OPINIE | Het Westen is te veel bezig met olie, gas en het Russische gevaar. Let liever op China en de wereldwijde vraag naar zeldzame mineralen en grondstoffen, betoogt Han ten Broeke in een column voor Tubantia. Want daar draait het om in de 21ste eeuw.
Was u vroeger goed in scheikunde? Ik niet. Ik vond de reageerbuizen fascinerend, maar haakte compleet af bij de afkortingen voor de elementen. ne10, pd46, ga31, co27. Kent u ze nog? Ik verklap het pas aan het einde van mijn column, maar zeg u nu al, ze zijn veel belangrijker en levensbepalender dan gas en olie nu. En als het Westen dit niet begrijpt en verzuimt in te grijpen, dan zorgen deze elementen voor een volle eeuw aan rampspoed en ellende. Of voorspoed en vrede. Dat alles hangt af van hoeveel mensen deze column lezen!
Absolute macht
Afgelopen weekend begon het twintigste partijcongres in Peking en deze week zal Xi Jinping voor de derde keer tot secretaris-generaal van de Chinese communistische partij worden gekroond. Xi consolideerde sinds zijn eerste verkiezing in 2012 zijn absolute macht door binnenlandse dissidentie totaal te onderdrukken waardoor China steeds verder opschoof naar een totalitaire staat. Een gevolg hiervan is dat China een volstrekt ideologische benadering in de coronabestrijding volgt. De zero-covid leidt in steden als Shanghai tot taferelen waarbij Orwells 1984 verbleekt.
Dodelijke cocktail
Het pragmatische China dat decennia de wereld verbijsterde met double-digit groeicijfers is niet meer. Een dodelijke cocktail van een slecht draaiende economie, een even hopeloze als onwrikbare zero-covid benadering en een enorme energie- en een huizencrisis maken dat de Chinese draak even geen vuur meer spuwt.
Regionale concurrenten als Japan, India en Sri Lanka ruiken de Chinese zwakte. En de bewust escalerende Verenigde Staten die in Oekraïne laten zien waartoe het in Taiwan bereid is, verstoren de feestelijke kroning van keizer Xi.
Digitale economie
Maar er is nog iets anders. Iets dat de onstuitbare opmars van de Chinese economie en ideologie over de wereld bedreigt of juist mogelijk maakt: het tekort aan chips!
Chips, of halfgeleiders (‘semiconductors’) zijn het equivalent van olie en gas, maar dan voor de 21ste eeuw. Waar fossiele brandstoffen onze industrialisatie en welvaart mogelijk maakten, gaan halfgeleiders dat doen voor de digitale economie en informatiegestuurde samenleving, waarvoor de komende tien jaar het fundament wordt gelegd. Wie de halfgeleiders beheerst, beheerst de hele wereld in 2035. Computers, smartphones, smartgrids, zelfsturende auto’s, elektrische vliegtuigen, alle zonnepanelen en windmolens en de hele energietransitie: allemaal halfgeleiders.
De ‘domme’ chips kan China wel zelf maken, maar ASML in Nederland maakt als enige de machines waarmee TSMC op Taiwan, Samsung in Zuid-Korea en Intel in de Verenigde Staten de slimme chips maken. In deze chips zitten grondstoffen die de EU en ook de VS amper bezitten. China is grondstoffenkoning, en Congo en Rusland spelen ook een belangrijke rol in de grondstoffenketen.
Verwaterde sancties
Nadat Rusland in 2014 de Krim bezette werden er enkele aarzelende sancties aan Rusland opgelegd. Sommige daarvan beperkten het vermogen van Rusland om olie te winnen of gas te exporteren. Al snel werden die sancties verwaterd of zelfs opgeheven. Onze afhankelijkheid van Russische olie en gas nam daarna toe, terwijl het Russische vermogen weerstand aan economische sancties te bieden ook toenam.
De rekening krijgen we deze winter gepresenteerd. Die energierekening kunnen we overleven. Met liefst 17 miljard euro aan inkomenssteun en minstens 23 miljard voor de verlaging van de energierekening helpt Rutte-4 de Nederlanders door de winter.
Niet loskoppelen
Maar mocht China Taiwan binnenvallen in 2027 dan kunnen we China niet zomaar treffen. We kunnen ons simpelweg niet meer van China loskoppelen, zoals we dat wel van het economisch onbeduidende, maar nucleair gevaarlijke Rusland kunnen doen. Wij delen immers onze afhankelijkheden met China. Tenzij…, tenzij wij nu onze afhankelijkheid van de mineralen en grondstoffen, nodig voor de fabricage van chips, naar ons toe weten te trekken.
Daarom openen de Amerikanen een cobaltmijn in Idaho. En zou de Europese Unie er goed aan doen een Zuid-Afrikaanse mijn te gaan exploiteren, die nu wordt gesloten omdat het platinum dat er wordt gewonnen weinig meer waard is.
Maar het bijproduct palladium dat in al onze telefoons zit des te meer. Want zo belangrijk zijn dus neon, palladium, gallium en cobalt. Die elementen die ik aan het begin van mijn column noemde en door u vast werden geraden, zijn de elementen die bepalend zijn voor de vrijheid en welvaart van het Westen in de 21ste eeuw.
Han ten Broeke, Tubantia, 19 oktober 2022