Degenen die wat al te lichtzinnig omspringen met de Europese Unie mogen zich wel eens achter de oren gaan krabben. Vorige week heb ik gehakt gemaakt van een studie van Capital Economics die concludeerde dat een ‘Nexit’ moeilijk, maar haalbaar is. Hun kernargument is dat in 2035 gerekend kan worden op 10 tot 13 procent meer economische groei dan wanneer Nederland in de Unie zou blijven. Een roekeloze veronderstelling. Want wie kan voorspellen welk rendement een Nexit over ruim twintig jaar oplevert, moet helderziende of volksverlakker zijn.
Het woord volksverlakkerij kwam ook bij mij op toen ik kleine berichtjes las over risicovol gestunt met de Unie door andere landen. De Zwitserse bevolking, opgejut door nationalistische leiders, heeft besloten om de grenzen voor buitenlanders deels te sluiten. Dat staat op gespannen voet met het vrije verkeer van personen van de unie. Zwitserland is weliswaar geen lid van de unie, maar heeft ten behoeve van zijn eigen welvaart veel EU-regels overgenomen. Zwitserland, een lichtend voorbeeld voor Nederlandse eurosceptici, heeft zich door dat referendum flink in de nesten gewerkt. Want wie aan dat vrije verkeer komt, raakt de unie in het hart. Geen wonder dat
vanuit Brussel het dreigement klonk dat als dit referendum wordt uitgevoerd, alle afspraken met de unie ter discussie worden gesteld. Als eerste stap heeft de unie het overleg met Zwitserland opgeschort over deelname aan Erasmus Plus, het uitwisselingsprogramma voor Europese studenten. Ook heeft Zwitserland voorlopig geen toegang meer tot de miljarden van het Europese innovatieprogramma Horizon 2020.
In Londen is premier Cameron in de problemen gekomen door een aantal rapporten over de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU, waarom hij zelf heeft gevraagd. EasyJet stelde daarin dat het bedrijf niet zou bestaan als Engeland niet in de unie zat. En dat geldt voor meer grote bedrijven.
Een van de conclusies is dat de gemeenschappelijke markt goed is voor de Britse economie en werkgelegenheid. Kritiek was er op het teveel aan regelgeving op het gebied van klimaat en transport, maar voor het overige bleek dat geen aanleiding te zijn om ook maar iets aan de relatie met de Europese Unie te veranderen.
Als in 2017 de Britten per referendum ‘nee’ tegen de unie zeggen, heeft dat dus enorme
negatieve consequenties, vooral omdat Brussel niet wil heronderhandelen over de voorwaarden van het Britse lidmaatschap.
Ook de Schotten denken dat de EU een club is waar je na onafhankelijkheid op eigen
voorwaarden snel lid van kunt worden. Commissievoorzitter Barroso noemde afgelopen weekeinde een dergelijke gedachte ‘moeilijk, zo niet onmogelijk’.
Het Schotse afscheidingskamp was woedend, maar is naïef. Voor een Schots lidmaatschap is unanimiteit van de lidstaten nodig, maar het valt bijvoorbeeld niet te verwachten dat Spanje hiermee akkoord gaat, in verband met de Catalaanse kwestie. Bovendien kreeg de Schotse separatistische leider Alex Salmon te horen dat een muntunie met Engeland er na onafhankelijkheid ook niet inzit.
Het is opmerkelijk hoe lichtzinnig sommige politici omspringen met de belangen van hun land en ongefundeerde veronderstellingen boven het risico op economische chaos laten gaan.