Met een grootschalige oorlog op het Europese continent ten tijde van het 75-jarig bestaan van de NAVO, is het van belang na te denken over de toekomst van het bondgenootschap. Zeker als dat een toekomst is met een kleinere rol voor de Verenigde Staten. Het glas heffen ter ere van het jubileum is volgens Bart Groothuis, Europarlementariër voor de VVD, dan ook niet voldoende. ‘Dat is achteruitgang, we moeten de NAVO vooral Trump-proof gaan maken.’
Hij pleit voor maatregelen om de steun aan Oekraïne te kunnen blijven geven, ook wanneer Donald Trump terugkeert in het Witte Huis. ‘De NAVO moet een gezonde toekomst hebben, onafhankelijk van wie de president van de Verenigde Staten is’, zo zegt hij in de BNR-podcast De Strateeg. De voormalig Amerikaanse president is kritisch op steun aan Oekraïne en twijfelt openlijk over de Amerikaanse positie binnen de NAVO. Hij heeft ook meerdere keren gezegd dat NAVO-leden die niet aan de 2 procentsnorm voldoen, in een oorlogssituatie niet hoeven te rekenen op de hulp van de VS.
Het door Jens Stoltenberg, scheidend secretaris-generaal van de NAVO, geopperde fonds van 100 miljard euro kan daarbij helpen. ‘Een goed initiatief’, denkt Tim Sweijs, directeur onderzoek bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). ‘Wat wij tot nog toe hebben gedaan is net steun leveren om de oorlog niet te verliezen.’ Om te winnen is echter meer nodig. ‘De situatie aan het front wordt steeds penibeler. En dat heeft ook te maken met het feit dat we al een maanden wacht op extra steun uit Amerika.’
De langetermijnsteun vanuit Europese lidstaten is niet gegarandeerd. Dat zorgt voor onzekerheid in Oekraïne, en in de Europese defensie-industrie. Een Europees fonds, voorgesteld door commissaris Breton, is nog niet van de grond gekomen. Helder is dat de Europese en de Trans-Atlantische pijlers aan de basis staan van vrede in Europa, zegt Groothuis.
Dat betekent dat de leiders van de Europese Commissie en de NAVO goed moet elkaar overweg kunnen. ‘Dat is meer dan ooit nodig, vooral vanwege nieuwe dreigingen’, geeft Groothuis aan. ‘Niet alleen militair, maar vooral ook onderliggend.’ Die huidige dreiging vanuit Rusland is duidelijk, geeft Sweijs aan. ‘We concentreren ons nu op het conventionele conflict. Maar we moeten ook nadenken over grootschalige desinformatiecampagnes, de deepfakes en aanvallen op onze satellietsystemen die echt onze vitale infrastructuur platleggen.’ Datzelfde geldt voor het omkopen van politici.
Boodschap aan formerende partijen
Dat daar, mogelijk, ook sprake van is in Nederland, hebben we afgelopen weken kunnen zien. De Tweede Kamer debatteerde over een onthulling van een Tsjechische website, waaruit blijkt dat ook Nederlandse politici geld vanuit het Kremlin hebben ontvangen. Onduidelijk is vooralsnog om wie het gaat.
Groothuis nuanceert het voorval. ‘Beïnvloeding en politieke spionage is het op twee na oudste beroep ter wereld.’ Een grote gevaar ligt in de pogingen om te interfereren in verkiezingen en hacken van vitale infrastructuur zijn zaken. Dat is van een andere orde, denkt de Europarlementariër. ‘Dat zijn oorlogsvoorbereidingen., waar ook Nederland zich op moet voorbereiden. ‘Mijn pleidooi is: doen dat in Brussel. Daar heb je sterke schouders, daar vang je de klappen’, aldus Groothuis in een directe boodschap aan de formerende partijen. ‘Doe een stap naar voren in Brussel om Nederland en ons bedrijfsleven beter te beschermen.’
Bron: BNR Nieuwsradio podcast De Strateeg, 7 april 2024
Over deze podcast
De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.
Host: Paul van Liempt
Redactie: Michaël Roele