Niet langer worden de 460 miljoen inwoners van de Europese Unie in gijzeling gehouden door 3,6 miljoen Ieren. Na hun ’ja’ tegen het Verdrag van Lissabon, zijn dat er nog maar twee: de presidenten van Polen en Tsjechië. Zij aarzelen hun handtekening te zetten onder een verdrag dat door hun parlementen reeds is goedgekeurd. In Tsjechië krijgt president Klaus steun van senatoren die in een ultieme vertragingstactiek, het verdrag aan het grondwettelijke hof hebben voorgelegd in de hoop dat dit hof het als onconstitutioneel verwerpt.
Het zijn treurig stemmende acties van wanhopige politici die hun persoonlijke frustraties met Europa ondergeschikt maken aan het algemeen belang. Uit de monden van de dwarsliggers, die op een of twee handen te tellen zijn, zal het woord ’democratie’ voor altijd als een holle frase klinken.
Overigens, of zij alleen staan moet nog blijken uit de later te houden EU-top die in conclaaf gaat over de nieuwe president van de Unie. De ware stemming in Europa kan niet beter gepeild worden dan door de keuze die dan wordt gemaakt. Wordt het een kleurloze figuur of een krachtpatser die Europa verder zal brengen? Datzelfde geldt voor de Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlands en veiligheidsbeleid die in de oude grondwet nog minister van buitenlandse zaken heette, maar nu onder een andere naam precies hetzelfde mag gaan doen. Deze functionaris gaat leiding geven aan de ’dienst voor externe actie’, ofwel de Europese diplomatieke dienst. Ook hier is weer de vraag of deze dienst wordt gevuld met kleurloze diplomaten of diplomatieke krachtpatsers.
De vraag hoe de nieuwe posten gevuld worden is van groot belang voor het toekomstige integratieproces en vooral voor de rol die de Unie in de wereld wil spelen.
Europa kan nu geen vuist maken in het machtspolitieke spel dat zich in hoog tempo ontrolt en dat een nieuwe dynamiek kreeg toen in Pittsburgh werd besloten om van de G20 het forum te maken voor het vormgeven van de nieuwe economische wereldorde.
De Unie wordt met het Verdrag van Lissabon een enkele rechtspersoon die zelfstandig verdragen kan afsluiten en zich met president en minister van buitenlandse zaken krachtiger op het wereldtoneel kan profileren. Daarmee vervallen beletsels om van de Unie een wereldwijde belangenbehartiger te maken. Mits er geen kneuzen op belangrijke posities worden neergezet. Als de juiste keuzes worden gemaakt, zal de Europese Unie bovendien een meer politieke en minder technocratische unie worden, die hopelijk dichter bij de mensen staat.
Of dat voldoende is om Eurosceptici te overtuigen valt nog te bezien. Ik heb steeds het beeld voor me van de vier Europarlementariërs van de PVV die mokkend over Europa tussen 781 collega’s zitten en niets klaar kunnen maken omdat ze zich nergens bij willen aansluiten, maar wel een partij vertegenwoordigen die een factor is in de Nederlandse politiek.
Voor hen moet Europa nu een autobus zijn geworden die door de Ieren uit de modder wordt getrokken en met de Europese president aan het stuur, zijn minister van buitenlandse zaken als bijrijder en verder gevuld met staatshoofden, regeringsleiders en Eurocommissarissen, in hoog tempo uit het zicht verdwijnt, terwijl de PVV’ers in koor ’stop, stop’ roepen. Moeten ze wanhopen?
Tip: sla Artikel 50 van het Unieverdrag er eens op na. Daarin wordt voor het eerst de uitredding geregeld. Daarvan kunnen ze dus een verkiezingsnummer maken of dit via een referendum trachten af te dwingen. Ik vermoed echter dat de gemiddelde burger geen zin meer heeft in dit oeverloze dwarsliggen als blijkt dat de Unie door het Verdrag van Lissabon daadwerkelijk een nieuw elan krijgt.
Trouw
