Han ten Broeke was van 2006-2018 Tweede Kamerlid voor de VVD. Als woordvoerder Buitenlandse Zaken ontwikkelde hij een groot respect voor militairen en werd in 2012 voorzitter van de vaste commissie voor Defensie. Ondanks dat hij de politiek heeft verlaten, blijft hij dat respect graag delen, schrijft hij in zijn column voor de Militaire Courant.
Militaire Courant, 26 juli 2019
Ze had ons gewaarschuwd: ‘Van de gesprekken met de Majesteit worden na afloop geen mededelingen gedaan.’ Gerdi Verbeet sprak ons toe als kinderen in een schoolbus op weg naar een uitje. Bij de haringkar naast het Binnenhof verzamelden we ons, de genodigde Kamerleden die een bezoek gingen brengen aan de koningin. Ons staatshoofd had lange tijd afgezien van die traditie, omdat Kamerleden na afloop nogal eens loslippig bleken te zijn. Ik zat in de bus naast Arend-Jan Boekesteijn, mijn even erudiete als exuberante VVD-collega en Defensiewoordvoerder. We hadden elkaar goed leren kennen, waren maatjes geworden. Vele avonden, vaak tot diep in de nacht, stoeiden we met spreekteksten die we de dag erna vol gloed voordroegen in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Maar die avond ging het mis. Arend-Jan versprak zich tegenover een draaiende RTL-camera over het gesprek met de koningin. Het was zijn befaamde en aanstekelijke enthousiasme, maar de rest is geschiedenis. Ik raakte een van mijn meest dierbare collega’s kwijt, want AJ moest de Kamer verlaten.
Van het ene op het andere moment werd ik woordvoerder van Defensie, kreeg een metershoge stapel dossiers over de F-35 en mocht nog diezelfde week de Defensiebegroting behandelen. Ik las me scheel. Collega’s waren mild als ik in het debat iets niet goed wist en minister Van Middelkoop nam een vaderlijke rol aan. Ik overleefde die eerste weken. En toen gebeurde het. De toenmalige Commandant der Landstrijdkrachten, Rob Bertholee, nam me mee naar Afghanistan. Voor een week mocht ik in zijn schaduw meelopen. Lopend door Chora kreeg ik mee hoe hard er gevochten was, inclusief Apache-helikopters en een pantserhouwitser. Ik vloog met generaal Bertholee mee naar Kandahar en Kabul. We liepen binnen bij een Amerikaanse 3-ster, die geen bezwaar maakte en me zelfs bij de briefing met zijn commandanten aanwezig liet zijn. Ik was onder de indruk van het enorme respect dat Bertholee op zijn eigen soepele manier afdwong, in welke omgeving hij zich ook bewoog. En van de pragmatische samenwerking tussen Generaal-Majoor Marc van Uhm en diplomaat Michel Rentenaar, die samen leiding gaven aan de Task Force Uruzgan. Samen in twee opengewerkte zeecontainers, met hun bureaus letterlijk tegen elkaar geplakt. Onbestaanbaar in enig ander Westers land dat een militair en een diplomaat op voet van gelijkheid een militaire missie vormgaven. Van Uhm commandeerde immers honderden militairen, waaronder een volledig gevechtsbataljon, terwijl Rentenaar leiding gaf aan een reconstructieteam van een handjevol gedreven diplomaten. Beide mannen toonden respect voor elkaar onder het besef: ‘Ik kan niet slagen zonder jou.’
Toen ik terugkwam had ik het te pakken: het Defensie-virus. Tot in mijn botten besefte ik dat, uit alle lagen van onze samenleving, alleen de beste karakters in staat zijn om dergelijke taken uit te voeren. Vanaf dat moment wilde ik voorzitter worden van de enige commissie in ons parlement waarbij je politieke standpunten niet uitmaken, zolang je het respect voor militairen maar deelt. Het enige wat me ervan weerhield was dat ik zelf niet in militaire dienst ben geweest. Hoeveel militairen ik het ook vroeg, overal kreeg ik hetzelfde antwoord: ‘Als je oprecht respect hebt en je wilt informeren over wat we doen en waarom, dan krijg je dat van ons terug.’ Daarom is het met het grootste genoegen dat ik het komende jaar op deze plek een column zal verzorgen. Soms met persoonlijke observaties, dan eens met een geopolitieke invalshoek. Nu ik, net als mijn maatje Boekestijn, de frontlinie van de politiek heb verlaten, is het een eer mijn gedachten te mogen delen met mensen wier leven daadwerkelijk afhangt van een frontlinie, waarover politici op zijn best gloedvolle betogen kunnen houden.
Deze column verscheen eerder in de Militaire Courant editie juni 2019.
Afbeelding: (v.l.n.r.) brigadegeneraal Van Uhm, luitenant-generaal Bertholee, Tweede Kamerlid Ten Broeke en de civiele vertegenwoordiger Rentenaar (c) Ministerie van Defensie
