Hybride oorlog | Een ongeluk of Russische sabotage? Pepijn de Lange sprak voor de Volkskrant uitgebreid met HCSS veiligheidsexpert Frank Bekkers over de schaduwstrijd die Poetin voert tegen het Westen. ‘Het doel is onrust en verwarring zaaien.’
Recente beschadigingen in de Oostzee tonen de kwetsbaarheid van het wereldwijde datakabelnetwerk. Op de bodem van de wereldzeeën liggen duizenden kilometers elektriciteits- en datakabels: cruciale infrastructuur om ook de Europese landen draaiende te houden. Rusland heeft in zijn strijd tegen het Westen zijn oog laten vallen op deze kabels.
‘Ik vermoed dat de Russen inmiddels goed in beeld hebben waar de kabels precies liggen’, zegt Frank Bekkers, veiligheidsexpert bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Voor een schip als de Eagle S – draagvermogen van meer dan 74 miljoen kilo – is het vervolgens een koud kunstje om een kabel te saboteren. Als het scheepsanker eenmaal achter een kabel haakt, trekt dit soort varende zwaargewichten de kabel zo kapot.
Tot nu toe hebben de beschadigingen aan onderzeese kabels niet tot grootschalige uitval van stroom of internet geleid. Als een datakabel wegvalt, leiden internetbedrijven hun signalen binnen het netwerk langs een andere route. Wel kost het herstel tijd en geld.
Het verdachte vaargedrag van aan Rusland gelieerde schepen heeft ook een ander effect. ‘Het doel is onrust en verwarring zaaien,’ zegt veiligheidsexpert Bekkers. ‘Als Rusland laat zien: kijk uit, dit is wat we kunnen. Als jullie niet oppassen, doen we het tienvoudige en hebben jullie er wel veel last van.’
Sinds de grootschalige Russische invasie van Oekraïne voert Rusland zijn schaduwstrijd op diverse terreinen.
Hoewel Rusland steevast iedere betrokkenheid bij dit soort incidenten ontkent, is het Kremlin volgens Bekkers in algemene zin heel open over zijn hybride strijd. ‘In officiële documenten staat dat gewoon beschreven en president Vladimir Poetin verwijst er in zijn toespraken naar’, zegt hij. Deze acties zijn volgens Bekkers onderdeel van een langlopend conflict met het Westen dat breder is dan alleen de oorlog in Oekraïne. ‘Zo wil Rusland westerse landen en bondgenootschappen als Navo en de EU verzwakken.’
De Navo lijkt de laatste weken vastberaden om zich tegen Russische agressie onder het wateroppervlak te wapenen. Met onder meer kunstmatige intelligentie moeten verdachte schepen sneller worden opgespoord.
Het is van cruciaal belang te weten waar verdachte schepen varen, zegt Bekkers. Een schip enteren is volgens het zeerecht maar in uitzonderlijke gevallen toegestaan. ‘Maar je kunt wel heel vervelend in de buurt gaan varen of vliegen’, legt hij uit. ‘Door precies te volgen wat er gebeurt, bouw je bovendien meteen bewijslast op. Dit kan vervolgens eventueel ingrijpen rechtvaardigen.’
Paradoxaal is Rusland er juist bij gebaat dat sabotage aan het licht komt. ‘Je moet kunnen zien dat een kabel moedwillig is doorgesneden’, zegt Bekkers. ‘Anders heeft de actie geen effect.’
Bron: Pepijn de Lange, de Volkskrant, 23 janauri 2025
Experts
Related Content
