HCSS
  • Home
  • Research
    • Research
      • All Publications
    • Trending Topics
      • Europe in the Indo-Pacific Hub
      • Climate & Security
      • Energy & Natural Resources
      • Cyber Policy and Resilience
      • Initiative on the Future of Transatlantic Relations
      • PROGRESS / Strategic Monitor
    • All Topics
      • Defense & International Security
      • Global Power Shifts
      • National Security Strategy
      • Energy
      • Environment & Climate
    • All Topics
      • Knowledge base on Russia: RuBase
      • Governance & International Organization
      • Technology & Innovation
      • Sustainability & Resource Scarcity
    • All Topics
      • Minerals & Metals
      • Emerging Economies
      • Terrorism Piracy & Crime
      • Food
      • Water & Land
  • News
    • Podcasts
    • Columns
    • Events
  • Services
    • The HCSS Datalab
      • Climate Security Risk Monitor
      • Cyber Arms Watch
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Strategic Analysis
    • Summer Schools
    • IDCSS 2021
      • About
      • Cyber Resilience Game
      • 2021 Challenges
      • Program 2021
      • Organizers
      • FAQ
      • Apply
  • About Us
    • Experts
    • Contact
    • Press & Media Inquiries
    • Jobs
    • Partners & Clients
    • IMCCS
    • Global Futures Foundation
  • Search
  • Menu Menu

News

Column: Loekasjenko’s strijd tegen Poetin

August 21, 2020

Nu de Europese Unie de verkiezingsuitslag in Wit-Rusland niet erkent, zijn de conclusies snel getrokken: het volk is voor democratie, snakt naar hervormingen en moet worden gesteund in zijn strijd tegen de pro-Russische dictator-president Loekasjenko. De Maidan herhaalt zich. In 2013 sloeg daar de vlam in de pan nadat de pro-Russische president van Oekraïne, Viktor Janoekovitsj, een associatieakkoord van de EU met Oekraïne weigerde te ondertekenen.

Al deze conclusies zijn fout. Bij de protesten in Wit-Rusland spelen de EU en Rusland niet of nauwelijks een rol. Men protesteert tegen gemanipuleerde verkiezingen en voor hervormingen. Wat voor hervormingen is voorlopig onduidelijk.

Belangrijker dan verkiezingsfraude is dat Loekasjenko Rusland tegen zich in het harnas heeft gejaagd. Hij heeft van zijn liefde voor Rusland nooit een geheim gemaakt. Vlak na zijn verkiezing tot president in 1994 stelde hij in het Russische parlement voor om een Unie van Slavische Staten te vormen. Die moest in 1999 tot een Unie van Rusland en Wit-Rusland leiden. Die Unie kwam er niet. Ook kwam er geen gezamenlijke vlag, volkslied en munt. Wel verdwenen grenscontroles.

Loekasjenko is anders gaan denken

Maar Loekasjenko is na de annexatie van de Krim in 2014 anders over Rusland gaan denken. Een Unie is tot daaraan toe, maar van een annexatie kan geen sprake zijn. Vanaf die tijd speelt de president meer in op nationalistische gevoelens en probeert hij het idee van een Unie op een zijspoor te rangeren. In maart 2019 is zelfs een concept tegen ondermijnende buitenlandse informatieoperaties aangenomen. Het ging hier niet om ‘Westerse krachten’, zijn favoriete tegenstander, maar om Rusland.

Het idee van een Unie werd vooral door Poetin levend gehouden. Op 21 juni had er een gezamenlijk actieplan moeten liggen om dat mogelijk te maken. Een Unie past naadloos in Poetins politiek van de afgelopen decennia. Hij tracht zijn invloed in delen van Europa te vergroten die hij tot de Russische invloedssfeer rekent. Hij heeft zich mateloos gestoord aan de uitbreiding de EU en de Navo. Dit heeft geleid tot aanvaringen met het Westen in Oekraïne, Georgië, de westelijke Balkan en Moldavië. 

Wit-Rusland is lid van het Oostelijk Partnerschap van de EU dat onderdeel is van het Europees Nabuurschapsbeleid. Hiermee wil de EU de relatie met voormalige Sovjetrepublieken verbeteren ‘die van strategisch belang zijn’. Ook dat vindt Poetin niet fijn. Dat hij wil voorkomen dat Wit-Rusland westwaarts afdrijft is voor mij zonneklaar.

Conflict in Wit-Rusland kan zomaar escaleren

De beschuldiging dat Rusland de verkiezingen zou hebben willen beïnvloeden met huurlingen van de firma Wagner is daarom plausibel. Wagner zou rotzooi moeten trappen zodat een pro-Russische kandidaat naar voren kon worden geschoven. Daarvoor zijn precedenten. De GROe, het hit-team van de Russische generale staf, trachtte in 2016 de verkiezingen in Montenegro te beïnvloeden om te voorkomen dat dit land lid van de Navo werd. Dat mislukte overigens jammerlijk. Ook nu trouwens. In Wit-Rusland werden 33 huurlingen gearresteerd.

Door Poetins streven oude invloedssferen te herstellen en de westerse sympathie voor hervormingsgezinde krachten zou het conflict in Wit-Rusland zomaar kunnen escaleren. Niet door gewelddadige burgers die de straat opgaan, maar door buitenlandse inmenging die de Wit-Russen dwingen partij voor oost of west te kiezen.

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug. 

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

  1. Column: Bij de strijd in Oekraïne is de steun van autocraten hard nodig
  2. Wapens voor de Afghanen in de strijd tegen taliban (NL)
  3. Strijd tegen terrorisme gaat nieuwe fase in

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Terms & Conditions (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Responsible Disclosure Policy

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Nieuwe notitie | De Impact van Covid-19 op Europese VeiligheidPaul Verhagen bij BNR: “TikTok probeert tijd te winnen”
    Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!