In het coalitieakkoord schreven VVD en CDA dat een van de taken van het nieuwe kabinet het veiligstellen van de Nederlandse belangen is.
Het beleid zal zich ‘in het bijzonder richten op de bevordering van internationale stabiliteit en veiligheid, energie- en grondstoffenzekerheid, bevordering van de internationale rechtsorde, alsmede bevordering van handels- en economische belangen van Nederland en Nederlandse bedrijven’.
Dat is meer dan actueel. Wat betekent deze doelstelling concreet voor het beleid ten aanzien van de crisis in de Arabische wereld?
Het lastige van de huidige crisis is dat de stabiliteit en veiligheid van de hele Arabische wereld, de rechtsorde, handels- en economische belangen en de energiezekerheid bedreigd worden.
Deze combinatie heeft zich naar mijn weten nog niet eerder op deze wijze en in deze omvang gemanifesteerd. Zeker is dat Nederland voor zijn economische ontwikkeling baat heeft bij stabiele internationale betrekkingen, lage olieprijzen en onbelemmerde handelsroutes. Zeker is ook dat Nederland niets alleen kan. We hebben de Verenigde Naties, de Europese Unie en de Navo hard nodig.
Ook al wordt er internationaal één lijn getrokken, dan nog is het de vraag wat mogelijk is. Als een zo groot deel van de wereld ontwricht raakt, staat de internationale gemeenschap machteloos toe te kijken.
Tot nu toe is het probleem redelijk overzichtelijk. Tunesië en Egypte hebben hun revoluties gehad en zijn niet weggezakt in chaos.
Dat kan nog komen als de bevolking zich bekocht gaat voelen omdat de verwachte toename in welvaart, veiligheid en democratie niet komt.
Libië is een humanitair probleem en de sancties van de VN en de EU kunnen op een breed draagvlak rekenen. Kadafi is afgezakt tot het niveau van een bloeddorstige dorpsgek die op geen enkele steun in de Arabische wereld kan rekenen. Steun aan die sancties is daarom niet controversieel.
Het effect van sancties is overigens dat het bewind van Kadafi er nodeloos door verlengd wordt. Dit was ook het geval tijdens de Kosovo-oorlog van 1999, toen de Servische president Milosevic de ene na de andere sanctie over zich heen kreeg. Milosevic toen en Kadafi nu zijn in een hoek gemanoeuvreerd, zodat doorvechten de enige optie is. De vlucht naar het buitenland wordt steeds moeilijker. Banktegoeden zijn bevroren en ook voor Kadafi kan de reis in Scheveningen eindigen.
Maar uiteindelijk gaat het niet om Noord-Afrika. De olierijke en strategisch belangrijke golfregio is oneindig veel belangrijker.
De crisis in Bahrein heeft een grotere impact dan die in Libië. Daar hebben de Amerikanen hun militaire bases om de oliebelangen en investeringen te beschermen. Iran staat te trappelen de open plek van Amerika in te nemen. Dit brengt Israël verder in de verdrukking. Als Bahrein valt, kan de instabiliteit in Saoedi-Arabië toenemen. Chaos dreigt.
Hier zit dan ook de crux. Steun aan de opstanden in Noord-Afrika is onomstreden. Maar omwille van de olie en bijvoorbeeld de havenbelangen in Oman, dwingt het regeerakkoord tot terughoudendheid ten aanzien van steun aan opstanden in de Golfregio. Dat zullen andere landen overigens ook doen, hoewel dit vervolgens door de eigen bevolkingen niet goed zal worden begrepen.
Trouw
Experts
Related Content
