De Strateeg: NAVO en het Westen laten Oekraïne een oorlog voeren ‘die ze zelf nooit hadden gevoerd’

De NAVO en het Westen laten Oekraïne een oorlog voeren die ze zelf nooit zo zouden hebben gevoerd. Dat zegt defensiespecialist Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies in BNR’s De Strateeg. ‘Af en toe hoor je commentaar van mensen die dat zo zeggen, en hoewel dat beschuldigend klinkt, is het feitelijk wel waar.’

Temeer omdat de NAVO en het Westen een oorlog heel anders zouden voeren, denkt Wijninga. En dat zit hem grotendeels aan de afwezigheid van bemande luchtwapens. ‘Dat zo’n oorlog nog kan bestaan heeft me wel verbaasd’, duidt hij. ‘En dat is een van de grote drama’s van deze oorlog.’

Ook omdat er veel burgerdoden zijn gevallen, en nog steeds gemaakt worden. Zo staat de Rusland-Oekraïne-oorlog nu al in de top 10 bloedigste oorlogen van de 21ste eeuw. ‘Het enige manoeuvremiddel dat beide strijdkrachten voortdurend inzetten, is de tank’, vervolgt Wijninga. ‘En in de lucht hebben ze eigenlijk niets, of ze gebruiken het niet. En dus blijft alleen het elkaar bombarderen met 155 millimeter-granaten over, die enorm veel verwoestingen aanrichten. Duizenden burgerslachtoffers, maar honderdduizenden militairen.’

Niet ingecalculeerd

Maar precies die gang van zaken werd bijna door geen enkele expert ingecalculeerd, weet hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga van de Universiteit Leiden. ‘Eigenlijk begon het al in maart vorig jaar’, vult Osinga aan. ‘Het falen van Rusland om het luchtoverwicht te behalen, is een grote strategische factor geworden. De facto kom je dus in een slijtageslag terecht.’

Hij benadrukt dat Rusland aan het begin van de oorlog ruim 1.500 vliegtuigen had, en nog steeds minstens 400 aan de kant van de Donbas. ‘En toch vliegen ze niet meer dan 250 vluchten per dag’, zegt hij. ‘Dat is minder dan de NAVO vloog in 1999 boven Kosovo, en dat was een vredesoperatie. Dit is een grote oorlog, in een gebied zo groot als Frankrijk. Het is dus heel merkwaardig dat Rusland dat niet doet, en het duidt er ook op dat de Russen eigenlijk niet bij machte zijn om een gecoördineerde campagne op te zetten, waarbij landmacht en luchtmacht op grote schaal samenwerken.’

Winteroffensief

Volgens Osinga was dat echter al langer bekend, maar hij geeft toe dat hij een verandering had verwacht na het toenmalige Russische winteroffensief. ‘Vanaf januari mobiliseerden de Russen opnieuw 150.000 militairen, dus wellicht dat ze op dat moment waren begonnen met het serieus bevechten van het luchtoverwicht’, concludeert Osinga. ‘Daarmee hadden ze hun eigen winteroffensief kunnen ondersteunen. Maar daar hebben we ook niks van gezien.’

Sterker nog, Osinga durft zelfs te spreken van een Russische nederlaag in het winteroffensief. ‘Ze hebben gefaald. De Russen hebben ongeveer 800 vierkante kilometer gewonnen – een strook van 20 bij 40 kilometer. Maar dat ging ten koste van 60.000 tot 100.000 slachtoffers. Dat had echt niemand zien aankomen.’

Bron: BNR Nieuwsradio, 16 juli 2023

Over deze podcast

De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.

Host: Paul van Liempt

Redactie: Michaël Roele en Danah Kolstee