Is het niet raar dat de Amerikaanse president Biden zich zo met Europa bezighoudt? Zijn prioriteit is toch China? De Europeanen zijn rijk en machtig genoeg om de Russische leider Poetin te weerstaan. Al geef ik onmiddellijk toe dat ze verdeeld zijn.
Als het mis gaat, zegt Duitsland Poetin hard te willen aanpakken, maar het wil feitelijk niet meer dan praten. Andere landen bieden Oekraïne militaire steun aan. Als Amerika de Europeanen bij elkaar kan brengen, kan dat dus geen kwaad. Maar dit is voor Biden onvoldoende reden om zich zo ferm op te stellen. En waarom laat de Amerikaanse president in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Azië onderzoeken of er extra gas geleverd kan worden voor het geval de levering vanuit Rusland in gevaar komt? Ik kan me niet voorstellen dat hij zo met het lot van de Groningers is begaan dat hij premier Rutte niet durft te vragen de gaskraan in crisistijd weer helemaal open te draaien.
Een conflict waar niemand op zat te wachten
Een verklaring is dat Poetin hem rechtstreeks uitdaagt. Biden trof eind december als de leider van de Navo een pakket eisen uit Moskou in zijn bus aan. De Europese Navo-bondgenoten kregen tegelijkertijd nog wat aanvullende eisen. Daarmee werd de hele Navo een conflict binnengezogen waarop niemand zat te wachten, maar waaraan niemand zich kon onttrekken. Een voor de hand liggende reden is dat Biden als Navo-leider een verdragsrechtelijke verplichting heeft om de Europese bondgenoten militair te hulp te schieten. Dat doet hij nu door het zenden van extra troepen om Polen en de Baltische staten gerust te stellen. Maar die landen worden niet bedreigd, zodat het verdragsrechtelijke argument feitelijk niet aan de orde is.about:blankhttps://acdn.adnxs.com/dmp/async_usersync.html
Bidens rol als leider van de democratische wereld is een betere verklaring. Vanaf zijn aantreden heeft hij consequent getracht democratieën achter zich te verenigen in zijn strijd tegen autocratieën, in het bijzonder China.
Als Biden wint, is dat voor Xi slecht nieuws
Het belangrijkste argument lijkt mij daarom het verband met zijn opstelling tegenover China. Met dat land is Biden in een strijd verwikkeld om de nummer 1-positie in de wereld. Hij weet dat ze in Peking met buitengewoon grote belangstelling het conflict in Europa volgen, ook al zit de Chinese leider Xi niet te wachten op een oorlog. Dat zou zijn olympische feestje overstemmen. Afgelopen december nog, noemde Xi Poetin zijn ‘oude vriend’ die aankondigde bij de openingsceremonie op 4 februari aanwezig te zullen zijn.
Maar China speelt wel degelijk een centrale rol in dit conflict. Als Poetin in staat is het Westen uit elkaar te spelen, dan is dat voor Xi goed nieuws. Want een verdeeld Westen is een zwak Westen. Daardoor kan China sneller tot de nummer 1-positie doorstoten. Delft Biden in zijn strijd met Poetin het onderspit, dan is dat het signaal voor Xi om door te pakken, bijvoorbeeld in de kwestie-Taiwan.
Dus heeft Biden geen keus: alle eisen vanuit Moskou afwijzen – zoals dat deze week formeel gebeurde – extra troepen naar Europa sturen en Oekraïne van wapens voorzien. En Biden moet de gasaanvoer verzekeren om de Europeanen achter een keihard sanctiebeleid tegen Poetin te krijgen. Als Biden wint, is dat voor Xi slecht nieuws. Zeker als de Amerikanen, zoals nu wordt gesuggereerd, Poetin met persoonlijke sancties gaan treffen. Als dat gebeurt, kan de Chinese leider zijn borst natmaken.
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Bron: Trouw.nl
Experts
Related Content
