Vorige week pleitten de voorzitters van de Europese Raad en Commissie, Tusk, Juncker en zijn opvolger Von der Leyen, en de voorzitter van het Europese parlement Sassoli in een gezamenlijke brief voor heropening van de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië. Afgelopen mei nog constateerde de Europese Commissie dat er voldoende vooruitgang was geboekt bij de corruptie- en misdaadbestrijding en de hervorming van de rechtspraak. Vrijwel alle lidstaten zijn het hiermee eens.
Maar Frankrijk en vooral Nederland liggen dwars. Deze week bleek weer hoe ook in de Kamer de discussie veelal verengd wordt tot vrees voor Albanese criminelen. Het idee dat de Unie ‘te snel is uitgebreid’ is wijd verspreid. Kijk naar landen als Bulgarije en Roemenië. Die zijn toch corrupt en politiek instabiel? Deze argumenten zijn te simpel en zijn uiteindelijk schadelijk voor Nederland, schrijft Rob de Wijk deze week in zijn column voor Trouw.
Koude Oorlogssterkte
Probeer eens het gedachtenexperiment hoe Europa eruit zou hebben gezien als we het lidmaatschap zouden hebben geweigerd aan de Baltische Staten, die na de Koude Oorlog onafhankelijk van de Sovjet-Unie werden, Polen, Tsjechoslowakije en al die andere landen die onvrijwillig lid van het Warschaupact waren. Voor het antwoord hoef je slechts naar Oekraïne te kijken. Midden- en Oost-Europa zou, net als Oekraïne nu, arm en politiek instabiel zijn en het toneel van een keiharde strijd om invloed tussen Oost en West. Niet alleen zou de Krim zijn geannexeerd, maar vermoedelijk ook de Baltische Staten. Onze defensiebegroting zou fors zijn verhoogd en de krijgsmacht zou weer op Koude Oorlogssterkte zijn gebracht.
De uitbreiding van de Unie en de Navo werden in de jaren negentig door de toenmalige leiders, president Clinton voorop, als de uitbreiding van de zone van vrede en democratie gezien. Dat is gelukt. Daarom is de uitbreiding van de Unie een succes. Dat we ons vervolgens stoorden aan goedkope arbeidskrachten uit Polen, duidt vooral op angst voor het vreemde. Die angst is nog steeds niet verdwenen. Soms heb ik het gevoel dat ons beeld van de Balkan sinds het verschijnen in 1932 van Den Doolaards ‘Herberg met het Hoefijzer’ niet wezenlijk is veranderd.
Warschaupact
Helaas lijken we de fouten die we in de jaren negentig door de toetreding van de voormalige landen van het Warschaupact wisten te vermijden, nu alsnog te gaan maken. Wat er nu op de westelijke Balkan gebeurt, laat zien wat de gevolgen van niet-toetreding zijn. Het hele gebied is het toneel geworden van een strijd over invloed die heel Europa raakt. China, Rusland, Turkije, Iran, Saoedi-Arabië en andere Golfstaten zijn druk bezig hun positie te versterken. Islamitische landen steunen hun moslimbroeders, China en Rusland trekken landen naar zich toe om te voorkomen dat ze lid van de Unie worden en Turkije wil zijn eeuwenlange invloed niet verliezen.
De Commissie stelt dat een geloofwaardig uitbreidingsbeleid ‘een geostrategische investering in vrede, stabiliteit, veiligheid en economische groei in heel Europa is’. Stabiliteit in Europa kan inderdaad alleen bereikt worden als landen toetreden. Dan kunnen we meteen echt werk maken van hinderlijke Balkancriminelen. Die types kunnen we effectiever aanpakken als die landen lid zijn van de Unie.
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Experts
Related Content
