De grote geopolitieke uitdagingen rond China zijn bij uitstek een zaak voor de NAVO, zegt CDA-Kamerlid Derk Boswijk in de BNR-podcast De Strateeg. Als we de Azië-Pacific volledig aan de VS overlaten, hebben de trumpisten alleen maar meer reden om zich terug te trekken uit Europese conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne. ‘Europa is fysiek dichterbij, maar we kunnen niet zeggen dat we niets met China te maken hebben.’
Ook Tim Sweijs, directeur onderzoek bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), voorziet dat een oorlog tussen China en de VS ook directe repercussies heeft voor de Europese veiligheid — zowel door Amerikaanse troepen die zich terugtrekken als in economische zin: ‘De hoeveelheid goederen en directe buitenlandse investeringen die door de Chinese regio gaan hebben gigantische consequenties voor economische welvaart. Dus China’s opkomst in economische én in militaire zin is direct relevant voor Europa.’
Boswijk is groot voorstander van een geringere afhankelijkheid van de Amerikanen, binnen de NAVO. Het is alleen pijnlijk en gevaarlijk dat Donald Trump dreigt om de Russische president Vladimir Poetin geen strobreed in de weg te leggen als die NAVO-leden die niet voldoen aan de 2-procentnorm. Zo’n rigide onderscheid vindt Boswijk niet de manier om dat te uiten. ‘Het ondermijnt de solidariteit en heel praktisch is het maar de vraag hoe je landen niet te hulp schiet, terwijl landen eromheen wél aan die norm voldoen.’
Bovendien suggereer je op die manier verdeeldheid binnen de NAVO tegenover Poetin. ‘Dat is de bijl aan de wortel van onze solidariteit.’ Er zijn wel degelijk maatregelen te bedenken om effectief invulling te geven aan deze ‘afschrikking met één mond’, meent Boswijk. ‘Je kunt bijvoorbeeld hoge functies binnen de NAVO bij voorkeur niet geven aan landen die de afspraken niet nakomen en ook grote defensiecontracten minder gunt aan die landen. Op die manier druk geven vind ik vrij reëel.’
Versterking militaire samenwerking
Inmiddels wordt er wel degelijk werk gemaakt van het verstevigen van de Europese pijler van de NAVO, ziet Sweijs. En uiteindelijk kan het natuurlijk geen kwaad om alle Europese lidstaten te laten voldoen aan de tweeprocentnorm. ‘Dan haal je dat argument weg bij een eventuele Trump-administratie.’ Het is zeker geen pleidooi voor een werkelijk EU-leger. ‘Dat is een luchtkasteel. De versterking van Europese militaire samenwerking moet in feite de NAVO ten goede komen.’
Ook Boswijk ziet nog altijd weinig in een eigen Europese krijgsmacht en distantieert zich van ‘partijen die opgericht zijn met het idee om Nederland op te heffen om het op te laten gaan in de Europese Unie’. ‘Het leidt af van de discussie over betere samenwerking binnen de Europese NAVO-landen. Onze krijgsmacht kan heel goed samenwerken met de Duitse krijgsmacht, maar ik weet uit ervaring dat dat niet op hetzelfde niveau kan met de Fransen en de Italianen. Dus ik denk dat een Europese krijgsmacht een heilloze discussie is.’
Bron: De Strateeg, BNR Nieuwsradio, 21 juli 2024
Over deze podcast
De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.
Host: Paul van Liempt
Redactie: Michaël Roele