch Dagblad, I Am Expat, Omroep Fryslan, de Telegraaf, Trouw en NRC (1) en NRC (2).