HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

15 procent krimp is niet uitgesloten: kijk naar Japan (NL)

February 20, 2009

Een economische krimp van 3,5 procent voor dit jaar. Dat valt mee, dacht ik toen ik CBS-directeur Teulings hoorde. Vervolgens trok premier Balkenende een parallel met de Grote Depressie van de jaren dertig toen hij constateerde dat de economie sindsdien niet eerder zo hard is gedaald.

Waarom het mij meeviel, ondanks Balkenende’s verwijzing, was Japan. Want op dezelfde dag werd bekend dat de economie van dat land over 2008 met ongeveer 13 procent was gedaald. En omdat economische prognoses in deze tijd een garantie tot aan de voordeur bieden sluit ik niet uit dat die 3,5 procent krimp nog maar het begin is. De verklaring voor de ongekende neergang van Japan is dat het een open, export afhankelijke economie is. Dat geldt ook voor Nederland. Het zou mij daarom niet verbazen als Nederland met Japanse toestanden te maken krijgt en een krimp van tien tot vijftien procent tot de mogelijkheden behoort.

De situatie wordt nog dramatischer als daar de bancaire sector bij wordt betrokken. Die is in Nederland naar verhouding groot. Kijk naar de cijfers. De sector heeft een balanstotaal van 3600 miljard euro. Zet daar een bruto binnenlands product van rond de 570 miljard euro tegenover en een staatschuld van net geen 300 miljard euro en elke niet-econoom weet dat een IJslandscenario ook voor Nederland werkelijkheid kan worden als de banken verder in de problemen komen. Ik zou althans niet weten waar nieuwe miljardeninjecties vandaan moeten komen, ook als het economisch herstel die eist.

Voorts zijn de problemen in de Eurozone ongelijk verdeeld. Ierland, Portugal, Spanje, Italië en Griekenland zijn er economisch het slechtst aan toe en kunnen de rest van de Unie meetrekken. Aloude recepten als devaluatie van de munt of bijdrukken van bankbiljetten zijn na het verlies van de nationale munten voor deze landen onmogelijk. Als zij geen draconische maatregelen nemen zoals het verlagen van lonen en uitkeringen voor het verbeteren van de internationale concurrentiekracht, storten hun economieën in en sleuren zij de rest mee. Of landen als Nederland moeten miljarden in Griekenland pompen. Maar dat zal nu niet snel gebeuren. Als die landen de eurozone dan niet verlaten, wordt de euro zelf opgeblazen.

Hoe nu verder. Ik heb vaker gepleit voor leiderschap en heb mij verzet tegen populisten die zeggen te luisteren naar het volk om vervolgens met schijnoplossingen te komen. Luisteren naar het volk heeft geen zin, want dat kijkt voor oplossing juist naar zijn leiders.

De grootste bedreiging voor leiderschap vormen politici die voordurend struikelen over zelf geslagen piketpaaltjes en daardoor geen echte maatregelen nemen. Een beroep op het ’regeerakkoord’ heeft overigens hetzelfde effect. Politici mogen zich niet blindstaren op de 20 miljard die moet worden bezuinigd. Want als Japanse toestanden werkelijkheid worden is die 20 miljard nog maar het begin.

Dat betekent feitelijk dat de maatregelen die het kabinet de komende weken verzint tevens de grondslagen moeten vormen voor een nieuwe economische en maatschappelijke orde afgedwongen door collectieve verarming en evenwicht op een lager niveau van welvaart. Dat vereist aanpassingen waar ik als burger niet goed van word, zoals een drastische verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd mogelijk tot 70 jaar; een hoge eigen bijdrage in de gezondheidszorg; en verlaging van uitkeringen en lonen; en de eis aan werkenden voor minder geld meer uren te maken. Dit alles zal met veel sociale onrust en politieke instabiliteit gepaard gaan.

Als wij echt op een Japanscenario afkoersen zijn nieuwe verkiezingen, gevolgd door een kabinet van nationale eenheid de enige mogelijkheid om voldoende politiek leiderschap en maatschappelijk draagvlak te genereren

Trouw

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Related News

Related Content

Column Rob de Wijk: Met verbazing kijk ik naar de Haagse werkelijkheid: een maakbare wereld
Nee mevrouw May, zo werkt het niet
Column Rob de Wijk: Oekraïne kan deze oorlog niet winnen, maar winnen was niet de bedoeling van Biden

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: Israël zaait het zaad voor de volgende oorlogen (NL) Link to: Israël zaait het zaad voor de volgende oorlogen (NL) Israël zaait het zaad voor de volgende oorlogen (NL) Link to: De kans dat de eurosceptici gelijk krijgen neemt toe (NL) Link to: De kans dat de eurosceptici gelijk krijgen neemt toe (NL) De kans dat de eurosceptici gelijk krijgen neemt toe (NL)
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!